Ísafold - 30.04.1884, Blaðsíða 2

70
mennt orð á sjer fyrir grannskygni og sann-
leiksást. Hann hneigðist nokkuð að kenn-
ingum Easmusar Nielsens í fyrstu, en hvarf
brátt frá þeim og fór sinna ferða. Arið
1880 varð hann sjúkur af niðurfalli og náði
sjer aldrei aptur, og það rjeð honum nú að
fullu. Auk veikindanna rataði hann í aðr-
ar raunir, t. d. missti dóttur sína, sem var
houum svo hjartfólgin, og þó hann starfaði
enn með köflum, voru kraptar hans þrotnir
og stæling hugarins farin. Hann vottar í
formála þeirrar bókar sem að ofan er nefnd
(2. útg.), að í stormum og myrki sorganna
hafi hann hvergi fundið styrktarstoð nje
birtu nema í einfaldri kristinni trú. Hann
ræður öllum til að varpa því akkeri fyr en
siðar.
Norvbgur.—Eíkisrjetturinn höfirnú lokið
við mál stjórnarherranna allra, ellefu. Átta
dæmdir frá embætti, en þrír að eins í sektir,
8000 kr. hver. I málskostnað greiði Selmer
um 18000 kr.; hinir um 2000 kr. allir sam-
tals. Nokkrir auðugir stjórnarliðar hafa
skotið saman og greittöllútgjöldin fyrir hönd
8akamannanua. Einn þeirra þriggja, sem
ekki voru dæmdir frá embættinu, valdi kon-
ungur til að standa fyrir nýju ráðaneyti
(Schweigaard), og ljet hina tvo sömuleiðis
halda embætti. I viðbót við þá hefir hann
snapað saman sjö aðra sömu tegundar.
Gert síðan son sinn, Gústaf krónprins, að
vísi-konungi í Norvegi.
Sem nærri má geta, mælist hið versta fyr-
ir þessu ráðlagi, utanlands og innan.
Stórsakamál er höfðað gegn tveimur blöð-
um í Kristjaníu fyrir djarfmæli gegn kon-
ungi frá Björnstjerne Björnson, sem á nú
heima í París, en hefir ráðgert að bregða
sjer til Kristjaníu til þess að standa þar
fyrir máli sínu og bíða hvers sem að hönd-
um ber.
England.—Frá því var seinast sagt, að
Baker hershöfðingi hefði beðið ósigur sök-
um bleyði og ódrengskapar Egiptaliðsins,
og að Osmar Digma náði á sitt vald Tokar,
bænum við strönd Eauðahafsins í suður frá
Súakin. Hjer stóð liðsafli Englendinga, og
fyrir honum sá hershöfðingi, sem Graham
heitir. Hann hjelt suður að Tokar, og
mætti hersveitum Osmans þar sem E1 Teb
heitir, 29. febrúar, eigi langt frá Tokar, og
sló þar í harðan bardaga. Arabar börðust
með mikilli hreysti, en urðu loks að hrökkva
af stöðvum með allmiklu manntjóni. Eng-
lendingar segja, að af þeim hafi fallið 1000
manna, en sjálfir höfðu þeir 28 menn fallna
og 142 særða. Setulið Osmans skundaði
burt úr bænum, þegar fregnin kom þangað
af ósigri hans, en Graham bar bráðar að
en Arabar væntu, og þvf fórst það fyrir,
sem þeirhöfðu ætlað sjer að vinna, aðdrepa
alla kristna menn og egipzka, sem væru í
Tokar.
Osman hjelt nú sveitum sínum norður til
móts við það lið, sem hann hafði í stöðvum
í vestur frá Suakin og allnærri fjall-lendinu.
Graham setti sveit til gæzlu í bæinn, og
hjelt líka norður að Súakin og bjó þar enn
lið sitt til funda og sóknar. Hann hafði
eitthvað um 5000 manna. Osman hjelt
stöð með virkjum og víggörðum, sem Ta-
manieb heitir, rúmar fjórar mílur f vestur
frá Suakin. Hjer stóð grimmilegasta og
mannskæð orusta 13. marz. Osman hafði
tvöfalt lið eða þrefalt á við Englendinga.
þeir sóttu fram í tveimur þjettfylkingum
ferhyrndum, og þar kom í bardaganum, að
önnur þeirra hafói nær sundrazt gjörsam-
lega fyrir áhlaupi Araba. Hermenn Araba
runnu á móti skothríðinni og stórskeytunum
og hirtu hvorki um líf nje dauða. þeir
höfðu að eins spjótin fyrir sjer og skjöldu
sína, en þeir sem áfram komust, hálfbognir
eða hlaupandi sumir á höndum sem fótum,
heptu byssustingi hinna með skjöldum sín-
um, en ráku þá síðan í gegn með kesjunum.
