Ísafold - 22.10.1884, Page 1

[ernur úl á m.iðvikudagsiiiorgna. íeí
irgangsms (50 arka) 4 kr.: erlendis
5 kr. Borgist tjnr miðjan jál;mánu.

ISAFOLD.
Uppsögn (skrifl.) bundin riJ áramót, 5-
gild Bema komin sje lil útg. tjrir l si:!.
Atgreiðslusiota i Isafoldarprentsm. L sal.
XI 42.
Reykjavik, miðvikudaginn 22. októbermán.
1884.
165. Innlendar frjettir. Stjórnin og þingið.
166. Brjef úr Ódáðahrauni IV.
168. Um vegagjörð. Auglýs.
Forngripasafnið opið hvern mvd. og ld. kl. I 2
Landsbókasafnið opið hvern rúmhelgan dag kl. 12—2
útián md., mvd. og ld. kl. 2—3
Sparisjóður Rvíkur opinn hvern mvd og ld. 4—5
Veðurathuganir í Reykjavík, eptir Dr. J. Jónassen
Okt. Hiti (Cels.) Lþmælir Veðurátt.
ánóttuum hád. fm. em. fm. em.
M. 15. + 3 + 5 29,9 29,8 V h b 0 d
F. 16. + 3 + 5 29.5 29,6 Sv hv d Sv hv d
F. 17. + 2 + 4 29,7 29.7 A h d A h d
L. 18. 4- 2 + 4 29,4 29.7 Sv hv d Sv hv d
S. 19. + 3 + 5 29,8 29,8 Sv h d Sv h d
M. 20. + 3 + 9 29,5 29,1 S h d S h d
1>. 21. + 2 + 4 29,1 294 Sv hv d Sv hv d
Umliðna viku hefir veður verið optast af suðri
(úts.) opt með talsverðum brimhroða og hryðjum,
og stundum hefir rignt mjög mikið með köflum;
optast hefir verið hvasst; þótt lygnt hafi stundum
að kveldi, hefir sama hvassviðrið byrjað aptur að
morgni og þá optast af útsuðri með brimi. I dag
21. útsynningshroði, hvass í hryðjunum.
Reykjavik, 22. okt.
Póstskipið Laura—komst eigi aí' stað hjeð-
an fyr en í fyrra dag, til Khafnar. J>að fór
með aliermi og marga farþega.
Brauðaveiting. (irundarþing veitt í gær
síra Jónasi Jónassyni á Stóruvöllum.
Leiðrjetting.—Síra Snorri Norðfjörð átti að
rjettu lagi ekki að teljast með umsækjendum
um Borg um daginn, með því að bönarbrjef
hans kom of seint. J>ar á móti sótti síra Jón
Bjarnason í Skarðsþingum, um fram þá sem
nefndir voru í síðasta blaði.
Prestvígður—sunnudag 18. þ. m. cand. theol.
Arni Jónsson, til Borgarprestakalls.
Amtsráðskosning nyrðra. ístað síraArnljóts
Olafssonar, er nú skyldi ganga úrá þessu ári,
var kosinn dbrmaður Benidikt Blöndal i
Hvammi, með 35 atkv. Vara-amtsráðsmaður
varð cand. phil. Páll Vigfússon á Hallorms-
stað, með 25 atkv. Síra Arnljótur hlaut 8 atkv.
Sá sem eptir sat í amtsráðinu er alþingismað-
ur Einar ÁsmundsBon í Nesi.
Laugarneseignin. Bæjarstjórn Reykjavikur
hefir ályktað á fundi 16. þ. m. að kaupa Laugar-
neseignina handa bænum fyrir 10,200 kr.
Fjárhagsáætlun Reykjavíkurbæjar 1885
er nú fram lögð til sýnis á bæjarþingstof-
unni.
Áætlunin nemur alls rúmum 24000 kr.
f>essar eru tekjugreinaruar hinar helztu ; tekj-
er af eignum kaupstaðarins 2100 kr.; sjerstak-
ar tekjur fátækrasjóðs tæpar 1000 kr.; vænt-
anlegir skólapeningar 1300; lóðargjald 3750;
niðurjöfnun eptir efnum og ástæðum 15,900
(í fyrra 16,500; í hitt eð fyrra 15,700).
Htgjöldin eru þessi hin helztu: fátækrasjóð-
urinn 8370; barnaskólinn 4020, þar af yfirkenn-
arinn alls 1300, annar kennari 500, aukakennsla
1300; vextir og afborganir af lánum 3350. Enn
fremur til vegabóta, aðgjörða á strætuni o. fl.
1200; til þrifnaðar, snjómokstra, klakahöggs og
renna 700; til að lýsa götur bæjarins 700; til
vatnsbólanna 500; slökkvitól bæjarins og
slökkvilið 300. Bæjargjaldkeri 300; lögreglu-
þjónarnir 540 sá eldri, og 500 hinn; nætur-
vörður 520; aukanæturvarzla 260; yfirsetu-
konur rúm 400.
