Ísafold - 12.04.1890, Blaðsíða 3

119
heyrum kunn, hafa ýmsir skorað á mig
að taka til máls f blöðu.num, og vildi jeg
ekki draga það lengur, þótt jeg sje ekki
enn búinn að sjá umræðurnar f þingtfð-
indunum, sem seint ætla að koma hingað.
Jeg hefi heyrt að amtmaðurinn yfir
Suðuramtinu hafi borið það fyrir sig á
þinginu í sumar, að engin rödd hafi um
það komið frá Austur-Skaptfellingum, að
þeir vildu skiljast við Suðuramtið, nema
að eins frá einum presti (liklega mjer);
en þó að honum hafi ekki þótt min orð
einsömul takandi til greina, sem vorkunn
k^inn að vera, þá mátti hann vita vilja
sýSlunefndarinnar, sem málið kom mest
við, enda þótt engin formleg („skrifstofu-
leg“) beiðni hefði komið til amtsráðsins.
Og hvernig sem tillögur mínar kunna að
vera metnar þar syðra, þá hefir alls
enginn hjer í sýslu andæpt því, er jeg
hefi lagt til fjórðungamálsins, og Ijósastur
vottur þess, að nokkrir málsmetandi menn
að minnsta kosti sjeu á sömu skoðun og
jeg, er fyrgreind ályktun sýslunefndar-
innar, sem oddviti var eigi sfður hlynntur
en aðrir.
Jeg enda grein þessa með þeirri ósk,
að mál vort fái betri byr á næsta þingi,
svo að oss verði ekki lengur varnað at-
kvæða um það, enda munu margir vænta
þess, að amtmaður E. Th. Jónassen, sem
hefir almannalof fyrir mannúð og sann-
girni, láti af mótspyrnu sinni gegn óskum
vorum og atkvæðum, þegar hann kemst
að fullri raun um vilja almennings hjer í
sýslu í hinu umrædda máli.
* *
*
Aths. J>að má heyra á orðum amtmannsins
í Suðuramtinu á þingi i sumar (A. 322), að hann
hefir ekki sett annað verulegt fyrir sig en óviss-
una um, hvort sameiningin. við Múlasýslurnar
væri almennur vilji sýslubúa i Austur-Skaptafells-
sýslu. Á þingmanni þeirra sjálfra mun alls eigi
neitt hafa verið að græða í því efni. En það er
eðlilegt, að þingið hlaupi eigi til að gjöra stór-
breytinguá hjeraðaskipun nema eptir skýlausri ósk
og áskorun hjeraðsbúa sjálfra, þeirra er breytingin
snertir mest. Hefði komið bænarskrá um þetta
til þingsins i sumar frá Austnr-Skapttellingum, er
mjög líklegt, að hún hefði verið tekin til greina-
og er nú ráð fyrir þá að vanrækja það ekki næst,
á undan þinginu 1891. f>ó að frumvarpið frá i
sumar verði orðið að lögum áður, þá er það ekki
svo mjög óalgengt, hvort sem er, að nýjum lögum
sje breytt á næsta þingi. — Ritstj.
Strandfcrðaskipið Tliyra, kapt. Hov-
gaard, kom hingað f fyrra kvöld norðan
um land og vestan, eptir 18 daga ferð frá
Khöfn, sem hafði gengið ágætlega. Hafís
hvergi á hennar leid sýnilegur. Strjálingur
var með af farþegum, frá útlöndum
enginn hingað.
Eyjafirði 2. apríl: ,,f>essa dagana er
asahláka, og nálega öríst í byggð.
Hátt verð boðið fyrir fje, því allir vilja
kaupa, en fáir selja. A peningum er eng-
inn hörgull, og mundi „meistari Eirikur“
og Einar Hjörl. komast að raun um, að
landið er ekki alveg gull-laust orðið, ef
þeir fengju að skoða f sparisjóðina hjer
í sýslunni ; því þeir hafa fyrirliggjandi
hrúgur af gulli og silfriu.
J>ingiuanrsefni Eyfirðinga. Eyjafirði
2. apríl: „Ovanalega mikið er talað um
landsins gagn og nauðsynjar og þing-
mannskosninguna í vor Skiptast menn í
fiokka með þeim Einari og Skúla, og er
enn tvísýnt, hvor flokkurinn verður fjöl-
mennari, er til kosninga kemur. í sum-
um byggðarlögum sýslunnar eru menn að
sögn eindregið með Skúla nú sem stendur.