I þeim bardaga fjellu af Englendingum 120
manna, en hundrað urðu sárir. I hinna liði
stráfall, eða að því Englendingar telja 4000
manna, en tala hinna særðu 6000. Eptir
því hafa fáir komist ómarkaðir á burt af
þeim fundi. Síðan hefir verið tíðindalaust
að kalla á þeim slóðum, en sagt, að Osman
láti fyrirberast uppi í fjöllunum og reyni að
draga aptur lið að sjer.
Annað er bágt að sjá, en að Englendingar
eigi enn miklarþrautir af höndum að inna
þar syðra, ef þeir vilja sjá sæmd sinni full-
borgið. f>eir hafa sent Gordon til Khartum
(við Níl); hann hefir að vísu traust borgar-
manna, en honum hafa mistekizt útrásir á
móti uppreisnarliðinu, fyrir svik og landráð
egipzkra foringja. Gordon var í einangri,
er seinast heyrðist frá honum í byrjun apríl-
mánaðar, og mönnum þykir mjög óvænt
um, að hann sleppi úr þeirri kví, nemaEng-
lendiugar sendi honum hjálparlið. Ollum
kemur saman um, að hjer liggi við sæmd og
heiður Englands engu síður en á öðrum
stöðum.
Látinn er yngsti sonur Viktoríu drottn-
ingar, Leópold, hertogi af Albany. Hann
dó í Cannes 28. marz, snögglega, eptirbyltu;
hafði verið heilsutæpur frá bernsku. Hann
varð liðugt þrítugur. Hann var kvæntur
furstadótturinni yngri frá Waldeck, systur
Hollandsdrottningar.
Fbakkland. — Sókn Frakka í Tonkin
gengur svc rösklega, sem þeir geta óskað.
Bac-Ninh og annan kastala, sem Honghóa
heitir, hafa þeir nú á sínu valdi, en Svart-
fánaliðið og Kínverjar hafa því nær ekkert
viðnám veitt, þeir munu nú hafa náð þeim
stöðvum, er þeir þykjast þurfa að hafa til
yfirráða og varðgæzlu, og nú ætla þeir að
knýja konunginn á knje til samskonar sátt-
málagerðar og Túnisjarl hlaut undir að
ganga. Höfuðráðin í höndum landstjóra
frá Frakklandi. Kínverjar hafa ekki sagt
Frökkum strið á hendur, en lið þeirra
hefir barizt þar suður frá, og af þeim á bóta-
gjald að heimta, 120 miljónir franka, eða
þar um bil. Líkast til færast Kínverjar
undan hvorutveggja, ófriðnum og borgun-
inni, en þá gera Frakkar sig heimakomna
og taka einhverjar eyjar þeirra að véði,
þar til er greitt verður. Svo er að svo búnu
til getið.
Stjórn Frakkajhéfir nýlega sent umburð-
arbrjef til amtmanna sinna, og beðið þá
senda sjer nákvæmar skýrslur um aðgjörð-
ir og samtök konungasinna (Orleaninga),
blöð þeirra, fundi o. s. frv. jpetta þykir
benda til, að stjórninni hafi komið njósnir
sem hafi gert hana grunsamari en
áður.
Fbá Nobðub-Amebíku. — |>au tíðindi
urðu í Cineinnati (í Ohio) seinustu dagana
í marz, að þar sló í miklar róstur, harðan
bardaga með borgarlýðnum og löggæzlulið-
inu eða því liði, er þangað var sent frá öðr-
um stöðum. Tilefnið var það, að ungur
maður, William Werner að nafni, hafði
myrt húsbónda sinn, en kviðdómurinn hafði
gert það verk að einföldu manndrápi, og
maðurinn var að eins dæmdur í 20 ára varð-
hald. þetta mátti því meiri óhæfu kalla,
er Werner hafði gengizt við að hann hefði
drepið til fjár sjö (!) húsbændur sína. það
er ein af foráttum þar vestra, sem víða
liggja í landi, en hvergi meir en í Ohio, að
kviðdómar þiggja mútur og vægja morðingj-
um og stórbrotamönnum. í fyrra voru
1500 morð framin í Bandaríkjuntim, en að
eins fyrir 93 var hengt með lífláti. Sama
dag sem dómurinn var upp kveðinn, föstu-
daginn 28. marz, áttu bæjarmenn fund með
sjer, og voru þar 10,000 manna saman
komnir. I einu hljóði kölluðu menn hjer
rjett Guðs og manna fótum troðinn, og var
svo ályktað að sækja varðhaldshúsið með
mannafla og taka þaðan manninn og tutt-
ugu aðra morðingja, sem þar sátu, og
veita þeim makleg málagjöld. J>að er kall-
að að beita »Lynchs-lögum« í Ameríku.
Múgurinn brauzt inn í húsið, en þá hafði
Wemer verið komið undan á annan stað.
f>eir vildu þá hafa hendur á hinum og leiða
þá út til gálga, en varðmönnunum tókst að
koma þeim flokki út aptur, Mannsægur-
inn óx, og var freistað síðar að bera eld að
húsinu, en slökkviliðinu tókst að verja það
þá við eyðileggingu. I þrjá daga stóð við-