Ísafold - 13.09.1893, Page 3

247
farþega, kaupafólk o. fl.; ennfremur á leið
til Khafnar kaupm. L. A. Snorrason og
rússneskur greifl, Kaiseriing, er hefir verið
hjer í sumar að kynna sjer hyalaveiðar
hjá Norðmönnum (Stixrud) og ætlar að
hefja hvalveiðar við Siheríu-strendur.
Skipstrand. Aðfaranótt mánud. 4. þ.
m.. sleit upp í norðanveðri kaupskip, er
lá á Ólafsvíkurhöfn, Amicitia, eign kon-
súls N. Chr. Gram á Þingeyri og föður
hans og afa á undan honum; verið í för-
um hjer við land nær */» öld. Yörur
voru ekki í því aðrar en 200 skpd. af salt-
fiski. Mönnum öllum bjargað. Strand-
uppboð haldið í fyrra dag.
Eptirmæli.
Dáinn er 28. janúar þ. á. í Hjörsey á Mýr-
nm Guðmundur bóndi Sigurðsson.
Hann var fæddur í Hjörsey 28. d. nóvember-
mán. 18Í8. Foreldrar hans voru Siguihur
bóndi Ólafsson og kona hans Halldóra Jóns-
dóttir, mestu merkisbjón.
Þegar hann var rúmlega tvítugur ab aldri,
fór hann að Áiptanesi til merkishjónanna Jóns
dannebrogsmanns Sigurössonar og konu hans
Ólafar Jónsdóttur, og 2C. dag októbermánaðar
1842 kvæntist hann dóttur þeirra, Jóhönnu
Ólöfu, og næsta vor reisti hann bú á Litlu-
Brekku í Borgarhreppi. Þar bjó hann 4 ár,
en 9 ár hin næstu á Leirulæk í Álptaness-
hreppi. Frá Leirulæk fluttist hann vorið 1856
til Hjörseyjar, og dvaldi þar siðan til dauða-
dags. Konu sína missti hann haustið 1885,
og næsta vor eptir iát hennar brá hann búi,
en dvaldi upp frá því hjá börnum sínum.
Guðmundur sái. mátti teljast meðal lang-
fremstu bænda í Hraunhreppi fyrir margra
hluta sakir. Hann var fjelagsmaður góður,
ötull til hvers konar fratnkvæmda, fjörmaður
mikill og áhugasamur. Ráðdeildarmaður var
hann einstakur og hamingjumaður hinn mesti,
enda varð hann efnaður vel. Hann var trygg-
ur mjög og vinfastur, einarður og hreinskil-
inn, svo að hann dró ekki dul á það, er
honum fannst vera satt og rjett, hver sem í
hlut átti.
í æsku naut hann mjög litillar menntunar,
en aflaði sjer sjálfur þeirrar fræðslu á full-
orðinsárum sínum, að hann mátti heita nokk-
urn veginn vel að sjer. i Gáfur bans voru að
yísu ekkert sjerlega miklar, en honum vannst
þó mjög vel að þeim. (
Hann var Áreppstjóri Hraunhrepps í full
20 ár.
Vert þykir að geta þess, að hann tók tvö
fatæk börn til uppfósturs að öllu leyti og gekk
þeim í föður stað, en auk þess tók hann að
sjer ýms önnur börn fátækra manna, um lengri
og skemmri tíma, og í mörgum greinum reynd-
ist hann bjargvættur sveitar sinnar.
Með konu sinni eignaðist hann 14 börn.
Sex þeirra dóu ung og einn sonur fullorðinn,
en sjö lifa enn, öll mannvænleg, og er eitt
þeirra Sigurður hreppstjóri og sýslunefndar-
maður í Hjörsey. St. J.
Hitt og- þetta.
Um 75,000 fjölg-ar fólki i Lundúnum á
ári hverju eða freklega eins og um alla íbúa
þessa lands.
Geittje. í norsku blaði er reikningslegur
samanburður á arði af kúm, ám og geitum.
Þar segir að kosti jatnmikið að íoðra 1 kú,
7 ær og 20 geitur. En árságóðinn, hreinn
ágóði er
af' kúnni.............................. 60 kr.
af ánum 7............................18*/2 kr.
af geitunum 20 468 kr.
Vesturfara-ábyrgð. Snemma í júnímán
í sumar kom vesturfaraskip til New-York með
700 Rússa. Þeir fengu ekki að stíga fæti á
land fyr en sett var 100,000 dollara (370,000
kr.) ábyrgð fyrir, að ríkinu yrði engin þyngsli
að þeim.
Tiu tannlækna, með 3000 kr. launum
hvern, heflr barnaslcólastjórnin í Lundúnum
skipað nýlega til þess að hafa nákvæmt eptir-
lit með tönnum í skólabörnum og verja þau
eptir mætti þjáningum þeim og) margvíslegri
torhöfn í bráð og lengd, er tannveikinni fylgirj
Sparisjóðir í Norvegi. Þeir vou 360 að
tölu í síðustu árslok, rúmir 60 í kaupstöðum,
tæpir 300 til sveita. Tala samiagsmanna nær
*/a miljón, eða 4. hvert mannsbarn í landinu.
Innieign þessara samlagsmanna var rúmar
200 milj. kr. eða rúmar 400 kr. á hvern, en
100 kr. á mann á öllu landinu. Varasjóðir
sparisjóðanna og aðrar eignir þeirra sjálfra
námu rúmum 26 milj. kr. Rúmar 600,000 kr_
gáfu þeir til almenningsþarfa. Stjórn þeirra
kostaði 1,072,000 kr.
