Ísafold - 09.04.1890, Blaðsíða 2

114
er orðlagður nytsemdarmaður, sem fyrir
skólanum stendur, og fyrir hans orðstír
kafi skólinn haft traust á sjer frá upphafi,
enda hefir það orð farið af þeim læri-
sveinum þaðan, sem nýtileg mannsefni
voru á annað borð, og fengið hafa að
reyna sig verulega, að þeir hafi engan
▼ eginn 'brugðizt vonum manna.
Meinið er það, að almenningur hefir
allt til þessa verið harla tómlátur að nota
þá. Bændum hefir kannske þótt nógu
gott að fá þá eða aðra búfræðinga fyrir
ekki neitt — nema fæði — frá búnaðar-
fjelagi Suðuramtsins eða öðrum búnaðar-
fjelögum ; en þar fyrir utan munu þeir
enn lítið fyrir að slægjast eptir þeim.
Auk bæði verulegs og ímyndaðs getuleysis
er fyrirstaðan þekkingar- og sannfæring-
arskortur um þann mikla framfaraveg,
sem það er fyrir bændur að bæta jarðir
sínar kappsamlega og á allar lundir.
þ>ess vegna fer svo um margt af þessum
búfræðingum, bæði frá Ólafsdal og öðrum
búnaðarskólum. að þeir neyðast til að
gera eitthvað annað af sjer en að stunda
þessa atvinnu, er þeir hafa numið. þ>eir
fara til Vesturheims ; þeir fara og gefa
sig við öðru námi ; þeir ganga í snatt-
vinnu eða í vist sem óvaidir vinnumenn,
án þess að eiga kost á að hagnýta sjer
að neinum mun þekkingu þá, er þeir
hafa aflað sjer.
Prófgreinar eru ekki fáar í skóla þess-
um, bæði verklegar og bóklegar. þ>ess-
ar 6 verklegar: plægingar og þúfnasljett-
an, framræsla og veitugjörð, land- og
hallamælingar, smíðar, heyvinna og verk-
stjórn, kapp og reglusemi.
Bóklegu prófgreinarnar eru g : dýra-,
grasa- og steinafræði; efnafræði og eðlis-
fræði; jarðræktarfræði í tvennu lagi; hús-
dýrafræði og kvikfjárrækt; hagfræði;
reikningur; mælingafræði ; dráttlist.
Vel má halda áfram til þess, að nema
þetta allt vel á einum tveimur vetrum.
Skólastjóri hefir aðstoðarkennara, sem
stendur Soffonías Hjálmsson. Launalaust
vann forstöðumaðurinn fyrstu 3 árin, en
4. árið með 650 kr. launum og síðan með
800 kr. árslaunum.
Að jarðabótum hafði verið unnið frá
stofnun skólans til 14. maí 1887 þetta
meðal annars : sljettað í túni 12350 ferh.
faðma, hlaðnir flóðgarðar á engjum 1480
faðmar, grafnir skurðir til framræslu 2240
faðmar, gjörðar girðingar af grjóti og
torfi 630 faðmar, gjörðar vagnbrautir 320
faðmar, ræktaðir maturtagarðar árlega
ferh.250 faðmar. Framræsluskurðirnir voru
4—8 feta breiðir og 2—3 feta djúpir, og
flóðgarðarnir 2—3 fet á hæð og 4—6 fet
á þykkt.
Vítayerður sleggjudómur. „þ>jóðólfur“
síðasti hefir snarað út þeim sleggjudóm,
að sáttin af bæjarstjórnarinnar hálfu við
fyrverandi bæjargjaldkera Kr. Ó. þ>or-
grímsson um síðustu skuldaleifar hans,
sú er nefnd var í ísaf 2. þ. m., hafi ver-
ið „vítaverð eptirgjöf á bæj'arf-j‘eu.
