Ísafold - 09.08.1879, Blaðsíða 2

34
hún fellir frumvarpið, sem sumir spá og sumir hóta að
hún muni gera, en sem jeg óttast alls ekki.
— Síðan var frumvarpið með litlum breytingum
samþ. með 18 atkv.
— Við fyrstu umræðu í efri deild kvaðst
Jðn Hjaltalín jafnan hafa barizt gegn smáskamta-
lækningunum, en sjer sýndist nauðsynlegt að þingmenn
fengju að heyra stutt ágrip af æfisögu homöopathi-
unnar. í frumvarpi neðri deildarinnar væri ekki heil
brú. Hann ætlaði að vera sem vægastur í orðum sín-
um um það, en vilja þreyta deildina með dálitlum frá-
sögum um lækningar þessar. — Smáskamtalækningar
hefðu verið óþekktar þangað til í byrjun þessarar ald-
ar ; þá hefði risið upp maður einn á fjóðverjalandi,
fæddur á Saxlandi, sem hefði byrjað lækningaraðferð
þessa. Faðir manns þessa hefði viljað láta hann stunda
guðfræði, en hann hefði ekki viljað það. Hann hefði
þótt nokkuð undarlegur á stúdentaárum sínum, og lít-
ið viljað þýðast aðra lagsbræður sína. Síðan hefði
maður þessi gefið út 2 bækur; aðra hefði hann kallað
hin hreina meðalafrœði, en hina Potcnsering. þetta
hefði mönnum þótt'næsta undarlegt og ótrúlegt, að
þynning meðalanna mundi auka krapt þeirra, og gagn-
stætt skynsamri ályktun og almennri daglegri reynslu,
og hefðu því rit þessi mætt mótspyrnu margra manna,
bæði lækna, heimspekinga, efnafræðinga og krapta-
fræðinga. Hann fór samt að praktísera með þeirri
grundvallarreglu: Similia similibns curantur11, en sú
regla væri beint á móti áliti allra lærðra manna. Bezt
hefði hann komið sjer fram við prinzessu eina af
Saxen-Koburg-Gotha. Síðan hefði hann farið til París-
arborgar og kvænzt þar ungri og auðugri stúlku ; en
þar fór ekki betur fyrir honum, því að Frakkar veittu
honum mótspyrnu, sem þeir og veita enn 1 dag lækn-
ingum þessum. Hann vildi ekki tala um neitt það er
hann ekki gæti sýnt og sannað. Hvað það snerti, að
similia similibus curantur, þá reyndist það ósatt er
prófað væri, og þætti sjer undarlegt er skynsamir
menn, er ekkert þekktu til þess, skyldu halda slíku
fram. fessi aðferð hefði ekki komið fyrir hjá Grikkj-
um eða Rómverjum, og yrðum við þó að játa, að við
stæðum þeim ei mikið framar. Kínverjar hefði gefið
skýrslu um það, að hin sömu meðul, sem allopathar
nú almennt brúkuðu, hefðu verið brúkuð fyrir 4000 ár-
um síðan. I.ækninga-aðferð þessi hefði flutzt hingað
með manni, sem hefði haft „•veniam practicandilí, síðan
hefðu höfuðlærdómar hennar breiðzt út með krapta-
verkum sínum. í fyrra hefði 9 ára gamall drengur
fyrir austan gjört sjálfan sig að homöopatha; þess
vegna hefði hann í vetur, í Heilbrigðistíðindunum, ósk-
að nákvæmari laga um þetta málefni, en áður hefði
verið. Hann kvaðst hafa lofað neðri deildinni að gjöra
viðaukaatkvæði við frumvarp þettað, um baðlækningar,
sjóböð og ölkeldulækningar, en þegar hann hefði
sjeð þetta stóra frumvarp, sem engin heil brú hafi
verið í, þá hefði sjer fallið aflur ketillíeld. Sjer þætti
sorglegt ef efri deildin tæki við því, og minnkun ef
hún samþykkti það. Baráttan milli stórskammta- og
smáskammtalækna væri enn þá eins og fyrst, eða jafn-
vel sterkari, þótt smáskammtalæknar í seinni tíð hefðu
reynt til að laga sig dálítið eptir stórskammtalæknun-
um. Hann bæri ekki á móti því, að smáskammtalækn-
ar segðust lækna, en hann vildi vita reynslu fyrir því.
Lyfjabúðir þeirra hefðu verið rannsakaðar, og í þeim
fundizt stundum banvænt eitur, og hefðu tvær slíkar
verið gjörðar upptækar, og lyfsalarnir orðið fyrir fjár-
sektum. þ>á hefði það einnig verið almennt viðurkennt,
að lækningar þessar væru að eins til þess, að narra
fje af fólki. Maður einn, sem hafði fengið fjárstyrk
til þess að ferðast í Ameríku til að skoða jurtir, og
fann hann að lækningakraptur þeirra var mjög mis-
jafn, allt eptir hvar þær greru, og því hjelt hann að
bezt væri að draga lækningaefnin sjálf út úr plöntun-
um, hyar við það varð margfallt minna fyrirferðar.
