Ísafold - 05.09.1883, Blaðsíða 1

Argangurinn, 32 blöð, kostar
3 kr. innanlands, en í Danm.,
Svíþjóð og Norvegi um 3
kr., í öðiiun löndum 4 kr.
Borgist í júlím. innanlands,
erlendis fyrir fram.
ISAFOLD.
Auglýsingar kosta þetta
hver lína : aur.
. . . ímeð meginletri ..10
mnleadar < * . Q
(með smaletn .... 8
Útlendar |með meginletri... 15
\með smáletri..........12
X 22.
Reykjavik, miðvikudaginn 5. septembermán.
18 8 3.
85. Innl. frjettir. f>inglok II.
86. Gagnfræðakennsla í Reykjavík.
■87. Frá alþingi IX.
88. Auglýsingar.
Skrifstofa ísafoldar er í ísafoldarprentsmið-
ju, við Bakarastiginn, 1. sal.
Afgreiðslustofa ísafoldar er á sama stað.
Afgreiðslust. Isafoldarprentsmiðju er á s. st.
SíSa't-i Muti 'þeooa cvzejaucjz,
oíeLa|oí9, -þ-á 14. &iadi o<j aá [d/oí
■meðtoCdu (§acS Aomút 11. jú'iiJ,iceot
ój ez i ia
Pöntun á Isafold er að öðru leyti bindandi fyrir
heilt ár, frá nýjári til nýjárs : uppsögn við áramót
með tveggja mánaða fyrirvara.
Brauð laust: Kvíabekkur 28/g 743 -þ 200.
Forngripasafnið opið hvern mvd. og ld. kl. I—2.
Iþökubókasafn opið hvern þrd. og ld. 2—3.
Landsbókasafnið opið hvern md., mvd. og ld. 12—3.
Sparisjóður Rvíkur opinn hvern mvd. og ld. 4—5.
Reykjavík 5. sept.
Hvammur í Laxárdal er veittur 27. á-
gúst síra Magnúsi Jósepssyni á Kvíabekk.
Hinn nýi setti kennari við lærða skól-
ann, kand. Björn Jensson, á að taka að
sjer umsjón við skólann, ef krafizt verður
og hafa í laun 2000 kr. Settur 31. júlí, frá
1. okt.
Hallærislán úr viðlagasjóði hefir lands-
höfðingi veitt Dalasýslu 31. júlí, 10,000 kr.,
gegn vöxtum og endurborgun á 10 árum,
eða á annan hátt, sem síðar kann að verða
ákveðið, eptir að alþingi hefir haft málið
til meðferðar. Og Húnavatnssýslu 8. á-
gúst 6500 kr. lán með sömu kjörum.
Til þess að koma upp búnaðarskóla fyrir
báðar Múlasýslur hefur landshöfðingi veitt
Norðurmúlasýslu 25. ágúst 8500 kr. lán úr
viðlagasjóði, samkvæmt niðurlagsgrein fjár-
laganna 1882 og 1883, gegn vöxtum og
endurborgun á 28 árum.
Af þ. á. búnaðarstyrk hefir landshöfð-
ingi veitt 16. júlí 1000 kr. til að kosta
búfræðing til þess að vera verkstjóri við
fióðgarðahleðslu fyrir Safamýri og til þess
jafnframt að segja fyrir um stíflu og fram-
ræzlu Hróarsholtslækjar.
I heiðursgjafir úr styrktarsjóði Christi-
ans konungs IX hefir landshöfðingi veitt
23. ágúst fyrir framúrskarandi dugnað í
búnaði Einari alþingismanni og umboðs-
manni Asmundssyni í Nesi 200 kr.: og
Jóni bónda Halldórssyni á Laugabóli í ísa-
fjarðarsýslu 120 kr.
Til þess að brúa Elhðaárnar hefir lands-
höfðingi veitt 16. júlí sýslunefnd Gullbringu-
og Kjósarsýslu 4000 kr. lán úr viðlagasjóði
gegn vöxtum og endurborgun á 10 árum.
— Camoens kom hjer 30. ágúst frá Skot-
landi með ýmsar vörur. Pór aptur 3. þ. m.
með 548 hesta.
Leiðrjetting. í þingskýrslunni í siðasta blaði
fyrsta dálki (samanburðartöflunni) hefir misprentazt
fundatalan í efri deild 1883 : 42 fyrir 52.
Finglok.
11.
Hin rýra uppskera eptir þetta þing er
engan veginn að kenna iðjuleysi eða því
um líku. því fer fjarri. Að fáeinum þing-
mönnum undanskildum, sem ekki er sýni-
legt að eigi stórum meira erindi á þing en
að skemmta sjer í höfuðstaðnum, munu
þingmenn vorir jafnast fyllilega við þing-
menn í öðrum löndum að iðni og starfsemi.
