Ísafold - 10.05.1890, Side 1

’Kemur út á miðvikudögum og
laugardögum. Verð árgangsins
(I04arka) 4 kr.; erlendis 5 kr.
Borgist fyrir miðjan júlímánuð.
ISAFOLD.
Uppsögn (skrifleg) bundin v ð
áramót, ógild neraa komin sje
til útgefanda fyrir t.okt. Af-
greiðslust. í Austurstrceti 8.
XVII 38.
Reykjavík, laugardaginn 10. mai
1890
Vöruvöndun.
Herra ritstjóri! Jeg vil biðja yður að
Ijá þessum fáu linum rúm í yðar heiðraða
blaði.
Talsvert hefir þegar verið rætt og rit-
að um þetta mál, en samt sem áður er
„góð vísa aldrei of opt kveðin“, og að
-enn þá er ekki til fulls útrætt um þetta
málefni, það sýnir, hversu ófullkomna
þekkingu vjer höfum á ýmsum greinum,
sem snerta þetta mál.
Jeg skal að eins leyfa mjer að benda
á eitt atriði, sem mjer eru orðín nægilega
kunnug hin slæmu afdrif af, og sem þarf
að breyta til batnaðar.
f>að eru ullarflókarnir í vorullinni.
Með því að finna að flókunum í ullinni,
á jeg ekki beinlínis við þau svik á vör-
unni, sem stundum eru þeim samferða,
svo sem: slæmur þvottur og slæmur þurk-
ur, því það er náttúrlegt, að ull, sem er
eins þvæld saman og flókarnir eru, þurfi
bæði betri þurk og þvott til þess að verða
góð verzlunarvara, nefnilega bæði hrein
og þur.
En jafnvel þó flókarnir væru þurkaðir
vel og þvegnir prýðilega, þá þekki jeg
líka til, að þeir á annan hátt spilla fyrir
sölu á islenzku ullinni.
Skemmdirnar, sem stafa af þessum
flókum, eru í þvi fólgnar, að þegar ullin
erlendis er látin í kembingarvjelarnar til
þess að þær tæi hana handa spunavjel-
Unum, er mjög hætt við, að vjelarnar nái
■ekki flókunum sundur, án þess að skemm-
ast meira eða minna. þess vegna er það,
að verksmiðjueigendur kvarta opt yfir,
hve illt sje að vinna úr íslenzku ullinni,
•og af því leiðir aptur, að sala á þessari
vöru gengur opt mjög dræmt. Auðvitað
koma opt margar fleiri ástæður til greina
við verðhækkun og verðlækkun á þessari
vöru sem öðrum; en víst er um það, að
ef aldrei kæmu fyrir flókar í ullinni okk-
ar, þá er jeg sannfærður um, að salan á
henni myndi ganga greiðara en opt á
-sjer stað erlendis.
Síðastliðið ár hefir með köflum verið á
heimsmarkaðinum fjörugri eptirspurn eptir
íslenzkri ull heldur en nokkur undanfarin
ár, og hún þar af leiðandi selzt betur við
-og við.
þess vegna er um að gjöra einmitt nú,
þegar vjer getum átt von á að hún muni
seljast, ef til vill betur en síðastliðin ár,
að vjer þá vöndum hana sem bezt i alla
staði, og ekki einungis gætum þess, að
hafa ullina bæði vel þurra og hreina,
heldur og einnig útrýma þessum ófögn-
uði, sem mjer er kunnugt um að margir
■bændur aldrei hafa vitað af að væri nokk-
ur galli á vörunni.
Burt með alla flóka úr ullinni! Oss er
það innan handar með lítilli fyrirhöfn,
nefnilega að tægja þá mjög vel í sundur
—eptir mínu viti áður en ullin er þvegin,
þar eð hún flóknar enn meira við þvott-
inn—-, áður en þeir eru látnir saman við
óflóknu ullina.
„Opt veltur lftil þúfa stóru hlassi“, og
svo er um þetta. J>ótt lítilfjörlegt kunni
að virðast, hamla opt flókarnir að nokkru
leyti sölu á ullinni; og eigi hún að geta
kallazt góð vara, mega þeir alls ekki
finnast í henni.
Jeg veit vel, að hugsunarháttur ýmsra
er enn svo, að þeir munu segja, er þeir
lesa þessar aðfinningar mínar : „J>á er
Pjetur ef ekki er Páll. Jeg get alstaðar
komið út ullinni minni; vilji þessi ekki
taka hana af mjer, þá gjörir hinn það;
hjer eru fleiri kaupmenn á sama svæðinu,
svo jeg þarf ekki að vera í vandræðum11
o. s. frv.
En þeir hinir sömu ættu líka að gæta
að því, að hver sá, sem kanpir slæma
vöru, hlýtur þó að reyna til að selja þessa
hina sömu vöru einhversstaðar; kemst
hún þannig á heimsmarkaðinn með nafn-
inu íslenzk ull og hlýtur að spilla fyrir
verði og sölu á vörutegundinni. Afleið-
ingarnar þekkjum vjer; þær koma jafnt
niður á saklausum og sekum.
