Ísafold - 31.12.1879, Blaðsíða 4

128
farið með poka á bakinu í kaupstaðinn;
í skólanum var glímt á degi hverjum,
leiknir hnattleikar, hlaupin handahlaup,
höfrungahlaup, þegar veður leyfði; nú
er spilað dansað og lesnar frakkneskar
skröksögur sjer til dægrastyttingar.
Tvisvar hefir á síðari árum verið gjörð
tilraun bæði nyrðra og hjer syðra til
að stofna glímufjelög, til þess að halda
þessari fornu íslenzku þjóðlist við, sem
hvergi á sjer neinn líka, svo jeg viti
til, nema hjá Bretum á Cumberlandi
og Westmerelandi (Wrestling), og hin
nýja reglugjörð latínuskólans, þó vond
sje, fyrir skipar einnig glímur; en hvern
árangur þetta hefir haft, er mjer ókunn-
ugt. Hitt sjest á þessu, að nú er orðin
þörf á ytri hvötum til að iðka fornar
listir. Ekki þurfti að brýna slíkt fyrir
feðrum vorum og forfeðrum; ekki fyr-
ir Grikkjum og Rómverjum. Grikkir
komu óbeðnir og óboðnir til ólymp-
isku leikanna, og bjuggu sig sjáltkrafa
undirþá. Rómverjar sóttu einnig sjálf-
krafa glímuskólann (palæstra), og ekki
þarf enn i dag að ýta undir Breta
að sækja kappróðra, eða temja sjer
knattleiki og fangbrögð. Bæði Eton-
og Rugby-sveinum, Cambridge- og
Oxforð-mönnum er slíkt ljúft. jpeim
þykir yndi og sómi að því, að æfa
líkamann, efla með því heilbrigði hans,
þrek, þol og fegurð, og jafnframt heil-
brigði og Qör sálarinnar, hvíla hugann
og auka með því námfýsina, en verða
yfir höfuð frjálslegri og karlmannlegri
í allri framgöngu. Bæði á Frakklandi
og þ>ýzkalandi fara nú, að dæmi Breta,
líkamaæfingar í vöxt, því allir sjá, að
þess meira sem lagt er á sálina af
námsgreinum og námstíma, þess hollari
hvíldar þarfnast hún, og þess meiri
æfingar þarf líkaminn, sjer í lagi hjá
þeim, sem eru á framfaraskeiði. Svo
þótt íslendingar vilji nú slá slöku við
sínar fornu íþróttir, af því þær eru inn-
lendar, þá er þeim óhætt að taka þær
upp aptur, fyrst þær eru einnig útlend-
ar. jþað þarf þá ekki að fyrirverða
sig fyrir þær, sem eingöngu íslenzkar.
En — kannske allt þetta sje „karla-
raup“ og elliglöp úr mjer. Kannske
mjer gangi, eins og sveitaprestinum,
sem sagði um árið, að hann gæfi ekki
mikið fyrir framfarir landsins, fyrst
kristindóminum, latínunni, glímunum og
tvisöngnum væri farið svo að hnigna.
Kannske mjer fari, eins og síra Bene-
dikt Jónssyni í Bjarnanesi (1691—1744),
sem kvað:
Fornu aldar man eg menn,
Mjúka leiki frömdu,
Góðan hjeldu gleðskapenn,
Gaman sig við tömdu,
Bændaglímur, bitahlaup
Bregðast víða’ á hæli.
þetta sá jeg, það er ei raup,
f>ótti mjer inndæli.
Hringbrot, flögur, hlaupa’ á bak
Hnipur að vefja’ í dróma,
Berja álpt og baggatak
Bezt mjer þótti sóma.
Sveiflur, brögð, og sveina’ uppköst
Sumra voru læti,
Fingálkns fylgdi hestreið höst,
Og hoppa’ á öðrum fæti.
Skjaldmeyjar með fiman fót
Fyrri sá eg á gólfi,
Liðugar við leikamót,
Líkt sem skotið kólfi.
Krækilblindu’ og lögmannsleik
Ljeku karlar ungu,
Gengu á ristum, komust á kreik
Kátir nær því sprungu.
Öld er kominn önnur víst,
Ellin leika skerðir,
Ungur drengur ætlar sízt,
Að hann gamall verði.
Unga drengi ætti að sjá,
Sem alilömb á vori; —
Komin er ellikreppan á,
J>eir kvíða hverju spori.
J>etta allt til fyrna fer
Fyrir oss öllum saman;
Ellin beygir ungu ker
Afleggst forna gaman.
Ekki fæ jeg unga tvo
Augum sjeð nú glíma;
J>etta gengur þannig svo
þökkum Guði tíma.
Glímu-Gestur.
