Ísafold - 30.11.1892, Blaðsíða 3

371
verður þá 15 hundraða lóö 60 kr., og svo þarf
Jietta á hverjum degi endurbótar vib, meira
og minna, á því, sem ekki hefur alveg tapazt.
Yeit jeg það, að ekki munu allir Garðmenn
þakka sínum »framsögumanni< fyrir, ef hon-
um tekst að koma á aptur óbundinni lóða-
brúkun. En aðal-háskinn er, að hin taumlausa
lóðabrúkun œtíð skemmir færa-aflann og spillir
afla yíir höfuð, nema á vorin, þegar ýsa er
um allan sjó.
Sumir vilja svipta Garðmenn einkaleyfi þvi,
sem þeir hafa til að nota lóð frá nýári til
vertíðarloka. Þetta vil jeg ekki. Lóðabrúkun
þeirra einna skaðar ekkert', bæði gjörir það
samþykkt þeirra, og svo hitt. að þeir hafa svo
stuttar lóðir; kasta venjulega bara einu kasti,
og halda svo til lands; er því friður mikinn
hluta sólarhringsins fyrir þeim. Hefði enginn
mátt hrúka lóð þennan tíma (þessar 2 vertíðir),
þá hefði verið sagt, að fiskileysið væri að
kenna lóðabanninu; en það, að Garðmenn
máttu brúka lóðir, en fiskuðu svo lítið á þær,
að jafnvel margir þeirra lögðu þær niður,
sýnir, að lóðin er síður en eigi einhlít, og að
ekki hefði hún heldur skapað góðan afla, þótt
hrúkun hennar hefði verið frjáls.
Inn-nesingur.
n.
Nýjan flskisamþykktargraut þóknaðist
sýslunefnd Kjósar- og Gullbringusýslu að byrja
á að sjóða á seinasta fundi sínum. En hver
ljet í pottinn ? Hver hafði eiginlega ástæðu
til að kvarta undan vöntun ýsulóða hjer í
flóanum í ár eða undanfarin tvö ár, sem lóða-
bannið hefir staðið?
Að líkindum hafa ekki Garðmenn haft á-
stæðu til þess, sem mega nota ýsulóð árið um
kring, nema ef þeim þættu lóðirnar of strjálar
í Garðsjó, á meðan engir aðrir en þeir koma
þangað með þær!
Yitanlega tóku Garðmenn nauðugir á móti
þessu einkaieyfi, þvi' að á hjeraðsfundi þeim, sern
samþykkti lóðarleyfið fyrir þá eina, greiddu
þeir allir, sem þar mættu, atkvæði á móti
frumvarpinu.
Ef þeir nú mæta á hjeraðsfundinum á Vatns-
leysu þann 5. næsta mán., til að samþykkja
lóðarleyfi fyrir aliar Eaxaflóa-veiðistöður, þá
getum vjer ekki betur sjeð en að Garðmenn
komi þar til þess að gjöra sjer ónýtt það
einkaleyfi, sem þeir nú hafa; því til þess er
eina óbrigðula ráðið það, að leyfa öllum með
ýsulóðir í Garðsjó þann tíma, sem þar er helzt
von á fiski, svo enginn fái þar neitt, eptir að
lóð hefur verið þar brúkuð í 2—3 daga, eins
og reynslan svo opt hafði sýnt.
TTr innri veiðistöðum flóans hefur þessi
uppástunga ti’auðiega komíð, nema máske fiá
sárfáum mönnum i einum hreppi; og hvað gat
knúið sýslunefndina til að taka slíkt til greina ?
Einmitt síðan lóðin var hönnuð frá nýári
til 14. maí hafa menn tekið eptir því, já
þreifað á því, að haustaflinn í sunnanverðum
Paxaflóa hefur heeði orðið meiri og stöðugri
en nokkru sinni fyr, að jeg ekki tali um, hvern
kostnað menn spara sjer með því að nota
haldfærin um þann tíma. sem hættast er við
að menn missi lóðir sínar. Þó að vel hafi
gengið aflabrögðin víðast hvar í haust, þá
múndu það ekki verða nema sártáir af hinum
mörgu, sem gætu sett sjer upp nýjar lóðir, ef
þeir misstu þær, sem þeir nú hafa. Hafi nú
mönnum gengið erfitt að fá salt í þann fisk,
sem þeir hafa aflað, þá er ekki ólíklegt, að
þeim hinum sömu veitti þungt að setja sjer
UPP ný veiðarfæri, máske tvisvar þrisvar á
vetri. Og þó er þetta allt hjegómi á móti því
tjóni, sem vetrarvertíðarlóðin kemur til að
baka Eaxafióabúum, komist hún á aptur.
