Ísafold - 09.08.1879, Blaðsíða 3

35
að hann væri það. Enn fremur vildi hann tilfæra eitt
dæmi enn þá. J.æknir nokkur hefði 'verið sóttur til
manns, er lá í þvagteppu, og hefðu þar verið fyrir 2
smáskamtalæknar, en eigi getað. hjálpað, og hefðu því
beðið lækninn að hjálpa, og hefði hann sagzt skyldi
gjöra það í þetta sinn, en jafnframt segja þeim, að
hann gæti eigi verið þekktur fyrir að ganga samhliða
þeim. Síðan hefði það komið út í blöðunum, hver af
þessum 3 mönnum mundi hafa gjört rjettast, og var
það af öllum játað, að það væri stórskamtalæknirinn.
Öll lærð fjelög í J.undúnum hefðu sagt að þetta væri
lygafullur lærdómur og hjátrú. þynning meðalanna
væri svo mikil, að ómögulegt væri að prófa þau. Enn
fremur hefði einn hinn lærðasti maður ritað 2 bækur
um efnafræði, og hrekur þar smáskamtalækningar, og
segir oss ei lengra komna áleiðis í efnafræði, en for-
feður vorir hafi verið, homöopathían sje hin argasta
hjátrú, er hingað til hafi komið í ljós; sjer sýndist
mega líkja henni við draugatrú, eða galdrastafi, sem í
fornöld hafi verið verið brenndir, og mönnum hafi
batnað af. Sjer sýndist mjög ísjárvert að láta þetta
darka svona og leyfa mönnum að leika sjer að heilsu
manna. J>að kynnu helzt að vera stúlkur, sem hænd-
ust að smáskammtalæknum, þar eð þeim þætti illur
smekkur að allopathiskum meðulum; þannig mundi
það ganga til víðast, og svo væri hjer, og þannig dæma
hinir beztu læknar þessa tíma.
þetta ætlaði þingið nú að inn leiða ; en þótt það
væri barið hjer í gegn, þá stæði það undir öðru valdi,
sem naumast mundi samþykkja það. Hann vonaði að
efri deildin mundi ekki fallast á það, enda væri það
smán fyrir lærða menn. Hvað ábyrgð sýslunefndar-
innar snerti, þá gerði hann lítið úr henni, og mundi
þar sannast, að blindur leiddi blindan, og mundi smá-
skammtalæknirinn eiga hægt með að svæfa sýslunefnd-
ina með einni inntöku. Sem dæmi upp á það, hvað
fyrirlitnir smáskammtalæknar væru ytra, vildi hann segja
deildinni frá því, að einu sinni hefði hann hitt smá-
skammtalækni einn í Edínaborg, sem hefði verið kunn-
ingi sinn; hann hefði boðið sjer heim með sjer, en
hann kvaðst eigi hafa þegið það; annar maður, sem
var allopathi, hafi verið þar viðstaddur, og hafi hann
þakkað sjer fyrir þetta afboð sitt, því að hann sagði
að það hefði án efa rýrt mannorð sitt, ef hann hefði
sjezt fara heim með homöopatha. í Pjetursborg hefði
læknir einn viljað þynna mikið meðul, og væri það í
mörgum tilfellum nauðsynlegt, en eigi eins mikið og
smáskammtalæknar gjöra. Hann gæti sagt það smá-
skömmtunum til lofs, að fáum hefði versnað, en sjálf-
sagt engum batnað. Hann vildi leiða athygli deildar-
manna að því, að læknisfræðin væri eigi til að spauga
með. Menn mundu kinoka sjer við, að taka 9 vetra
gamlan dreng fyrir skipstjóra landa á milli, en það
yrði hann að segja, að læknisfræðin væri eigi vanda-
minni en skipstjórn; það væri því hæpið, að trúa
mönnum, sem ekkert kynnu í náttúrufræði, fyrir lækna-
störfum. Hvað hina svo nefndu skottulækna snerti, þá
væri öðru máli að gegna með þá, þeir hefðu bækur
fyrir sjer, og gætu einnig fengið upplýsingar hjá lærð-
ari mönnum í læknisfræði. Hann vildi nú af öllu þessu
biðja deildina að skoða hug sinn vel, áður en hún
gjörði landi og lýð skömm með því, að fallast á frum-
varp þetta ; að minnsta kosti hefði hann ætíð elskað
svo ættjörðu sína, að haun vildi eigi að þingið leiddi
slíka forsmán í lög henni til minnkunar. Hann vildi
því enn benda deildinni á heiður sinn.
