Ísafold - 15.10.1879, Page 1
VI 24.
Reykjavík, miðvikudaginn 15. októbermán.
1879.
Útlendar frjettir.
Khöfn, 27. septhr. 1879.
ííinn 3. þ. m. urðu þau tíðindi í Ka-
búl, höfuðborginni í Afganistan og að-
setursstað Jakobs konungs, þess er frið-
inn gerði við Breta í sumar og gjörð-
ist þeirra svarinn vin og skjólstæðing-
ur, eptir ófarir föður hans fyrir þeim í
vetur, að nolckrar hersveitir konungs
þar í borginni hlupu upp til ófriðar
fyrir vangoldinn mála, veitast að sendi-
herra Breta, Cavagnari hershöfðingja,
svo sem væri þeir valdir að vanskilun-
um á málagjaldinu, og drápu hann og
alla hans förunauta, rúml. 70 manna.
Hann var kominn þangað eptir friðar-
gerðina, fyrir rúmum mánuði, hafði ver-
ið vel fagnað af konungi og átti sjer
eínskis ótta von. Upphlaupsmenn tóku
hús á honum og lögðu eld í, er þeir
fengu hann eigi sóttan með vopnum;
ljetu áður mörg hundruð manna, því
Bretar vörðust sem ljón. Konungur
ritaði jarli Breta á Indlandi tíðindin og
Ijet hið versta yfir; kvaðst sjálfur um-
setinn í höll sinni af upphlaupsmönnum,
og enga björg hafa mátt veita gestum
sinum, en hjet að hefna þeirra grimmi-
lega þegar er hann mætti því við koma.
Marga grunaði, að hjer mundi eigi heilt
hafa undirbúið af konungs hendi, en
hitt þykir nú líklegra, að svo hafi ver-
ið( sem hann segir frá. þ>egnar hans
höfðu unað miðlungi vel friðargerðinni
við Breta, þótti konungur hafa þokað
fyrir þeim um skör fram, enda hefir nú
frjetzt, að land hans sje allt í uppnámi.
jþess þarf eigi að geta, að Bretar búast
til nýrrar herfarar á hendur Afgönum,
til að reka harma sinna. Andvígismenn
stjórnarinnar á Englandi, Beaconsfields
lávarðar og sessunauta hans, ámæla
henni þunglega fyrir allt ráðlag henn-
ar í viðskiptunum við Afgana; þykir
hún hafa farið mjög óvarlega að senda
erindreka sinn svo fámennan í hendur
stjórnlitlum skrælingjum, og hefði henni
eigi átt að vera úr minni liðið, að 1841
varð sami atburður í sama stað, Kabúl:
drepinn sendiherra Breta þar í borginni
og hvert mannsbarn af þeirra kyni, er
hönd varð á fest, lcarlar og konur. Og
hernaður Breta til hefnda fyrir það
varð þeim hinn erfiðasti. -— Cavagnari
var sagður launsonur Napóleons þriðja;
móðirin irsk.
Hinn 28. f. m. tókst Bretum að
handsama Cetewayó, Zúlú-kaffa-konung,
eptir miklar eltingar. Er ófriðnum við
hann þar með algjörlega lokið og' Bret-
ar næsta fegnir sigrinum, til huggun-
ar í raununum út af tíðindunum í Asíu.
Bismarck brá sjer suðurí Vín fyrir
fám dögum, að heimsækja vin sinn And-
rassy greifa, utanríkisráðherra Jóseps
keisara, sem verið hefir, en nú er bú-
inn að segja af sjer völdum, og svo til
skrafs og ráðagerða, eins og löggjöra
ráð fyrir, og blöðin spá óspart í eyð-
urnar um, svo sem því, að hann sje að
undirbúa bandalag með þjóðverjum og
Austurríkismönnum gegn Rússum, og
þá líklega einnig Frökkum. Honum
var tekið með mestu virktum og fagn-
aði, af háum og lágum ; keisarinn sjálf-
ur heimsótti hann, þar sem hann gisti,
en það er nær dæmalaust, að slík sæmd
veitist ókonungbornum gestum.
Hinn 18. júlí losnaði gufuskipið
Vega úr vetrarlegunni í hafísnum land-
norðan við Asíu, með þá Nordenskjold
prófessor og hans fjelaga, og komst 3.
þ. m. til Yokohama í Japan. Er þann-
ig fullfarin leiðin norðan og austan um
Asíu, eptir þriggja alda árangurslausar
tilraunir.
Jóhann konungur í Abessiníu hefir
ráðizt inn í lönd Egiptajarls með óvíg-
an her: 70000.
Grant hershöfðingi, fyrrum ríkisfor-
seti Bandamanna í Vesturheimi, er ný-
kominn heim úr 2. ára ferð sinni um
Európu og Asíu. Honum var fagnað
forkunnarvel við heimkomuna, og er
haldið að hann muni verða kjörinn for-
seti að ári, í þriðja sinn.