Það er ekki svo langur tími liðinn frá því,
að ýsulóð um vetrarvertið var tekin af hjer í
sunnanverðum Faxaflóa, að mönnum ætti að
vera úr minni liðið, hverjar afleiðingar hún
hafði fyrir færa-aflann og fiskigöngur yfir
höfuð.
Þeir, sem þvi nú að nýju vilja styðja að því
að eyðileggja alla þorskveiði á haldfæri um
vetrarvertíðina með takmarkalausri ýsulóða-
brúkun hjer í syðri veiðistöðum Faxaflóa, þeir
ættu að mæta á hinum fyrirhugaða Vatns-
leysufundi til að hjálpa til að sjóða hinn ó-
heilnæma graut, sem sýslunefndin eða meiri
hluti hennar hefur af vanþekkingu látið i
pottinn. En hinir, sem vilja hlynna að þorsk-
afla vorum á færin og þar með styðja að al-
mennings heill. þeir ættu að mæta þar, til að
steypa úr pottinum, og er það mjög líklegt,
að fleiri vilji að því síðarnefnda styðja.
Vogamenn.
Flensborgarskölinn er all-fjölsóttur
þennan vetur: eigi færri en 100 lærisvein-
ar alls, þar af 35 í gagnfræða-bekkjunum,
3. og 4. bekk. Þar kenna þeir Jón Þór-
arinsson skólastjóri og cand. Jóhannes Sig-
fússon; en í barnabekkjunum, 1. og 2. bekk,
þeir Bjarni Jónsson og Helgi Thorberg.
Skóla-iðnaðinn, sem skólastjóri segir til í,
stunda menn með mikluin áhuga og kappi.
Röðin í gagnfræðabekkjunum tveimur er
þessi:
Fjórði bekkur: 1. Sigurður Jónsson; 2.
Einar Guðmundsson; 3. Bjarni Pjetursson ; 4.
Magnús Þorláksson; 5. Agúst Arnason; 6.
Skúli Guðmundsson; 7. Steinn Sigurðsson; 8.
Ólafur Stephensen; 9. Kristján Linnet; 10.
Guðmundur Vernharðsson; 11. Kristinn Ein-
arsson; 12. Sigurður Ólalsson; 13. Carl O.
Steinssen; 14. Egill Klemensson; 15. Ólafur
Böðvarsson.
Þriðji bekkur: 1. Halldór Jónsson; 2. Ket-
ill Bergsson; 3. Sigurður Einarsson Straum-
fjörð; 4. Halldór Halldórsson; 5. Sigurður
Þórólfsson; 6. Guðm. Sigurðsson; 7. Yilhorg
Þorgilsdóttir; 8. Sigurður Einarsson; 9. Þór-
arinn Þ. Egilsen; 10. Júlíns Petersen; H.
Tómas Snorrason; 12. Kristinn Zimsen; 13.
Þorgrímur Sveinsson; 14. Hallfríður Proppé ;
15. Þorgeir Þórðarson; 16. Þorsteinn Þorkels-
son; 17. Arnór Arnason; 18. Bergur Einarsson;
19. Guðjón Jónsson ; 20. Guðmundur Eysteins-
son.
Jjæknaskolinn. Tala lærísveina 4.
Einn i elztu deild: Friðjón Jensson. Þrir
í miðdeild: Sigurður Pálsson, Skúli Árna-
son og Vilh. Bernhöft.
Prestaskölinn. Þar eru 11 stúdentar
þennan vetur, 9 í efri deild og ekki nema
2 í neðri.
Efri deild: Bjarni Símonarson, Björn
Bjarnarson, Björn Blöndal, Guðmundur
Jónsson, Jes Gíslason, Júlíus Þórðarson,
Magnús Þorsteinsson, Sveinn Guðmundsson
og Vigfús Þórðarson.
Neðri deild: Ásmundur Gíslason, Heigi
Pjetur Hjálmarsson.
Haustvertíðin, sem nú mun vera lok-
ið, heftr verið einhver hin bezta, er menn
muna, hjervið Faxaflóa. Það heflr farið
saman, flskmergðin í sjónum og gæftirnar
til að ná honum. Enda eigi legið á liði
sínu að stunda veiðina. Unnið að jafnaði
kringum 4/s af sólarhringnum saman lagt
á sjó og landi; svefntíminn margopt ekki
nema 2—3 stundir. Yottar það mjög mikla
elju og áhuga, en minni fyrirhyggju raun-
ar að því er næturróðrana snertir að
minnsta kosti.
