Ísafold - 26.07.1887, Side 1

Kemur út á miðvikudags-
morgna. Verð árgangsins
(60 arka) 4 kr.; erlendis 5 kr.
Borgist fyrirmiðjan júlímán.
ISAFOLD.
Uppsögn (skrifl.) burdin við
áramót, ógild nema komin sje
til útg.fyrir I.okt. Afgreiðslu-
stofa i tsafoldarpientsmiðju.
XIV 34. II
Reykjavik, þriðjudaginn 26. juli.
1887.
133. Innlendar frjettir. Er kaffið nauðsynleg
vara ? I.
135. Alþingi. V.
136. Augiýsingar.
Reykjamk 2<\ iúli 1887.
Gamoens, vesturfara- og hrossakaupa-
skip Slimons, kom hingað í fyrra kvöld
frá Skotlandi, með mikið af pöntuðum vör-
um útlendum til norðurlandsins, og hjelt
áfram með þær þangað í gær; tekur þar
aptur vesturfara og ef til vill hross. Er
væntanlegt hingað aptur 30. þ. mán., og
fe. svo til Skotlands 1. ágúst.
Hingað komu með Camoens aptur til
baka 5—6 vesturfarar af þeim, sem fóru
með því síðast fargjaldslausir, ekki meir
en svo frjálsmannlega ; gott ef ekki kem-
ur reikningur til hrepps þeirra fyrir far-
gjaldið til Skotlands fram og aptur.
Svo kom og með þessari ferð íslenzkur
bóndi, er verið hefir í Ameríku í 4 ár,
Sigurður nokkur Gíslason frá Bæ á Sel-
strönd.meðkonu og 2dætrum,alkominn heim
aptur og snauður, en fór með talsverð efni.
Tíðarfar. það hefir verið allgott um
norðurland og vestra, að póstar segja ný-
komnir, þó að hafís-slæðingur hafi verið
■t fjörðunum nyrðra langt fram í þennan
mánuð og sje enn að líkindum. Við Horn
var hann og nærri landi fyrir hálfum mán-
uði.
Aflabrögð voru afbragðsgóð við Isa-
fjarðardjúp, og eins fyrir norðan þar sem
sjór er stundaður, þar á meðal einkum á
Eyjafirði.
Dáinn aðfaranótt 23. þ. m. síra Páll
Sigurðsson í Gaulverjabæ, eptir 3 mánaða
banalegu af beinbroti, hálffimmtugur.
Er kafiiö nauðsynleg vara?
i.
Blöðin eru nú farin að leiða athygli
le3endanna að kaffibrúkun vorri; enda er
hún eitt af því, sem um er þörf að ræða.
Flestum mun enn í fersku minni það,
fem »sveitabondinn» sagði um »kaffióliof og
k , upstaðarskuldim í 18. bl. ís.if. þ. á., og
hefi jeg þar ekki miklu við að bæta. Skal
því að eins leitast við að svara þessari
spurningu :
Er kaffið þá ekki nauðsynleg vara ?
»f>að eru blessuð lífgrösin mín».—
»Jeg er nú svo vesöl, að jeg kem mjer
ekki til að klæða mig fyr en jeg fæ kaffi».—
»Jeg er nú orðin svo máttlaus af svefn-
leysi, að jeg get ekki staðið, nema jeg fái
kaffi».—
»Jeg er orðinn svo þreyttur, að jeg má
til að hvíla mig, þangað til jeg fæ kaffi».—
»Jeg get ekki komizt af feitarlaus, nema
jeg hafi kaffi».—
»Jeg get ekki farið út í þenna kulda, nema
jeg fái kaffi».—
»Jeg get ekki hreyft mig í þessum hita,
nema jeg fái kaffi».—
»Jeg get ekki Lifað kaffilaus».—
Ekki þarf lengi að leita, ekki langt að
fara til að heyra eitthvað þessu líkt, er
ljóslega sýnir, að margir álíta kaffið bein-
línÍ8 þá nauðsynlegustu vörutegund, sem
til er. það hefir heldur ekki verið sparað
á seinni árum; vjer þurfum ekki að vera
langt á eptir tímanum með flest, er að
framförum lýtur, vegna þess, að vjer höf-
um eigi lært að drekka kaffi. Og hvernig
mundi nú ástandið vera á þessum helkalda
heimsins hala, ef hin sæluríku, suðlægu
lönd sendu ekki árlega hingað þessi »bless-
uð lífgrös» til að hugga, styrkja, hressa,
næra, hita, kæla, í einu orði: halda lífinu í
hinum mörgu, er ekki þykjast geta án þess
verið ? Eptir þessu er slíkt ekki vandsjeð:
það hlyti að vera endalaus auðn, algerður
dauði ! !
