Ísafold - 25.03.1882, Blaðsíða 3

/
ugt, að þeir dönsku læknar, er hjer
hafa verið hafa yfir höfuð reynzt allt
annað en vel; þeir hafa eigi getað
fellt sig við háttu manna hjer eða lag-
að sig eptir því, sem menn þurfa hjer
við að búa, og jafnan haft hugann í
Danmörku, enda hafa þeir jafnaðarlega
flutt sig þangað aptur innan skamms,
ýmist við það, að þeir hafa fengið
þar annað embætti eða að þeir hafa
fengið lausn með eptirlaunum. En hafi
það eigi reynzt vel að skipa hjeraðs-
læknisembætti útlendum mönnum, þá
væri það þó miklu ísjárverðara, að það
eindæmi væri gjört í sögu landsins
að skipa landlæknisembættið dönskum
manni og fela yfirstjórn allra heil-
brigðismálefna landsins manni, sem
eigi að eins aldrei hefði haft hjer á
landi nein læknisstörf á hendi, held-
ur og manni, sem ekkert þekkti hinar
'sjerstaklegu ástæður lands og þjóðar
eða hver kjör almenningur hjer á landi
býr við og verður að búa við. þetta
væri þvf ísjárverðara sem landlæknirinn
engin hjeraðslæknisstörf hefir á hendi
og mundi því heldur eigi hafa mikið
tækifæri til í embættisstöðu sinni að
bæta úr greindri vanþekkingu. Hvaða
traust gætu menn borið til þess, að til-
lögur hans um sóttvarnir innanlands
eða önnur heilbrygðismálefni væru lagað-
ar eptir ástæðum og að þvi leyti á
góðum rökum byggðar ? Hvernig væri
þess að vænta, að hann gæti með fullri
nærgætni dæmt um, hvað með sann-
girni mætti heimta af hjeraðslæknun-
um og hvað eigi mætti ætlast til af
þeim c. s. frv. Og þegar hann nú á
hinn bóginn yrði þess var, að menn
gæfu orðum hans minni gaum en hon-
um þætti ástæða til, væri þá eigi eðli-
legt, að það meðal annars gæfi honum
tilefni til, að skoða dvöl sína hjer eins
og nokkurskonar útlegðartíma, og
þyrfti hann þá eigi að vera neitt ó-
skyldurækinn maður þótt hugur hans
hallaðist eigi svo eindregið að velferð
íslendinga, sem óskandi væri.
Stæði svo á, að um engan íslenzkan
mann væri að ræða, er fær þætti til
þessa embættis, þá væri nokkru öðru
máli að gegna, en hinn setti landlækn-
ir J. Jónassen hefir á sjer almennings-
orð fyrir að veragóðurlæknir ogmjöglip-
ur kennari og með ritum sínum viðvíkjandi
heilbrigðismálefnum hefir hann sýnt,
að hann hefir áhuga á að gjöra gagn
með fleiru en þvi, sem beinlínis eru
embættisstörf hans; eins og menn því
töldu hjer sjálfsagt áður en póstskip
kom, að hann mundi verða landlæknir,
svo er og vonandi að það bregðist
eigi; en skyldi svo fara, þá væri breyt-
ingin eigi að eins i því fólgin, að vjer
fengjum danskan landlæknir, heldur
væri þá og eigi lengur von um að halda
Guðna lækni Guðmundssyni, er hefir
reynzt hjer í vetur mæta vel og það get-
ur verið sagt, en er þó eigi sýnt að það
19
skarð yrði bætt með dönskum manni,
þó góður þætti erlendis, þar sem hann
getur fengið þá aðstoð og haft þær að-
ferðir, sem óvíst er að yrði komið viðhjer.
J>að væri og að öðru leyti mjög í-
skyggilegt, ef farið væri að skipa út-
lenda menn i hin helztu Og tekjumestu
embætti landsins; því hefir verið hald-
ið fram, að það væri veruleg ástæða
til þess að hafa einstök embætti tölu-
vert tekjumeiri en önnur, að þá mætti
með þeim launa dygga þjónustu í tekju-
minni embættum og að vonin um að
geta fengið þau hvetti menn til að
sýna því fremur alúð og árvekni í
stöðu sinni, en af þessum tilgangi miss-
ist öldungis, ef farið væri veita þau
útlendum mörtnum; að því erlandlækn-
isembættið sjerstaklega snertir, þá má
það heita hið eina embætti hjerálandi
sem er þeim mun tekjumeira en önn-
ur lækna embætti, að vonin um það í
peningalegu tilliti geti hvatt læknaefni
til að verja fje og fyrirhöfti til að afla
sjer frekari kunnáttu f læknisfræði,
heldur en þarf til að standast próf við
læknaskólann hjer ; væri þvf veikt sú
von, sem íslenzk læknaefní gætu gjört
sjer um að öðlast einhvern tíma á æfinni
þetta embætti, þá er hætt við, að það
drægi úr áhuga þeirra, sem annars
bæði vildu og gætu aflað sjer meiri
kunnáttu í læknisfræði en kostur er
á hjer á landi; enn fremur hlyti það
og að vera særandi fyrir þjóðernistil-
