Ísafold - 04.11.1885, Qupperneq 1

.(eiLur 41 á miívlkudajsniorjna. íerí
árjanjsins (55-60 arka) 4kr.; erlendis
5 kr. Borjisi Ijrir raiójan júlímánnð-
ISAFOLD.
Uppsögn (skrifl.) bnndin vió áramót. S-
jiid nema kemin sje íil óij. ijrir 1. akl.
Aljreidslnstola ' Isaloldarorenlsm. 1. sal
XII 48.
Reykiavík, miðvikudaginn 4. nóvembermán.
1885.
189. Innlendar frjettir (tekjuskattur i Rvík; forn-
íslenzk mállýsing; landsyfirrjettardómur; lands-
bankinn, o. fi.
191. Lífsábyrgð. Ferðapistlar eptir J>. Th. XX.
192. Auglýsingar.
Forngripasafnið opið hvern mvd. og ld. kl. I—
Landsbókasafnið opió hvern rúmhelgan dag kl. 12 — 2
útlán md., mvd. og ld. kl. 2— 3
Sparisjóður Rvíkur opinn hvern mvd og ld. 4 — 5
Veðurathuganir í Reykjavík, eptir Dr. J. Jónassen
okt. | Hiti (Cels.) Lþmælir Veðurátt.
nóv. |ánóttu|um hád. fm. | em. fn,. em.
M. 28. 0 + 3 30 3° 0 b Sv h b
F. 29. 0 + 2 29,9 29,6 A h d 0 d
F. 30. + 2 + 4 29.5 29,5 0 d 0 d
L. 3'- + 1 + 3 29.4 29,3 V hv d Nv hv d
S. 1. +- 3 — 1 29,3 29,2 A h b A h b
M. 2. -7— 2 0 28.Q 28,9 Sv hv d Sv hv d
í>- 3- -i- 2 0 28,9 28,9 Sv hv d Sv hv d
Fyrstu daga þessarar viku var hjer rjett að kalla
logn og rigndi talsvert, einkum 30. er rigndi allnn
daginn til kvelds kl. 7, að hann allt i einu gekk
til vesturs með krapasletting. Síðan hefir verið
útsynningur með jeljagangi og að sjá snjóað mikið
til fjalla. Snemma morguns hinn 2. var hægur
austanvari, en allt í einu hljóp hann í útsuður með
foráltubrimi hjer í fióanum og rokhvass úti fyrir í
jeljunum. I dag 3. á útsunnan með jeljum, hægur;
í eptirmiðdag logn um tíma, en svo aptur útsynn-
ingur i kveld með blindöskubil.
Reykjavík 28. okt. 1885.
Tekjuskattur í Reykjavík 1886.
Eptir áætlum skattanefndarinnar, er nú
liggur til sýnis á bæjarþingstofunni, eiga
113 Eeykvíkingar að greiða tekjuskatt í
landssjóð 1886, samtals um 2350 kr. ;
(þetta ár og í fyrra um 3000 kr.).
Skatturinn er miðaður við tekjurnar í
fyrra, 1884. Skulu hjer nefndir þeir sem
hafa haft 3000 kr. eða þaðan af meira í
hreinar tekjur, þ. e. að frádregnum »um-
boðskostnaði og leigum af þinglesnum veð-
skuldum 1 jörðum«, þar sem um eignar-
tekjur er að ræða, en sjeu það tekjur af
atvinnu, þá að frádregnum »þeim kostnaði,
sem varið 'nefir verið til að reka hana«.
Standa hjer þá í fyrra dálki tekjurnar óskert-
ar, en í öðrum skertar (þ. e. að frádregn-
um kostnaði), og aptast sjálfur tekjuskatt-
urinn,-—allt í heilum krónum.
Árstekjur Xekju-
óskertar skertar skattr
Pjetur Pjetursson biskup 10100 8900 211
Bergur Thorberg landsh. 13000 8600 199
Magnús Stephenseu yfirdóm. 8800 7400 151
Jón Pjetursson háyfirdóm. 8532 6532 123
Sigurður Melsteð lektor 5672 5672 93
Árstekj ur Tekjur
óskertar skertar skatti
Árni Thorsteinson landfóg. 6328 5328 81
Pischersverzlun 25000 5000 70
Kriiger lyfsali 10000 5000 70
Jón þorkelsson rektor 4712 4712 65
Schierbeck landlæknir 4400 4400 55
Hallgr. Sveinsson dómk.pr. 4200 4200 50
Jónas Jónassen læknir 3843 3843 46
Dan. Bernhöft bakari 9000 4000 45
þorst. Jónsson fyr. sýsluin. 3000 3000 44»/,
Lárus E. Sveinbjörnsen yfir. 4000 3900 43
Olc Finsen póstmeistari 4750 3750 40
Björn Jónsson ritstjóri 9000 3500 35
Halldór Kr. Friðriksson yfirk.3500 3500 35
Joh. Halberg hóteleigandi 5000 3500 35
E. Th. Jónassen bæjarfóg. 5530 3250 33
Helgi Hálfdánars. prestask.k.3300 3300 33
Eggert Briem sýslum. 3562 3100 27
Andr. Jespersen gestgjafi 4000 3000 25
Eyþór Felixson kauiim. 4500 3000 25
Smiths verzlun 21000 3000 25
Næstir þessum 25, sem hafa haft þrjú
þúsund eða þaðan af meira í hreinar tekj-
ur, koma
7, sem hafa haft 2500—3000 kr.