Sannleikurinn er sá, að vegna þess, að
vafasamt var. eptir áliti formanns bæjar-
stjórnarinnar, sem reikningaflækjunni var
kunnugastur, hvort dómur fengist fyrir
öllu meiru en sætzt var á að gjaldkerinn
greiddi, — vegna þess, að búast mátti við
að bærinn þyrfti að leggja annað eins
eða kannske meira út í málskostnað fyrir
öllum rjettum, ef I mál væri farið, eins
og það sem sleppt var, með því að ekki
þurfti annað til þess að málskostnaður
yrði látin „falla niður“ en að ein krafa, einn
reikningsliður af mörgum hlyti eigi við-
urkenningu dómstólanna, og — vegna þess,
að mjög hæpið þótti að eiga undir því,
að nokkuð fengist upp úr veðinu, sem
bærinn hafði frá gjaldkeranum, — 2. veð-
rjettur eptir mjög stórt lán með 1. veð-
rjetti —, þótt málið ynnist að einhverju
leyti á endanum, vegna hins stórkostlega
hruns á söluverði húsa í Reykjavík hin
síðari árin, þá þótti meiri hluta bæjar-
stjórnarinnar eptir öllum málavöxtum af
tvennu til forsjálla og hyggilegra að
ganga að sáttaboðinu en byrja á lögsókn.
f>essi meiri hluti var: bæjarfógetinn
(Halidór Daníelsson), Björn Jónsson, E.
Th. Jónassen, Guðbr. Finnbogason og H.
Kr. Friðriksson.
Að minni hlutinn, þeir Guðl. Guðmunds-
son, Gunnl. Pjetursson og J>órh. Bjarnar-
son, greiddi ekki atkvæði eins og meiri-
hlutinn, — það er sjaldnast, að allir
greiði eins atkvæði í fjölskipaðri nefnd —,
það var, eins og áður er tekið fram,
einkum vegna eptirdæmisins fyrir síðari
gjaldkera, en miklu síður af því, að
minni hlutinn væri svo ósamdóma meiri
hlutanum um væntanlegan árangur af
lögsókn, — eða svo töluðu þeir tveir, er
til máls tóku. Eptirtektavert er það líka,
að 2 af 3 I minnihlutanum eru nýkomnir
í bæjarstjórn, og því að líkindum mála-
vöxtum miður kunnugir en hinir eldri.
Til amtmanns E. Th. Jónassens mun al-
menningur hjer þekkja það, að ekki sje
það siður hans, að refjast eða reyna að
hafa sig undan útlátum, þeim er honum
ber að greiða. Mun því aðdróttun sú til
hans, er í „þ>jóðólfs„-greininni felst,
naumast falla í góða jörð.
Af þessum skýringum mun almenningi
ljóst, að hjer er ekki um „vítaverða með-
ferð á bæjarfje“ að tefla, heldur að það
er vítaverður sleggjudómur, er „J>jóð“.
hefir upp kveðið í þessu máli.
Snæfellsnesi, 31. marz: „ Veðrátta var
hjer hin óstöðugasta frá því jeg skrifaði
síðast (8. þ. m.) og þangað til 21., optast
norðanharðneskjuveður með meiri og minni
snjókomu. Síðan hefir jafnan verið land-
sunnan þíða og mari. Er því alstaðar hjer
í byggð orðið alsnjólaust, og flóar trauðla
hestfærir fyrir klakaleysi. J>ess vegna
útlit hið bezta, ef veðrátta breytist eigi
því verr, því alstaðar eru skepnur gengn-
ar undan í bezta standi.
Fiskiafli undir Jökli var til muna far-
inn að lifna, eins og jeg skrifaði síðast;
en í norðanáttarkaflanum hefir fiskurinn
að líkindum slegið sjer frá landinu, því
þegar aptur fór að gefa, var mjög fiski-
lítið, tíðast 4 til 8 í hlut mest á lóðir (f 2
og 3 köstum); stundum hafa menn eigi
orðið varir.
Hval rak nýlega í Rifi undir Jökli, 30
álnir milli skurða, og er það búbót fyrir
Jölara.
Bjargræðisástand eigi í æskilegasta horfi
meðan eigi fiskast í Neshreppunum, sjer-
staklega í Neshr.innan Hettufjalls(=Ennis).
|>ó er engin bjargarleysisneyð þar orðin
—ekki þangað f veg.
HákarlsafU hefir svo sem enginn
enn orðið við Stapa eða Hellna, þó „skot-
izt hafi verið á sjó“. Tvisvar kvað hafa
verið róið frá Búðum f hákarlalegu, og
hafa aflazt eitthvað dálftið.
