Ísafold - 09.08.1879, Page 4

36
læknum hjer, stoðaði eigi, þar hjer á landi væri enginn
sá maður til, er slíkt próf gæti haldið.
Sighv. Árnason sagði, að það stefndi mót því að
vernda líf og heilsu manna, að hrinda þeim mönnum
frá lækningatilraunum, sem til þess væri hæfir, hvort
heldur þeir væri kallaðir lærðir eða ólærðir, homöo-
pathar eða allopathar, — ef hinn skipaði læknir reynd-
ist lítt nýtur; reyndist hann vel, væri eigi hætt við
að homöopathía eða skottulækningar ryddi sjer til rúms
í umdæmi hans. Hann vildi spyrja, hvort hegning lægi
við því erlendis, t. d. á Englandi, að viðhafa smá-
skammtalækningar.
Jón Hjaltalín sagði, að þingmaðurinn skyldi reyna
að fara og setjast að sem homöopathiskur læknir á
Skotlandi, Hollandi, Danmörku, Norvegi og víðar, og
vita, hvort hann fengi eigi heimsókn lögregluþjóna,
er bæði hann að greiða væna summu. í Danmörku
hefði prestur nýlega verið sektaður fyrir ólöglegar
lækningar. (Sighvatur: En á þýzkalandi?). Bismarck
mundi víst hafa vit á að finna ráð við því, sem annars
eigi væri annað en hreinn social-communisme.
Eiríkur Kúld var málinu meðmæltur, einkum nú,
eptir að hann væri búinn að heyra ræðurnar á móti
því. Væri eitur í smáskammtalyfjum, mundi það finn-
ast eigi minna í stórskammta-lyfjabúðum. J. H. hefði
sagt, að sjúklingum versnaði raunar eigi hjá smá-
skammtalæknum, en þeim batnaði heldur eigi. En
ætla eigi mundi nú mega finna dæmi þess, að sjúk-
lingum hefði eigi einungis ekkert batnað hjá stór-
skammtalækni, heldur jafnvel versnað. Enginn dauð-
anum ver. Hann hefði sagt, að náttúran læknaði hjá
smáskammtalæknunum; en, vísuðu þá stórskammta-
læknarnir náttúrunni á burt þegar þeir væri að lækna?
Hann hefði getað þess dæmis frá Khöfn, að þar hefði
ung stúlka dáið hjá smáskammtalækni; en ætli þing-
deildin þekkti ekkert dæmi þess, að ung stúlka hefði
dáið undir umsjón stórskammtalækna ? Sögur J. H.
sunnan úr heimi sönnuðu ekkert annað en að homöo-
pathían hefði orðið fyrir ofsóknum, svo sem margt
fleira gott og rjett, t. d. kristin trú, þótt ólíku væri
saman að jafna. Sögur sunnan af Egiptalandi um smá-
skammtalækni væri jafn-rangar og ótrúlegar eins og
sögurnar um stórskammtalækna hjer, t. d. þessi:
Stórskammtalæknir einn hefði ætlað að „óperera“ auga
á manni einum, sem hann var blindur á, en í misgrip-
um hefði hann átt við hitt augað, svo að maðurinn
varð blindur á báðum augum, og sem hann varð þessa
vís, hjet hann að senda sjúklingnum te úr lyfjabúðinni!
Sjer sýndist því hæpið að berja einhverju fram með
ofurkappi, í staðinn fyrir með skynsemi og sönnunum.
Hann vissi ekki betur, en að á Englandi væru allar
lækningar frjálsar, hverju nafni sem nefndust; en hjá
Dönum væri þær miklu einskorðaðri. Smáskammta-
lækningar væri hjer í barndómi, sem von væri, þareð
engin væri sá, er fær væri um að kenna þá fræði, og
prófa menn í henni; öðru máli væri að gegna, ef stór-
skammtalæknar hefðu kynnt sjer svo fræðigrein þessa,
að þeir væru færir um að leiðbeina í henni. Hann
sagði að það væri fjarri sjer, að gera lítið úr stór-
skammtalæknum, þvert á móti væri hann þakklátur
fyrir hvern einn, er fengist, en sjer fyndist að allar
lækningar ættu að vera frjálsar, og láta reynsluna sýna
og sanna, hver væri læknir og hver ekki, hvort sem
hann er allopathi eða homöopathi; hann tryði betur
sjúklingnum en lækninum í því, hvort það eða það
meðal hefði bætt eða skemmt hann. J>að væri líka
undarlegt að vera frjáls í trúarefnum sínum eða með
sálu sína, og mega flýja til hvors sálusorgara er mað-
ur vildi, en mega ei flýja með líkamann til hvers lækn-
is, er maður vildi. Meðan svo væri ástatt, að smá-
skammtalæknirinn væri sektaður fyrir lækningar sínar,
væri ei að undra, þótt hann yrði leiður að hjálpa, er
hann mætti búast við lögsókn, hve góðviljaður sem
hann væri.
