Ísafold - 28.09.1892, Qupperneq 3

307
Meðferð kjöts. Hinar vanalegustu að-
ferðir til að gjöra kjöt hæfilegt til mann-
eldis, eru að sjóða það, að hita það í vatni
og steikja, og að steikja það í ofni eða
pönnu við sterkan geislahita. Enn er það
stundum gufusoðið. Kjötið verður nokkuð
mismunandi, eptir því hver aðferðin er
höfð.
Við kjötsuðu eru hafðar tvær aðferðir.
Önnur aðferðin er sú, að kjötið er látið
ofan í kalt vatnið og kjötið látið hitna
mcð því. Meðan vatnið nær eigi 70 stiga
hita, dregur það ýms efni út úr kjötinu,
svo sem sölt, extraktíf-efni og nokkuð af
eggjahvítu. En þá er 'vatnið hefir náð
suðuhita, storkna þau eggjahvítuefni, sem
úr kjötinu hafa dregizt og setjast ofan á,
og líta út sem móleit froða. Hinn móleiti
litur kemur af blóðefnum, er og hafa dreg-
izt úr kjötinu. Því er vanalega fleytt ofan
af og fleygt, líklega af því, að það þykir
eigi fallegt nje girniiegt til átu, enda er
eigi að því mikill skaði.
Út í seyðið af kjötinu, eða súpuna, dregst
þannig nolvkuð af söltum og extraktíf-efn-
um, og svo flta (flot), er flýtur ofan á í
smáhnyklum, og enn fremur dálítið af iím-
efni, sem dregizt hefir út úr bandvef kjöts-
ins o. fl. í rauninni eru því eigi mikil
næringarefni í sjálfri súpunni (seyðinu), en
hún er þó að vísu holl og ágæt fæða —•
það gera söltin og extraktíf-efnin —, en
þegar saman við seyðið er látið banka-
bygg, hrísgrjón, mjöl, kálmeti, egg eða
önnur næringarefni, verður súpan mjög
nærandi fæða.
Svo sem auðsætt er, hefir kjötið breytzt
við suðuna, er ýms efni hafa iir því dreg-
izt, og verður það misjafnt, eptir því hversu
til hefir hagað. Þvílengur sem á þvístend-
ur, að vatnið nái suðuliita, því meira dregst
úr því af efnum þess, svo sem vatni, fitu,
eggjahvítu, extraktív-efnum og söltum.
Það skorpnar þá saman og ljettist að mun.
Og sje lengi soðið, getur farið svo, að
bandvefurinn og vöðvaþræðirnir tolli eigi
saman, og kjötið hefir þá misst sitt rjetta
bragð og mikið af næringarefnum.
Önnur suðuaðferðin er sú, að iáta kjötið
eigi ofan í vatnið, fyr en það fer aö sjóða.
Þá sezt fljótlega eggjahvítuskán utan á
það, er varnar því, að næringarefnin drag-
ist úr því. Þá er skán þessi hefir myndazt,
er hyggilegast, að láta hitann vera svo sem
75—80 stig (Celsius), því að kjötið verður
þá meyrara og bragðbetra. Með þessari
aðferð verður kjötið kraptmeira, en súpan
kraptminni.
Þá er kjöt er stcikt, sezt utan á það
móleit húð, er á líkan hátt varnar því,
að næringarefni þess fari forgörðum; en
jafnframt meyrnar það af hitanum. Það
er einkum fitan, sem bráðnar og að nokkru
leyti breytist við hitann, í sameining við
extraktív-efnin, er gefa steikinni svo þægi-
legan keim. Svipað verður kjötið, þá er
það er steikt í ofni. Þá er hafður minni
hiti, en þeim mun lengur stendur á steik-
ingunni. (V. G.).
Hitt þetta.
Bismarck segir frá. Bismarck er einatt
í samkvæmum óspar á sögum frá fyrri tímum,
er eitthvab snerta sjálfan hann, og er ein, sem I
karlinn hefir nýlega sagt, ah því er blöb bera
þessi:
Það var í orrustunni við Königgratz eða
Sadowa, 3. júlí 1866. Vilhjálmur keisari hinn
gamli var þá eigi orðinn keisari, heldur var
einungis konungur yfir Prússlandi. Konungur
og yfirliðar bans höfðu farið svo nær liði
fjandmannanna, að þeir voru i skotmáli, og
viidi konungur þaðan hvergi hopa, þótt hon-
um væri bent á hættuna. Bismarck reið þá
til koungs og mælti:
«Jeg er ráðherra, er ber ábyrgð fyrir þjóð-
inni, og hlýt jeg að krefjast þess, að yðar I
háfign þoki þegar úr skotmáli. Ef yðar há-
tign skyldi falla, þá myndum vjer eigi hafa
neitt gagn af að vinna sigur«.
Konungur sá, að hann hafði rjett að mælai
og hjelt tómlega undan, en svo var mikill
m óður í honum, að h ann staldraði hvað eptir ann að ;
viðogleit aptur. íJegtókglöggteptir öllu «segir
Bismarck, »en gerði ekki annað en lypti mjer
upp í söðlinum og leit alvarlega til konungs.
Konungur skildi vel augnamálið og mælti
með þykkju nokkurri: »Jeg er á leiðinn, mað-
ur!« En engu fór hann sjer óðara en áður.
