Ísafold - 24.12.1890, Side 3

411
engan fjdrstyrk greiða, fá fargjöldin niðursett
um hjer um bil 60°/°? En það má nú raunar
eigi gleyma því, að það farþegarúm, sem fje-
lögin fá, er miklu lakara, en verðmunurinn
er þó mun meiri, og sje þetta milliþiljarúm,
eins og það nú er, lögmætt og fullboðið vest-
urförum, þá mundi það að minnsta kosti
með nokkurri umbót vera öðrum Islending-
um þolanlegt. Yesturfarar eru þó eigi aðal-
mergur eða þolrif þjóðarinnar.
Allur þorri hiunar íslenzku þjóðar hefir
frá landnámstíð verið stíaður frá öðrum þjóð-
um, og þar með frá þeirra framförum. Er
rjett, að reyna ekki að hrinda þessu eitthvað
í lag ? Nú er það mun hægra en fyrrum.
það dugar ekki þessi eintómi lestur — svo-
kallað bókvit —. Menn verða að sjá annað
en lýsinguna eina. Hvaða hugmynd fær dala-
búi t. d. um gufuskip, þó því sje lýst fyrir
honum í bók? Hann margfaldar ef til vill
ferjuua á ánni með stóru hundraði.
En svo þegar menn hafa fengið að sjá,
þá byrjar lærdómurinn: á bókina, utan bókar
og með höndunum.
þegar nœgum tíma hefir verið varið til
þessa náms, þá er rjett að halda heim, og
sýna, hvort utanförin hefir verið til einkis.
Ef stjórnin fær engu áorkað til stuðnings
almennari samgöngum við önnur Iönd, með
því fjártillagi, sem nú er greitt, væri þá horf-
andi í að freka tillagið enn nokkuð, ef mikils-
verð hlunninndi — 3. farþegarúm og far-
gjaldslækkun — kæmi í móti. Á 3. plássi
ættu menn að hafa sjálfsmötuleyfi, en geta
fengið tækifærismat og hressingar eptir ósk-
um. Ekki veit jeg hvort stjórnin vildi gefa
út sjerstök verndunarlög fyrir ferðamennina
á ódýrasta farþegarútni, enda ekki víst að
þau greiddu neitt fyrir þeim, en sjeð gæti
hún um að samningur sá við eitthvert fjelag,
er hún gerði, yrði nokkurn veginn haldiun.
þorláksmessit 1890.
S. G.
Garði með hurðarás um öxl. í þeirri grein j
síðasta blaði er prentvilla í 5. 1. að neðan: Drit-
vikur-pakkar fyrir Dritvíkur-þankar.
Leiðarvisir ísafoldar.
611. þegar jeg kaupi óskilakind á opinberu
uppboði, er jeg þá skyldugur að breyta því marki,
sem þá er á eyrum kindarinnar ef jeg set skýrt
horna- og brennimark á hana
Sv.: Rjettast er að marka hana upp á eyrum
líka ef auðið er.
612. Eg byggi manni eignarjörð mína og læt
hann hafa byggingarbrjef, þar stendur meðal ann-
ars, að honum sje byggð jörðin næsta fardagaár,
verði hann þvi, ef hann vilji halda ábúðiuni fram-
vegis, að taka jörðina heima fyrir jól ár hvert,
ella sje hún laus úr ábúð hans í næstu lardögum
á eptir. Eptir nokkur ár sel jeg jörðina öðrum
manni (án þess þó að bjóða ábúandanum hana
fyrst,) og tilkynni honum það fyrir jól. Hefir
nú ábúandinn ástæðu til að sitja kyr fyrir það, að
honum hafi ekki verið boðin jörðin til kaups ?
Sv.: Nei, engan veginn.
613. Er sá þurrabúðarmaður i kaupstað skyld-
ur að borga presti dagsverk, sem á engan tíund-
ar bæran hlut?
Sv.: Já, svo segir landsyfirrjettardómur 28. febr.
