Ísafold - 22.11.1890, Blaðsíða 2

Iðnaður.
Varla er ofsögum sagt af því, hversu mjög
vjer erum bundnir hinni útlendu verzlun með
alla skapaða hluti.
Iðnaðarmenn vorir kvarta opt mjög um
atvinnuleysi í þeirri grein. En það er svo
um iðnaðarmenn og aðra, að þeim stoðar
ekki að bfða þess, að steikt gæs fljúgi upp í
munninn á þeim. |>að dugir ekki að bíða
eptir því vikum saman, að boðin verði vinna
í þeirri grein, sem maður helzt vildi kjósa.
Maður verður að vera fljótur til ráða, þá at-
vinnan ætlar að bregðast, og byrja á ein-
hverju,— einhverju nýju. það ersvomýmargt
sem vjer íslendingar kaupum að frá öðrum
löndum, en ættum hægt með að framleiða eða
búa til sjálfir og selja hjer innan-lands, og
það með töluverðum ábata. Jeg fyrirverð
mig fyrir það, hve skammt vjer erum áleið-
is komnir í slíkum efnum.
þ>ótt vjer gjörum eigi nema tökum til eina;
iðnaðargrein, «trjesmíði», þá er það meira en ;
lítið eitt að krónu tali sem flutt er til lands-
ins ár hvert af smíðuðum hlutum úr trje og
þó er hjer krökt af trje3miðum. þ>eirri grein
er líka þannig varið, að svo 'er sem fleiri sjeu
af náttúrunni hagir á trje en annað.
Helztu aðfluttu smíðisgripir af trje eru
kommóður, einfaldar kistur, skápar, borð og
fleira; en alla þessa smíðisgripi gætum vjer
fengið hjer eins ódýra og eins vandaða. það
er áreiðanlegt.
þ>að sem mjer virðist vera mikil örsök þess
frá hendi trjesmiðanna sjálfra að þeir selja
lítið af þeim hlutum, er af atvinnu nafni
þeirra má marka að þeir geti búið til, er blátt
áfram — að hafa þeir eigi hlutina til búna
þegar í stað. Iðnaðarmaðurinn á að vera
eða þarf að vera svo út búinn, að hann geti
sagt, undir eins og einhver kemur til hans
og spyr hann hvort hann hafi til kommóðu,
þá verður hann að geta sagt já, því ekki er
víst að spyrjandi geti beðið eptir að hann
búi ílátið til.
það er nú reyndar einn af trjesmiðum
bæjarins, sem byrjað hefur á þvi að hafa til-
húna smíðisgripi á boðstólum, en það er í
næsta fáum myndum. f>að er að eins hirzla
utan um dauða menn, með öðrum orðum:
líkkistur, og hefi jeg heyrt, að ílát þessi hafi
selzt mikið vel; en hinir lifandi þurfa á hirzl-
um að halda líka.
f>að stoðar lítið að vera að barma sér og
fjargviðrast yfir atvinnuleysi, þegar það er
sjálfum manni að kenna. Jeg er sem sje
viss um, að smiðir geta fljótt fengið kaup-
endur að sinni vöru. f>eir verða bara að
reyna að venja fólk á að koma til sín í stað
þess að hlaupa í búðirnar.
m.
Tekjuskattur í Reykjavík 1890
í landssjóð hefir verið nýlega á lagður af
skattanefnd Eeykjavíkur, og er samkvæmt
lögunum miðaður við tekjurnar í fyrra, 1889.
Skulu hjer taldir þeir, er eptir áætlun skatta-
nefndarinnar eða framtali sjálfra þeirra hafa
haft ekki minna en 2000 kr. í skatt-tekjur
alls, eða þá ekki minna en 500 kr. að eins eða
að meiri hluta í eignarskattstekjur (auðkenndir
með *). Eru í fyrsta töludálki tekjurnar ó-
skertar, f öðrum skatt-tekjurnar (þ. e. að frá-
dregnum kostnaði til að reka atvinnu, eða
umboðslaunum af eign m. m.), en í þriðja
skatturinn sjálfur. Ars- Skatt- Skatt-
tekjur, tekjur, ur,
lír. kr. kr.
