Ísafold - 25.03.1882, Blaðsíða 2

18
hins vegar £>jóðverja og líklega Aust-
urríkismenn og Tyrki. Höfðingjum
Rússa og Tjóðverja, keisurunum, farast
jafnan friðsamlega orð og vinsamlega;
en það er ekki einhlftt. Tað er al-
kunnugt og hefir lengi verið, að með
þjóðunum hvorumtveggju býr undir
hinn megnasti rígur og kali, eða rjett-
ara sagt með Slöfum yfir höfuð og
Tjóðverjum. Kemur það jafnan fram
að öðru hvoru f ummælum merkra
blaðamanna á báðar hliðar og ýmissa
mikils háttar manna annara endrum og
sinnum. Nýtt dæmi þess um þessar
mundir hefir valdið miklum bollalegg-
ingum og skotið mörgum friðarvinum
skelk í bringu. Hneixli þvf veldur
Skóbeleff hershöfðingi, garpurinn mikli
úr Tyrkjastríðinu síðasta og stórum
frægur þar á ofan fyrir hernað sinn á
Mið-Asfu síðan, sagður átrúnaðargoð al-
mennings á Rússlandi. Hann mælti
fyrir minni í veizlu í Pjetursborg í vet-
ur, afmælisveizlu sigursins við Geok
Tepe 24. jan. 1881, og minntist þar
uppreistarinnar í Dalmatíu með hjart-
næmilegum vinmælum til uppreistar-
manna, svo löguðum, að þvf var líkast
sem Rússar væri að eins ófarnir af
stað til liðs við þá. Skömmu síðar var
hann kominn vestur í París, sumir
segja að boði keisara fyrir vanþokka
sakir vegna bermæla þessara, en aðrir
annað; og þar árjettaði hann þau í á-
varpssvari við Serbska stúdenta þar f
borginni og kvað svo að orði, að þ>jóð-
verjar væri svarnir óvinir Rússa og þá
og aðra Slafa þyrsti sáran í blóð þeirra
eða þvf um líkt. Við slík býsn urðu
fiest blöð á Týzkalandi ókvæða og
jafnvel á Englandi líka og skoruðu á
stjórnina f Pjetursborg að segja til skýrt
og skorinort, hvort Skóbeleff talaði frá
hennar bijósti eða sjálfs sín eingöngu.
Hún svaraði, dræmt nokkuð, en sem
nærri má geta í þá átt, að Skóbeleff
hefði einn ábyrgð orða sinna, en stjórn-
in ekki. Nú er hann á heimleið til
Pjetursborgar aptur, til þess að standa
þar reikningsskap tiltækis síns, að mælt
er, þótt vant sje að vita hvort nokkur
sannindi eru fyrir þvf. Um samdrátt
með Rússum og Frökkum hefir annars
ekki verið mikið talað, nema hvað því
hefir verið fleygt, að þeir Gambetta og
Skóbeleff og ef til vill fleiri mikils
háttar menn rússneskir muni hafa hittzt
að máli í haust einhversstaðar, er Gam-
betta var á ferð um Týzkaland með
dularnafni og svo lítið bar á, og mun
hafakomizt allt austur að landamærum
Rússlands.
Annað áhyggjumál friðargoða álfunn-
ar er stjórnarbyltingarumleitun á Egipta-
landi. þ>ar hafa ýmsir stjórnendur
Norðurálfuríkja haft í samfjelagi tölu-
verð afskipti af landstjórnarmálum að
undanförnu, mest þó Frakkar og Eng-
lendingar, meðal annars vegna skulda,
er auðmenn í þeim löndum eiga þar
til að kalla. f>ví unir soldán í Mikla-
garði miðlungi vel og slíkt hið sama
Egiptar sjálfir, sem við er að búast.
Af þeim toga var spunnið hermanna-
upphlaup það, er gjörðist í Kaíró f
haust er var. Var þar oddviti fyrir,
hershöfðingi sá, er Arabi Bey nefnist.
Hefir lifað f þeim glóðum síðan, og
það gjörzt nýlega, í öndverðum f. m.,
að jarli var þröngvað til að taka sjer
til ráðaneytis Arabi Bey og helztu fje-
laga hans, þá er hann nefndi til. f>að
var ráðgjafarþing, er jarl hafði hvatt
til fundar um jólin, að undirlagi fylgis-
manna Arabi Bey, sem setti jarli slík-
an kost, og hefir auk þess kallað til
meiri ráða um lög og landstjórn, en
erindrekum stórveldanna virðist hollt
þeirra vegna eða tiltækilegt. Skömmu
áður en Gambetta fór frá völdum, hafði
stjórn Frakka og Englendinga fyrir
hans forgöngu ritað Egipta jarli sam-
eiginlegt brjef þess efnis, að þeirmundu
sjá um, að engum hjeldist uppi að
skerða ríki hans og völd, og var svo
til ætlazt, að skipalið franskt og enskt
kæmi þar við land, ef þeir .Arabi Bey
eða aðrir óeirðarseggir færu að sýna
sig líklega til einhverrar óhæfu. En
er Gambetta var farinn frá, kom aptur-
kippur i þessa fyrirætlun, og því færi
sættu hinir. Nú er mælt að stórveldin
öll muni vera að sammælast um að
skerast f leikinn f samfjelagi, hvað sem
úr því verður.
