Ísafold - 23.04.1890, Page 3

131
500 kr. aukauppbót í eitt skipti fyrir öll, er
eptir voru óeyddar frá 1889.
Umboðsmaður yfir Norður sýslu og
Reykjadals-jörðum og Flatey er skipaður 27.
f. m. Stefán Stephensen, umboðsmaður
Munkaþverár-klausturs, — á að gegna því
ásamt sínu eigin umboði, þangað til öðru vísi
kann að verða ákveðið.
Telefón milli Reykjavíkur og Hafn-
arfjarðar. það fyrirtæki, sem hr. skóla-
stjóri Jón þórarinsson í Hafnarfirði ritaði
um í síðasta blaði, virðist hafa góðan byr.
Fáeinir menn (8) úr Reykjavík og Hafnar-
firði, er höfðu mælt sjer mót hjer í gær til
þess að tala sig saman um að koma hluta-
fjelagi á laggirnar í því skyni, rituðu sig
þegar fyrir nærri því þriðjung af stofnsjóðn-
um, sem er ætiazt til að verði 3000 kr.
Ráðgerðir eru 50 króua hlutir, og rituðu
þessir 8 sig flestir fyrir 2 hlutum, — einn
fj7rir 4. Laugardag 26. þ. m. á að halda
stofnunarfund : samþykkja lög, kjósa stjórn
o. s. frv.
A skrifstofu ísafoldar geta menn skrifað
sig fyrir hlutum í fjelagið.
Dáin 20. þ. m. hjer í bænum Guðrun
Grímsdóttir, nær því 83 ára að aldri, ekkja
Guðlaugs heitins Mattíesens á Yxney á
Breiðafirði, bróður síra Páls sál. Mattiesens
á þingvöllum og þeirra bræðra. — Guðrún
sál. var merkiskona, vönduð og vel ínetin.
Af kaupfjelagsfundi Arnesinga.
Síra Beuid. prófastur Kristjánsson, hefir í sein-
asta blaði ísaf., 19. þ. m., ritaö greinarkorn, sem
byrjar þannig: „Af kaupfjelagsfundi Árnesinga o.
s. frv.“ Seinna í nefndi grein segir prófasturinn.
__ __t )5svo sem jeg á hinn bóginn hiklaust bauðst
til að ábyrgjast. að þeir [Ivaupf. Árn.] fengi sama
verð fyrir þá sauði, sem eptir höfðu orðið, ef þeir
yrðu afhentir mjer til umsjónar o. s. frv.“ þessu
neita jeg algjörlega, ef próf. meinar þetta til mín,
að hann liafi boðizt til að taka sjálfur upp á sig
alla ábyrgöina, enda var ekki árennilegt fyrir
hann, að taka upp á sig um 6000 kr. ábyrgð, ef
illa hefði tiltekizt. Að vitna til brjefs sins i ísaf.
frá i vetur og svars mins, er mjög óheppilegt af
j)róf. 1 svari minu stendur þetta meðal annars,
las próf. mjer það upp sjálfur úr löngu frjetta-
brjefi til hans frá J. V.:-----„að þeir væru fúsir
á, að borga allan kostnað af bið fjársins hjer —“
þarna er nú ölf tryggingin frá J. V. hálfu; hann
lofar bara að borga biðarkostnað fjárins hjer til
28. nóvbr., en hver átti t. d. að borga „fragtina“
með póstgufuskipinudanska, 3540 kr„ og fitun á fjenu
í Jðnglandi áður en það var selt? Líka mátti bú-
ast við, að nokkrar kindur mundu á 5—6 vikna
tíma hjer um hávetur drepast; líka kemur það allt
af fyrir, að sauðkindur drepast á leiðinni hjeðan
til Englands, sem „Assurancen11 alls ekki borgar
fyrir. Hver hefði nú átt að borga þessar kindur?
Ekki J. V., því hann lofar ekki að borga fyrir ann-
að en kostnað þann, sem leiddi af dvöl fjárins
hjer; hann hefir vaðið fvrir neðan sig. Ur því hr-
próf. vitnar til svars mins i ísaf., þá er þetta svar
mitt frá hans hálfu bæði gott og gilt.
þetta umboð, sem prófasturinn segist hafa hafþ
til að taka við af mjer þessum 354 sauðum, hefi
jeg aldrei heyrt og því síður sjeð; kannske það
hafi verið einhverstaðar í þessu langa frjettabrjefi
frá J. V. til hans. það er þó siðvenja og sjálf-
sagt, að sá sem á að taka móti mörg þúsundum
kr. eða krónavirði, sýnir einhver skilríki fyrir því,
að hann hafi heimild til þess.
