Ísafold - 15.03.1890, Blaðsíða 3

87
ast vteri að leggja 'veg frá þorskafirúi upp á heiiV
ina. t>eir vildu |>á leggja hami fram Kollabúða-
dal og austanvert upp úr botni hans, svo komist
yrði hjá að þurfa að fara yfir ísfirðingagil, sem
er vestanvert í dalbotninum eins og fyr er getið.
Bn þeir athuguðu ekki vel fannkyngið austan til
í dalnum, auk þess sem þar er lika slæmt gljúfra-
gil, sem kallað er Ófærugil- Skapaði þá þessi
þriggja manna nefnd veginn i huga sínum 3Tfir
heiðina fram Kollabúðadal, yfir fúamýrar frá Sel-
gili fram að Ófærugili, vfir það og Nautatungur
upp á fjall, þaðan eptir melholtahryggjum norður
austan til við Gedduvatn, sem er norðanvert á
miðri heiði, og að iiröttubrekkubæð, 5 mikinn krók
til vesturs ofan á Högnafjall að Heiðarbrekku; og
fýlgdi Jón ræliilega þessari vegarstefnu-hugsun
þeirra, þegar til vinnunnar kom. J>eir vildu telja
mönnum trú um, að þessi vegarstefna væri styttri
en forni vegurinn. En það gefur hverjum manni
að skilia, að svo er ekki. Vegirnir liggja báðir
úr sama stað að sunnan og koma saman að norð-
anverðu á Heiðarbrekku. Nú er bugða mikil,
eins og sagt befir verið, á hinum forna vegi til
austurs, en þó liggur þessi nýi vegur mikið aust-
ar, og munar það um miðja heiði mörg hundruð,
ef ekki þúsund föðmum. jrírtekur nú vegavinun-
fcrstjórinn Jón póstur til verka með útvalda 20
þjóna sina og bj'rjar á heiðarbrekkunni upp ur
Langadal. jmð er ein brú neðan af jafnsljettu
langan hlíðarballa upp á brún. þessi brú er talin
af öllum er hafa sjeð allmikið mannvirki, og er
líka sá eini spotti sem allir fara um ofan af heið-
inni og verður til frambúðar, þó endurbóta þurfi
lítils háttar eptir leysingar á hve>ju vori. Jón
vann mikið í tvö sumur að þessari vegavinnu á
heiðinni. Að sunnanverðu brúaði hann frá Sel-
gili að Ófærugíli úr torfi yfir fúamýrarforæði,
langan kafla, sem á öðru ári eptir vinnuna varð
ferðamönnum að farartálma., því hestar ferðamanna
lágu þar á kviðnum á þessum brúm. Nú fer þar
enginn um. Jón meitlaði sundur bergnef hjá O-
færugili sem skútti fram yfir veginn. Við það
voru þeir lengi. Gjörð var enn fremur ónýt brú
í Nautatungum úr torfi. Frá Nautatungubrún
gjörði hann góðan veg norður undir Gedduvatn
að austanverðu, enda var það hægt eptir mel-
holtahryggjum. J>að er nú sá eini kafli af þessum
Úr XnlamUför Fridrikfi Vll
sínu, að slá. í hestinn undir Kloss ; varð þá
hesturinn ókyr og Kloss ætlaði að detta af
baki. Hann gerði þetta tvisvar eða þrisvar hvað
eptirannað. |>á snýr Kloss sjer við og kallar
til prinzins fokreiður ; »Jeg vil ekki hafa
þessi svínastrákapör!« En prinzinn gerði
ekki annað en skellihló.
Annað sinn var þar það, að jeg og nokkr-
ir af yfirmönnunum voru í boði hjá lyfsalan-
um í Keykjavík. Hiísið var lágt og einlopt-
að, og vissu gluggarnir í stofunni, sem við
vorum staddir í, niður að sjónum. Við vor-
um að skrafa um hitt og þetta og reykja,
ásamt nokkrum öðrum boðsgestum. þá sjá-
um vjer hvar prinzinn kemur neðan úr fjöru
og stefnir heim að húsinu; hann hafði verið
að leita þar að kúskeljum. Segir þá einn
sem inni var: »Við viljum ekki hafa hann
inn; við skulum fela okkur!« Við hlupum þá
allir vit að þilinu undir glugganum, og beygð-
um okkur eins íágt niður og við gátum.