12, — — — 2000—2500 —
Hinir 69, þ. e. hjer um bil f af öllum
skattgreiðendum, hafa haft minna en 2000
kr.; en minnstu skatt-tekjur af atvinnu eru
1100 kr.
Flestallir tekjuskattgreiðendur eru em-
bættismenn eða verzlunarmenn. Orfáir
iðnaðarmenn hafa náð atvinnutekjuskatti,
og af útvegsbændum eða tómthúsmönnum
alls enginn.
jpetta er því nær allt sett eptir áætlun
skattanefndarinnar, því einir þrír hafa tal-
ið fram sjálfir, og er einn þeirra P. C.
Knudtzon stórkaupmaður, og hefir hans
verzlun ekkináð skatttekjum (1100 kr.).
Nefndin hefir og gert hinar verzlanirnar
flestallar tekjuminni í fyrra en undanfarin
ár, sem sjá má af eptirfarandi skýrslu,
samanborinni við sams konar skýrslur í
ísafold XI 33 og 46.
I Arstekjur Tekju-
óskertar skertar skattr
H. Th. A. Thomsens 18000 3000 25
Brydes verzlun 16000 2000 10
(1. Zoega verzlun 16000 2500 17'/,
Matth. Johannesens verzl. 9500 1500 5
Sig. Magnússonar verzlun 9000 1000 ít
S. Johnsens verzlun 8500 1500 5
F. A. Löve verzlun 7500 2500 17'/,
þorl. O. Johnsens verzlun 6000 1000
Endresens verzlun 4000 2500 17'/,
Tierney verzlun 4000 1500 5
Bryuj. H. Bjarnasons verzl. 3000 1200 2
Sturlu Jónssonar verzlun 3000 1200 2
F orníslenzk málmyndalýsing, ept-
ir Dr. Ludv. F. A. Wimmer. jpýtt hefir
Valtýr Guðmundsson. Eeykjavík. A for-
lag Kristjáns Ó. þorgrímssonar 1885.
Höfundr bókar þessarar, Dr. Ludvig
Wimmer, er alkunnr og alment viðrkendr
vísindamaðr. Hefir sú viðrkenning meðal
annars sýnt sig í því, að hin stœrri íslenzka
mállýsing hans hefir verið þýdd á sœnsku
og þýzku, og hin minni, sem nú kemr út á
íslenzku, hefir verið innleidd í danska skóla
og brúkuð þar í mörg ár. Engum þeim,
er hefir kynt sér hina fornu íslenzku tungu,
getr dulizt, að mállýsing þessi er byggð á
sjálfstœðri rannsókn á fornmálinu, djúp-
settri kunnáttu 1 því, og glöggri eftirtekt á
lögum þess og eðli. Bókin ber það ein-
ig með sér, að höfundrinn hefir nákvæmlega
kynt sér hinar fornu germönsku mállýzkur
til samanburðar við íslenzkuna, og haft
hliðsjón af þeim niðrstöðum, sem saman-
burðarmálfrœðin hefir komizt að á hinum
síðustu áratugum. Að því er hinar fornu
íslenzku orðmyndir snertir, þá efast eg
eigi um, að hann geti sannað þær flestar
með dœmum, er hann hefir skrifað upp
úr fornum íslenzkum bókum eða handrit-
um, og ef svo kynni að vera, að einhver
orðmynd eigi yrði beinlínis sönnuð með
dœmum úr fornbókum, þá er hún þó eins
og hún á að vera eftir lögum og eðli máls-
ins. Samstœði (system) höfundarins er
bygt á eðlilegum og einföldum grundvelli,
þar sem bæði nöfnum og sagnorðum er
skipað eftir endastöfum orðstofnanna, eins
og nú tíðkast í öllum nýjum mállýsingum.
þetta fyrirkomulag er svo náttúrlegt og ó-
brotið, að hver maðr með nokkurri ment-
un hlýtr að skilja það; og þar sem því er
fylgt, verðr mállýsingin eigi tómt minn-
isverk, heldrgetamenn skilið hverjum
flokki hvert nafnorð eða sagnorð tilheyrir.
—J>að er eiginlega fornmálið, sem lýst er í
þessari bók, enn allar hinar verulegustu
breytingar, sem orðið haf á fornmálinu, eru
þó einnig teknar fram, svo að eigi má að
eins af bókinni læra, hvernig málið var,
heldr einnig, hvernig það er nú; enda
kann enginn hið nýja mál til fullnustu, er
eigi hefir líka kynt sér hið forna, og það er
það, sem mest ríðr á.—Utgefandinn á mikl-
ar þakkir skildar fyrir að hafa gefið út svo
góða bók, sem þessi er. Eg óska, að bók-
in fái svo góðar viðtökur, að hann fái kostn-
að sinn endrgoldinn, og eg lej’fi mér að