Ísafold - 09.01.1884, Blaðsíða 3

verið fyrsti frumkvöðull að því að menn al-
mennt fóru að verka saltfisk til verzlunar
hjer á norðurlandi nú fyrir fáum árum, og
að Gránufjelagið tók það mál að sjer til að
beina því braut. |>að var eit.t af ábugamál-
um hans að koma á þorskveiði á þilskipum
hjer norðanlands, og gerði bann tvisvar til-
raun til þess á eignum! skipum, en það vildi
ekki heppnast, jafnvel þó flestöll önnurfyrir-
tæki hans blessuðust vel og bæru nhundrað-
faldan ávöxt«. Samt sem áður tók hann
norsk skip með norskum skipverjum í þjón-
ustu sína sumarið 1881,J er að tilhlutun
amtmannsins í Norður- og Austuramtinu
bakaði honum málsókn. Hann var að sönnu
dæmdur alveg sýkn af lögreglunnar ákærum
í hjeraði, en samt sem áður vísaði amtmað-
ur máli þessu »frá rjettvísinnar hálfu« (sem
sakamdli?!) til landsyfirrjettar, en hefir má-
ske apturkallað það þaðan(?) þegar hann
tapaði þar sams konar máli við annan mann.
Snorri hafði nokkur óbeinlinis áhrif á það,
að íslendingar eignuðust hlutdeild í síldar-
veiði með »nót« á Eyjafirði sumarið 1880,
er verið mun hafa hin fyrsta hluttekt Is-
lendinga í þess konar, og árið eptir stofn-
uðu þeir, hann og alþingism. Tryggvi Gunn-
arsson, báðir saman til sams konar síldar-
veiða á Siglufirði, er bar þeim eigendum
góðan ávöxt samsumars. þá um haustið
kom Snorri sál og á fót öðru fjelagi til síld-
arveiða á Siglufirði, sem er al-innlent og ó-
háð útlendra áhrifum, og sem nú bfður með
tæki sín eptir feng og fje til að vega á móti
kostnaði sínum.
Arið 1879 stofnaði Snorri f fjelagi við ann-
an mann járnþynnusmiðju á Siglufirði og
henni samhliða niðursuðu á matvælum. A
því fyrirtæki hafði hann miklar mætur; en
það hefir átt nokkuð örðugt uppdráttar. þó
hefir nú seinni árin dálítið lifnað yfir því,
og niðursoðið kindakjöt fengið allgott orð
á sig; sömuleiðis ílátin, sem þar hafa verið
smíðuð, af því að eins hin þykkasta járn-
þynna hefir verið höfð í þau og smíðið verið
vandað sem föng voru á.
Snorri var að nokkru leyti hvatamaður að
því, að fjelagsskapur komst á f Fljótum
og Siglufirði til búnaðarlegra framfara árið
1881, og veitti fjelagi þessu höfðinglegagjöf
þegar það var stofnað.
Snorri sál. var skarpur gáfumaður og
menntavinur hinn mesti; varði hann tölu-
verðu fje árlega til bókakaupa, ogmá óhætt
fullyrða, að hann var mjög fjölhœfur fróð-
leiksmaður í leikmanna röð. Sjer í lagi
unni hann mjög fögrum og andríkum skáld-
skap, enda sendi hann, ásamt Dr. Grfmi
Thomsen á Bessastöðum, áskorun f blöðin
árið 1879 um samskot til minnisvarða yfir
síra Hallgrím sál. Pjetursson.
Hann var þingmaður Eyíirðinga 1875—
1879, en var ófáaulegnr til að bjóða sig fram
við síðustu kosningu, hvorki þar nje í öðru
kjördæmi, er leitaði eptir því.
Árið 1865 giptist Snorri Margrjetu Ólafs-
dóttur frá Fjöllum í Kelduhverfi og lifði
með henni f hinu ástríkasta hjónabandi til
dauðadags. þau áttu 7 börn, en að eins
4 af þeim eru á lífi: Eggert og Kristín
úr æsku, en Páll og Einar ungir.
Snorri andaðist eptir rúma mánaðarlegu
13. febr. næstl. úr taugaveiki, rúmlega 43
ára að aldri. Fráfall hans varð mörgum
svipleg og sár sorgarfregn, því hann var
sannur bjargvættur, ekki einungis Siglu-
fjarðar, heldur og hinna annara nærliggj-
andi byggðarlaga, og hafði framúrskarandi
áhuga á því, að vinna að heill meðbræðra
sinna. Heimili hans var gleðinnar og gest-
risninnar heimkynni og höfðiuglyndi hans
fágætt við alla, er einhvers þurftu með og
leituðu hans, sem og líka að lina neyð
manna, hvar sem var, og styrkja góð og
nytsöm fyrirtæki, enda var efnahagur hans
hinn ákjósanlegasti. f>að er óefað að Snorri
sál. var einn af landsins mestu og upp-
byggilegustu framfaramönnum, og mundi
það enn betur hafa sjezt, ef hann hefði
lifað á óafskekktari stað enn Siglufjörður er.