1887, nema hlutaðeigandi sanni, að hann eigi
ekki sem svarar '/2 hdr. (nál. 30 kr.) skuldlaust í
einhverjum munum auk hversdagslegs búnings og
þess er hann hefir sjer til matar.
Samkvæmt tilsk. 5. janúar 1874 innkallast
hjer með, með 6 mánaða fresti, hver sá,
sem í höndum kynni að hafa viðskiptabók
við sparisjóð á ísafirði nr. 49, að upphæð 6
krón., auk vaxta, þar eð erfingjum þess, er
bókina hefir fengið upphaflega, verður að
þeim tíma liðuum, greidd upphæð hennar, ef
enginn áður hefir gefið sig fram.
ísafirði 31. október 1890.
Arni Jónsson
p. t. formaður sjóðsins.
Gufuskipið Midlothian, skipstjóri
Davíd Gaie, er kolin flutti hingað fyrir hálf-1
um mánuði, lagði af stað aptur heimleiðis! o.
í gær.
maður
Með því sigldi
G. Thordal.
til Englands kaup-
Proclama.
Samkvœmt lögum 12. apríl 1878 sbr
br. 4. jan. 1861 er hjer með skorað á
þá, sem til skulda telja í dánarbúi Olaýs
þorvaldssonar, sem andaðist hjer í Hafn-
Hverjir hafa náð þessum samningum um
mjög lágt jargjald fyrir þessa menn, við
danska fjelagið og Slimon ?
það eru hrezh (o: útlend) gufuskipafjelög.
Lítur eigi út fyrir, að stjórnendur þessara fje-
laga kunni betur að semja við gufuskipafje-
lagið danska en alþingi vort og stjórn ?
Stjórn vor hefir þá ekki útvegað þessum
mönnum ódýrt far; fyrir það ber henni
hvorki lof nje last.
En hún hefir gefið út verndunarlög fyrir
þá, þótt lög þau máske sjeu eigi að öllu sem
loflegast samin; »betra að veifa röngu trje en
engu«.
En af hvaða ástæðum eiga þessjkonar ferða-
menn öllum hetri kostum að sæta en aðrir
landar þeirra ? Er það af því, að þeir ætli
að afla sjer atgerfis, fjár og frama föðurlandi
sínu til framfara og eflingar? Og ennfremur:
ætla þeir nokkrir svo mikið sem að líta til
föðurlands síns aptur ?
Nei, sannarlega ekki. þeir ætla að afla
sjer fjár í Ameríku, fyrir sjálfa sig og sína.
Auðvitað rekur óánægja með eitthvað vestra
stundum heim aptur hálfan af hundraði.
|>að er auðvitað, að vesturfarar eiga alla
mannúð skilda.en henni eiga aðrir sama rjett á.
þ>eir, sem koma til baka, hafa ætíð lœrt
eitthvað nýtt —og gagnlegt—.
En skyldi nú eigi mega læra margt gagn-
legt og nýtt víðar —og dálítið nær— en í
Ameríku? Og þörfnumst vjer þess ekki frem-
ur flestum þjóðum?
Ekki álitu gömlu íslendingar það menning-
arveg, að hýrast alla æfina heima. »Sjón er
sögu ríkari«.—»HeimsktTer heimalið barn«.
Ef menn þvífvilja aðhyllast þá skoðun, að
það sje ekki einu sinni þarflegt heldur jafnvel
sárn)auðsynlegt fyrir sem flesta, er ætla að
verða gagnlegir menn, að fara utan og dvelja
þar um hríð, þarf þá ekki að ryðja veginn
dálítið, svo að sem flestum verði hann fær?
Af því svo margir eru fjelitlir, þá virðist
fyrsti steinninn, sem þarf að velta úr göt-
unni, vera: hátt fargjald.
