Ísafold - 10.05.1890, Page 2

150
að tilgreina í blöðunum, hvaða deildir að
voru sekar í þessu efni, einkum af því að
úr öllum deildum mun hafa komið góð ull
frá sumum mönnum. Og jeg leit svo á>
að það gæti ekki gjört mikið gagn, að
nafngreina þá menn — þó jeg hefði get-
að það — sem ljetu vandaða, miðnr vand-
aða og slæma ull, því jeg áleit, að utan-
fjelagsmönnum kæmi þetta lítið við, en
innanfjelags mundi flestum vera það nokk-
urn veginn kunnugt. Jeg hef líka treyst
því fullkomlega, að þetta glappaskot muni
varla koma optar fyrir, og hef vonað, að
fjelagsmenn mundu flestir verða á sömu
trú, þegar þeir vita nú, að aðalfundur hefir
sett strangar reglur til að fyrirbyggja, að
nokkur illa pur eða illa þvegin ull verði
tekin, og að ullin verður þar að auki
aðskilin í tvö númer, ef hún ekki verður
öll jafn-góð.
Fjelagsmenn sættu afföllum á ullinni
næstl. sumar, eins og kunnugt er; en jeg
skal nú sýna, að þrátt fyrir það hafa þeir
menn, sem Ijetu ullina, ekki haft skaða af
að láta hana og fá fyrir hana vörur úr
fjelaginu, til rnóts við að leggja ullina
inn hjá kaupmönnum, og taka þar út á
hana. Tek jeg þá til dæmis bónda, sem
lagði inn í fjelagið 207 pd. af ull, og tók
þar út á hanna ýms ir vörur, og svo sama
bónda, sem lagði jafnmikla ull inn í verzl-
un á Borðeyri, og tók út jafn-mikið af
sömu vörum.
Reikningar bændanna verða á pessa leið:
í verzlun- arfjelaginu í verzlun á Borðeyri.
lnnlagt:
207 pd. ull á 6375 a. t fjelaginu
og 70 a. á Borðeyri .... Kr. 130,80 Kr. 144.90
Úttekið :
100 pd. haframjöl á .... — 12,40 — 16.00
200 — hveiti á — 15,40 — 19.00
200 — bankabygg — 19,00 — 22.00
100 — hrisgrjón J/i á • • • • — 11,/« — Í4.0G
100 — ertur á — 10,00 — 12.00
20 — kaffi á 87 a. og 1 kr. . — 17,40 — 20.00
20 nd. kandís á 28 og 35 a. . — 5.60 — 7,00
5 pd. export á 29 og 40 a. . . — 1.45 — 2.00
4 — jól á 93 a. og 1 kr. 35 a. — 3.72 — 5.40
2 — rulla á 1 kr. 35 a. og 2 kr. - 2,70 — 4.00
4 ljáblöð á 74 a. og 1 kr. 10 a. — 2.96 — 4.40
20 pd. skeifnajárn á 14 og 20 a. — 2.80 — 4.00
209 fjaðrir á 43 og 60 a. . . . — 0.86 — 1.20
30 pt. steinolía á 15 og 20 a . — 4.50 — 6.00
6 ál. boldang "21/* al- á breidd á
1 kr. 15 a — 6.90 11 M
7*/2 ál. boldang 2 ál. br. á *2 kr >1 11 — 15 00
10 ál. tvisttau á 26 og 50 a. . — 2.60 — 5.00
20 ál. skirtuljerept á 21 og 32 a. — 4.20 — 6.40
12 tvinnakefli á 92'/„ Og 25 a . — 1.10 — 3.00
5 pd. skóleður á 7li a. og 1,10 — 3.80 — 5.50
Til deildarstjóra 1 °/0 = kr. ’ ,29 — 1.29 11 11
— góða - 0.33 ii n
Samtals Kr. 130.80 Kr. 171 90
Skuld við Borðeyrarverzlun . . Kr. 27.00
Að vísu hef jeg ekki við höndina reikn-
inga frá Borðeyri fyrir næstl. ár, en kunn-
ugur maður hefir skýrt svona frá verði
á nokkrum vörum þar næstl. sumar og
hefi jeg tekið þær vörur til samanburðar.
Úttekt bændanna hefi jeg áætlað sem lík-
asta því, sem vanalega gjörist, þar sem
mest er tekið af nauðsynjavörum.