Andersen H. skraddari 4,000 2,000 10
Andreas Jespers. gestgj. 3,500 2,000 10
A. Thorsteinss. landfóg. 7,782 6,725 132£
Benid. Kristjánss. próf.* 2,650 1,700 22
Björn Jensson adjunkt 2,100 2,100 11*
Björn Jónsson ritstjóri ! 15,500 4,000 45
Björn Kristjánss. gjaldk. 8,000 3,000 25
Björn M. Olsen adjunkt 2,800 2,800 22
Brydes verzluu | 26,000 00 o o o 175
Bernhöfts bakaraiðn . 9,000 4,000 45
Christensen, W. kaupm. 2,000 2,000 10
Egg. Ó. Briem f. sýslum. 2,570 2,550 18*
E. Th. Jónassen amtm. 7,822 6,375 113*
Eir. Briem prestaskólak. 3,042 3,000 25
Endresen bakari . 4,000 2,500 17*
Eyþór Felixsson kaupm. 12,000 5,500 85
Fischers verzlun . 26,000 8,000 175
Frederiksen, A. bakari 5,000 2,500 17*
j Geir Zoéga & Co. kaupm. : 24,250 5,250 110
i Geir T. Zoéga adjunkt. 2,100 2,100 11*
| Guðbr. Finnbogas. kons. 2,900 2,900 26
í Guðl. Guðm.s. yfirrj.m. 2,000 2,000 10
Guðm.Thorgrims. kaupm 2,876 2,800 24*
Halberg, Joh. gestgj. 4,000 2,500 17*
Halld. Daníelss. bæjarfg. 5,725 3,500 35
Halld. Friðrikss. yfirk. 3,500 3,500 35
Hallgr. Sveinss. biskup 6,566 5,950 98*
Hansen, Joh., verzl.stj. 2,500 2,500 17*
Hansen, Ludv. verzl.stj. 2,200 2,200 13
Helgi Hálfdánars. lector 4,912 4,900 69
Herd. Benidikts.ekkjuf.* 1,400 1,400 56
Indriði Einarsson revisor 3,100 2,500 17*
Jónas Jónassen dr. med. 4,842 4,500 63*
Jón Jensson yfirdómari 4,000 4,000 45
Jón Pjetursson yfirdóm. 7,566 7,250 148*
Jón f>orkelsson rektor. 4,712 4,700 64
Knudtzons verzlun . 22,000 5,500 85
Kr. Bjarnad. ekk.mad.* 622 575 23
Kristján Jónss. yfirdóm. 4,000 4,000 45
L.E.Sveinbjörns.háyfird. 7,642 7,600 159
Magn. Stephensen.lansh. 14,900 8,500 195
Oddný Smith ekkjufrú* 1,200 1,000 40
Ol. Amundas. verzl.stj. 2,250 2,250 15
0. Finsen póstmeiscari 5,000 4,000 45
Ól. Rósenkranz kennari 2,200 2,200 13
Páll Melsteð sögukenn. 2,406 2,375 17*
P. Fr. Eggerz f. kaupm.* 800 800 32
Pjetur Pjeturs. biskup 8,065 7,600 163*
Schierbeck landlæknir 5,000 5,000 70
Sigfús Eymundss. bóks. 10,075 4,575 60*
Sighv. Bjarnas. bókari 2,000 2,000 10
Sig. Kristjánss. bóksali 2,200 2,000 10
Sig. Melsteð f. lector 3,860 3,825 51
St. Thorarens. emeritpr* 2,777 625 32*
Stgr. Johnsen kaupm. 8,000 3,000 25
Stgr. Thorsteinsson adj. 2,700 2,700 28
Sturla Jónsson kaupm. 7,000 3,500 35
Thoms.,H.Th.A. kaupm. 25,030 7,600 159
Thomsen, N. H. kaupm. 5,000 3,000 25
Tóm.Hallgrímss.læknak. 3,000 3,000 25
W. O. Breiðfjörð kaupm. 7,500 3,500 35
Zimsen, N. konsúll . 11,000 4,500 57*
f>órh. Bjarnars. pr.sk.k. 4,250 4,150 49*
f>orl. O. Johnson kaupm. 9,000 4,000 45 i
f>orleifur Jónsson ritstj. 6,000 2,400 16
þorvaldur Thórodds. adj. 2,600 2,600 19
Landsbankinn. A tímabilinu frá 1. júlí
til 30. sept. þ. á. hefir landsbankinn sam-
kvæmt ný-auglýstum reikningi hans lánað út
rúml. 97,000 kr. |>ar af eru víxillán (keyptir
víxlar) miklu meiri en áður hefir gjörzt, nær
42,000 kr.; þar næst sjálfskuldarábyrgðarlán
22,500 kr.; og fasteignarveðslán 22,000 kr.
