Ísafold - 04.01.1888, Page 2

Ísafold - 04.01.1888, Page 2
Bókmenntafjelagið. Fundur var haldinn hjer i fjelagsdeildinni 2. þ. m., sjerstaklega út af síðustu undirtektum Hafnardeildarinnar viðvíkjandi »heimflutn- ingsmálmu«. Hafnardeildin hafði eigi þótzt geta fallizt skilyrðislaust á að afsala sjer í hendur Eeykjavíkurdeildinni öllum fjelagstekjum hjeðan af landi, eins og far- ið var fram á á fundi hjer í sumar, en látið á sjer heyra, að hún mundi eigi ó- fús á að sleppa við deildina hjer meiri hluta fjelagstillaganna hjer á landi, 12—1400 kr. af 1700, er þær mundu hafa numið síð- ustu árin að meðaltali, með því skilyrði, að Reykjavíkurdeildin tæki að sjer útgáfu Skírnis og Skýrslna og reikninga. Eptir nokkrar umræður var eptir tillögu Stjórnarinnar samþykkt nær í einu hljóði svo látandi fundarályktun : nFundurinn felur stjórn fjelagsdeildarinn- arinnar á hendar að leitast enn við að ná samkomulagi við Hafnardeildina í pá átt, er farið var fram á fundi hjer 29. júlí f. á. og með hliðsjón á undirtektmn Hafnar- deildarinnar á fundi 28. okt. f. á., pannig, að allar tekjur frá fjelagsmiinnum hjer á landi renni hjeðan af til Beykjavíkurdeild- arinnar«. f>á var samþykkt í einu hljóði uppá- stunga um að fela stjórn fjelagsdeildarinn- ar á hendur að gangast fyrir, að komið yrði upp hjer í Reykjavík einhverri sýni- legri minningu um stofnanda fjelagsins, B. K. Bask, út af ný-afstöðnu 100-ára-af- mæli hans. Var helzt gert ráð fyrir brjóst- líkneski, er standa skyldi á Austurvelli. Fundurinn var allfjölmennur. — Eptir nokkurt fundarhlje komu flest- allir fjelagsmenn hjer í bænum, ásamt fjöldamörgum utanfjelagsmönnum, er boðið hafði verið, aptur saman í fundarsalnum (Good-Templarahúsinu), til þess að hlýða á fyrirlestur, er varaforseti fjelagsdeildarinn- ar, Dr. Björn M. Ólsen, flutti um R. K. Rask, ásamt kvæðum þeim eptir cand. juris Hannes Hafstein, er prentuð eru hjer að framan, og sungin voru fyrir og eptir margraddað af miklum flokk ágætra söng- manna (34), stúdenta, skólapilta o. fl., undir forustu Steingr. Johnsens. Fyrirlesturinn var sjerlega vel saminn, fróðlegur og áheyrilegur, og söngurinn ein- hver hinn bezti, er hjer hefir heyrzt. Aheyrendur voru svo margir sem rúmið leyfði, fram undir 300, en þar, í Good- Templarahúsinu, er hinn langstærsti sam- komusalur í bænum. V •fi Dr. B. M. Ólsen sagði meðal annars ýmsar smásögur um Rask, fáum kunnar áður: Rask stje í stólinn hjer í Reykjavík, í dómkirkjunni — hann hafði stundað guð- fræði við háskólann — og prjedikaði á ís- lenzku svo vel, að enginn mundi hafa þekkt annað en að hann væri góður klerkur alíslenzkur. Bjarni Thorarensen var í kirkju; hann var einn af háskólabræðrum hans og vinum hjer. Hann sagði við Rask eptir messu: »Hvort á nú heldur að kalla þig monsieur Rask eða sjera Rasmus?« »Og sjálfsagt sjera Rasmus«, svaraði Rask. Rask var maður lítill vexti og fremur pervisalegur. Sveinbjöm Egilsson, er þá var í Viðey, ungur, hjá fóstra sínum Magnúsi konferenzráði Stephensen, er Rask kom hingað 1813, spurði einhvern, er hafði sjeð hinn nýkomna unga vísindamann í Reykja- vík, hvernig hann væri útlits. »Hann er lítill og væskilslegur, eins og þú«, svaraðí maðurinn. * * * Rask var frumkvöðull þess, að »HróIfur«, leikrit Sigurðar Pjeturssonar, var leikinn hjer í Reykjavík veturinn 1815. Dr. B. M. Ólsen taldi meira að segja líkur til, að hann hefði verið sjálfur einn af leikend- unum. Bæjarstjórnarkosning. þessir 4 voru kosnir í bæjarstjórn hjer í gær af flokki hinna hærri gjaldenda, til 6 ára : Halldór Kr. Friðriksson yfirkennari (endur- kosinn)..............með 69 atkv. Dr. J. Jónassen hjeraðslæknir — 52 — Síra pórhallur Bjamarson presta- skólakennari.............