Samanburðnr þessi sýnir, að það hefir
verið ekki svo lítill hagur, að verzla með
ullina í fjelagiau næstl. sumar — nálægt
iq°/0 — þrátt fyrir það, að ullin varð fyr-
ir afföllum. Og þegar vjer svo vitum, að
vjer hefðum fengið 5—7 aurum meira fyr-
ir hvert pund af ullinni, ef hún hefði öll
verið svo góð, sem meiri partur hennar
var, og sem oss er öllum auðvelt að hafa
hana, þá væri það heldur mikil fljótfærni,
ef vjer ljetum vort eigið ólag næstliðið
sumar aptra oss frá að senda ull fram-
vegis, einkum þegar skaðinn, sem afþessu
hlauzt, er ekki mjög mikill til móts við
hagnaðinn, sem menn höfðu samt af ull-
arverzluninni. Enda ætla menn ekki að
láta þetta aptra sjer, því sumar deildir,
sem höfðu góða ull í fyrra, hafa nú apt-
ur lofað eins miklu, og sumar meiru. —
Við ættum að senda mikið af góðri ull
næstkomandi sumar, og sjá hvernig fer.
Ólafsdal 22. apríl i8go.
Torfi Bjarnason.
Hafsteinn, háskóla-unginn
„Allir fuglar úr eggi skríða“, lypta sjer upp og
læra flugið, ef þeir ekki velta út af' fyrir tímann af
einhverjum slysum.
Unginn, sem hjer kemur til máls, er enginn
smáræðis titlingsungi eða nokkurs konar smáfugls-
ungi — nei, það er stór og mikill manns-ungi
prestlærður og postula-SBttaT, eða með betri skýr-
ingu : náskyldur Lárusi og Jónasi, þessum nauð-
prestbyteríönsku andlegu lægri-„classa“ leiöurum
íslendinga í vestrinu : í Winnipeg.
þessi íslenzki ungi er floginn vestur yfir haf og
til W.-peg ; hann er þegar á fáum vikum orðinn
kunnur hjer af ritum og ræðum. Svo virðist, sem
hann sje tæplega einhamur í andlegum skilningi,
því enginn er svo fróður, að viti til þess, að honum
hafi orðið aflfátt eða að hann hafi misstigið sig á
allri þessari 3 mánaða göngu í vestrinu. Hann
rataði svo þráðbeint, sem gamall póstur, er gengur
eptir áttavita í sólskini, alla leið inn í þungamiðju
„Lögbergs-klikkunnar“, er eimsleðinn skilaði hon-
um af sjer. — Hann varð á fáum stundum : dýrð-
lingur safnaðarins, djásn prestanna, meðlimur
„klikkunnar11, bergmál blaðanna, hræfar-eldur á
hneikslispresta og fegursta framtíðarvon vitring-
anna og „hinna mest hugsandi manna“. — Nú er
ekki hætt við að unginn velti út af, því hann er
orðinn prestur og hefar söfnuð, tollir þess vegna i
tvinnaðri náðinni.
Aumt var fvrir ísland að missa þetta makalausa
,,kIenodi“ !
J>eim mönnum, sem að einhverju leyti er annt
um íslands-tetr, segja að sjera Hafsteinn hefði
gjört betur að sitja heima i Norðurálfu — af því
hann er af svo makalausu vinnukyni — og reyna
að rista einhversstaðar upp fáeinar torfupjörur til
að sletta á eitthvert „uppblásna" föðurlandsflagið,
ef ske kynni, að „nihilist“-unum yrði ekki und-
ir eins kippt öllum yfir hingað „til þess að verða
menn"! Allir telja víst, að dáindis góður gróður
heföi komið upp úr Hafsteins-pjörunum og orðið
til líknar mörgum þúsundum manna.
J>að er ekki til neins að ásaka sig um orðinn
hlut, segja menn — Hafsteinn er hingað kominn
og kveðst aldrei muni hverfa aptur til íslands, af
því engar „skyldur“ bindi sig við það !
Nýlega hefir orðið þras milli tveggja manna
hjer inn á „hótelli11 út af þessum orðum, þegar
þau voru borin saman við ræðu prestsins i „Sam.“
4. ár bls. 183—188. — Hann sýnist þar bera svo
framúrskarandi umhyggju fyrir ísl. málum, eink-
anlega kirkjumálum. Hann segir meðal annara
mikilsverðra hugleiðinga: „ J>eir“ (t>: ísl. heima)
„gætu lagaö kirkjuþing sitt eptir kirkjuþingi voru
i öllu . . . . o. s. frv.“ — Páll prestsfótur sagði
að sjera Hafsteinn væri i f'ullu samræmi við sjálf-
an sig þó hann segði að engar skgldur byndu sig
viö Island og aptur á móti sendi biskupi landsins
bróðurlegar leiðbeiningar til þess að laga sig og
lifa eptir. Blóð Hafsteins rynni til skyldunnar.
