Ísafold - 28.07.1881, Blaðsíða 1

r
VIII19.
Reykjavík, fimmtudaginn 28. júlímán.
1881.
Útlendar frjettir.
Khöfn, 25. júni 1881.
Eússakeisari hefir nú brugðið þögninni
um fyrirhugað stjórnaratferli sitt. Hann
gaf út þann boðskap 11. f. m., að sjer væri
keisaratignin af guði gefin í því skyni, að
hann varðveitti og efldi alræðisvöldin gegn
öllum árásum. Með öðrum orðum: engin
von um stjórnarbót að svo komnu. Skömmu
síðar baðst Loris Melikoff lausnar frá ráð-
herramennskunni, og valdi keisari í sæti
hans Nikulás Ignatieff, þann er lengi var
sendiherra Eússa í Miklagarði, og kallaður
mikill ráðagarpur, en orðlagður fyrir harð-
fylgi og ófyrirleitni* Mun hann vera til þess
kjörinn að ganga á milli bols og höfuðs á ó-
aldarseggjunum, en öllu öðru minni þörf að
sinna í bráð. Ekki hefirþetta ráð hins unga
keisara hlotið lof eða hylli almennings, hvorki
innanlands nje utan. Sjálfsagt hefir honum
gengið það til að taka þennan kost, að hann
heldur þegna sína engan veginn vaxna neinu
stjórnfrelsi, fremur en hitt, sem sumir geta
til, að honum sje unggæðislegur metnaður á
að láta heiminn sjá, að hann sje hvergi
hræddur við hótanir gjöreyðenda. En hvað
sem því líður, þá er fjarri því, að enn sjáist
nokkuð ljetta því óaldarmyrkri, sem legið
hefir yfir landinu um hríð. Nýjar sögur um
morðræði og önnur illvirki af hálfu gjöreyð-
enda eru dagstæð tíðindi frá Eússlandi, og er
svo að sjá sem bíræfni þeirra fari dagvaxandi.
A fjórum stöðum í Pjetursborg hefir verið
grafinn upp umbúnaður í jörðu niðri til að
sprengja upp stræti og brýr, helzt þar sem
líklegt var, að keisari mundi eiga leið um.
Eyrir skömmu komst upp nýtt samsæri um
að taka keisara af lífi. Lögreglumaður einn
leyndist með ráði húsráðanda undir legubekk
í herbergi því, er samsærismenn áttu fund
með sjer og var heyrnarvottur aðþví, aðþeir
þinguðu um það, hvern dauðdaga keisari
skyldi hljóta. f>eir voru 20 saman og urðu
allir handsamaðir. En litlu síðar fannst lík
húsráðanda í Nevu-fljóti, og dreginn belgur
yfir höfuðið. Fyrir fám dögum fluttist keis-
ari og hirðin öll frá Gatschina til Peterhoff
við Nevu-mynni, til sumarvistar. A herskipi
því, er flytja átti keisara og fólk hans niður
eptir ánni, og skipað var hinu dyggasta liði,
er föng voru á, að því er ætlað var, fundust
sprengitól í vörzlum nokkurra yfirmanna og
þar með nýjustu boðsbrjef gjöreyðenda, og
er mælt, að leitin hafi verið gjörð eptir nafn-
lausri vísbending frá einum þeirra, er brugg-
að höfðu banaráð þetta: að láta varðmenn
keisara svíkja hann og fólk hans allt í tryggð-
um, en reis hugur við slíku illvirki, er til kom.
það hefir sannazt, að yfirmaður einn úr
skipaliði keisarans hefir hjálpað banamönn-
um föður hans í vetur um sprengiefni, stohð
því handa þeim úr forðabúrum stjórnarinn-
ar. — Snemma í vor urðu þeir atburðir í
Kiew, og nokkrum bæjum öðrum í Suður-
Eússlandi, að götuskríll og bóndamúgur
veittu atgöngu öllum Gyðingum, sem fyrir
þeim urðu, ogljeku þá grimmdarlega; gengu
af sumum dauðum. þeir báru fyrir sig sum-
ir boð keisarans, og er mælt, að gjöreyðend-
ur muni að vísu hafa látið berast meðal
þeirra falsaðar fyrirskipanir í þá átt með
nafni keisara undir, en heimskan nóg og fá-
fræðin að láta glepjast á slíku. þessi. ósköp
eru nú stöðvuð aptur fyrir nokkuru. það er
mælt, að lendirmenn og annar höfðingjalýð-
ur muni eiga yfir höfði sjer viðiíka storm af
hendi almúgaskrílsins, með ráðum gjöreyð-
enda, og hafi Gyðinga-ofsóknirnar ekki ver-
ið nema svo sem gjört til reynslu og undir-
búnings, áður en meira væri færzt í fang.
Auðvitað er nú líklega, að þetta sje ekki
annað en hræðslu-spuni, en það lýsir bezt,
hve öfundsverð er vistin á Eússlandi um
þessar mundir. Yerzlun og fjelagslíf allt er
í mesta doða og dái, sem nærri má geta, er
fje og fjör saklausra manna er á valdi ill-
ræðismanna að kalla má. Fimmtíu þúsund
manna eru nú geymdir í fangelsum á Eúss-
landi eptir veturinn og vorið til dóms eða
Síberíu-vistar eptir yfirvalds-úrskurði.