Er nú stjórninni, sem, að nokkru leyti
fyrir íslands hönd, greiðir gufuskipafjelaginu
talsvert fje, ómögulegt að koma nokkru til
leiðar í þessa átt, þegar brezk fjelög, sem
Heyrnarlausi maðurinn.
líklega eptir ólifað. Jeg grátbæni yður, herra
fyrirliði; verið okkur miskunnsamur !«
Hún fórnaði höndum að liðsmanni einum,
er stóð fyrir framan hana. Fyrirliðinn var
staddur fyrir aptan mig, að skoða brunann
á bakinu á mjer.
»Jeg er ekki fyrirliðinn«, svaraði liðsmað-
urinn; »líttu á þann, sem þú talar við, góða
mín !«
»Æ, guð minn góður ! — Jeg sje ekki neitt!«
mælti hún, og stundi við.
—|>á vissi jeg fyrst, að hún hafði misst
sjónina. »Fyrirliði minn góður!« —mælti
jeg;— jeg hjelt þá ekki, að hún væri búin að
missa sjónina fyrír fullt og allt; — »þjer sjá-
ið nú sjálfur, hvað hún hefir lagt í sölurnar,
til að bjarga lífi mínu: ættingja og vini, heim-
ili, ættland sitt og — heilsuna*.
Hann greip fram f fyrir mjer og mælti:
f>ú mátt hafa hana með þjer! En þú verður
að gæta þess, að ofþyngja ekki á sjálfum
þjer með þess háttar farangri. Ríðið börur
úr viðjum, piltar ! og berið þau aðvögnunum,
svo að þau geti fylgzt með öðrum særðum
mönnumi.
-—»f>jer getið ekki ímyndað yður, herra
minn, kvalir þær og hörmungar, sem Jósepha
varð að þola, þar til við komumst á örkumsla-
spítalann, og því síður getið þjer ímyndað
yður, með hvílíku þreki og kjarki hún bar
allar þær kvalir. Jeg baðaði reyndar ekki
heldur í rósum, herra minn; en jeg — jeg
var hermaður.
Tveir mánuðir liðu áður við rjettum við
aptur, og það var ekki versti kafli æfi minn-
ar. Rúmin okkar stóðu saman. Samvist
okkar linaði allar þjáningar. Yið yfirgáfum
spítalann bæði sama daginn, og ljetum þá
þegar tengja okkur helgu hjúskaparbandi.
En nú kallaði skyldan mig á brott frá
hinni ástkæru, blindu eiginkonu minni. Jeg
varð að fylgja herdeildinni, en Jósepha far-
angrinum. f>jer munið fara nærri um, hvern-
ig henni hefir liðið. Hún saknaði mfn;
hún bjóst við, að verða þá og þógar að sjá
mjer á bak, — mjer, sem hún unni svo
mjög, og var einka-vinur hennar og aðstoð f
heiminum.
En hún stóðst allar raunir með hugprýði
og þolinmæði. —
En — guð sá aumur á okkur ; hann mis-
kunnaði okkur á þann hátt, sem okkur gat
sízt til hugar koma: hann gerði mig einnig
að uppgjafadáta. í einum bardaganum sprakk
kúla rjett við hliðina á mjer. Jeg fjekk
ákaflegt högg í höfuðið, og lá marga daga
meðvitundarlaus. f>egar jeg loksins raknaði
við, var jeg orðin — heyrnarlaus.
Jeg fjekk nú heimfararleyfi úr hernum.
Við Jósepha mín urðum samferða herdeild,
sem var að leggja af stað heimleiðis. Faðir
minn var andaður og við settumst hjer að
á föðurleifð minni. Við komum hingað nógu
snemma til þess, að kona mín ól hjer elztu
dóttur okkar.------
Nú hafið þjer heyrt sögu mína, herra
minn! Hún er alveg sönn; og yður er einn-
ig óhætt að trúa því, að heyrnarleysi mitt
og sjónleysi hennar höggur ekkert skarð í
hamingju okkar. f>að rætist einmitt á
okkur hið gamla spakmæli: »Til þess, að
hjónaband verði farsælt, þarf maðurinn að
vera heyrnarlaus og konan blind.« —