Að töfunni mun aflaupphæð vera hjer
um inn-nesin 1200—1600 í hlut hjá flestum
eptir haust.vertiðina, en í skippundum af
verkuðum saltflski 3—5 (skpd). Hjástöku
manni jafnvel meira, eða framt að 2000 í
hlut eða 6 skpd. Á Akranesi skippunda-
talan jafnvel meiri, með því þar heflrver-
ið vænni fiskur alla tíð, jafn-vænn og hjer
síðustu vikurnar. Sömuleiðis ágætis-haust-
afli í Keflavík og Njarðvik, þar sem síld
heflr fengizt að öðru hvoru, og það nær af
tómum þorski, en minna i hinum veiði-
stööunum þar syðra, vegna beituleysis.
Með minnsta móti hafa sjómenn verkað
sjálflr af þessum afla, heldur lagt hann inn
blautan hjer í Rvik að minnsta kosti, en fyr-
ir ágætt verð þeim tii iianda, 4 aura pund-
ið, en það telja menn jafnmikið og 42—43
kr. skpdið af honum verkuðum. En að
öðru leyti er blautflskverzlun sú síður en
eigi lofsamleg, ekki sízt hið gjörsamlega
aðhaldsleysi um meðferð flsksins áður en
hann er lagður inn; því lengi býr að fyrstu
gerð, og það ber öllum saman um, að al-
drei verði sá fiskur góð vara, sem misjafn-
lega er vönduð meðferð á frá því hann er
innbyrtur og þangað til honum er haug-
að að eins flöttum inn í búðina i hálf-
dimmu eður myrki.
Heimskt er heima alið barn.
Jeg þakka hinum nafnlausa höf. í 45. tbl.
Þjóðólfs þ. á. fyrir, að hann hefur látið í ljósi,
hversu heríilega honum líkar Skírnis-skriflih
mitt. Hefði honum líkað Sk., þá hefði mjer
ekki oiðið um sel. Slíkt hefði netnilega verið
vottur þess, að jeg væri farinn að iíta jafn
peysulegum, jafn naglalegum og ættartölusúr-
um einstrengingsaugum,jafn grútarlegum prent-
villuaugum á mannlíf og bókmenntir og höf.
þessi í ritdóm sínum.
Aðfinningar höf. eru naglalegar á borð við
það, að hanu keunir nijer um prentvillur í
bók, sem hann veit, að jeg hef ekki lesið próf-
arkir af. Hann segir, að jeg hafi tvær lýs-
ingar á Karl Bleibtreu. Sannleikurinn er, að
á öðrum staðnum er (eins og er tekið fram) lýst
flugriti eptir hann, sem fjell eins og neisti í
púður, en á hinum leikritum hans og skáld-
sögum, sem eru heldur amböguleg. Að honum
sje »hrósað mjög« er ekki satt, Honum er
ekki einu sinni hrósað. Höf. telur lýsinguna
á náttúrufegurð Sjálands í Jacobsenskaflanum
óleyfilegan útúrdúr. Og ekki hefur hann nú
lesið Georg Brandes niður í kjölinn, þótt hann
nefni hann til, hvað þá heldur Taine, læri-
föður Brandesar, sem lýsir svo ýtarlega sveit
höfundar þeis, er hann ritar um.
Annaðbvort vísvitandi eða af misgáningi
hefur höf. ekki tekið eptir því, að í byrjun bók-
menntakaflans stendur, að höfundar sjeu látnir
segja frá sjer með orðuin sjálfra sinna og sje
því málið á Jakobsenskaflanum íburðarmikið
o. s. frv. Hann skirpir á J. P. Jakobsen; en
ver er honum þó við bók, sem kom út í Ber-
lín fyrir 8 árum. Við það setur hann geðs-
hræringar- eða upphrópunarmerki. Má ekki
tala um eldri bækur en sögur Þorgils gjall-
anda? Hvað hefur verið ritað á íslenzku um
bókmenntir í Eprópu eptir 1870 ?
Jeg hef aldrei ætlað mjer að gera Skírni að
bókmenntasögu, heldur að eins viljað drepa á
hitt og þetta, sem tíðast er um talað í bók-
menntum eða að einhverju leyti varðar ís-
iand. Og jeg legg nú til að endingu, að hinn
umgetni natnlausi höf. fái næsta ár að rita
bókmenntakaflann í Skírni og riti hann með
nafni. Hann getur þá gert það, sem hann
ætlaði mjer, nefnilega að gefa almenningi
yhugmynd um mikilvœgustu rit nútíðarmnar
að því er snertir verklegar framfarir, fógur
vísindi og listirt. Mjer er það ofætlun.
Jón Stefansson.