finningu vora og veikja þá tilfinningu
fyrir sjálfri sjer og það traust á kröft-
um sjálfrar sín, sem þjóðin þarf að hafa,
ef hún yrði að sjá útlendan mann f einu
helzta embætti landsins, einkum þegar
þess væri engin þörf. —
Síðan að framanprentuð grein var
skrifuð, höfum vjer sjeð brjef frá
Kaupmannahöfn þar sem þess er getið,
að maður sá, sem sækir um landlæknis-
embættið sje sjerlega vel lærður og
er svo að sjá að ýmsum löndum vorum
í Khöfn þyki æskilegt, að honum yrði
veitt embættið einkum af þeirri von að
læknaskólinn hjer muni vinna mikið við
að fá hann hingað. En til þess að
veitalandlæknisembættinu góða forstöðu
þá þarf meira en lærdóminn einan, það
þarf praktískt vit og praktískan dugn-
að, sem eigi er sagt að lærdóminum
sje samfara, og þessutan þá praktísku
þekkingu á því, hvernig hjer stendur
á, sem ómögulegt er að maður þessi
hafi. Viðvíkjandi því að læknaskólinn
muni vinna mikið við að fá hann, þá
er þess að gæta, að kennslan á hon-
um er að eins eitt meðal annars af
störfum landlæknisins og svo æskilegt
sem það væri að hafa sem lærðastan
kennara, þá mun það, sem læknakennsl-
unni hjer kann vera ábótavant, án efa helzt
liggja í því, sem lærdómur kennaranna
eigi getur bætt úr, sem sje að lækna-
efnin geta eigi fengið þá æfingu og
þá reynzlu, sem þörf væri á, af því að
ýmsir þeir sjúkdómar eða sjerstakar
myndir þeirra, sem erlendis má sjá á
mánuði hverjum, kom ahjer eigi fyrir svo
árum skiptir, vegna mannfæðarinnar,
af því að hjer er af sömu orsök svo sjald-
an færi á að æfast óvenjulegum hand-
læknisstörfum og af því að menn geta
eigi fengið þá yfir höfuð æfingu í að
fara með sjúkdómana eins og þar sem
þeirkoma opt fyrir.
PÓSTSKIPIÐ kom hjer 19. þ. m.; með
þvi komu Sveinn Sveinsson búfræðingur og
kaupmennirnir Jón Jónsson frá Brákarpolli
og Jón Guðnason í Eeykjavik.
FEJETTIE hafa nú komið viðsvegar að
úr landinu með ferðamönnum þeim, er hing-
að hafa komið. Siðan á nýjári hefir tíðar-
far hvervetna verið styrt nema í Múlasýsl-
um; þaðan er oss skrifað 24. jan.: »Nú í
dagstæðan hálfan mánuð hafa verið sífeldar
hlákur og blíðviður, enda er nú eins snjó-
laust í byggð sem þá er bezt er í maímán-
uði.—Arður af atvinnu manna til lands og
sjávar hefir næstliðið ár verið hjer yfirhöfuð
í lakara lagi, en útlit er á að landbúnaður
líði þó lítinn sem engan hnekki vegna vetr-
arfarsins. Slys hafa orðið hjer venju frem-
ur; tvö hús á Seyðisfirði skemmdust mikíð
af snjóflóði og tvö börn dóu 1 því; verður
að rífa bæði húsin og flytja úr stað; nokkra
menn hefir kahð og einn orðið úti, Helgi
Magnússon, bróðir Eiríks meistara Magnús-
sonar í Cambridge«. A Isafjarðardjúpi varð
í fyrra mánuði skiptapi; formaður var
Halldór bóndi Pálsson í Hnífsdal og drukkn-
aði hann 1 fiskiróðri við 6. inann.
Hjer við Eaxaflóa hefir nú um stund ver-
ið mjög stirð tíð, hagleysur til sveita og
aflalaust af sjó.
Ný lög frá sfðasta alþingi, staðfest
af konungi.
jan. 13. Víxillög fyrir ísland.
jan. 13. Lög um vixilmál og vixilafsagnir.
jan. 13. Lög um borgun til hreppstjóra
og annara sem gjöra réttarverk.
febr. 16. Lög til bráðabyfgða um breyt-
ing á 9. gr. í lögum 4. nóv. 1881
um útflutningsgjald af fiski, lýsi o. fl.
þessi bráðabyrgðalög eru svo hljóð-
andi:
„Afli sá, sem hefir fengist á árinu
1881, skal því að eins undanþeginn
spítalagjaldi samkvæmt tilskipun 12.
febr. 1872, að hann sje fluttur út úr
landinu eptir 1. jan. þ. á. og þar með
leggist á hann útflutningsgjald eptir
lögum 4. nóvember 1881.
Lög þessi öðlast gildi daginn eptir
að það tölublað af stjórnartíðindunum,
deildinni B. er útkomið, þar sem aug-
lýst er að login sjeu komin út“.
Síðast talin lög hafa eflaust verið út-
veguð í góðu skyni til að láta landssjóð-
inn eigi missa af gjaldi af afla þeim,
sem aflaðist eptir ágústmánaðarlok f. á.
og fluttur hefir verið út áður en lögin um
útflutningsgjaldið náðu gildi; en hvort
full ástæða hafi verið til svo óvenjulegra
laga getur þó verið efamál; hið helzta er
hjer er um að ræðaer síldaraflí Norðmanna