Heldur vill halla undir fæti fyrir Clau-
sensverzlun bæði hjer á nesinu og annars-
staðar (ísaf. 23.). Reyndar kom kunnug-
um mönnum það hjer aldrei á óvart. Með-
al annars var það ískyggilegur fyrirboði,
að verzlunarstjórar þessara verzlana hjer
máttu eigi ráða menn til sjóvinnu á þil-
skip hennar á komanda sumri. f>ó hún
bæri „feigðarmörk“, þá er þó nú svo kom-
ið, að margir efnamenn hjer, er skipt hafa
(sjerstaklega við Stykkishólmsverzlun) og
ætluðu sjer að skipta við hana framvegis,.
munu alveg hverfa frá henni, þegar eig-
andaskipti verða. „Góður er hver geng-
inn“.
í brjefi úr Staðarsveit 27. þ. m„ er
sagt þannig frá : „Hinn 24. var haldinn-
fundur að Görðum til að stofna hið fyrir-
hugaða biínaðar- og framfarafjelag. f>ar
var lagt fram frumvarp til fjelagslaganna
yfirskoðað og endurbætt af 3 manna nefnd,
er kosin var til þess á undirbúningsfundl
18. des. Frumvarpið var eptir litlar um-
ræður samþykkt óbreytt í bráðina, og fje-
lagið stofnað með mikið meiri liðsafla og
dugnaði, en jeg hafði við búizt. Jeg skaf
eigi að sinni segja þjer frá ályktunum og
bollaleggingum, sem þessu var samfara.
Einar porkelsson á Staðastað hjelt fyrir-
lestur eða innsetningarræðu fjelagsins,
mikið snjalla og langa. Tók hann þar
skýrt fram hina miklu andlegu og verald-
legu niðurlœgingu, sem menn eru hjer
fallnir í. Síðan útlistaði hann með hverju
slíkt yrði lagfært, og komst hann að þeirri
niðurstöðu, að slfkt lagfærðist eigi með
öðru en öflugum og drengilegum fjelags-
skap, undir forustu nýtra og dugandf
manna. Skoraði því á menn að ganga i
fjelagið, og velja svo góða stjórn þess,.
sem unnt væri“. — Staðarsveitingar eiga
það lof skilið, að þeir eru fyrsta sveitin
hjer f sýslu, er hefir komið þessu fjelagi
á fót.
Barðastrandarsýslu sunnanv. 26. marz:.
„Veðrátta hjer og í nálægum plássum er
nú farin að verða stórgerðari en hún var
fyrri part þessa vetrar. Eptir miðjan fe-
brúar voru hjer stillur og góðviðri fram
undir hálfs mánaðar tíma, síðan þíðviðri og
bezta hláka, sem stóð fram í tyrstu viku
þessa mánaðar, en í annari vikunni gerðir
kófhret, sem stóð framt að hálfum mán-
uði. Dagana frá 12.—19. þ. m. var hjer
hið versta hret, og fylgdist að hvassviðrf
mikið af austnorðri og frá 12—14 stiga
frost á R. Sfðan dró úr hreti þessu, og
hefir síðan mátt heita gott veður, stund-
um frostlin, þíða og leysing ; aptur í gær
uppþot af austri, eitt af mestu veðrumf
sem hjer koma, með kóf-kafaldi, en frost
vægt; eins viðrar í dag, en dregur nokk-
uð úr hvassviðrinu.
Enginn kvartur enn kominn um heyþrot,
og allir munu geta gefið til sumarmála.
Allir kvarta um, að mikið hafi gefizt afi
heyjum f vetur, sem að nokkru orsakað-
ist af innigjöf allra hrossa f hagleysunum
frá nýári til þess að hlákan kom síðast £
febr., og svo sýnist sem almenningur sje
farinn að vanda meðferð á sauðfje og ekki
ota því út tii beitar gjafalaust, eins og áð-
ur var gert, enda er allur fjenaður nú í
beztu holdum alstaðar hjer um pláss.
Bjargrœðisástandið hjer um pláss er líkfi
og að undanförnu um þennan tíma árs,
þó engu lakara. Verzlunin í Skarðstöð
hefir verið byrg af vörum, og verzlunar-
stjóri þar góður á að lána upp á loforð'
að borga á komandi kauptfð, sem margir
hafa notað. I verzluninni á Arngerðareyri
eru líka nógar vörur. þangað hafa færri
sótt, því þar er ekki lánað. |>essirkaup-
staðir eru mjög haganlega settir til vetrar-
viðskipta manna innanvert við Breiðafjörð,
og því áríðandi, að nægar vörur sje £
þessum kauptúnum.
Talsverður hákarlsafli hefir verið t,