Stefán Eiriksson kvaðst að vísu eigi hafa verið
trúaður á smáskamtalækningar, en þó mundi hann gefa
frumvarpinu atkvæði sitt, af því að hann vonaði, að það
kæmi í veg fyrir, að allir hlypu í að verða smáskamta-
læknar, eins og fyr hefði átt sjer stað, en frumvarpið
veitti eigi lækningaleyfi nema valinkunnum mönnum;
og þó að lagafrumvarp þetta næði eigi fram að ganga,
mundu menn eins hafa þessar lækningar í frammi fyrir
það. Hjer dygði ei að þrátta um, hvort nokkurt lið
væri í þessum lækningum, því að reynslan væri búin
að sýna og sanna, að eins batnaði við þær lækninga-
tilraunir eins og við allopatha tilraunir.
Jón Jónsson sagðist opt hafa tekið eptir því, að
miður rjett ástæða fyrir góðu máli gæti skaðað málið;
hann vildi því gjöra stutta athugasemd við ræðu E. K.
Hann þekkti að vísu eigi ensk læknalög til hlítar, en
það vissi hann, að þó þau væru frjálsari en læknalög
Dana, væru þau ekki svo frjáls sem E. K. hefði sagt.
A Englandi væri læknum skipt eptir því, hvort þeir
fengjust mest við innvortis sjúkdóma (physicians), eða
við útvortis veikindi (surgeons). Báðir þessir flokkar
þyrftu að hafa leyfi, eða „license“, að undangengnu
prófi, áður en þeir mættu praktísera. Surgeons-prófið
myndi þó vera mjög óverulegt, eitthvað líkt og apótek-
arapróf í Danmörk. En þetta virtist sjer hafa líka
þýðingu. Hjer gæti eigi verið spurning um önnur lönd
en Island, og hver maður sem greiddi atkvæði í þessu
máli, ætti að hafa það hugfast, að hið æðsta lækna-
vald hjer á landi, landlæknirinn, hefði hjer í deildinni
optar en einu sinni sagt, að ísland væri svo strjálbyggt,
að þó embættislæknir kæmi í hvert hjerað eða presta-
kall, væri nauðsynlegt með fram að hafa skottulækna.
En afleiðingin af þeim gæti ekki önnur verið en sú,
að við þyrftum að leyfa allar skottulækningar, ekki
að eins smáskamtalækningar, en jafnvel einnig stór-
skamtalækningar.
Fjárlðgin 1880 Og' 1881. þ>egar íjárlagafrumvarp-
ið var lagt fram í neðri deildinni, 2. júlí, mælti
Landshöfðingi: Hvað snertir niðurröðun þessa
frumvarps, þá er það áþekkt fjárlögunum fyrir árin
1878 og 1879, þó með þeirri breytingu, sem hefir verið
nauðsynleg afleiðing af þeim lögum, sem alþingi sam-
þykkti í hitt eð fyrra og semseinna hefir verið staðfest
af hans hátign konunginum.
Meðal þeirra hafa hin nýju skattalög frá 14. des.
1877 og lög um laun sýslumanna og bæjarfógeta eptir
hlutarins eðli haft veruleg áhrif á bæði tekjur og út-
gjöld landsjóðsins eptir frumvarpinu. J>annig hafa sam-
kvæmt skattalögunum verið áætlaðar tekjur i 2 gr. 1.
—4. tölulið, sem nema samtals: 81495 kr. árlega, en
manntalsbókargjöldin, sem þessar tekjur eru komnar í
staðinn fyrir í fjárlögunum fyrir árin 1878 og 1879,
voru áætluð samtals 14914 kr. árlega. Á hinn bóginn
eru útgjöld landssjóðsins til launa sýslumanna og bæjar-
fógeta, er áður að mestu leyti voru greidd beinlínis til
þessara embættismanna af gjaldþegnum, hækkuð um
rúmar 55000 kr. (55540 kr.), er til færðar eru í 10. gr.
frumvarpsins. Munurinn er þannig í raun og veru
hjer um bil 11000 kr. árlega, sem tekjur landssjóðsins
eru auknar með. Að vísu er reynslan enn þá ekki
búin að sýna og sanna upphæð þá, sem ætla má á ept-
ir hinum nýju skattalögum, þar sem þau fyrst koma í
gildi á þessu yfirstandandi ári, og áætlun frumvarps-
ins er þannig að álíta sem ágizkun. (Frh. í n. bl.).
Ritstjóri: Björn Jónsson, cand. phil.______
Prentað með hraðpressu ísafoldarprentsmiðju.