Dætur Kristjáns konungs, Alex-
andra og Dagmar, eru hjer í orlofi hjá
foreldrum sínum og börn þeirra með
þeim ; maður Dagmarar, keisaraefni
Rússa, einnig kominn, og von á prinz-
inum af Wales á morgun.
Með tilskipun 4. maí 1872 er hrepps-
nefndunum gjört að skyldu að sjá um,
Haiigrímur Pjetursson
fæddist á Hólum í Hjaltadal árið 1614.
Foreldrar hans voru Pjetur Guðmunds-
son, hringjari á Hólum í tíð Guðbrand-
ar biskups, frænda síns, og Solveig, ó-
víst hverra manna. A Hólum lærði
Hallgrímur að lesa og skrifa, og dvaldi
þar til þess, hann var 13 vetra. þá
varð honum, að yrkja eitthvað ófagurt
um kvennfólkið á Hólum, og kom
Halldóra, dóttir Guðbrandar biskups,
honum burt til Glúchstað í Holseta-
Jandi. |>ar var hann í vinnu hjá kola-
kaupmanni, sem stundum ljek hann illa
unz hann 1630 fluttist þaðan til Kaup-
mannahafnar í þjónustu járnsmiðs nokk-
urs. J>ar kynntisthann Brynjólfi, síðar
biskupi, Sveinss3mi 1631, sem fyrir full-
tingi Dr. Joh. Resens lcom Hallgrími í
„Sinke“ lectiu eður neðsta bekk í Vor
Frúe skóla. Kölluðu skólabræður Hall-
gríms hann: Den lange Sinke. Hall-
grími gekk lærdómurinn svo liðugt, að
hann 1636 komst upp í efsta bekk
(mester lectie). Var honum þá falið, sem
íslendingi að lesa og tala Guðs orð fyr-
ir því hertekna fólki, sem nýkomið var
til Danmerkur úr ánauðinni frá Tyrkj-
um. Kynntist hann þar konu, Guðríði
nokkurri Simonardóttur úr Vestmanna-
eyjum. Til hennar fjekk hann svo góð-
an þokka, að hann yfirgaf skólann og
lærdóminn og fylgdi henni hingað til
landsins 1638. J>au komu inn í Kefla-
vík; ól Guðríður þar barn, en Hall-
grímur vann fyrir þeim sem daglauna-
maður danskra kaupmanna um sumar-
ið. Að öðru leyti framdró hann um
tíma lífið í skjóli þeirra Arna Gíslasonar
lögmanns þórðarsonar á Ytrahólmi, og
þorleifs bónda Jónssonar á Hvalnesi,
giptist Guðríði, sem um þetta leyti var
orðin ekkja, og lifði í fátækt og basli
sem búðarsetumaður, ýmist Árna eður
jporleifs, þar til hann, sjálfsagt eptir
undirlagi Brynjólfs biskups, sótti um
Hvalsnessprestakall. J>egar hann kom
til Skálbolts árið 1643 fótgangandi með
sjóvetlinga á höndum, Ijet biskup hann
fyrst reka járn, en viku síðar vígði hann
hann, gaf honum hest með reiða, nýj-
an alklæðnað og hempu. Hvalsness-
þingum þjónaði sjera Hallgrímur í 8—g
ár, með ýmsu mótlæti, og fluttist það-
an 1651 tilSaurbæjar á Hvalfjarðarströnd.
J>ar vegnaði honum allvel til þess 1662,
að staðurinn brann til kaldra kola, var
þó fyrir styrk góðra manna, upp aptur
byggður sama haust. En fáum árum
síðar, 1665—1666, kom framhjáhonum
sá sjúkdómur, sem lengi hafði búið um
sig, líkþrá eður holdsveiki. J>ó var hann
1666 svo hress, að hann gat komizt á
alþing. Var þá nýbúið að prenta fyrstu
útgáfu af Passíusálmum, og varð það
til þess, að margur góður og guðhrædd-
ur maður vjek honum lítilræði, því efna-
hagurinn var alla tið bágur. Árið ept-
ir (1667) gaf hann upp hálfan Saurbæ,
og 1669 allan, fluttist þaðan fyrst að
Kalastöðum, og síðar (1671) að næsta
bæ Fetstiklu. J>ar dó hann kraminn og
karlægur í Októbermánuði 1674, sex-
tugur að aldri, og er grafinn í kirkju-
dyrunum að Saurbæ. Hann var stór
maður og óliðlega vaxinn, skolbrúnn og
svartur á hár, hversdaglega skemtinn
og glaðsinna.
Passíusálmana bvrju' -'e 1 Hall-
grímur á Hvalsnesi. en '* ð þá í
Saurbæ 1660. Mun hann
10 beztu árum æfinnar til u . hj . þa,
og var þeim vel varið. Hann tiieink-