SæluMsið á Kolviðarlióli, sem
bæði einstakir menn og landssjóður
hefir kostað, er nú þannig útleikið:
gluggar brotnir, hurðin einnig, svo regn
og snjór eiga þar betra hæli en ferða-
menn. J>ess skal getið, yfirvöldunum
til þóknanlegrar uppfræðingar, og birt-
ingar fyrir hlutaðeigendum, að vinnu-
maður sunnan úr Njarðvíkum, sem rak
z—3 vetrunga austur til fóðurs í haust,
hafði þá eina nótt inni í sæluhúsinu, án
þess að ræsta húsið eptir þá, og þó
hitt sæluhúsið sje ætlað til skýlis fyrir
skepnur. þetta var eptir það, að Ebe-
nezer var farinn. þarna hefir bæði fje
einstakra og landssjóðs verið vel varið.
Hvernig lízt landshöfðingjanum og Thor-
grímsen kaupmanni á þessa meðferð,
og hvar er eptirlitið?
Arnesingur.
Sólarlag
(eptir Caricthura Ossíans).
Hverfur nú himins arfi
Háleitum frá bláum
Bjartra ljóssheima leiðum
Og líður að vestri niður.
Dyr mót dögling hýrum
Dagsbrúnar opnar standa,
Hæg er hafs í sogi
Hvíla jöfri búin.
Forvitnar Ægis allar
Að honum flykkjast dætur,
Skoða skínanda höfuð,
Skjálfandi’ af hræðslu;
Hans lauga ljósar fætur,
Og líða svo burtu.
Hvíslandi’ á tær sjer tylla
Og til hans þær horfa.
Hans yfir værð þær vaka
Og vörð halda dyggan,
Mjúkri þær rugga rekkju,
Og raula’ honum höfga. —
Hvíldu hám í helli
Hilmir rafri skyggðum,
Og þegar ferð á fætur,
Frið sendu mjer og gleði!
Láttu mjer þá ljóma
Ljósu geisla blysin,
Sjón mjer og skilning skýrðu
Og skíndu í hjarta!
Skugfgunum dauðans dimmu
Dreifðu í burtu,
Og nóttinni sorgar svörtu
Sviptu mjer úr brjósti!
HTT OG J>ETTA.
— Svo er að heyra á „pjóðólfi“ (XXXII, 1),
sem útgefandi hans sje farinn að sætta sig aptur
við heilagan anda. En — eins og spurt var, þeg-
ar útgefandaskipti urðu síðast á „f>jóðólfi“, hvað
það væri, sem hinn núverandi útg. keypti, þegar
hann keypti „f>jóðólf“ af Jóni sál. Guðmundssyni,
eins má nú spyrja; hvað fengu þrenningarneitendur
(Unitarians) á Englandi fyrir peningana, þegar
þeir keyptu — rödd hrópandans í Glasgow ?
Heldri menn Reykjavíkur vildu, að sögn útg. „J'jóð-
ólfs“ i timariti Unitaríanna „Christian life“, ekki
þýðast röddina sökum „drambs og verzlegs hugar-
fars (p r i d e a n d w o r 1 d 1 i n e s s)“; en gekk betur,
að útbreiða rit og kenningar hins alþekkta postula
þrenningarneitunarinnar í Ameríku Ellery Channings?
Gaman væri að fá svar upp á þessar spurningar,
svo maður gangi úr skugga um, hvort apturhvarfið
til heilags anda er áreiðanlegt, og hvort þá ekki
er lengur von á kirkjubyggingu i Reykjavík handa
þessum nýja trúarflokki.
LEIÐRJETTING: í síðasta blaði ísafoldar
á bls. 123, síðari dálki, stendur yfir siðasta dálki
töflunnar, 1876, í staðinn fyrir 1875.
ORNLEIF AF JEL AGIÐ.—F YRIR-
lestri cand. philol. B. M. Ólsens
verður haldið áfram á bæjarþingsstof-
unni kl. 6 2. jan. 1880.
Oss berast endmm og sinnum æfi-
nunnin'gar og erfiljóð eptir nýdána menn
með' bón um að taka þau í „ísafiold“.
þetta vildum vjer fegnir gjöra, pegar
cefiminningarnar og erfiljóðin í einhverju
eru merkileg og vel samin. En — par
„ísafiold“ ekkert tekurfiyrir borgun nema
auglýsingar, pá gjörir hún heldur enga
undantekning frá pessari reglu, hvað
pessar minningar og Ijóð snertir. Oss
bjóðast pví nœst svo margar greinir al-
menns efnis, er varða almenning, úr öll-
um áttmn, að blaðið skortir rúm fiyrir
pað, sem ekki snertir nema einstaka
mann. Utg.
Útgefandi: Björn Jónsson, cand. phil.
Prentuð með hraðpressu ísafoldar-prentsmiðju.