Ísafold - 20.07.1887, Blaðsíða 2

126
gjörðar til þess, að skoða, hvort meðulin
sjeu ósvikin hjá læknunum. það er líklegt,
að landlæknir hafi skoðað meðulin svo
rækilega í lyfjabúðunum, að hann þurfi
ekki á kostnað landssjóðs að gjöra sjer
ferðir út um landið, til þess að skoða þau
aptur; en sje ferðin gjörð til þess, að gæta
rjettinda lyfsalans, þá er lyfsalanum næst,
að standa straum af ferðakostnaðinum.
Ef sveitalæknar vildu hafa sig til þess, að
brjóta lög og taka fram hjá lyfsölunum ís-
lenzku, þá væri þeim innan handar, að
leyna landlækni þeim meðulum, sem pönt-
uð hefðu verið frá útlöndum; það er ó-
mögulegt fyrir landlækni að ráða úr, hvort
meðulin eru keypt í íslenzku lyfjabúðunum
eða erlendis. A mörgum meðalaílátum, sem
læknar fá í innlendum lyfjabúðum, stend-
ur að eins nafn «materíalistans», sem lyf-
salinn keypti meðalið af. Sömuleiðis ónýt-
ast opt miðar á ílátum, sem nafn lyfsal-
ans stendur á, og verður þá læknir að
skrifa sjálfur miða á ílátin. Hið sama
gætu þeir gjört við ílát þau, sem þeir
fengju meðul í frá útlöndum.
Skyldi þá sú vera tilætlunin með visí-
tazíu landlæknis, að hann skoði meðala-
byrgðir hjeraðslækna?
Ekki getur það verið. Ef landlæknir
vill vita, hvaða meðul og hversu mikil hver
læknir tekur árlega, þarf hann ekki annað
en að kynna sjer höfuðbækur lyfsalanna.
.Teg sje því ekki, að neinn verulegur
tilgangur sje með þessum svokölluðu vísi-
tazíum, annar en að baka landssjóði
kostnað.
þar á móti álít jeg mjög æskilegt og
gott, að landlækni væri gjört að skyldu,
að ferðast árlega upp um sveitir, til þess
að sjúklingum gæfist kostur á, að leita
ráða til hans; en þetta ætti hann að gera
á sinn kostnað. Hann gæti þá líka haft
eptirlit með læknum og kynnt sjer, hvern-
ig þeir stæðu í stöðu sinni.
Enn er eitt atriði viðvíkjandi lyfjasölu
lækna, sem óljóst er. Verður meðalasala
lækna skoðuð svo, sem að þeir hafi undir
hendi lyfjabúð, og sjeu skyldir til að láta
meðul úti eptir ráðleggingum annara lækna,
eða selja algeng meðul, þegar beiðzt er?
Að mínu áliti er það ekki svo, því að lyf-
salar f danska ríkinu munu vera skyldir
til, að hafa jafnan á reiðum höndum öll
þau meðul, sem tekin eru í hinni dönsku
lyfjaskrá (Pharmacopæa danica), en slíks
mun aldrei hafa krafizt verið af íslenzk-
um læknum; enda mundi það vera ókleyft,
bæði sökum kostnaðar, og svo mun híbýl-
um flestra sveitalækna vera svo varið, að
þeir mundu eiga óhægt með geymslu allra
þeirra meðala, því að í bæjarhúsum upp
til sveita er mjög örðugt að geyma meðul
vegna sagga og slaga, sem mörg meðul
ekki þola.
Svo jeg víki aptur að því, hversu óheppi-
legt er, að íslenzkir læknar sjeu einskorð-
aðir við innlendu lyfjabúðirnar og þar með
hina dönsku meðalaskrá, þá er sú afleiðing
af því meðal annara, að ef læknar vilja
viðhafa einhver þau lyf, sem ekki eru til-
tekin í hinni dönsku meðalaskrá, þá verða
þeir að panta þau, eins og önnur meðul,
hjá hinum innlendu lyfsölum, og verða
þá að eiga verð þeirra undir þeim; því að
þar eru lyfsalarnir ekki bundnir við dönsku
lyfjaverðskrána, og getur slíkt stundum
komið þyngra niður á almenningi en vera
þyrfti. Sveitalæknir.
þjer hafið, herra ritstjóri, sent mjer próf-
örk af framanskráðri grein, og skal jeg leyfa
mjer að gera fáeinar athugasemdir við
hana.
Jeg játa það fúslega, að það væri eflaust
mikið handhægt fyrir lækna hjer, ef öll
lagafyrirmæli viðvíkjandi læknaskipun hjer
á landi væru dregin saman í eina heild,
eins og höf. óskar. En að því er lyfsala
snertir, þá er nú til allgott safn handa
þeim, er heitir: »Apothekerlovene i den
danske Stat, af P. H. J. Hansen. K'd.-
havn 1859«.