Vjer kaupmennirnir erum opt líka allt
of skeytingarlausir í þessu atriði, hvað
vöruvöndun viðvikur; jeg hef tekið eptir
því hjer, og veit að það viðgengst lika
annarsstaðar, i vort sem varan svo heitir
ull, fiskur eða öðru nafni. þ»að er opt í
svipinn hugsun ýmsra kaupmanna og tull-
trúa þeirra, að keppast eptir að hrúga
sem mestu saman af íslenzkri vöru,
hvernig sem hún er, til þess að geta sagt,
að „umsetningin“ hafi verið svo og svo
mikil, en :
„Eptir á kemur angur og pin“.
Verzlunarsamkeppnin, sem þetta ofan-
ritaða að mestu er afleiðing af, er í sjálfu
sjer góð bæði fyrir bændur og jafnvel
opt fyrir kaupmenn lika, því þar sem
samkeppnin er, þangað flykkjast þeir,
sem verzla vilja, og opna þannig kaup-
mönnum veg til að geta selt meira ; en
samkeppni, án tillits til þess, hvernig var-
an er, sem maður fær i staðinn fyrir sína,
er og verður bölvun en ekki blessun
fyrir alla hlutaðeigendur.
Sá verzlunarmáti er skynsamlegastur,
að hverri vörutegund sje haldið i sínu
rjetta verði, en ágreininginn um, hvert
hið rjetta verð sje á hverri vörutegund,
á að vera takmark samkeppninnar að
jafna, en ekki hitt, eins og áður er um
getið og viðsvegar viðgengst, að kaupa
slæmar vörur fyrir sama verð og góðar.
Að endingu vil jeg biðja hina heiðruðu
viðskiptamenn mína að gjöra það bæði
fyrir sjálfa sig og okkur, að taka til
greina nú þegar í sumarkauptíð þeirri,
er í hönd fer, það atriði, sem jeg hjer að
framan hefi bent á með fáum orðum :
að útrýma flókunum úr ullinni, þannig,
að þeir sjeu tánir í sundur áður en komið
er með ullina í kaupstaðinn.
Að jeg óski eptir, að ullin verði hrem
og pur, þarf jeg ekki að taka fram ; því
jeg get sagt það með sönnu. að allflestir
viðskiptamenn mínir hafa haft vilja á því
og sýnt það í verkinu, og er jeg þeim
þakklátur fyrir það. Einungis skal jeg
geta þess, að þeir (sem jeg, sem betur
fer, get vottað að eru mjög fáir), sem
stundum hafa verið of skeytingarlausir
með ull sína, og kann ske skákað i skjóli
þeirrar hugsunar eða því um líkrar:
„hann á ekki undir að vísa mjer burtu;
jeg er orðinn svo skuldugur, að hann
verður feginn að fá pokana mina“, þeim
hinum sömu vil jeg ráðleggja, að hata
ekki slikar hugleiðingar framvegis ; því
jeg skal hjeðan af ekki horfa í að vísa
þeim burtu, án tillits til skuldarupphæðar
þeirra eða annara atvika; því það er og
verður rangt, að kaupa slœma vöru með
sama verði eins og þeir fá, sem að eins
koma með góða vöru.
Góðar vörur vil jeg sjálfur reyna til að
flytja, en góðar vörur vil jeg líka aptur
fá sem borgun fyrir þær, sem jeg læt
úti. Verzlunarsamkeppni, sem er á skyn-
semi byggð, óttast jeg ekki; en hins
vegar lagaða samkeppni vil jeg feginn
forðast og reyna að afstýra henni.
Ritað í apríl 1890.
Thor Jenscn,
fullmektugur fyrir verziun Joh. Lauge i Borgarnesi.
Til Dalamanna-
Pöntunarfjelagsmál.
Síðan greinar mínar um verzlunarfjelag
Dalamanna komu út í ísafold í vetur, hefi
jeg heyrt á fáeinum fjelagsmönnum, að
þeim þykir óviðfeldið — þar sem jeg í
greinum þessum hafði orð á því, að ullin,
sem fjelagið sendi næstlióið sumar, hefði
reynzt miður vönduð en skyldi — að jeg
tók ekki skýrt fram : að frá fjölda mörg-
um fjelagsmönnum, jafnvel frá heilum
deildum, var ullin i alla staði vel vönduð.
það er nú siður en ekki, að jeg lái þeim
mönnum, sem ljetu vandaða vöru, þó þeir
væru óánægðir með að fá verðfall á henni
fyrir ókærni fjelagsmanna, og þó þeir
vildu láta það vera opinberlega viðurkennt
i fjelaginu, að þeirra ull hafi verið góð, —
mjer þj^kir þvert á móti mjög eðlilegt, að
svo sje.
En mjer til málsbóta verð jeg að geta
þess, að jeg áleit mjög vandasamt að fara
í