Prinzinn kom að glugganum, barði í rúðuna
og leit inn, en sá engan. Hann kallar þá
inn um gluggann: »Jeg veit reyndar að þið
nýja vegi sem farinn er nokkuð almennt. En
þar stingur i stúf; þvi vegagjörð Jóns nær ekki
lengra. Enda þurfti þar meira fyrir aú hafa; þvi
þar koma fyrir hraunurðaröræfi austan til við vatn-
ið ofan á Högnafjall. þá verða ferðamenn að
beygja þve>t úr leið sunnan til við Gedduvatn,
mörg hundruð faðma til vesturs yfir urðir og
bleytuslörk, sem þeir fara í ýmsum stöðum, eptir
því sem skriflast geta. Jón hlóð vænar vörður eptir
þessum nýja vegi—þó sumar sjeu nú hrundar—;
þó lcvað einn kafli vera ónotaður, sern hann ent-
ist ekki til að fullgjöra.
Arangurinn af þessari vegagjörð yfir þorska-
fjarðarheiði er nú sá eptir þessi fáu ár sem eru
liðin, að enginn maðvir fer nú þennan nýja veg;
því það er ekki hægt að fara hann nema heiðar-
brekkuna að norðanverðu og kaflann frá Nauta-
tungubrún að Gedduvatni. Er þvi þessum mörgu
þúsundum króna, sem til þessa vegar var varið af
landsfje sem kastað i sjóinn og er einmitt því um
að kenna að vegurinn var lagður á óhentugum
og óhafandi stað.
Hryggilegast er að slysfarir eru nú farnar að
verða tíðari á þessari heiði en sögur hafa af farið
á næstliðinni öld og fram yfir þessa miðja. Má
því naumast svo búið standa lengur. Mögl og ó-
ánægja pósta og ferðamanna yfir vegleysu heiðar-
innar er mikil. Hún mun hafa valdið því að þetta
mál var rætt á sýslufundi á Stað á Reykjanesi nú
í vor, og kvað álit fundarmanna hafa verið að
vegurinn upp á heiðina að suunan væri hentug-
ast lagður upp úr Jorgeirsdal. En árangur af
því fyrir þetta mál verður komandi tíð að auglýsa.
Jeg hef nú lýst vegum þessum yfir jporskafjarð-
arheiði með göllum þeim sem á þeim eru. Girfist
jeg þá að endingu að láta skoðun mina. í ljósi
um þetta mál, og hefir hún að styðjast við kunn-
ugra manna álit, bæði i Gufudals- og Reykhóla-
hrepjtum um það, hvar heppilegast er að leggja
vetrarveg yfir heiðina svo orðið gæti mönnum til
varnar að hreppa slysfarir, en láta ferðamenn
sjálfráða sumardaginn hvernig þeir vilja skrölta
vfir hana; það verður þeim ekki að fjörlesti um
þann tima.
Álit vort er þá að vegurinn sje hagaolegast lagð-
ur upp úr J>orgeirsdaIsbotni upp á brún og beina
sjónhending að sæluhússrústunum og svo þaðan
eruð þarna inni, en þið viljið ekki hafa mig
inn!« Svo fór hanu; en við skreiddumst
fram úr fylgsni voru og hjeldum áfram að
skrafa saman.
Ekki ber jég á móti því, að eptir því sem
mjer kom prinzinn þá fyrir sjónir að öllu og
öllu — þetta var nú 1834 —, þá gat jeg með
engu móti hugsað mjer hann sem einvalds-
konung, og öðruvísi en einvaldskonung gat
enginn hugsað sjer konung í Danmörku í þá
daga. því síður mundi nokkrum manni hafa
til hugar komið þá, að hann mundi verða
hinn vinsælasti konungur, sem Danmörk hefir
nokkurn tima haft eða mun ef til vill hafa
yfir sjer. Merkilegt var það, að þó að prinzinn
talaði um hagi sína og líferni svo óhikað og
afdráttarlaust, að maður þoldi stundum önn
fyrir, þá þagði hann eins og steinn, ef talið
hneig að því, sem opt bar við, hvernig stóð
á því, að hann komst 1 óvild við Friðrik
konung sjötta. Ymsar sögur voru um það
. sagðar; en það er mjer nær að halda, að
engin óviðriðinn hafi enn fengið sanna vit-
neskju um, hvernig það atvikaðist.