Mestu atorkumennirnir, sem vinna því
hleðst mest á, erfiða að kalla má nótt og
dag sumir hverjir. Enda mundi að öðrum
kosti þessi örstutti samvistartími þingsins
ekki endast til að koma af meiru en rjett
að eins búverkunum, þ. e. fjárráðsmennsku-
lögunum um hvert tímabil, og kann ske
ekki það; að minnsta kosti hafa allt til
þessa fjárlögin enzt fast fram í þinglok, og
efri deild þó ætlaður optast svo naumur
tími til þeirra, sem þingsköpin framast
leyfa. það er nú raunar nokkuð óskiljan-
legt öðrum út í frá, hvemig á því stendur,
að fjárlaganefnd neðri deildar kemst aldrei
af með minni tíma en 4—5 vikur, að með-
töldum tímanum til að prenta nefndarálitið,
og það þrátt fyrir mikla iðni, nefndar-
fundi í sumar t. d. hjer um bil á hverjum
degi, og þá optast langa. því eins og
kunnugt er, hefir landssjóður ekki stórum
meira eða margbrotnara umleikis en sumar
hinar stærri verzlanir landsins, sem allar
annast búskap sinn án þess að halda auk
allra sinna verzlunarþjóna sjö valda menn
í margar vikur til þess að eins að undirbúa
bollaleggingar um hagtæring á afrakstri
hans o. s. frv. um nokkurn tíma, og þar
sem þar að auki fjárhagsáætlunin virðist
vera hjer um bil hin sama upp aptur og
aptur ár eptir ár. það htur svo út, sem
það sje þessi endalausa bænarolla, er að
fjárlaganefndinni streymir á hverju þingi,
sem tefur hana mest. En ætli mikils
mundi í misst, þótt hún færi nokkuð fljót-
ara yfir sumt í þeirri mislitu lest, en hún
gerir ?
Að tölunni til hefir verið komið af á þessu
þingi heldur fleiri en færri lögum en á und-
anförnum þingum, eins og sjá má af skýrsl-
unni í síðasta blaði. En það má segja, að
það sje lítið annað en talan. Svo smávægi-
leg eru þau mörg af þeim. Höfuðmáhn ó-
kljáð, og það sum hin rnestu.nauðsynjamál
landsins, eins og vikið var á síðast. þar
við bætist, að hafi nokkurn tíma verið feigð-
armark á lögum frá alþingi, þá er það á
þeim nú ekki fáum, þessum sem fullgerð
voru. það má því geta nærri, að þau muni
týna tölunni þegar til stjómarinnar kemur
ekki síður en að undanförnu. Enda var
þegar á þingi upp kveðinn dauðadómur yfir
nokkrum þeirra, af fulltrúa stjórnarinnar, og
það jafnvel í hennar skýlausu umboði að því
er eitt þeirra snertir að minnsta kosti, sem
sje amtmannamálið, þ. e. að segja það mál,
er meiri hluta þings og þjóðar þykir ef til
vill einna mestu um skipta af þeim málum,
er náðu fram að ganga. því nær hin sömu
svör hafði landshöfðingi enn fremur um
frumvarpið um eptirlaun embættismanna og
ekkna þeirra.
það er sjálfsagt að vísu, að því fer fjarri,
að undirtektir stjómarinnar undir frumvörp
þingsins sjeu svo sem óyggjandi mælikvarði
fyrir kost og löst á þeim. Hún hefir að
undanförnu stundum ekki verið tiltakanlega
vönd að viðbárum gegn þeim, ekki horft í að
gera þeim sitt hvað að dauðasök, sem í aug-
um annara út í frá er harla smávægilegt.
En því verður hins vegar ekki neitað, að
lagasmíð þingsins hefir stundum verið svo
gölluð, og mun vera það nú ekki hvað sízt,
að stjórnin gerir ekki annað en skyldu sína
þegar hún beitir synjunarvaldinu, er svo
stendur á. Orsakirnar eru að nokkru leyti
eðlilegar, svo sem t. d. mannfæðin og með
fram þar af leiðandi sártilfinnanlegur skort-
ur á mönnum af ýmsum stjettum, er sjeu
sæmilega vaxnir þeim mikla vanda, sem
lagasmíð er og hefir jafnan verið; en að
hinu leytinu er tímaskorturinn, hinn heimsku-
lega naumt skammtaði þingtími, og ekki sizt
það, að stjórn þessa lands, framkvæmdar-
stjórnin, leggur þinginu minna og ljelegra
lið að lagasmíðinni en dæmi munu til
vera í nokkuru landi öðru. Hún gerir satt
að segja lítið annað að öllum jafnaði, en að
snara endrum og eins á laklega íslenzku ein-
hverju dönsku lagaboði. Nægi oss ekki sá
forði, er hún flytur oss úr hinu danska
nægtabúri, eða verði að sníða það upp að
einhverju leyti, sem sjaldnast er vanþörf á,
lendir það allt á þinginu, og það á ekki fullum
XV þess tíma, er stjórnin hefir til umráóa.
Á þessum örstutta tíma verður þingið að
gera eitt saman úr garði hin yfirgripsmestu
og vandasömustu laganýmæli. Hugsum oss
til samanburðar stjórn Gladstones á Eng-
landi og parlamentið. Skyldi það vera
munur.
Lítum vjerþá lauslegayfir lagaskrá þings-
ins í þetta sinn, verður fyrir oss fyrst breyt-
ingin á landsstjórnarfyrirkomulaginu, amt-
úezjpúuz
cji jzj-ziz 1 4^.75 a.