En er þessu nú þannig varið, ef vel er að
gáð ? Jeg dirfist að segja nei.
Kaffið er ónauðsynleg vara.—A llar kaffi-
drykkjur eru óparfar; miklar kaffidrykkjur
eru skaðlegar.— Kaffið er stórskaðlegt átu-
mein í efnahag fátœkrar þjoðir.
Ekkert getur hugsazt gagnstæðara en
þetta því undrunarverða áliti, er kaffið hefir
áunnið sjer meðal vor.
Langt fram eptir öldunum fluttist ekk-
ert kaffi út hingað. J>á gátu íslendingar
unnið öll sín verk án þess að drekka kaffi.
f>á gátu þeir þolað heitt og kalt, gátu lif-
að kaffilausir, eða ekki hefi jeg heyrt, að
neinn hafi látið lífið af kaffileysi—.
En »nú er öldin önnur*.
Nú er nálega ekkert hægt að gera á sjó
nje landi, sumar nje vetur, nema drukkið
sje kaffi að minnsta kosti 4 sinnum á dag.
Nú er ómögulegt án þess að lifa. Einkis
nýtur almenningur eins opt og kaffisins;
hve gott fæði, sem menn hafa, er allt ónýtt,
ef »ble8sað kaffið» vantar. f>að verður því
að ganga fyrir öllu, hvernig sem á stendur.
|>ó einstaka menn hefðu viljað takmarka
brúkun þess á heimilum sínum, mundi það
hafa orðið næsta óvinsælt; því »lýttur er sá,
sem ekki fylgir landssiðnum», og á það hjer
fullkomlega heima. |>egar harðnar í ári,
láta margir flest, er þeir geta við sig losað,
til að geta fengið »blessað kaffið», til að geta
hresst sig, til að geta unnið, til að geta
lifað.
En—vinnum vjer þá meira en forfeður
vorir, sem aldrei brögðuðu kaffi ? Erum
vjer hraustari eða dugmeiri en þeir ?
Jeg segi nei.
Og hvar eru þá ávextirnir af hinu kostn-
aðarsama kaffi-þambi ? Getur nokkur vís-
að mjer á þá ?
Um mörg ár hefi jeg vandlega leitað
þeirra, en enga fundið. Jeg hefi verið sam-
tíða mönnum, sem álitnir voru jafnir að
öllum líkamsburðum. Sumir þeirra drukku
daglega 1^-3 potta af kaffi, en aðrir alls
ekkert, og sjaldan neitt í þess stað, annað
en blátt vatn. f>essir og hinir höfðu að öllu
leyti sama fæði og alla aðhlynningu, að
undanskildu kaffinu. f>eir gengu að sömu
vinnu allan tímann ár eptir ár; og aldrei
gat jeg sjeð neinn mun á útliti þeirra, ár-
vekni, iðni, þreki eða þolgæði.
Sjerstaklega er þvi haldið fram, að kon-
ur, sem hafa börn á brjósti, geti ekki lifað
mjólkurlausar, nema þær hafi kaffi; en
þetta er misskilningur. Jeg veit til þess, að
kona, sem hefir haft börn sín á brjósti,
hefir þá stundum drukkið mikið kaffi, eins
og gerist, en stundum lítið eða ekkert.
Hvorki hún nje börnin hafa litið betur út,
eða verið hraustari, þegar hún hefir drukk-
ið sem mest kaffi, heldur en þegar hún hefir
ekki smakkað það, hafi hún að öðru leyti
haft sama fæði.— f>að er auðvitað, að kon-
ur, sem bafa börn á brjósti, mega til að
hafa einhverja vökvun.
Ollu þessu hefi jeg veitt svo nákvæma og
hlutdrægnislausa eptirtekt, sem mjer er
unnt. f>ess vegna er það sannfæring mín,
að kaffidrykkjur sjeu óþarfar og með öllu