Borgazt hefir af lánum á sama tímabili
nál. 67,000 kr., þar af víxillán rúm 34,000.
I vexti hafa greiðzt rúm 11,000 kr.
I sparisjóðsdeild bankans voru lagðar inn
74,568 kr., og teknar út aptur 72,986 kr.
I sjóði átti bankinn fyrirliggjandi í reiknings-
lok 93,709 kr.
Eignar- og veltufje bankans er nú orðið-
nokkuð áaðra miljon kr.: 1,031,433 kr. f>ar af
er seðlafúlgan 430,000 kr., sparisjóðsinnlög
484,700 kr., og varasjóónr nál. 117,000 kr.
Af varasjóðnum heyra 22,871 kr. til spari-
sjóði Reykjavíkur; 62,330 kr. voru komnar
inn í varasjóð bankans sjálfs í fyrra árslok;
en 31,493 eru «ýmsar tekjur, sem enn eru eigi
lagðar við varasjóð», en eru á leiðinni þang-
að sem sje, — fyrir fram greiddir vextir o. s.
frv.
Fólkstala í Reykjavík. Annaðhvort
rjett 3700 eða mjög nálægt því er fótkstalan
nú í Reykjavík, eptir manntalinu 1. nóvbr.
Hefir þá íbúum höfuðstaðarins fjölgað nær um
þriðjung á hinum síðustu 10 árum; voru 2567
árið 1880. Tíu árum þar á undan voru þeir
2024, og enn tíu árum áður (1860) 1444, en
890 árið 1840, og 307 árið 1801.
Mannalát. Sunnudaginn 16. þ. m. and-
aðist merkisbóndinn Olafur f>orvaldsson f
Hafnarfirði, nær 79 ára, lengi hreppstjóri í
Alptaneshreppi.
Hinn 6. þ. ra. andaðist að Meðalfelli f:
Kjós merkisbóndinn Brynjólfur Emarsson,
fyrrum hreppstjóri og hreppsnefndarmaður,
hálfsjötugur að aldri, sonur Einars prests
Pálssonar á Aíeðalfelli og Ragnheiðar Magn-
úsdóttur lögmanns Olafssonar, systur Finns
prófessors Magnússonar. Magnús lögmaður
var bróðir Eggerts Ólafssonar, en kona Magn-
úsar Ragnheiður Finnsdóttir biskups.
I nótt andaðist hjer í bænum frú Kristjana
Jónassen, ekkja Jónasar Jónassen fyrrum.
verzlunarstjóra f Reykjavík (Glasgow), al-
systir G. kaupm. Zoéga og þeirra systkina,.
62 ára að aldri. Hún átti engin börn sjálf,
en ól upp mörg tökubörn, við lítil efni hin
síðari árin; því dugnaður mikill og hjálpfýsi
fór saman.
f>ilskipa-útgerð.
Eptir
Edílon Orímsson, skipstjóra.
1.
Af öllu þvi marga og mikla, sem ritað og
rætt er um framfarir og dugnað í búnaði
bæði til lands og sjávar nú á dögum, er
furða, hvað mjög er gengið fram hjá, að.
minnast á þilskipaútgerð. f>að ber varla til,
að um það mál sjáist nokkuð ritað nú um
stundir. f>ótt smáskýrslur sjáist við og vig
í blöðum um aflann í þeirri og þeirri ferð í
sumum plássum, þá verður lítið á þeim
byggt um það, hvort þilskipaútgerðin svari
kostnaði eða hv^ tilvinnandi sje að eiga og
gera út þilskip. f>að er eins og þilskipaút-
gerð sje og eigi að vera einhver hjáverka-
vinna, sem gott sje að grípa til, þegar ann-
að þrýtur, og það er llka víst, að almennur
áhugi er enn ekki vaknaður fyrir þilskipaút-
vegi, ekki einu sinni hjá mönnum, sem þurfa
þó að lifa eingöngu á sjávarútveg.
En það er nú víst margt, sem til þess