þ>etta hefðu smáslcammtalæknar notað sjer, því að það
hefði gefið þeim enn betra ráð til að narra fólk. fetta
allt væri ekkert meðmæli til þess að styðja þá vitleysu,
er menn kölluðu „homöopathF. Nú segðu smáskammta-
læknar : „Við stólum eigi á þynningar, heldur á krapt
jurtanna-1. þ>annig hefðu lækningar þessar haldið á-
fram, þó hnignandi. Nú hefðu 2 hinir merkustu lækn-
ar skrifað um lækningar þessar þannig, að þær nörr-
uðu fólk og spiluðu með heilsu manna; á sömu skoð-
un væru einnig vísindaleg fjelög í París. Hvað hreysti-
verkin hjer á landi snerti, þá væru þau sem draumór-
ar; inargir sjúkdómar bæði hjer og annarstaðar væri
þannig, að þeir bötnuðu af sjálfu sjer, og þyrftu því
enga lækningu. f>að væri viðurkennt, að 40 af 100
yrðu veikir á ári hverju að meðaltali, og af þessum 40
deyja vanalega 2 af 100. Hann vildi segja dálitla sögu
af Egiptalandi viðvíkjandi þessu máli. Mehemed Ali
hefði haft frakkneskan hirðlækni, ágætlega menntaðan
mann, en einu sinni hefði komið til hans annar frakk-
neskur maður, sem hefði gefið sig út fyrir lækni; hann
hefði farið allt öðrum orðum um lækninga-aðferð sína
en hinn, og hefði súltaninn þá kallað lækni sinn fyrir
sig og spurt hvernig stæði á því, að hann aldrei hefði
viðhaft þessa aðferð, eða hvort hann þekkti hana ekki,
og hefði læknirinn þá svarað honum því, að hann
hefði vitað um þessar lækningar, en þær væru svo
fyrirlitnar, að enginn lærður maður vildi líta við þeim.
Súltaninn kvaðst þó vilja reyna þá báða, þar eð hann
sjálfur væri ekkert inn í læknisfræði, og sendi þá til
Kaíró, þar sem gekk ákafur sjúkdómur. Próf þetta
hefði farið svo, að allir þeir, sem voru undir lækningu
smáskammtalæknisins, hefðu sofnað, en hinum mörgum
batnað, er stórskammtalæknirinn átti við. þ>ví næst
hefði súltaninn kallað báða fyrir sig, og sagt smá-
skammtalækninum, að til þess að enginn slíkur læknir
dirfðist að koma til sín, þá ætlaði hann að láta skera
af honum bæði eyrun og senda hann heim aptur. —
Eins mundi vera ástatt hjá okkur, að lækningar þess-
ar væru meira á orði en borði; hann þekkti engan,
sem hefði batnað af smáskammtalækningum, en marga,
sem hefðu brúkað meðul frá þess konar læknum, og
hefðu sumir sagzt ekki vera búnir að brúka þau nógu
lengi, en aðrir hefðu bölvað þeim, og kveðið þau ó-
nýt; hann gæti því ekki þakkað dropunum það, þó
einhverjum hafi batnað, sem þá hefði brúkað, heldur
náttúrunni. Arið 1834 hefðu fyrirlestrar verið haldnir
í smáskammtafræði af hálærðum manni og hefði hann
hlustað á fyrirlestra hans. Hann hefði sagt, að svona
væri lærdómurinn, en hann gæti eigi hrósað lækning-
um þessum, því ef gefið væri inn í vatni, þá væri það tómt
vatn, en ef gefið væri inn í sykri, þá væri það tómur
sykur. Hann hefði sjálfur sjeð sorglegt dæmi í Kaup-
mannahöfn, að ung og efnileg stúlka í blóma lífsins
dó undir lækningum smáskamtalækna, og hefði hann
þá spurt læknirinn, er með sjer hafi verið, hvort hann
ætlaði eigi að klaga lækna þessa, og hafi hann svarað
sjer því, að slíkt hefði ekkert að þýða, alþýðan væri
svo hjátrúarfull, að hún hjeldi áfram að leitatil þeirra
eptir sem áður. Enn fremur vildi hann taka það fram,
að sum af meðulum þeirra (aconit) væri svo eitrað, að
ein byggkornsstærð af því gæti drepið 50 manna. Ný-
lega hefði duglegur læknir í Aberdeen, að nafni Ha-
milton, skrifað grein í blöðin um það, að hann hafi
læknað lungnabólgu með háum þynningum, og hefði
hann því verið kallaður smáskamtalæknir, en hann
hefði afsalað sjer því nafni, og sagt að því færi fjarri