Ísafold - 18.04.1879, Blaðsíða 1

Reykjavík, föstudaginn 18. aprílmán.
VI 11.
1 blaði þessu (V, 30) var stuttlega
vikið á stefnu og ásigkomulag hafstraum-
anna umhverfis Island vestan- og norð-
anvert. Var þess getið að hinn volgi
golfstraumur rennur norður með vest-
urströndum íslands, beygir af við Horn-
strandir og fylgir norðurlandi austur
eptir. Lieut. Wandel, sem í 3 sumur
hefir verið formaður strandsiglinga gufu-
skipsins „Díönu“, bætir nýjum skýring-
um um þetta efni við í bæklingi, sem fyrir
skemmstu er út kominn í Kaupmanna-
höfn: Bemœrkninger om Beseilingen af
Islands Kyster. jpar segir, meðal ann-
ars, að hinn volgi straumur, á austur-
leið sinni, mæti við Melrakkasljettu grein
af hinum svala jökulstraumi eða pól-
straumi frá austuróbyggðum Grænlands,
og sveigi þar norður og norðvestur á
við, en að jökulstraumurinn bruni áfram
i suður og landsuður um Langanes og
suður með íslandi austanverðu, í sömu
stefnu og aðfallið, er ávallt fer með sólu.
Af þessu leiðir, að allar siglingar um-
hverfis ísland ganga greiðara með að-
fallinu en útfallinu. Milli Reykjaness og
Skagans er aðfallið í þriggja vikna fjar-
lægð frá landi norðurfall, útfallið suðurfall.
í Faxaflóa sunnanverðum er aðfallið aust-
ur og landnorðurfall, útfallið í gagnstæða
stefnu. Á Breiðafirði leitar aðfallið inn
að sunnanverðu, útfallið að norðanverðu.
Varúðarverð er Skor, því upp að henni
ber strauminn hart; liggja grynningar
útaf henni og skyldi því, þegar skyggni
er ekki gott, fara þar varlega. Með
öllum Vestfjörðum, allt upp að Straum-
nesi er aðfallið landsuðurfall, og er stór-
um harðara, en útfallið, sem er útsuð-
urfall. Ræður höf. því sjófarendum að
hafa nákvæma eptirtekt á aðfallsstraumn-
um, og getur þess, að öll beitisigling
sje þar erfið suður eptir. þ>á varar hann
sjer í lagi við Látraröst (Staalbjerghuk),
þar fari straumurinn á stundum um stór-
strauma 4 mílna ferð. Hvervetna norð-
anlands leitar aðfallið inn á firði og
flóa vestanverða, og út að austanverðu.
Ber það til þessa, að á norðanverðum
hnettinum sækir allt norðurfall (sunnan-
straumur) austur á við, allt suðurfall
(norðanstraumur) vestur á við. — Á sigl-
ingu austur með norðurlandi í þoku,
varar hö,f. við, að koma nær Langanesi
en svo, að maður hafi 33—35 faðma
djúp, þó aldrei nema hylli undir nesið.
Á siglingu suður með landivarar hann
við, að koma nær Dyrhólaey en á 100
faðma djúpi, því vesturfallið beri hart
inn að landi, sem er lágt og sjest skammt
að; svo ræður hann og til, að fara held-
ur fyrir sunnan en innan Fuglasker, úr
því haustar að.
jpó straumurinn með íslandi aust-
anverðu sje kaldur, þá hyggur höf. hann
þó ekki botnlægan, heldur að eins yfir-
borðsstraum misbreiðan mjög. Verður
hans vart 15—20 vikur sjávarfrá landi;
þar kólnar sjórinn allt í einu um 3—5
mælistig. þ-ó hefir herra Wandelí maí-
mánuði 1876 mælt o° sjávarhita 50 vik-
ur sjávar í landsuður af Dalatanga (fyr-
ir sunnan Seyðisfjörð). Bæði aðfall og
útfall er kraptminna að austan en vest-
an á íslandi; er munurinn á sjávarmáli
um flóð og fjöru austanmegin að eins 9
fet, en að vestanverðu 16 fet. Aptur
á móti helzt aðfallið að austanverðu við
7 stundir af 12, en útfallið 5 stundir.
Með austurlandinu ber aðfallið inn í norð-
anverða firði, en út úr þeim sunnanverð-
um; útfallið fer í gagnstæða átt. þó
breytist þetta nokkuð við mikla snjó-
og jökulbráð á sumardag.
J>ví næst talar höf. um hafísinn,
komu hans, dvöl og burtferð; en þó
þessi kafli bæklingsins sje einnig fróðleg-
ur, þá vitum vjer ekki víst, hvort herra
Wandel hefir haft næga reynzlu í þá
átt, til þess treysta megi kenningum
hans um þetta atriði. Segir hann t. d.