Erindrekar stórveldanna 1 Miklagarði
hafa nú komið lyktum á landaþrætumálið
Tyrkja og Grikkja, svo að hvorirtveggju láta
sjer lynda og eru nú sáttir að kalla. þykir
þar hafa betur úr rætzt en á horfðist, svo
nærri sem lá fullum fjandskap, og eru þau
málalok mjög þökkuð Gladstone og umboðs-
manni hans, Goschen sendiherra. Grikkjum
verður afhentur landsaukinn smátt og smátt
í sumar, 1 þrennu lagi, með tilsjón stórveld-
anna; en það er megnið af þessahu og nokk-
ur sneið sunnan af Epírus.
Derwisch hefir tekizt að bæla niður að
fullu uppreisnina í Albaníu gegn soldáni.
Mikið hefir gengið á í Miklagarði í vor
um rannsókn út af afdrifum Abdul Aziz
soldáns, fyrir 5 árum. Talið fullsannað, að
hann hafi verið myrtur, að fyrirlagi ráðherra
soldáns, sem þá voru, þeirra Hussein Avni,
Damats og Midhats o. fl., og sumir segja
með ráði Múrads soldáns, er þeir hófu til
ríkis þá er þeir tóku völdin af Abdul Aziz.
Midhat hefir verið talinn langmestur skör-
ungur meðal stjórnarherra Tyrkja hin síðari
árin og er það sögn sumra manna, að Abdul
Hamid soldáni muni hafa gengið það helzt
til að láta nú fara að hreifa þessu máh, er
honum muni ekki hafa verið ókunnugt um
frá upphafi, að hann vilji koma Midhat fyrir
kattarnef; óttist að hann muni verða sjer
ofjarl ella. Midhat var landshöfðingi í
Smyrna er rannsóknin var hafin. Honum
kom njósn um fyrirætlun soldáns, og leitaði
sjer skjóls hjá konsúlFrakka þar 1 borginni,
er sendimaður soldáns kom þar að taka hann
höndum. Konsúllinn fjekk þau skeyti frá
stjórninni í París, að engin lög væri til að
veita Midhat griðastað, og gekk hann þá á
vald sendimanni. Bíður hann nú dóms í
Miklagarði, ásamt þeim öðrum fjelögum.
Frakkar hafa lokið erindum sínum í
Túnis. En þau voru raunar að þröngva
landinu til hlýðni við sig, eða vináttu og fje-
lagsskapar, sem þeir kalla svo. f>eir þóttust
ekki ætla annað fyrir sjer upphaflega en að
lemja á Krúmírum, þjóðflokk þeim í Túnis,
er farið hafði ránsferðir inn í Alzír. En er
minnst vonum varði gerðu þeir lykkju á leið
sína og sneru liði sínu þangað að, er stjórn-
andi landsins, bey-inn, hafði atsetu. Hann
hafði engan liðskost til viðtöku. Hershöfð-
ingi Frakka lagði fyrir hann sáttmál þess
efnis, að Frökkum skyldi heimilt að hafa
hersetu í löndum hans þar erþeimþætti sjer
nauðsyn á, til landvarnar fyrir Alzír, en hann
mætti ekki gjöra neina samninga við önnur
ríki að fornspurðum Frökkum; Frakkar
skyldu aptur í móti halda hann til ríkis yfir
landinu og niðja hans. Landsstjóra var sá
einn kostur nauðugur, að ganga að þessu
boði. Samningur þessi var gerður 12. f. m.
Tyrkjasoldán kallar Túnis liggja undir sitt
ríki oglandsstjóra jarlsinn, ogvildiþví gjöra
samninginn ómerkan. En Frakkar töldu það
hjegómamál, og hótuðu afarkostum, ef hann
hjeldi slíkum kröfum fram. Soldán bar upp
kveinstafi sína fyrir hinum stórveldunum,
en fjekk enga áheyrn, og verður að hafa
þetta svobúið. Itölum líkaði aðvísu tiltekt-
ir Frakka stórilla og Bretum litlu betur, en
Bismarck vildi ekki heyra neinar umtölur
umþað, ogvarð svo aðvera, semhonum lík-
aði. Hlaut hann lof fyrir af Frökkum, sem
nærri má geta, en það er honum nýnæmi úr
þeirri átt. Bretum var vandgert í þessu
máli, ef það er satt, sem ekki hefir verið
aptur borið af þeirra hálfu, að utanríkisráð-
herra þeirra 1878, Salisbury lávarður, hafi
þá heitið þeim að taka ekki hart á því, þó
þeir hirtu Túnis, er færi gæfist, en fyrir það
vilyrði lögðu Frakkar aptur samþykki sitt á,
að Bretar klófestu þá eyna Kýprus undan
Tyrkjum.
Skömmu eptir að lokið var herförinni í
Túnis, hófst uppreisn gegn Frökkum í Alzír
sunnanverðri, af Aröbum þar. Heitir sá Bou
Amema, er þeim ófriði stýrir, og kvað hafa
gjört þeim mikinn skaða í mannaláti og fjár-
rnissi.
I Marseille urðu róstur nokkrar fyrir
fám dögum út af því, að þegar leiðangurslið-
ið kom heim aptur snnnan úr Túnis og var
fagnað þar í borginni sem annarstaðar, svo
sem lög gjöra ráð fyrir að sigri vegnum,
stóðust Italir, sem eru fjölmennir mjög í
Marseille, eigi mátið og gerðu hinum gleði-
spjöll. Yeitti þá bæjarskríllinn Itölum at-
göngu með höggum og hnífalögum, og fengu
nokkrir bana, en margir meiðsl og sár.