Fæðingum fækkar. Enskur hagfræðing-
ur hefir sýnt fram á, að hjer um bil um allan
hinn menntaða heim fæðast færri börn að til-
tölu með ári hverju, svo sem sjá má á þess-
ari töfla, er sýnir hve mörg börn hafa fæðzt
í ýmsum löndum meðal hverra 1000 íbúa árin
1880 og 1890:
1880 1890
Austurríki og Ungverjaland . . 38.o 36.7
Þýzkaland.......................37.e 35.7
Bandaríkin í N.-Ameríku . . . 36.o 30.7
Holland........................ 35.6 32.9
England og Wales .............. 34.2 30.2
Skotland...................... 33.6 30.8
Danmörk ....................Sl.s 30.«
Belgía..........................81.1 28.7
Norvegur....................... 30.7 30.o
Sviss.......................... 29.6 26.6
írland ........................ 24.7 22.8
Frakkland...................... 24.6 21.8
Þær 80,000 kr., er stórþingið norska
heflr dregið af lífeyri konungs, voru veiftar
fyrir mörgum árum, 1865, fyrirrennara Oscars
konungs, Karli XV., svo sem nokkurs konar
»launaviðbót fyrir sjálfan hann«, með því að
hann þarfnaðist þess, að sagt var, — var í
skuldakröggum. Oscar konungur tók við ríki
milli þinga, haustið 1872, og hirti þá þegar
sama lífeyri sem bróðir hans, enda veitti þing-
ið hann áfram, af meinleysi, þó að Oscar væri
fjáður vel.
Borðfje ráðgjafanna felldu Norðmenn
líka úr fjárlögum sinum í sumar. Það voru
15,000 kr., sem yfirráðgjafinn í Kristjaniu hafði,
og 10,000 sá i Stokkhólmi. Þessi minnihluta-
stjórn, sem skipuð er »af tilliti til Svía«, hefir
engan rjett til að taka á móti gestum fyrir
þjóðarinnar hönd, — sögðu þeir.
128
labbaði sneyptur á fund fjelaga sinna og sagði sínar far-
ir eigi sljettar.
Nú var úr vöndu að ráða. Sáu þeir, að hjer var
eigi við lamb að leika sjer. Urðu þeir loks á það sáttir
að reka allar kindur sínar út úr yíirsetugirðingunni og
inn á akur prests, og sjá síðan, hvað í skærist. Prestur
stóð við gluggann heima hjá sjer og horði út. Sjer hann
hvar fjenaður bænda kemur allur í einum hóp heim á
akur prestsetursins. En með því að honum duldist eigi,
hvað valda mundi, var hann eigi lengi að hugsa sig um,
hvað gera skyldi. Hann þreif byssu sina, lauk upp glugg-
anum og miðaði henni á forustusauðinn, er var á beit
fremstur í hópnum. Sauðurinn datt niður steindauður, en
allt fjeð varð svo hrætt, að það þaut í burt af akrinum
þangað sem það var vant að vera á beit. Prestur
stakk nú byssunni aptur undir bitann, gekk út og bar
sauðinn heim til sín ; enda var lítið urn björg í búrinu
hjá honum ; og þar að auki ætlaði hann að sýna sóknar-
börnum sínurn, að ef þeir sendu honum ekkert að lifa á,
mundi hann taka það hjá þeim sjálfur. Nú varð allt í
uppnámi á eynni, er þetta spurðist. Eyjarskeggjar urðu
felmtsfullir, eins og þeir hefðu sjeð halastjörnu, er boð-
aði heimsenda, og allt komst á ringulreið, eins og á stjórn-
lausu skipi í sjávarháska. Loks urðu þeir þó á það sátt-
ir, að skiljast eigi fyr en yfir lyki með þeim klerki. Og
125
sjálfan sig: »það væri skárri skr . . ., ef ekki væri hægt
að ráða við þessa pilta!« Ef nokkur hneykslast á því,
að heyra getið um prest er hafi haft þess háttar munn-
söfnuð, þá er eigi því að leyna, að á meðal margs ein-
kennilegs í fari sira Nikulásar var það eitt, að hann
blótaði opt nokkuð og barði hvern mann, sem móðgaði
hann eða honum likaði illa við að einhverju leyti.
Síra Nikulás sótti því um brauðið í Lágey, og með
því að hann var einn sækjandinn var engin furða þó
að honum væri veitt það.
Eyjarskeggjum varð ekki um sel, er þeim bárust
þessi tíðindi. Þeir hugðu sig hafa skilið svo við síðasta
prestinn, að enginn mundi áræða að sækja þangað fram-
ar, lifðu því í ró og næði og hugguðu sig við það, að
hjeðan í frá og að eilífu yrðu þeir lausir við að nokkur
óviðkomandi sletti sjer fram í »hin sjerstöku málefnú
þeirra. Stefndu þeir til þings og samþykktu þar í einu
liljóði, að gera presti aðsúg, er hann kæmi í eyna, og
ijetta eigi fyr en hann væri brott rekinn og kæmi eigi
aptur nje neinn annar í hans stað. Hjeldu þeir, að þetta
væri nú hægðarleikur, því þeim hafði aukizt áræði fyrir
það, hve vel þeim hafði tekizt að koma öðrum prestum í
burtu þaðan: en þeir höfðu ekki talið saman nema ann-
an dálkinn í reikningnum og að minnsta kosti gleymt