(bls. 16) að hafísinn komi aldrei svo að
norðurlandi, að hans verði ekki fyrst
vart fyrir Hornströndum. þá heldur
hann, að yfir höfuð megi sigla fyrir
hafís með norðurlandi fram, frá því síð-
ast í maímánuði; betur satt væri! En
aptur gefur höf. gott ráð, til að varast
ísinn inni á fjörðum, og það er kost-
gæfileg brúkun hitamælisins. I byrjun
aprílmánaðar segist hann hafa orðið
þess var á Seyðisfirði, að sjávarhitinn
fjell allt í einu 40 niður f o°. Flýtti
hann sjer þá burt; enda var fjörðurinn
daginn eptir orðinn fullur með hafís.
Um þenna tíma árs ræður hann sjófar-
endum til þess, að leita helzt inn á Beru-
fjörð, þegar ís er á hrakningi. Loks
endar hann athugasemdir sínar með
þeirri bendingu til formanna, að hvorki
eigi að stunda siglingar með austur og
norðurströndum landsins fyrir 1. apríl
nje eptir 15. okt. Áhinum tímumárs-
ins sje slíkar ferðir óforsvaranlegar
glæfraferðir.
Oss hefir verið send fjölorð grein
um verzlunina, sem óþarft er að taka f
heild sinni. Meining málsins ogmerg-
urinn orðanna er sá, að kaupmenn ekki
1879.
flytji neinn óþarfa inn í landið, það gangi
allt út og þó meira væri, landsbúar
þurfi fleira með, en matvöru : kaffi, sik-
urs, kola, salts, jáms, hamps o. s. frv.
Hjer tif svarast: búðaskáparnir sýna
sig á veturna, eptir allar kauptíðir; þeir
eru troðfullir af fyrndu og ryðguðu rusli,
sem enginn ætti að vilja eiga, og sem
flutt er á vorin upp á búðarlopt, en
aptur ofan og látið saman við nýflutta
kramið rjett fyrir sumarkauptfð; enda
kemur þetta húsaskúm fram á öllum
varningsuppboðum. í landhagsskýrsl-
unum (Stjórnartíðindi 1877, B.bls.70—84)
finnum vjer, að flutt eiga að hafa verið
til landsins að meðaltali ár hvert af ár-
unum 1873—75: 6410pund af steinfíkj-
um, 21303 pund af gráfíkjum, 38679
pund af rúsínum, þessar „nauðsynjar“
til samans nema rúmum 20000 kr. Ætla
landinu væri ekki þarfara, að krónur
væri innfluttar í staðinn fyrir gráfíkjur ?
Af ljereptum voru 1875 innfluttar 329,744
álnir, af dúksamaár 127521 áln., afbol-
dangi 26205 áln., af Ijereptsklútum 18870.
Sjé þetta verðlagt upp og ofan á 50 a.
alinin, sem þó er helzt til lítið, þá nem-
ur það rúmum 240000 kr. á ári. Skyldi
landinu ekki vera eins þarft, að fá að
minnsta kosti helminginn af þessum krón-
um í krónum, þó nú hinn helmingur-
inn færi í ljerept, og að landsbúar að
öðru leyti ynnu ullina til heimabrúkun-
ar, allra helzt meðan hún selst ekki bet-
ur en hún hefir selzt 2—3 síðustu árin?
Vaðmál vort er oss eins hollt bæði í
nærföt og utanhafnarföt, eins og útlend
ljerept, og aldrei flyzt rússneski svarti
dauðinn effa aðrar drepsóttir til vor, í
voðum sjálfra vor. Vjer sleppum í þetta
sinn öllu öðru, tóbaki, brennivíni, að ó-
gleymdu „sherry“ „portvfni“, „malaga“,
möluðu kaffi, o. s. frv.
Útkomin eru bráðabirgðarlög, dags.
21. febr. þ. á., sem veita stjórnarráðinu
fyrir ísland vald til „að gefa út bann
gegn því, að fluttar sje inn frá útlönd-
um vörur, farangur, fatnaður ferða-
manna og lifandi dýr, sem uggvænt
þykir, að pestnæm sje“.
Samkvæmt þessarilagaheimildhefir
stjórnarherrann fyrir ísland, þegar með
auglýsingu dagsettri 25. febr. þ. á. bann-
að allan innflutning til íslands frá Rúss-
landi af
„lfni, sem hefir verið notað, sængur-
fötum og fatnaði, rýjum og hnökra-
ull, pappírsafklippum, loðskinnum og
þess konar grávöru, skinnum og húð-