Ísafold - 09.10.1889, Blaðsíða 3

»til borgunar og reikuingsskila«, en ákveðin
fjárkrafa kom eigi fram fyr en löngu seinna,
í aukarjetti 25. ágúst 1887, og var því aldrei
lögð til sátta; og með því að dómkrafan í
málinu er byggð á athugasemdum sýslu-
manns við jafnaðarreikning Geithellnahrepps
1885—86, án þess að sjeð verði, að hrepps-
nefndin hafi sjálf rannsakað eða látið rann-
saka reikninginn samkvæmt 20. gr. sveitar-
stjórnarlaganna, nje heldur að hlutaðeigandi
sýslunefnd hafi rannsakað og úrskurðað hann
samkvæmt fyrirmælum sömu lagagréinar, eða
að hún hafi gefið oddvita sínum (sýslumann-
inurn) umboð til að gjöra það. ■— Málskostn-
aður fyrir báðum dómum var látinn falla
niður.
Minnisvarði yfir Kristján Jónsson
skáld. Tveir menn á Akureyri hafa í sum-
ar gefið út boðsbrjef eða áskorun um gjafir
til minnisvarða yfir Kristján Jónsson skáld,
er legið hefir nú undir grænni torfu í 20 ár
án þess að leiði hans hafi auðkennt verið
frá legstað sljettra og rjettra vinnumanna,
svo kunnugt sje, og var hann þó einn af
vorum fáu merkisskáldum, miklum og ein-
kennilegum gáfum gæddur. Beiðendur eru
mjög lítilþægir, stinga upp á 100—200 kr.
kostnaði til minnisvarðans; og mega þeir
hinir mörgu, er mikils meta kveðskap Kristj-
áns og hafa mætur á honum, verða æði-
smátækir, ef ekki lánast að hafa svo lítið
saman, og þó nokkuð meira væri, svo að
minnisvarðinn yrði gefendunum líka heldur
til sóma en minnkunar, þegar hann loksins
kemst upp.
Fjárkaup. Fjárkaupamarkaðir eru nú
um garð gengnir hjer um suðursýslurnar hjá
flestum, nema G. Thordal; hans menn munu
vera um það leyti að byrja.
Um Borgarfjörð og Mýrar hefir verðið 12—
15 kr. fyrir veturgamalt fje, 15—18 kr. fyrir
tvævetra sauði og 17—20 kr. fyrir eldri sauði
(3 vetra). Sama verð bæði hjá Coghill og
Vídalín (Zöllner), Thor Jensen í Borgarnesi
o. fi. Má á því sjá, hve gegndarlaust er
verð á kjöti hjer í Bvík um þessar mundir,
30 a. ppundið af sauðakjöti fullorðnu; þ. e.
sexfjórðunga fall 18 kr., sama og slík kind
kostar með öllu saman á fæti á mörkuðun-
um !
í Bangárvallasýslu ekki gefið nema 12—14
kr. fyrir fullorðna sauði á mörkuðum þeirra
Coghills þar. Fje er þar svo smátt.
Til ritstjóra „Fj.konunnar“.
í 24. tölubl. „Fj.kon.11 þ. á. hafið þjer sæmt mig
með dálítilli neðanmálsgrein, og vil jeg ekki láta
það dragast að tjá yður þakklæti mitt fyrir eink-
unnina „stórdygðamaður“, sem jeg reyndar naum-
ast bjóst við að fá írá yður, en sem jeg sætti
mig fullkomlega við, þangað til annað betra býðst.
það er fljótfærni af yður að segja, að jeg bregði
Fjk. um guðleysi. Jeg sagði að eins, að blaðið
heiði verið að útbreiða (ekki semja) guðleysis-
greinir. þetta er satt fyrir hverjum þeim, sem
les blaðið, og sem trúir því, að Jesús Kristur sje
sannur guð. því trúi jeg, þó það kunni nú að
þykja gamaldags, og í þeirri trú vona jeg að
deyja.
Verið getur, að jeg sje „ekki sem stöðugastur í
sannleikanum“, en það má uú maður manni segja.
Hitt væri mjer óþægilegra, ef með rjettu yrði sagt
um mig, „að jeg væri stöðugur í ósannindunum“.