Allmargir hafa aptur á móti sent Einari
áskorun um að bjóða sig fram, og þar á
meðal nokkrir hinna helztu manna kjör-
dæmisins. — Miklum tiðindum þykir það
sæta, að Friðbjörn Steinsson skuli vera
orðinn ritstjóri (,,NorðurIj.“). Er það sögn
kunnugra manna, að hann langi mjög til
að komast á þing, og mun, ef til vill,
bjóða sig fram í vor“.
Yopnaflrði 26. marz: Tíðarfar hefir
í vetur mátt heita hið æskilegasta, stak-
lega frostalitið, en skakviðrasamt nokkuð.
Auk nóvemberhretsins hafa að eins komið
tvö hret önnur, hið fyrra um þorrakomu;
setti þá hjer og víðar um norður- og aust-
urland niður bleytusnjó mikinn, og urðu
jarðbönn svo. að rjúpur enda voru farnar
að falla, og hreindýr sármögur farin að
flækjast út á sveitir, og var þetta þó ekki
nema rúm hálfsmánaðar skorpa. Iíomu
nú aptur mestu blíðviðri. svo að sveitir f
einni svipan urðu alauðar. Um miðgóu
brá aptur til snjóa, og urðu þá frost mest
á vetrinum 150 R., 2 eða 3 daga, en nú>
lftur aptur út sem vor ætli að byrja með
vori. í gær og f dag þó tnikill bleytu*
snjór“.
Verzlunarfrjettir frá Khöfn, 22.marz
„ Vll 20';'» lægri á Englandi. Haustulí
mundi og eigi seljast meira en 62 a.
Saltfsk stóran vantar, mundi nú seijast á
nál. 50 kr., og vestfirzkur hnakkakýldur
um 60 kr. Smáfiskur 32—36 kr. eptir
gæðum, ýsa 24—28, langa 34—38. upsi
16 kr. Afli f Norvegi talsvert meiri en
f fyrra. Við Finnmörk komnar á land
11 milj. af þorski, með mikilli lifur og
hrognum. Af lýsi eru óseldar um 1500
tunnur, pottbrætt hákarlslýsi í 33 kr., og
gufubrætt 33 kr. 75 a. Sundmagar nærri
óseljandi: fyrirliggjandi 21,000 pd., sem
eru á boðstólum fyrir 30 a. pundið. Af
æðardún fyrirliggjandi 1200 pd.; bezti
norðlenzkur dúnn hefir selzt á iol/2 kr.
pundið, sunnlenzkur 9 kr.
Rúgur 550—670 a. 100 pd., eptir gæð-
um. Rúgmjöl 600 a. Hrísgrjón 8 */2 og
73/4 a. pundið. Bankabygg 9 og 8Y2 a.
Kajfi enn að hækka f verði, 78—80 a.,
lakara 75—76 a. Kandis 19 a., hvítt syk-
ur 16 og púðursykur (farin) 13 a.
Prestaköll. í kjöri um Glaumbæ erur
uppgjafaprestur síra Jakob Benidiktsson
á Víðimýri, sfra Tómas Björnsson á Barði
og síra Kristján Eldjárn J>órarinsson á
Tjörn. Sex sóttuaðrir: síra Hálfdán Guð-
jónsson í Goðdölum, síra Hallgr. Thorla-
cius á Ríp, sfra Pálmi J>óroddsson í Felli^
sfra Pjetur Jónsson á Hálsi, síra porleif-
ur Jónsson á Skinnastöðum, og loks síra
Árni prófastur Jónsson á Skútustöðum nú
með pósti en það var um seinan.
I kjöri um Mosfellsbrauð eru sira Bryn-
jólfur Gunnarsson (er þar þjónar nú), sfra
Olafur Stephensen í Hvammi í Mýrdal,
og prestaskólakand. Hannes porsteins-
son. Auk þeirra sóttu síra Páll Pálsson
f Júngmúla og prestaskólakandídatarnir
Magnús Blöndal Jónsson og Olafur Helga-
son.
Lausn frá prestsskap hefir landshöfð-
ingi veitt 1. þ. m. síra Eggert O. Brírra
á Höskuldsstöðum. f>að brauð er aug-
lýst 8. þ. m., metið 1,563 kr.