Jeg skal geta þess, að jeg fekk brjef frá Zöllner
sjálfum, dags. 8. marz þ. á., þar sem hann meðal
annars tilkynnir mjer, að hann hafilofað „Kaupfjel.
Árn.“ nokkrum hundruðum króna — hann tiltekur
upphæðina, —í uppbót fyrir sauðaklúðrið síðastl.
haust, sem hann ekki með einu orði kennir mjer
um, enda gat heldur ekki samkvæmt brjefi
hans til min, er jeg fjekk fáum dögum áður en
fjárhópur Árn. kom. Svona skrifar nú Zöllner
sjálfur, sjálft höfuðið, en hjástoðirnar 3 vilja hafa
alla ábyrgðina upp á mig, fyrir yfirsjónir sínar.
Jón Ó. porsteinsson.
Fiskisamþykktarbrot.
Herra ritstjóri! í ísafold 16. þ. m. segir, sem
satt er, að samþykktirnar frá 9. júní 1885, af 11-
janúar 1888, nái ekki til þeirra, er sækja róðra af
Seltjarnarnesi eða úr Rvík., en eigi að síður hafi
jeg rokið til, undir eins og jeg hafi sjeð dufl
Friðriks (í Bakkakoti), að draga upp net hans
með 30 í hlut af fiski og ætlað með það í land
allt saman. — „Sjaldan er nema hálfsögð saga þeg-
ar einn segir“, og verð jeg að lýsa þetta alveg mis-
hermt. Sannleikurinn er sá, að þar sem jeg sá
að eins eitt litið dufi, á þeim stöðvum, sem nú á
tímum er mjög óvanalegt að leggja þorskanet,, datt
mjer í hug, að þar mundi vera töpuö net, í hnút,
— sem kunnugt er að með straumum reka lang-
ar leiðir — og vildi því af mannkærleika, eigand-
ans vegna, — hver sem hann svo væri— grennsl-
ast eptir, hvort svo væri,og revna til að ná þeim
uPPi °S áleit það fyllstu skyldu mína; en þegar
jeg liafði að eins dregið upp duflfærið, ltom eigandi
netanna til mín, enda hefði mjer ekki komið tií
hugar að hreifa meira við þeim, þar sem jeg sá,
að þau voru stafgreið, með nægum fiski; og furð-
ar mig stórlega að Friðrik skuli hafa verið svo
ókurteys, aö fyllyrða, að jeg „ætlaði í land meö
allt saman“; því honum var algjörlega ókunnugt
um, að það væri áform mitt. Mjer var fullkunn-
ugt, að jeg hafði ekki vald til, að fiytja net þessi:
í land, þó þau væru fyrir utan merkjalínuna, þar
sem jeg var ekki skipaður tilsjónarmaður, en jeg
vona þó að engir sanngjarnir menn lái mjer, þótt
eg grennslaðist eptir, af hvaða orsökum netadufl
væri á þessum stöðum, og mjer er óhætt að full-
yrða að hver einasti tilsjónarmaður hefði tekið
þessi net Friðriks upp, og flutt á land, af þessum
stöðvum, að honum fjærverandi, sjerstaklega af
þeirri kynlegu tilhögun hans, að duflið, sem jeg
skoðaði, var marklaust og svo lítið, að það sást
ekki nema róið væri mjög nálægt þvi, þar sem
menn hafa vanizt líkum smábrögðum óvandaðra
fiskimanna á hinum síðari árum, siðan fiskiveiða-
samþykktin náði gildi.
Jeg alit því síður en svo, að jeg hafi hjer framiú
neina lögleysu, heldur að jeg hafi miklu fremur
að eins gjört það, er mannkærleiksskyldan býð-
ur.
Deild á Álptanesi 21/j 1890.
Jón Jónsson.
Bakarabrauðin-
Herra ritstjóri! J>jer tókuð forðum að yður, að'
tala máli almennings gagnvart bökurum vorum„
og hafði það góðau árangur. Vonum vjer því,
að þjer enn eigið opið rúm í blaði vðar fyrir það
málefni.