Bened. Kristjánsson andæfði J. H. Ekki nóg að
kalla það og það vitleysu, þegar reynslan sýndi hið
gagnstæða, sem einmitt ætti sjer stað um smáskammta-
lækningar. Bezt að halda sjer við hina lærdómslegu
grundvallarreglu homöopatha: meðalið verkaði með
sjúkdómnum, en eigi móti honum. Ef t. d. hönd sín
frysi, kenndu þá eigi einmitt stórskammtalæknarnir
sjálfir, að ráðið við þvi væri að halda henni niðri í
köldu vatni ? Stórskammtalæknar byggðu á fyrstu verk-
un meðalsins, en smáskammtalæknarnir á eptirverk-
uninni. Smáskammtalæknar brúkuðu mikið aconit, sem
reyndar væri sterkt meðal, en þannig brúkuðu stór-
skammtalæknar blóðtökur, sem að sínu leyti gæti og
verið hættuleg; þeir gætu því alveg eins drepið menn
með handvömm, sem smáskammtalæknar með því að
brúka meðul sín gagnstætt lækningareglum sínum.
Sighvatur Arnason var málinu meðmæltur. Saga
J. H. kæmi síður en eigi heim við reynsluna hjer á
landi. Með öllu rangt, að meina þeim að hjálpa með
lækningum, sem hefðu löngun og nátttúru til þess. J.
H. hefðisagt, að smáskammtalæknar væri blindir leið-
togar; en þá vildi hann segja, að lærðir stórskammta-
læknar, er eigi hefðu löngun til að lækna eða enga
náttúru til þess, væri eins og farfað trje, fúið að innan,
er eigi gæti borið góðan ávöxt. Kunnugt, að homöo-
pathar hefðu víða hjálpað, þar sem lærðir læknar væri
frá gengnir, og það jafnvel hjer í sjálfum höfuðstaðnum.
jóu Hjaltalín efaðist um, að stjórnin mundi nokk-
urn tíma staðfesta annað eins frumvarp og þetta, sem
alþingi yrði sjer til minnkunar fyrir; en það gæti hann
eigi þolað. Abyrgðarhluti að fara fram hjá lærðum
lækni. Hann hefði margopt komið til manna, sem úr
höndum smáskammtalækna hefðu verið komnir rjett í
andlátið; það væri víst, að þeir væri æði margir, sem
hefði farizt af þeirra völdum. Hann kvaðst játa, að
óumflýjanlegt væri að hafa skottulækna, en þeir væri
og margir góðir og gagnlegir, bæði hjer á landi og
annarstaðar (t. d. á Englandi og Skotlandi).
Jón Jónsson kvaðst eigi geta dæmt um, hvort
allopathar eða homöopathar hefðu rjettara fyrir sjer,
en betur kynni hann þó við smáa skammta en stóra
af þeim lyfjum, er landlæknirinn hefði sagt um, að
sandkorn af þeim gæti drepið mann. J. H., æðsta
læknisvald hjer á landi, hefði einmitt sjálfur talið skottu-
lækna nauðsynlega hjer, auk embættislæknanna, vegna
strjálbyggðar landsins; en einmitt þetta væri helzta á-
stæðan fyrir þessum lögum.
Asgeir Einarsson var málinu meðmæltur. Sjer
hefði i út af ummælum J. H. flogið í hug orð Gamalí-
els: „Ef lærdómur þessi er frá mönnum, mun hann
verða að engu af sjálfum sjer, en sje hann frá Guði,
mun það til einskis þótt vjer rísum í móti honum“.
Síðan var málinu skotið til 2. umræðu með 6 atkv.
gegn 3 (B. Th., M. St., J. H.); Á. Th. og E. K. voru
eigi á fundi.
— Við 2. umræðu fór
Bened. Krisfj'ánsson mörgum orðum um nauðsyn-
ina a því að bæta upp læknafæðina, lægi eigi annað
ráð til þess en að veita smáskammtalæknum lækninga-
leyfi; öðrum væri eigi til að dreifa nú orðið umfram
hina lærðu lækna. Hann hafði skýrslu frá pýzkalandi
um það, að smáskammtalæknar á spítölum sínum hefði
fyllilega getað haldið til kapps við stórskammtalækna,
og fyrir því hefði hann vitnisburði vandaðra og lærðra
manna hjer á landi. Slíkar skýrslur væri eigi ógildari
en skýrslur stórskammtalækna, eða að minnsta kosti
eigi ósœviilegra að treysta þeim mönnum, sem bæri
homöopöthum góðan vitnisburð, heldur en kerlingasög-
um úr öðrum heimsálfum. Hjer á landi mundi mega
fá ljótar sögur af stórskammtalæknum engu síður en af
smáskammtalæknum. Sjer þætti nægilegt vottorð manna,
sem vaxnir væri upp úr allri hjátrú, og lausir við hje-
giljur og hindurvitni. Að heimta próf yfir smáskammta-