Óskandi væri, að slíkt ætti ekki heima lijá Fj.kon.
að því er til Múlasýslna hefir komið nú um hríð
að undanförnu.
Meðal annars! Hvaðan úr Suður-Múlasýslu
komu i sumar skilnaðarávörpin góðu, með undir-
skriptum ? þjer segið í Fj.kon. — jeg á ekki
blaðið ■— að ávörpin hafi komið úr þingeyjar- og
Múlasýslum. Af þeim, sem jeg hefi talað hjer við,
kannast enginn við það. A undirbúningsfundin-
um til alþingis að Egilsstöðum í vor var ávarpinu
ekki hreyft. það mun þó vera satt að tarna hjá
Fj.kon. ?
þjer megið ekki misvirða það við mig, lierra
ritstj.Fjk., þótt „jeg.tali af mínu eigin“ við yður ;
jeg mun ábyrgjast að það verði óhrekjandi, efekki
áþreifanlegur sannleikur.
Með maklegri virðingu
þingmúla 10. sept. 1889
Páll Pálsson.
Leiðarvísir ísafoldar.
259. Hvað lengi geta sýslumenn látið dánarbú
standa óskipt, sem tekin eru til skipta og hlutað-
eigendur óska þeim skipt sem fyrst, og öll skil-
riki eru fyrir hendi, án þess þeir sæti ábyrgð
á drætti sínum, eins þó ómyndugir eigi í hlut?
Sv.: Fyrir þvi eru eigi lögákveðin tímatakmörk;:
en haldi sýslumaður eigi „tilhlýðilega áfram skipt-
unum“, skal amtmaður áminna hann, og verði það'
árangurslaust, má landshöfðingi skipa annan mann
til að skipta búinu í hans stað. Frekari þrjózka
varðar embættismissi, auk sekta og skaðabóta.
Sjá 97. gr. skiptalaganna.
260. Er mjer ekki heimilt að selja hverjum
sem jeg vil eignarjörð mina, hvort heldur hún er
heil eða hálf, eða hefur ábúandinn nokkra laga-
lega heimild til að sitja fyrir kaupinu, fremur
öðrum?
Sv.: Abúandi hefir forkaupsrjett, ef honum
hefir verið byggð jörðin æfilangt, en annars ekki,.
sjá tilsk. 18. júni 1723.
261. Maður nú um 50 ára, var frá 16 ára aldri
til 30 vinnumaður. giptist þá og bjó í 15 ár, missti
konu frá 3 börnum, hætti búskap, hefir síðan verið
daglaunamaður —Jjelaus—- og með vinnu sinni
varið börnum sínum frá sveit, verið húsmaður
miöpart vetrarins þá vinnu hefir ekki verið að fá,
í sveit. Er nú þessum manni skylt að borga presti
dagsverk ?
Sv.: Nei, ekki ef hann á ekki >/2 hdr. tíund-
bært.
262. Eru konur jafgiíd vitundarvitni sem
karlmenn ?
Sv.: Já, nema vafasamt um arfleiðsluvitni.
263. Eru samþykktir, lög eða reglur, sem ein-
stakt fjelag, hverju nafni sem það nefnist, semur
fyrir sig, gildandi til að koma fram ábyrgð á
hendur þeim fjelagsmönnum, sem kynnu aði
brjóta ?
Sv.: Já, að svo miklu leyti sem ákvæðin geta
verið löglegt samningsatriði milli einstakra manna;
t. d. ekki líkamleg refsing.
264. Vanalega stendur í byggingarbrjefum::
„Öllum lögskilum skal hann, þ. e. leigjandi, uppi
halda lýrir jörðina“ o. s. frv. Nú vanrækir leigj-
andi t. d. að borga tíund af jörðinni eða gjalda
heytoll eða ljóstoll. Hefir hann þá fyrirgjört á-
búðarrjetti?
Sv : Varla nema hann sje krafinn og refjist
samt.
265. A. byggir B. eignarjörð sína kúgildalausa
fyrir umsamið eptirgjald, enda hefir jörðin lengi
verið byggð svo, kúgildalaus. Má þá B. telja frá
við tíundarframtalið 1 kúgildi fyrir hver 5 jarðar-
hundruð?
