Ísafold - 16.08.1893, Blaðsíða 1

Kemnr út ýmiflt einu sinni
eða tvisvar í vikn. VerT) árg
(75—80 arka) 4 kr., erlendis
5 kr. eT)a l1/* doll.; borgist
fyrir mibjan júlímán. (erlend-
is fyrir fram).
ÍSAFOLD.
Uppsögn(skrifleg) bundin vifc
Aramót, ógild nema komin
sje til útgefanda fyrir 1. októ-
berm. Afgroiöslustofa blabs-
ins er í Austurstrœti S.
Reykjavík, miðvikudaginn 16. ágúst 1893.
XX. árg. ||
Aiþingi.
XIV.
Lög frá alþingi, er afgreidd hafa, ver-
ið frá j)ví síðast:
XXI. Lög um að nema dómsvald hæsta-
rjettar í Kaupmannahöfn, sem œðsta dóms
í islenzlcum málum,, úr lögum.
1. gr. Dómsvald hæstarjettar í Kaup-
mannahöfn sem æðsta dóms í íslenzkum
málum skal rir lögum numið. Þó nær
þétta ákvæði eigi til þeirra mála, sem ræð-
ir um í 2. gr. í ákvörðunum um stundar-
«akir í stjórnarskránni 5. janúar 1874.
2. gr. Landsyfirdómurinn í Reykjavik
akal hafa æðsta dómsvald í íslenzkum
málum.
3. gr. Lög þessi öðlast gildi 6 mánuð-
um eptir að ákvæðin í 1. gr. hafa öðlazt
samþykki hins almenna löggjafarvalds rík-
isins.
XXII. Lög um afnám gjalds af fast-
•eignasulu.
Gjald af fasteignarsölu, sem ákveðið er
í 1. gr. tilskipunar 8. febrúar 1810, skal
úr lögum numið.
XXIII. Lög um afnám atlmgasemdar
um lögdagslegging í stefnum.
Athugasemd um. að lögdagur sje úr
'lögum numinn samkvæmt tilsk. 3. júní
1796, þarf eptirleiðis eigi að taka upp í
)Stefnur.
XXIV. Lög um liafnsögugjald í Reykjavik.
1. gr. í staðinn fyrir borgun þá fyrir
hafnsögu, er ákveðin er í taxtanum frá 1.
desbr. 1841, skal greiða af öllum verzlun-
■og mannflutninga-skipum og af útlendum
fiskiskipum, er leggjast við akkeri á
Reykjavíkurhöfn, 8 aura í hafnsögugjald
•af hverri smálest hinna fyrnefndu, og 5
aura að hverri smálest hinna síðarnefndu
skipa Gjald þetta skal greiða fyrsta
'sinnið, er skipið kemur á Reykjavíkur-
höfn á árinu, hvort sem það notar hafn-
sögu eða eigi, en komi það optar á sama
ári, skal gjaldið eigi optar greiða, nema
þegar það notar hafnsögumann.
2. gr. Bæjarfógeti innheimtir gjald það,
er ákveðið er í 1. gr., um leið og hann
skoðar skjöl skipsins, og skal því varið
til launa handa manni þeim eða mönnum,
■er skipaðir eru til hafnsögu fyrir Reykja-
víkurkaupstað.
Skyldur er hafnsögumaður að skýra
bæjarfógeta i hvert skipti frá þvi, er skip,
er þegar hefir greitt gjaldið, notar hafn-
sögu á inn- eða út-leið á öðrum ferðum á
sama ári.
3. gr. Að því cr snertir herskip, skemmti-
skip og innlend fiskiskip, þá skulu þau
fyrirmæli enn standa um notkun hafnsögu
og borgun fyrir hana, er nú eru í gildi.
4. gr. Lög þessi öðlast gildi l.jan. 1894.
XXV. Stjórnarskipunarlög um hin sjer-
staklegu málefni íslands. (Alveg samhljóða
■írumvarpi neðri deildar 1891).
XXVI. FjáraukaVög fyrir árin 1890 og
1891. Veittar rúmar 18,000 kr., þar af
mest til póstmála, um 10,400; ennfremur
5,300 til Ölvesárbrúarvegarins, upp undir
Ingðlfsfjall, í viðbót við áður veittar 5,000;
nær 700 kr. til viðhalds á húsum og á-
höldum Reykjanesvitans; 600 kr. til Forn-
leifafjelagsins; og ýmisl. smávegis.
Landsbankagæzlustjöri var endur-
kosinn i gær í efri deild alþm., præp. hon.
Benidikt Kristjánsson.
Söfnunarsjóðsgæzlustjóri. Til þess
starfa var kosinn í gær í efri deild háyfir-
dómari L. E. Sveinbjörnson.
Stjórnarskrármálið. Því lyktaði svo
í fyrra dag, í efri deild við 3. umræðu,
að frumvarpið var samþykkt óbreytt eins
og það var fyrst upp borið í sumar, með
6 atkv. gegn 5, þ. e. með atkvæðum allra
hinna þjóðkjörnu þingmanna gegn atkvæð-
um allra hinna konungkjörnu, einnig Kr.
Jónssonar, er hafði verið með þvívið fyrri
umræðurnar. Eigi töluðu aðrir en þeir Kr.
Jónsson og Sigurður Stefánsson.