E. B. G.
Kvennaskólimi í Húnavatnssýslu
og húnaðarskólinn á Hólum. Kvenna-
skóli Húnvetninga og Skagfirðinga er haldinn
í vetur á Ytriey á Skagaströnd f sínu eigin
timburhúsi og á jarðarparti sínum. I skólan-
um eru 16 námsmeyjar. Kennslukonur eru
ungfrú Elín Briera frá Beynistað, og Sigríð-
ur frá Djúpadal, sem báðar hafa gott traust
á sjer sem kennslukonur. f>að er mál til
kornið að fara að hugsa um menntun kvenn-
fólksins, svo það geti betur gegnt lífsköllun
sinni á eptir sem húsmæður og lagt fyrsta
grundvöll til menntunar barna sinna, því
spakmælið segir : »til 10 ára skal mögur fyrir
móðurknjám«, og lært reglusemi; að hvort
verk hafi sinn tíma, og hver hlutur sinn
stað, sem stjórn og hlýðni fær bezt til
vegar komið. Sumir misskilja þessar skóla-
stofnanir, og ætlast til að allt fæðist full-
komið; en gætandi eigi þess, að hjer er allt
í byrjun og barndómi fyrir reynzluleysi og
fjeskort; en þetta verður að laga og efla
svo skólarnir geti svarað til þess sem þeim
ber að verða með tímanum.
|>að er einnig áhugamál Húnvetninga,
að búnaðarskólinn á Hólum í Hjaltadal
geti samsvarað tilgangi sínum. það var
meira en mál til komið, að 3 sýslufjelögin
sameinuðu sig um að stofna tjeðan skóla,
en Húnvetningar og Eyfirðingar væru eigi
í fleiri ár á fundum sínum að setja þau skil-
yrði, að þeir vildu stofna skólann ef hinir
væru með, eða að 3 sýslufjelögin stofnuðu
hann í sameiningu. Samkomulagsfundur-
inn að Hólum 26. apríl þ. á. þar sem
mættu 2 fulltrúar úr hverri sýslunni fyrir
sig, kosnir af sýslunefndunum með fullnaðar-
atkvæði, afrjeð að sameina sig um að stofna
skólann með því fyrirkomulagi, sem hann nú
hefir og samþykktu endurskoðaða reglugjörð
skólans, sem áður hafði verið til umræðu
á sýslufundum allra sýslnanna. Sömuleiðis
gjörði fundurinn samning við búfræðing Jósep
Björnsson, sem haldið hafði skólann 1 ár, að
taka að sjer með aðstoð kennara verklega
og bóklega kennslu á skólanum, og hafa
alla forstöðu fyrir skólabúinu, sem afráðið
var að setja á stofn ; einnig var honum fal-
ið á hendur, að halda nákvæma og greini-
lega búreikninga yfir allan tilkostnað til
skólabúsins, og afurðir af því, og ber hon-
um að ábyrgjast fyrir handvömm allan lif-
andi pening búsins, og dauða fjármuni fyrir,
að þeir eigi glatist eða skemmist, nema af
brúkunarsliti. Búið skal uppskrifast eða
takast út í hvers árs fardögum með fl., og
skal þá skólastjóri gjöra reikning ráðs-
mennsku sinnar.
Af því skólastofnunin var svo
seint afráðin, gátu eigi orðið á skólan-
um í þetta sinn nema 7 námspiltar. Eg
hefi sannar sögur af því, að skóla-
búskapurinn hefir gengið eptir vonum,
sem haldinn er nú á f pörtum af heimajörð-
inni Hólum eða hálfri Hólaeigninni með
Hofi, og fjekk Jósep búfræðingur af töðu í
sumar 370 hesta, en af öllu heimatúninu
fjekkst rúml. 600 hestar af töðu, og er þó
túnið eigi í fullri rækt, og gæti víst töðu-
fallið aukizt með góðri ræktun um 200
hesta eptir stærð túnsins, því eigi skortir
þar áburðarefni frá fyrri tímum í stórum
öskuhaugum. Yfir höfuð eru Hólar kostajörð
engjarnærtækar og liggja viðendurbót með
vatnsveitingar ; sumarhagar góðir, vorland
gott, hættulítið og skjólasamt; ágæt stein-
tegund til byggingaefnis er í svokallaðri
Hólabyrðu eða fjalli fyrir sunnan og ofan
bœinn, er hin veglega Hólakyrkja var byggð
úr, sem stendur þar enn, ög minnir á hina
fornu frægð Hólastaðar. Mótak er þar
nærtækt og gott. Jörðin er því einkarvel
fallin fyrir búnaðarskóla, og þar er mikið
ætlunarverk fyrir hendi til umbóta; þar get-
ur búskapurinn verið arðberandi, með góðri
stjórn og nægri áhöfn og vinnukrapti.
Ymsir menn sem ókunnugir voru umræddri
skólastofnun voru mótfallnir að skólinn
breytti fyrirkomulagi sínu eða hjeldi áfram
í vor, vegna afleiðinganna af hallærinu, og
vildu heldur að hann í þetta sinn hvíldi sig,
því þeir óttuðust að af skólastofnuninni