— 51 — Guðbr. Finnbogason konsúll . — 46 — f>ar næst hlaut Kristján Jónsson yfir- dómari 35 atkv., og Indriði Einarsson revisor 26, en Kr. Ó. þorgrímsson (fyrrum bæjarfulltrúi) 12, — þar af annaðhvort eitt eða tvö í heyranda hljóði, en hin öll með «innskript», þ. e. skrifuðum seðl- um, er annars voru æðimikið tíðkaðir við allar kosningarnar. Síra Eiríkur Briem prestaskólakennari afsagði fyrir fram, að taka á móti kosn- ingu, en hlaut þó 9—10 atkv. Yfirdómari L. E. Sveinbjörnsson mót- mælti kjörgengi Dr. J. Jónassens, af því að hann væri í niðurjöfnunarnefnd; en kjörstjórnin úrskurðaði á hinn veginn. Bæjarstjórnarkosning þessi verður líkleg- ast einhvem tíma talin merkileg í sögu lands- ins, fyrir það, að það mun hafa verið í fyrsta skipti, er kona hefir hagnýtt sjer kosningar- rjett þann til sveitarstjórnar, sem konum hjer á landi var veittur með lögum fyrir nær 6 árum og frægt er orðið víða. f>ær stóðu nú 10—12 á kjörskrá hjer sem áður. Ein hafði nú loks einurð á að koma á kjörfund. þessi eina, sem á kjörfund kom og at- kvæði greiddi, var hiisfrú Kristxn Bjarna- dóttir frá Esjubergi. Fyrirlestur kvennmanns um kvennfrelsi. Fyrirlestur sá, er yngis- mær Bríet Bjarnhjeðinsdóttir hjelt 30. f. m. í Good-Templarahúsinu hjer í Reykjavík, »um kjör og menntun kvenna«, var vel sóttur — hátt á annað hundrað rnanns *— og þótti vel takast. Fyrirlesturinn var skipulega saminn, orðfæri hreint og fjörugt, og framburður skýr og áheyrilegur. Munu fæstir hafa búizt við jafn góðri frammistöðu af sjálfmenntuðum kvenn- manni, 1 fyrsta sinn, sem hún ber þess konar við, og f fyrsta sinn sem nokkur kvennmaður hjer á landi ræðst í slíkt. Brennumálið. »Brennufólkið«, þeir bræður Jóhannes og Guðmundur Pálssynir, og kona Jóhannesar, Elízabet, er grunuð voru um að hafa verið völd að eldsvoða- tilrauninni hjer í vetur 11. nóv. í húsinu »Bjargasteini«, og hafa verið í gæzluvarð- haldi lengst af síðan, hafa nú loks játað á sig glæpinn, á gamlársdag. þeir bræður áttu að hafa farið af stað upp í Borgarfjörð 2 dögum áður en elds- voðinn kom upp. En í prófunum komu þegar fram ýmsar missagnir um ferðalag þeirra eða ósamhljóðan. |>eir þóttust á engan bæ hafa komið fyr en að Botni, og síðan að Draghálsi og gist þar 3 nætur og 2 daga, en legið eina nótt í fjárhúsi á koti einu í Brautarholtshverfinu. f>ar, á Kjal- arnesinu, þóttust þeir hafa verið að leita að hrossi, og sagði sitt hvor um lit eða kyn. Fjárhúsið, sem þeir lágu í, sagði annar hafa verið garðahús, en hinn garðalaust. Enn fremur komst það upp, að Jóhannes hafði í haust eða sumar látið Guðmund skrifa sjer brjef undir annars manns nafni, er falaði að honum hús hans, þetta sem í var kveikt, og því þóttist hann verða að flytja sig úr því í haust, til þess að kaupand- inn, norðan úr Eyjafirði, gæti komizt þar að. I varðhaldinu, hjer í hegningarhúsinu í Rvík, höfðu þeir bræður gert tilraun til að Iáta fanga, er var látinn sópa ganginn fyrir utan klefana, bera orð á milli sín viðvíkjandi framburði þeirra, þannig löguð, að það bar mjög að þeim böndin. Loks komst það upp, að maður einn í nágrenn- inu, í þingholtunum, er konan (Elízabet) hafði sagt frá daginn fyrir brennuna, að þeir bræður væri farnir upp í Borgarfjörð, hafði orðið var við þá sama kvöldið, að ein- hver mundi vera á laun í nýbyggðum enda bæjarins, sem áttu heima í, en ann- ars átti að vera mannlaus, og þótti það grunsamt eptir á, en þagði þó yfir því þar til er hann var krafinn sagna eitthvað 6 vikum eptir. þegar þessar líkur voru allar fengnar, og Jóhannes var auk þess búinn að vera 6 daga í vatns- og brauðs-fangelsi, fyrir þrjózku sakir við prófin, gerði Guðmundur

x

Ísafold

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Ísafold
https://timarit.is/publication/315

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.