Hann væri sjálfkjörinn að renna sama farveg og
aðrir vestanprestar. Hann legðist nú á eitt með
þeim að vekja trúar-, safnaðar- og allt kirkjulífið-
heima, án þess hann játaði að það væri „skylda“
sin. — Páll prestf. gat þess um leið, að sjera Frið-
rik hefði fyrir skömmu sagt í kirkjuræðu, aö hann
leiddi sinn hest frá að eiga við áhugalausan söfn-
uð. f>að væri ekki sitt meðfæri að stríða við.
fólkið og mæta hinum „banvænu örvum“, sem af
og til rigndu móti mönnum Hrists. Hann gæti
„grátið^ yfir því, að sjá að eins „fáar hræður“,.
hingað og þangaö um kirkjuna í „miðdags-
messunni“, sem eiginlega væri ætluð til guðsþjón-
ustu“, o. s. frv. — „Já, en hvað sannar þetta ?“■
sagði Gvendur hnífill, „mjer heyrist þú fara með.
hverja botnleysuna ofan í aöra“.
„0, nei, hróið mitt“, sagði Páll, „það liggur
svona í því : Hafsteinn gerir meira en skyldan
býður honum og bindur hann til, og Friðrik gerir
meira en kraptar hans leyfa og meöfceri hans er,_
þvi báðir eru sannir guðsmenn“.
J>að fór að draga í Gvend, er dimma tók um
kveldið. jþað seinasta er hann heyrðist segja var
þetta: „þeir eru báðir h..........hræfuglar og
Ieggjast á náinn. Annar ræðst á háaldraðan upp-
gjafabiskup íslands, hinn á nýja biskupinn, af því
6000 mílna fjarlægðin bannar að hæfileg lmting-
komi fyrir strákskapinn. En báðir mundu lifandi
fegnir að veröa taldir í prestaflokkinum heima,
sem þeir nú niða mest, ef nokkurstaðar væri svo
gapalegur söfnuður á íslandi, að hann vildi taka
þá í dvöl“.
En þegar maður sleppir nú smá-væringum, sem
opt hefjast út af stórum viðburðum, þá játa það
víst allir „hugsandi menn“, og allir sem „láta sjer
annt um velferð íslands11, allir, sem taka svari ís-
lendiaga þegar á þeim er niðzt“, allir sem „berj-.
ast fyrir ]>jóðerni íslendinga11, allir sem eljast fyrir
„andlegri samvinnu Austur- og Vestur-íslendinga“
(Sjá „Lögb.“ 3. ár, fyrata nr.), — allir þessir finna
og játa, að hjer er kominn Ijúfur og leiðitamur
ungi, sem lætur sjer einkar annt um, eklti ein-
ungis að fylgjast með, heldur ganga i broddifvlk-
ingar og senda sitt andlega skeyti þangað norð-
austur á „hala veraldarinnar11 til biskupslegu svefn-
purkunnar, sem ekki hafði svo mikla rænu að
koma öllum presta, kirkju og safnaðar lögmálum
inn í hirðisbrjefið !
J>ó að þessar greinar kynnu að virðast fela í
sjer allsmá og ekki alveg samkyns atriði, þá er
það gjört upp á Vestur-heimska vísu. En eigin-
lega er aðaltilgangurinn að gróðursetja í bólc-
menturn íslands nokkur þau atvik, er skeð hafa
jafnhliða komu hins unga prests hingað vestur
sem engum dylst að muni hat'a mikla „sögulega
þýðingu“. Allt af kemur einn öðrum meiri. „Ön-
undur falla á hauðrið hlaut, hann þó frægur væri“,
segir í TJlfars rímum. Sjera Fr. gekk þar frá, er
dr. P. P. biskup lá í valnum, undan hans and-
legu hirting. Nú er Hafsteinn sá farinn að „hefja“
andlegt „stálajag“ yfir höfði Hallgríms biskups,
jafnvel þó öxi hans komi, ef til vill, ekki eins ná-
fægt biskupi eins og öxi Kálfs Árnasonar, er hann
gekk móti Olafi konungi helga á Stiklastöðum.
Menn sjá það fljótt, að sjera Hafsteinn skarar,
að nokkru leyti, fram úr þeim íslenzkumprestum,
»em hér eru fyrir; enginn þeirra hefir áður gert
i