Fjárlögin. Lokið var við þau í neðri
deild á laugardagskveldið 12. þ. m., með
litlum breytingum frá því sem samþykkt
var við 2. umræðu. Bætt var við 1800 kr.
fjárveitingu til kaupmanns D. Thomsen til
þess að kynnast sölu á íslenzkum vörum,
einkum á Bretlandi, Spáni og Portúgal, og
gefa skýrslur um það mál; 1200 kr. til að
semja skrá yfir gripina á Forngripasafninu
og setja tölur 4 þá; og 1000 kr. cil að varna
skemmdum á Steinsmýraengjum. Þóknun-
in til Bjarnar Olafssonar aukalæknis til
þess að setjast að i Reykjavik sem augna-
læknir var þar á móti, eptir tillögu sjálfr-
ar fjárlaganefndarinnar, færður niður í
1500 kr.
Efri deild setti nefnd í málið í fyrra dag:
Jón A. Hjaltalín (form.), Sig. Stefánsson
(skrif.), Hallgr. Sveinsson, Guðjón Guð-
laugsson og Þorl. Jónsson.
»Almannafriðurinmsofnaði út af í fyrra
dag í efri deild, marghrjáður og hrakinn.
Landsskjalasafnið.
í 52. bl. ísafoldar ritaði jeg grein um
»Landsskjalasafnið«, og komst þar að þeirri
niðurstöðu, að fje því, er varið hefði ver-
ið og verja ætti til skrásetningar þess,
væri nú sem stæði hjer um bil á glæ kast.
að. Þótt jeg í grein minni skýrði hlut-
drægnislaust frá áliti mínu á almennu máli,
sem er bundið talsverðum óþarfa kostnaði
fyrir landssjóð, hefir samt virðul. ritstjóri
Þjóðólfs, hr. Hannes Þorsteinsson, í 38. bl.
blaðs síns gert mjer og nokkrum þing-
mönnum, er hann telur að grein mín hafi
55. blað.
haft áhrif á, miður sæmilegar getsakir.
Raunar var rajer ekki ókunnugt um, að
hr. Hannesi Þorsteinssyni væri mál þetta
dálítið skylt, þar sem hann um undanfar-
in ár hafði haft skrásetninguna á hendiog
er enn rjettur aðili bitlings þessa; en á
hinn bóginn bjóst jeg við, að hann sem
leiðtogi þjóðarinnar hefði sjálfsafneitun tii
þess að kannast við, að mótbárur mínar
gegn styrkveitingu þessari væru á gildum
rökum byggðar. En þar sem liann hefir
brostið slika sjálfsafneitun, og hins vegar
líka skyn til þess að þegja grein mína
fram af sjer, verð jeg enn á ný að rök-
styðja mál mitt með fáum orðum, um leið
og jeg sýni fram á, hve dauðans vand-
ræðaleg »athugasemd« hans er.
Jeg hjelt, að öllum skynbærum mönnum
mætti standa á sama, hvort grein mín væri
skrifuð með nafni eða ekki, þar eð hjer
var um málefni, en ekki persónu að ræða.
Tilgátur hr. H. Þ. um kunningjabragð og
vangoldin laun eru alveg gripnar úr lausu
lopti, og koma eigi heldur málinu við. En til
þess að ritstjórinn ekki skuli tortryggja
kunningja sína, get jeg látið hann vita, að
jeg er enginn kunningi hans og hirði ekki
um að verða það; annars má hann sjálfur
vita, hvort honum hefir farizt svo við kunn-
ingja sína, að hann geti búizt við slíku
bitlingaandviðri þaðan sem þeir eru.
Hr. H. Þ. segir, að landshöfðingi og merk-
ir þingmenn, sem hafi verið andstæðir máli
þessu, hafi ekki vit á því; þykir mjer ó-
þarfi að bera af þeim slík »þjóðólfsk« um-
mæli; en hitt mun flestum geta skilizt, að
hcrra H. Þ. hermir ekki rjett frá, að lands-
höfðingi hafi allt til þessa ekki fundið neitt
athugavert við starf hans við safnið, þar
sem landshöfðingi mun enn ekki hafa sjeð
sjer fært, að borga út talsverðan hluta af
styrk þeim, er hr. II. Þ. þykist þegar hafa
unnið fyrir. Herra H. Þ. segir, að lands-
höfðingi hafi verið á öðru máli 1887, og á
það víst svo að skiljast, að hann hafi þá
mælt með því, að safnið væri skrásett.
Þetta er rjett; en styrkurinn til skrásetn-
ingar safnsins var þá ekki ætlaður neinum
nafngreindum manni, heldur mátti hver
sem vildi sækja um hann. Nú er sú reynsla
á orðin, að aðferð sú, er höfð hefir verið
við skrásetning safnsins, bæði af ritstjóra
Þjóðólfs og fyrirrennara hans, er allt of
kostnaðarmikil og þýðingarlaus, að minnsta
kosti fyrst um sinn. Er það þá furða, að
skynberandi menn vilji nú haga þessu öðru-
vísi, og allra helzt hætta við verkið að svo
stöddu ?
Eins og tekið hefir verið fram af þing-
mönnum, mundi hr. H. Þ. þurfa mörg ár
og margar þúsundir króna enn til að geta
lokið þessu starfi, svo að nokkur sam-
kvæmni væri í þvi. Ef hann ætlar að gera