Jeg gerði mjer þá hægt um vik, reið fast að
konungi, smeigði öðrum fætinum úr ístaðinu
og rak hann, svo ekkt bar á, í nárann á hryss-
unni, er konungur reið. Það hreif. Hryssan
sem var vel alin og fjörug, tók viðbragð,
!• sendist áfram, og vjer komumst úr skotmáli
á sprettinum*.
_____
Skiptafundui’
í sameignarbúi Jóns Sæmundssonar frá
Esjubergi og konu hans Guðrúnar Sigurð-
ardóttur verður haldinn hjer á skrifstof-
unni miðvikudaginn hinn 5. n. m. kl. 12
á hádegi, og verður búi þessu þá skipt.
Skriístofu Kjósar- og Gullbr.sýslu 24. sept. 1892.
Franz Siemsen.
Jeg undirskrifuð býðst til að veita tilsögn í
teiknim og málaraíþiótt.
Þeir sem viija sæta þessu boði, eru beðnir
að snúa sjer til mín, og er mig að hitta í
húsi amtmannsfrúar C. Jónassen kl. 10—12
f. m. á liverjum virkum degi. Kenslan
byrjar 1. október næstkomandi.
Reykjavík 27. sept. 1892.
Kristín Þorvaldsdóttir.
3 Ingólfsstræti 3.
Skósmíðaverkstofu mína hef jeg nú flutt
í mitt nýja hús í Ingólfsstrœti 3. Tekið
á móti pöntunum á alls konar skófatnaði,
fljótt og vel af hendi leyst. Einnig tölu-
vert til af altilbúnum skófatnaði.
Reykjavík 27. sept. 1892.
Lárus G. Lúðvigsson.
3 Ingólfsstræti 3.
N ý k o m i ð
til G. SCH. THORSTEINSONS verzl.
Jordbærmarmelade.
Ribsbærmarmelade.
Margar tegundir Eau de Cologne.
Margar tegundir handsápu.
Hattar.
Kaskeiti.
Oturskinnshúfur.
Tóbakspípur.
204
lífi og- koma heim hingað bráðum«. Gaus þá upp fagn-
aðaróp mikið.
Við klaustursdyrnar stóð einn af handgengnum mönn-
um Napóleons keisara og leiddi mig þegar á fund hans.
Lannes var enn hjá keisara, er jeg kom þangað. Hann
kom þegar í mót mjer, hljóp í fang mjer, og kallaði til
keisara:
»IIann er kominn, yðar hátign! Það vissi jeg löng-
um, að hann mundi skila sjer. Og hann hefir meðferðis
þrjá fanga af liðsveit Hillers«.
Napóleon tók mjer mjög vingjarnlega, klappaði á
öxl mjer og kleip innilega í eyrað á mjer og mælti:
»Marbot ofursti! Mjer líkar prýðilega vel við yður«.
Jeg var sem utan við mig af fögnuði, því að titill
sá, er hann gaf mjer, merkti, að mjer var sá frami
veittur«.
Nú er eigi öðru við að bæta en því, að ferjumenn-
irnir fengu gott kaup. Þeir fengu 12,000 franka hver.
Af föngunum voru frjettir íengnar og síðan var þeim
heitið, að þeir skyldi verða fluttir á framstöðvar austur-
ríkska liðsins niður með ánni. Eigi var að sjá, að liðs-
foringjaþjónninn gleddist við heit þetta og var hann
hnugginn mjög. Keisari frjetti, hvað ylli ógleði hans.
Hann kvaðst hafa á sjer aleigu liðsforingjans, húsbónda
síns; hann myndi ætla sig þjóf og þá tilhugsan gæti hann
201
svo út í bátinn. Siðan fórum við allir út í bátinn og
vorum gagni fegnir.
Allt hafði enn vel gengið. Jeg bauð ferjumönnum
að setjast undir árar og korpórallinn átti að losa bátinn
úr tengslum. En svo hafði atvikazt, að straumurinn hafði
teygt á tauginni, svo eigi var unnt að leysa hnútinn.
Varð því eigi annað til úrræða en að saga í sundur taug-
ina. En við það kom slingur á greinina, er báturinn var
við bundinn, svo að hún ýmist svignaði eða hófst upp, og
varð við það þrusk nokkurt.
Varðmaður einn á bakkanum heyrði þruskið, og gekk
fram á blábakkann og kallaði: »Wer da!«. (Hver er
þar?). Vjer svöruðum engu, en hjeldum áfram að saga,
og greinin riðaði æ því meir. Hann kallaði þá aptur.
Að fáum sekúndum liðnum var búið að saga í sundur
taugina og báturinn hjelt frá landi.
Brátt komum vjer fram úr skugganum, sem skóg-
urinn bar á ána. En þá lýsti á oss af varðeldunum og
varðmaðurinn kom auga á bátinn. Hann hleypti þegar
af byssu sinni á eptir okkur og æpti: »Til vopna«.
Skotið geigaði. En í einni svipan þeystist allt lið
Austurríkismanna á fætur, og stórskotaliðarnir runnu að
skotvirkjunum og hleyptu af fallbyssunum á eptir bátnum.
Við skotdunur þessar gerðist jeg stórum glaður, því
að jeg var sannfærður um, að keisarinn gæti af því