Stjórnin og þingið.
Eptir J.
m.
(SíðaBti kafii).
f að er eins og þinginu, sem samþykkti
launalögin, hafi gleymzt að geta þess að lög-
um sem samþykkt eru af alþingi og
konungi, verður eigi breytt aptur nema með
samþykki konungs.eðameð öðrum orðum,ekki
nemameðgóðum viljaráðgjafans; en þó mönn-
um hafi máske ekki verið þetta fullljóst áð-
ur, þá eru menn víst orðnir sannfærðir um
það nú, ér þéir hafa sjeð neitun konungs um
að samþykkja lagafrumvarp það frá síð-
asta þingi, sem fór fram á að lækka laun og
eptirlaun nokkurra embættismanna. Og á-
tyllan fyrir neitun þessari var ekki einung-
is sú, að ekki væri lífvænt við þau laun og
eptirlaun, sem þingið fór fram á, — og virð-
ist þó sú röksemd hefði átt að duga, ef hún
hefði verið sönn og sönnuð með greinileg-
um ástæðum, — heldur hugkvæmdist ráð-
gjafanum önnur einkennileg ástæða, og hún
var sú, að landssjóðurinn væri ekki svo fátækur
eðaillaávegi staddur.aðþörfværi áað fallast
á þessa launalækkun. — f>ví verður ekki
neitað, að slík ástæða sem þessi síðari virð-
ist koma miður vel við, þegar hún kemur
frá þeirri stjórn eða þeim stjórnstefnumönn-
um, sem hafa sagt eða segja, þegar þjóð og
þing stinga upp á að leggja fram fje af
landssjóði til einhverrar þjóðlegrar mennt-
unarstofnunar, svo sem innlends lagaskóla,
eða til einhvers fyrirtækis, er greitt geti fyr-
ir innlendum viðskiptum og eflt innlenda
atvinnu, svo sem til landsbanka: «Lands-
sjóður er svo fátækur og illa á vegi stadd-
ur, að það má ekki þröngva að hag hans
með slíkum fjárframlögum». Jeg er ekki
þeirrar skoðunar, að það sje hyggilegt eða
hagfræðislegt, að svelta skyldurækna og dug-
andi embættismenn, því að launa slíkum
mönnum sómasamlega álít jeg jafn hyggi-
legt, eins og að lauua góðum ráðsmönnum
vel; en það álit jeg óhyggilega ósamkvæmni,
að sumir vinni baki brotnu í alþjóðlegar
þarfir fyrir alls ekki neitt, sumir fyrir langt
of lítið, en að fáeinir menn hafi hærri laun
én hæfilegt er.
Fjárveitingarvald þingsins er, eins og lög-
gjafarvaldið yfir höfuð, næsta takmarkað,
því að vald þetta er hjá þinginu og stjórn-
inni í sameiningu. f>að væri ekki óeðlilegt,
þó að stjórnin sem hefir að annast alla
framkvæmdina yfir höfuð, og á að hafa fyr-
irleikinn að stinga upp á sjerhverju þvf, sem
þjóðinni horfir til framfara og sannarlegra
þjóðþrifa, jeg segi það sje eðlilegt, þó að
stjórnin vildi á stundum fá meira fjárfram-
lag til framkvæmda sinna, heldur en þinginu
þykir góðu hófi gegna, af því að þinginu
sýnist, að slíkur tilkostnaður baki þjóð-
inni meiri útgjöld, heldur en hún hafi gjald-
þol til að bera; það er því áríðandi fyrir
stjórnina að haga þannig uppástuugum sín-
um og framkvæmdum, að þjóðinni aukist
gjaldþohð sem mest smátt og smátt. f>á
mundi líka þingið smátt og smátt verða
fúsara til þeirra fjárframlaga, sem stjórnin
stingur upp á. Jeg held líka það verði
varla annað sagt, en að fá þing hafi verið
örari til fjárútláta en alþingi síðan það fjekk
hlutdeild í fjárforráðum, og að óvíða muni
nokkur stjórn hafa verið óheimtufrekari en
vor, að fráteknum, eptir sumra skoðun,
launum fáeinna embættismanna.
En það er ekki svo að skilja, að jeg telji
þessa óheimtufrekju stjórninni til gildis;
mjer þykir hún miku fremur bera vott um,
að stjórnin hafi ekki verið því lík sem hún
átti að vera og ekki gert það sem hún átti
að gera þjóðinni til framfara og farsældar,
Mér sýnist það koma nokkuð öfugt við það
sem vænta mætti og vera ætti, ef þjóð og
þing segir: Vjer viljum láta gera þetta eða
hitt þjóðinni til framfara og hagsbóta; en ef
stjórnin skyldi þá segja: Nei! þjer eruð
svo fátækir, að þjer megið ekki við þeim
kostnaði, sem það hefir í för með sjer; það