J>að má ganga að því vísu, að þeir sem
kosnir yrðu í nefnd í því skyni á þinginu,
mundu eiga hægt með að koma sjer saman
um, að aðhyllast hið'glöggva og greinilega
ætlunarverk slíkrar nefndar,er höf. lýsir svo
ágætlega. Hann segir nefnilega, að »hlut-
verk hennar ætti að vera, að safna saman
öllum lagaboðum, sem snerta lækna og
lyfjabúðir á íslandi, fella það úr, er óþarft
þætti, endurbæta það, sem miður þætti
fara, og bæta við þar, sem á þætti vanta«.
Aptur á móti er óhægra að verða höf.
samdóma, er hann kemst út í einstök at-
riði. þ>annig er t. d. ekki svo hægt að
botna í því, að rannsókn landlæknis á með-
ulum hjá hjeraðslæknum geti orðiðóþörf fyrir
það, að þau eru fyrst rannsökuð i lyfjabúð-
unum hjer á landi, er læknarnir eiga að fá
meðul sín frá. Fyrirmælin um vísitazíu land-
læknisins er auðsjáanlega fyrst og fremst
gerð með hagsmuni almennings fyrir augum,
til þess að fá einhverja trygging fyrir, að
hjeraðslæknar hafi til nægileg meðul, er
geymd sjeu á hentugum og þokkalegum
stað, í góðri röð og reglu, og auðkennd með
greinilegum nöfnum, til þess að ekki sje
hætt við að þeim verði ruglað saman, sjúk-
lingum til tjóns, og jafnframt að meðul
þessi sjeu góð og ekki orðin of gömul, sem
er engan veginn sjálfsagt fyrir því, þótt þau
hafi einhvern tíma áður verið dæmd góð og
gallalaus í einhverri lyfjabúðinni, með því
að meðulum er einatt mjög hætt við skemmd-
um, ef þau eru geymd of lengi. Jeg held
ekki, að hægt sje að vita þetta allt glöggt
og greinilega, þó að maður líti í höfuðbók
lyfsalans.
það er sjálfsagður hlutur, að landlæknir
á jafnframt að líta eptir því, svo sem hægt
er, að eigi sje gengið á einkarjett lyfsala
til meðalasölu, með því, að panta meðul
beinlínis frá útlöndum; því hugsanlegt er,
að einhver læknir kynni að vera svo ófróður,
að halda sig vera apótekara líka, og ímynda
sjer ef til vill þar að auki, að hann hefði þá
skyldu gagnvart sjálfum sjer, að leggja aðal-
áherzluna á að fá meðulin sem allra ódýr-
ust frá útlöndum, og það þótt svo væri, að
hann, er liann tæki meðulin hjá miðlungi
merkum »materíalistum«, er selja lyfjaefni
mestmegnis eingöngu til smíða og ýmislegs
annars heldur en í meðul, yrði að sjá í gegn-
um fingur við þá þó að þau væri ekki sem
allra-hreinust. Auk þess hlyti slíkur lækn-
ir—ef vjer hugsum oss rjett sem snöggv-
ast, að slíkur lækuir væri til—, sem af
mannkærleika pantaði ódýr meðul frá út-
löndum, að komast í þær óþægilegu krögg-
ur, að hann gæti ekki látið viðskiptamenn
sína njóta góðs af ódýrleikanum, með því
að það er skylda hans að selja meðulin al-
veg eptir lyfsalataxtanum. þar sem höf.
annars skýrir frá nokkrum brögðum, er hafa
megi til að villa sjónir fyrir landlækni við
það atriði rannsóknariunar, þá virðist mjer
það mæla öllu fremur með að hafa vísitazí-
una strangari, heldur en hinu, að hún sje
óþörf. Eáð til að ónýta þess konar brögð
væri ef til vill meðal annars, að gera lyfsöl-
unum að skyldu, að senda landlækni árlega
skýrslu um, hvað og hversu mikið hver hjer-
aðslæknir hefir keypt í lyfsölubúðunum.
Skoðunina í lyfjabúðunum framkvæmir
landlæknir og hlutaðeigandi hjeraðslæknir,
í viðurvist amtmanns eða sýslumanns; einn-
ig er öðrum læknum, sem staddir eru þar,
sem lyfjabúðirnar eru, boðið til að vera við
þessa skoðunargjörð. .Ef svo stæði á ein-
hvern tíma, að höf. hefði tíma og tækifæri
til að vera við einhverja slíka skoðunar-
gjörð, vona jeg að honum mundi líka hún
vel, og það þrátt fyrir það, þótt hvorki hann
nje aðrir af skoðunarmönnum lendi í veizlu
hjá lyfsalanum á eptir.
Schierbeck.
Alþingi.
ih.
Lagafrumvörp. þessi hafa viðbætzt frá
því síðast:
5. Um söfnunarsjóð íslands (flutningsm.
Eir. Briem).
6. Um vegi (Jón þórarinsson og þórannu
Böðvarsson).