f>egar vjer komum inn til bakara, og biðjum
um eitt súrbrauð, þá fáum vjer eitt súrbrauð, eins
og það gerist; og svo er um allt hveitibrauð; það
mun ekki vera nein föst regla fyrir, hvað hinar
einstöku tegundir þess eiga að vega; en misjafnt
er, hvað maður af slíku brauði fær fyrir sina
peninga. En öðru máli er að gegna með rúg-
brauðin; á þeim er víst verð, og á að vera viss
vigt lika; þegar vjer komum inn til bakara, og
biðjum um eitt rúgbrauð, þá eigum vjer að fá
brauð, sem vegur 6 punr\ Ef yjer biðjum bakara
að selja oss eitt pund af tvíbökum, þá vegur hann
það að oss ásjáandi; eins ætti hver maöur, sem
sem kaupir rúgbrauð hjá bakaranutn, að heimta,
aö hann vegi brauðiö að kaupanda ásjáanda, og
Cola di Rienzi.______
unar. Aðalsmönnum þótti þetta óþolandi;
þeir slökktu nú niður deilum sínum sín á
ínilli, og höfðingjar ættanna Colonna, Vrsini
og aðrir fleiri gerðu samsæri til að steypa
tríbúnanum. En honum komu fregnir af
fyrirætlun þeirra ; bauð hann öllum forvígis-
mönnum samsærisins til veizlu hjá sjer, ljet
handsama þá þar alla í veizlunni og varp
þeim í dýflizu.
En hvort sem það hefir nú heldur verið,
að Rienzi hefir ekki þorað að framkvæma
það sem í fyrstu liefir verið fyrirætlun hans,
eða hitt hefir heldur verið, sem honum var
öllu líkai’a, að hann hefir að eins viljað láta
þá ganga úr skugga um vald sitt og sýna
þeim í tvo heimana, þá er það eitt víst, að
hann hjelt þeim að eins náttlangt í haldi;
ljefi hann þá hafa allan viðbúnað til aftöku
þeirra, og voru þeir í dauðans angist um
nóttina og töldu sína síðustu stund kotnna;
en daginn eptir gaf hann þá lausa; skyldi
almenningur á þingi gera út um mál þeirra.
þá er á þingið kom, bað Rienzi þeim griða
og gekk sjálfur í ábyrgð fyrir löghlýðni þeirra
og undirgefni framvegis. það er svo sem
auðvitað, að fyrir bænastað hans voru öllum
aðalsmönnum grið veitt og sakir upp gefoar.
En þeir voru ekki þeir menn, sem fyrirgæfu
honum þá dauðans angist, sem hanu hafði
steypt þeim í. Að fám vikum liðnum flýðu
þeir úr borginui allir í einu og til kastala
sinna; buðu þeir út öllum þeim sveitalýð,
er þeim var lýðskyldur, til leiðangurs, og
hjeldu til Rómaborgar. Nú var til útboðs
hringt hinni miklu klukku í ráðhúsinu, og
voru áhrif Rienzis enn þó nógu rík til þess,
að laða alla borgarmenn til fylgis við hann.
Varð nú orusta í borginni sjálfri milli borg-
armanna og sveitaliðsins, er aðalsmönnum
fylgdi, og biðu aðalsmenn ósigur. þar fjellu
meðal annars sjö höfðingjar af Colonna-ætt-
inni. Litla hreysti sýndi Rienzi af sjer í
þetta sinn; og litla mannúð sýndi hann í
því, að hann synjaði um leyfi til að veita
hinum föllnu höfðingjum sæmilega útför eða
greptrun í kristnum reit. Kvennþjóð ættar-
innar varð að greptra þá, og tár þeirra og
sú ósjálfráða virðing, er lýðurinn gat eigi
látið vera að sýna hinni forngöfugu ætt —
allt þetta varð að eins til að espa hugi
manna upp gegn tríbúnanum.
Rienzi átti að eins skamma stund að fagna
sigri sínum yfir aðalsmönnunum. Páfanum
hafði eins og öðrum mislíkað oflæti hans og
hroki; þar við bættist, að Rienzi ha.fði sýnt
legáta páfans drémbilega fyrirlitning, og það
þoldi páfi eigi, og Ijet nú dynja yfir hann
bannfæringar-bullu. Skömmu síðar kom
Pepin greifi af Minorbino til Rómaborgar með
150 hermenn og tók borgina viðnámslaust á
sitt vald. Að vísu ljet Rienzi að vanda
hringja stórklukkunni í ráðhúsinu ; en enginn
maður hlýddi því eða hreifði legg eða lið til
liðveizlu við hann, og fjell hann varnarlaust
í hendur Peptns greifa. það er sagt, að trí-
búninn sýndi þá af sjer þrekleysi mikið,
sagði af sjer stjórnvöldum og grjet yfir van-
þakklæti samborgarmanna sinna. Var hon-
um orpið í díflizu í St. /UipeZo-kastala; og
eptir skamma stund varekki að sjá, að nokk-
ur maður myndi eptir honum fremur en þótt
hans fárra mánaða ríki hefðj aldrei til verið.
Pepín greifi setti aðalsmenn aptur til
fornra valda, og slíkt hið sama kirkjuvaldið;