CoIcl di Rienzi.
sopaði mjög að’honum í fararbroddi. Alþjða
vissi ekki vel, hvað til stóð, en vænti sjer af
alls hins bezta, dáðust menn mjög að Rienzi
og æptu hástöfum löng fagnaðaróp.
þá er Bienzi kom að ráðhúsinu (Capitolium),
gekk hann upp í húsið og fram á háar glugg-
svalir og ávarpaði lýðinn þaðan. Kvaðst hann
uú ætla, að þeir hefðu borgina alveg á sínu
valdi, og óskaði lýðnum til hamingju með þann
óblóðuga sigur, er þeir hefðu unnið. Lýðurinn
var hrifinn af tignarsvip hans og mælsku, og
hrópuðu allir frá sjer numdir 1 einu hljóði:
»Bienzi skal vera konungur vor!«
Meðan á þessu stóð, störðu aðalsmenn sem
þrumulostnir á allar þessar aðfarir, og vissu
ekki enn, hvort þeir þyrftu að telja sig í nokk-
urri hættu eða ekki.
Stephan Colonna var sá sem fyrst áttaði sig
og kvað upp úr. Hann var ekki heima í borg-
inDÍ, er þessi tíðindi gerðust, en hraðaði sjer
heim til borgar, er honum kom fregn um þau.
Bienzi sendi þá legáta til hallar Colonna, en
Stephan Colonna svaraði honum því einu, að
þegar hann hefði tómstund, skyldi hann kasta
skrifaranum vitstola iit um glugga á ráðhúsinu,
þá er Bienzi barst þetta svar, hringdi hann
herklukku borgarinnar til að kveðja upp al-
menning til liðs við sig. þyrptist múgur og
margmeuni að Colonna-höllinni, og varð þá
hinn drambláti hallardrottinn að flýja með
skyndingu upp í sveit til kastala síns, er Palae-
strina nefndist. Var þá almennt boð út gefið
til allra aðalsmanna og þeim boðið að hafa sig
samstundis á burt úr borginni; urðu þeir for-
viða við samheldni lýðsins og hlýddu orðalaust
og tafarlaust boðinu.
Höfundur eða frumkvöðull þessarar merki-
legu byltingar, sem í einoi svipan losaði Bóm-
verja frá návistum allra böðla þeira, vildi þó
eigi þiggja það konungs-nafns, sem lýðurinn af
heitri þakklætis-tilfinningu vildi fúslega gefa
honum. Hann kvaðst eigi bera vilja það tign-
arnafn, er slíkir menn sem Tarquinius og Neró
hefðu áður svívirt. En eigi leið á löngu áður
en honum varð það full-ljóst, að nauðsyn bar
til að hann fengi löghelgun á valdi sínu á ein-
hvern tíðkanlegau hátt, og fjellst hann því á
að láta veita sjer tríbúns-n&ia ; en því nafni
höfðu til forna nefnzt þeir embættismenn, er
gæta skyldu rjettar alþýðu í Bómaborg. En
vald það er Bienzi hafði, var í rauninni fullt
alræðisvald, og kemur öllum sagnfræðingum
saman um það, að hann hafi í fyrstu farið að-
dáanlega vel með sínu valdi. Hann tók upp
ný °g ágæt lög, bætti fjárhaginn og fjárstjórn-
ina ; aftók alla griðastaði fyrir óbótamenn og
önnur slik skaðvænleg einkarjettindi, og kom
1 stuttu máli öllu í nýtt og betra horf. »Borg-
inni, sem áður var eitt ræningjahæli«, segir
einn sagnfræðingur, »breytti hann í það friðar-
lieimkynni, að þar fór allt með eins mikilli
reglu eins og í herbúðum eða á kirkjufundi.
Hann var Ijúfur að veita áheyrn, greiður að
rjetta mál manna, strangur að refsa; ljúfur
var hann og lítillátur, og gátu fátæklingar og
ókenndir menn jafnan viðstöðulaust náð hans
fundi«. — Annar sagnfræðingur kemst svo að
orði um hann : »um þessar mundir fögnuðu
skógarnir yfir því, að þeir voru ekki hæli
stigamanna og spillvirkja; yxnin voru spennt
fyrir plóginn; á vegum og gestaherbergjum
varð fullt af ferðamönnum ; iðnaður blómgað-
ist og allsnægtir jukust, viðskipta-traust óx