Sv.: Já, sjá 8. gr. tiundarlaganna.
Maríustígurinn
maður þessi, sem var svo drambsamur af
auð síuum og ættgöfgi, mundi gefa dóttur
sína syni manns, sem verið hafði í hús-
mennsku, allra sízt nú, þegar hann hafði
heitið henni öðrum. En hvað er það, sem
ástin treystir sjer ekki til? Hún hyggur
sjer allt fært og að ekkert standist fyrir sjer.
Svo fór og hjer. þ>au sömdu það nú með
sjer, að Eysteinn skyldi næsta dag heim-
sækja Alf bónda og biðja dóttur hans. Hann
hugði, að hann gasti eytt mótbáru þeirri,
hvað fátækur hann væri, með því að segja
hónda, að húsbóndi hans, er hann hafði
venð hjá, hefði lofað honum að hjálpa hon-
um til að kaupa jörð í sveit sinni; hann
gjörði sjer og von um, að þó að Álfur væri
dramblátur, mundi hann láta gæfu dóttur
sinnar sitja í fyrirrúmi. f>annig leið tíminn
án þess að þau vissu af, og voru þau að
hughreysta hvort annað og gjöra sjer góða
von um, að vel mundi rætast úr fyrir þeim
framvegis. Fyrst þegar tók að dimma,
minntist María þess, að hún varð að flýta
sjer heim, og að vegurinn yfir hálsinn var
langur og að hún yrði eigi komin heim fyr
en komið væri fram á nótt. Nú varð hún
mjög hrædd um, að faðir sinn mundi sakna
sín. Hún fór nú að skyggnast um gljúfur-
barminn, sem var nærri því snarbrattur og
gnæfði yfir hinn freyðandi hyl undir Bjúk-
andafossi, og fljótt sá hún nokkra stalla, er
henni virtist sem góður klettamaður mundi
geta komizt þar yfir. Hún hugsaði sig ekki
lengi um, reif sig úr höndunum á Eysteipi,
sem stóð forviða, og fyr en hann varði, var
hún komin í miðjan klettinn. Hann var
mjög hræddur um hana, en þorði eigi að
kalla til hennar; en hjelt þegar í stað á
eptir henni. Hann sá, hversu hún fetaði
sig yfir ófærur, sem enginn lifandi maður
hafði áður þorað að fara. María klifraði ó-
hrædd klett af kletti; fossinn beljaði við fæt-
ur henni, og var henni bráður bani búinn,
ef henni skrikaði fótur. Allt gekk klaklaust.
María sagði brosandi, þegar þau voru komin
yfir um, að sig furðaði á þvf, að sjer hefði
aldrei fyr dottið í hug að fara þessa leið,
því að sjer sýndist hún ekkert voðaleg.
Næsta morgun sá hún Eystein ríða í hlað;
hún þorði eigi að vera við, en faldi sig þang-
að til hann var riðinn burt. þegar hún kom
aptur inn, sat faðir hennar og var allreiður.
»Hjer hefir enn borið biðil að hiisi, dóttir
mínc, mælti hann. »Veiztu nafn hans?«
María roðnaði og horfði niður fyrir fætur
sjer.
»Ef jeg vissi«, mælti Alfur, »að dóttir mín
gæti gleymt svo gjörsamlega, hver hún er,
að hún vildi samlaga sig slíkum manni,
mundi jeg aldrei kannast við hana í ætt-
minni. En það getur ekki verið, og fól
þetta hefir logið, er hann sagði, að þú hefðir
hug á sjer; þú veizt og betur en svo, hvað
þú átt að þjer, að þú gjörir þjer og ætt
þinni slíka smán. Jeg hefi verið þjer úti
um virðulegt gjaforð, og jeg vona, að þú
gjörir vilja minn í því sem hlýðið barn«.
María fjell grátandi um háls föður sínum,
sagði honum upp alla söguna og kvaðst
aldrei mundi yndi festa með öðrum manni
en Eysteini. Eaðir hennar hratt henni frá
sjer reiður, og kvað aldrei skyldi verða, að
hún ætti Eystein, heldur skyldi hún sam-
dægurs heita Asláki tryggðum, og sendi í