Vikuna sem leið hefir staðið yfir í
Pjetursborg málsrekstur gegn tuttugu
og tveimur mönnum, körlum og kon-
um, er grunaðir voru um banatilræðin
við keisarann sálaða, síðustu árin sem
hann lifði, og ýmsa höfðingja meðal
stjórnenda landsins. Urðu menn þar
margs fróðari en áður um það athæfi
allt, þótt eigi þyki hér f frásögu fær-
andi. Tíu voru dæmdir af lffi, í gær,
en hinir f hegningarvinnu æfilangt
flestir.
Látizt hefir f vetur þýzka skáldið
Berthold Auerback, sjötugur.
Guiteau, morðingi Garfields forseta,
var loks dæmdur af lífi í Washington
4. f. m. og á að hengja hann í sumar
30. júní.
þ>að hefir orðið sögulegt hjer á ríkis-
þinginu í vetur, að ýmsir mestu mátt-
arstólpar hægrimanna hafa snúist til
mótgöngu gegn sfjórninni í sumum
mikilsverðum málum, t. d. landvarnar-
málinu o. fl. Er þar til að nefna þá
Krieger, Ploug og Ussing í landsþing-
inu, og Klein f fólksþinginu. Hafa
vinstrimenn tekið því mjög svo fegins
hendi, en hinir þó eigi viljað kannast
við, að þeir ættu óskilið mál við þá
eða vildu ríða ráðherrana ofan. þ>ó
hefir Klein látið á sjer skilja, að nú
mundi ráði næst að skipt væri um ráða-
neyti, úr því að engu yrði áleiðis snú-
ið að öðrum kosti að lögum. Ymsir
hægrimenn hafa tekið í sama streng í
blöðum og bæklingum, með hálfum
hug þó, enda hefir Klein fengið að
kenna dirfsku sinnar: hægri blöðin
mörg veitzt að honum sem úlfar að
bráð og látið sem honum mundi með
engu móti geta annað gengið til en að
hann langaði til að komast í sæti Es-
trups. Flestir munu búast við, að ráð-
herrarnir muni engan veginn ætla sjer
að skila af sjer völdum í bráð, heldur
hafi þeir í hyggju að gefa út bráða-
byrgðafjárlög af nýju í vor og halda
öllu í sama horfi og áður. Regluleg-
um fjárlögum mun enginn búast við í
þetta sinn; í fjárlaganefndaráliti fólks-
þingsins, sem nú er nýkomið út, er
haldið sama strykinu og áður, haldið
fram sömu ágreiningsatriðunum og í
fyrra. Stjórnin lagði fyrir þing í vet-
ur, landsþingið, nýtt landvarnalagafrum-
varp, og er þar gjört ráð fyrir víggirð-
ing um Kaupmannahöfn, er kosta muni
66 milj. kr. Málið er nú þar í nefnd.
í Finnmörk norðanverðri urðu stór-
skemmdir í vetur af stórviðrum og
sjávargangí, 16. jan. og 4. febr., bæði
á húsum, skipuin og skepnum, um
7—800,000 kr. að á er giskað. Stór-
þingið hefir veitt 100,000 kr. úr ríkis-
sjóði til að bæta úr bráðri neyð manna.
Auk þess samskot um öll Norðurlönd.
— Konungsfólkið frá Stockhólmi hefir
verið á ferðinni í Kristíaníu nýlega,
nýgiptu hjónin, Gústaf konungsefni og
Viktoría, til þess að sýna sig þar.
Bæjarstjórnin veitti 25,000 kr. úr bæjar-
sjóði til að prýða borgina og til ann-
arar viðhafnar þeim til fagnaðar, og
ýmsir auðugir fylgismenn síjórnarinnar
lögðu fram stórfje í sama skyni; en
aðrir gáfu sig lítið að þeim glaumi og
kváðu nær að hugsa um að hjálpa
aumingjunum í Finnmörk en að vera
að sóa út fje í eintóman hjegóma eða
þaðan af verra: til að blekkja auga
konungs með glysi og fagurgala til þess
að hann sæi eigi hvernig almenningi
liggur hugur til hans fyrir andróður
hans og ráðgjafa hans gegn vilja þings
og þjóðar í nauðsynjamálum landsins.
Viffb. 3/3. — Banatilræði við Viktoríu
drottningu í gær í Windsor á heimleið
þangað frá Lundúnum: skotið á hana
í vagni á leiðinni frá brautarstöðvunum
heim til hallarinnar af töturbúnum
manní i fólksþyrpingunni, er reyndist j
verzlunarþjónn frá Lundúnum og hálf- í
brjálaður. Skotið reið fram hjá vagni
drottningar og sakaði hvorki hana nje
aðra.
í Vínarborg brann í vetur leikhús
mikið, og fórust þar um 400 manns.
Lamllæknisembœttið.
Með póstskipinu frjettist, að einhver
danskur maður sæki um landlæknisem- j
bættið, og það með að verið geti að
hann fái það. Að svo verði virðist oss j
þó mjög ólíklegt, því það er alkunn-
T\l