i Yið stóðum við 10 daga í Reykjavík, ljet-
eptir gamla veginum norður af fjallitiu. þessi
vegur er hættulaus og af kunnugum sagður ó-
færðarminnstur af fönnum. Hann ætti að vera
mjög vel varðaður með þjettum vörðum, hjer um
bil 20—30 faðmar milli þeirra. eins og nú er á
Bæjardalsheiði; og hafa þar engin slvs orðið síðan
þessar þjettu vörður voru gjörðat; en áður voru
þar tíðar slysfarir. þessa vörðuhleðslu ættu
næstu hreppar í báðum sýslunum, Barðastrandar
og tsafjaiðar, að annast án þess að íþyngja lands-
sjóði. En sæluhús ætti að reisa aptur þar sem
áður var og betra en það var á landssjóðs kostn-
að, og helzt að hafa þar eitthvert fólk til umsjón-
ar og beinleika fyrir ierðamenn. Skil jeg ekki í
að við Vestfirðingar eigum ekki jafnt tilkall til
slíkra lífsnauðsynja fyrir ferðaraenn eins og aðrir
landsfjðrðungar, sem f.i stórfje úr Jandssjóði til
vegagjörðar og brúa yfir stórár.
Mýrartungu í Reykhólasveit, í febrúar 1890.
Páll Ingimundarson.
Leiðarvísir ísafoldar.
397. Er það meiningin í „lögum um veitingu
og sölu áfengra drykkja", að vínsali að liðnum
hverjum 5 árum þurfi aptur að kaupa leyfið með
50 kr. og hafa aptur alla sömu aðferð sem fyrst,
til að fá leyfið enduruýjað?
Sv.: Já.
398. í lögum nr. 1, 12. jan. 1884 26. gr. segir:
„Utbygging skal brjefleg og við vottta. enda sje
svo skýrt á kveðið í henni, að leiguliði hafi að
vísu að ganga, að hann eigi af jörðu að fara.“
Er útbvgging ólögleg, ef hún er með öllu sam-
kvæm ákvæðum þessum? Er bún eins ólögleg
þó báðir vottarnir hafi svarið stefnuvottaeið og
bóki á brjefið, að það sje löglega birt?
Sv.: það getur verið sá mikli galli á “brjeflegri
útbj'ggingu" og „við votta“, að hún hafi eigi verið
birt ábúanda sjálfum, og því engin vissa fyrir, að
hann hafi nokkurn tima fengið vitneskjuum hana.
En með því að sfe/«w-birting er lögleg, þótt fyrir
öðrum sje gerð, ef það er gert á lögskipaðan hátt
og af rjettum stefnuvottum. þá er líklegt, að dóm-
stólar mundu (per analogiam) láta slíka gallalausa
stefnuvottabirting á útbyggingunni duga, þótt
eigi hafi náðzt í ábúanda sjálfan.
399. Er eigi leiguliði skyldur til að greiða það
t eptirgjald eptir jörð, sem hann sjálfur „kannast
við að áskilið hafi verið“ (Lög nr. 1, 12. jan.
1884?
um síðan í haf og hjeldum fyrir vestan Skot-
land og Irland, gegnum Ermarsund og síðan
til Kaupmannahafnar aptur, til þess að fá
þar vistir og vatn í annan leiðangur, austur
um Eystrasalt og til Cronstadt».
Fátt mun vera í minnum manna eða
munnmælum af ferðalagi Friðriks prinz hjer
um land. Ymsir hafá héyrt gamla menn,
er hann átti tal við eða teinhver viðskipti,
hafa mjög orð á örlæti hans í útlátum og
því, hvað hann gerði sig lítillátan. Hann
þáði að sögn með þökkum að súpa á pelan-
um hjá almúgamönnum, er hann hitti á ferð
sinni. Teitur Finnbogason, dýralæknir og
járnsmiður í Reykjavík, smíðaði járn undir
hestana handa honum til ferðarinnar norður,
og sat prinzinn löngum í smiðjunni hjá
honum á meðan. Kvennasýsl var honum
talsvert dreift við. Hann kom til Bjarna
amtmanns Thorarensens á Möðruvöllum, og
fekk þar hinar beztu viðtökur. Segir sagan
að þeir hafi átt að sitja samau sinn á hvoru
leiði úti í kirkjugarði, góðglaðir og kannske
með einhverja hressingu hjá sjer, og verið að