Ísafold - 01.02.1894, Blaðsíða 2

18
á þann pólitiska árangnr, er Frakkland
hefði horið úr býtum á afliðnu sumri—í
Siam, Dahomey, við heimsókn rússneska
flotans og við þingkosningar. Dupuy, for-
maður stjórnarinnar, Ijet menn vita, að
hún væri staðráðin í að fara að öllu með
gáti og sneiða hjá öilum freklegum breyt-
ingum, t. d.: aðskiinaði ríkis og kirkju,
endurskoðun ríkísskránnar og öðru þess
konar. Hann kallaði um leið flestarkenn-
ingar sósíalista brjáli blandnar, hættulegar
og fullar af ófrelsi. Forseti fulltrúadeild
arinnar varð Casimir Périer, mesti skör-
ungur, en stillingarmaður, og sýndi kosn-
ing hans, að hófsflokkurinn hafði drjúgum
yfirburði á þinginu. En í stjórninni sátu
enn þrír menn, sem töldust til hinna ytri
vinstra megin á þinginu, og þeim skyldi
þó helzt burt smeygja. Þeir sögðu líka af
sjer. En við umræðurnar um yfirlýsing
stjórnarinnar sátu þeir enn kyrrir, og við
það reiddi þær í ringl og hávaðai svo að
Dupuy bað menn hætta og tók aptur yfir-
lýsinguna, og sagði þá líka af sjer með
hinum öllum.
Carnot skoraði nú á ýmsa skörunga að
skipa ráðaneyti og Ijet Casimir Périerloks
til leiðast. Hann hefir reynzt afbragðs-
maður í öllum störfum og málum, en þrír af
sessunautum hans voru fyrrum traustustu
fylgisliðar Gambettu. Þeir eru Eaynal
(innanríkisráðh.), Spuller (kennslumála ) og
Burdeau ((jármála ). í ráðaneytinu nýja
eru nú allir hófsmenn og í samræmi sín á
milli. Tfirlýsing þess heflr endurtekið öll '
höfuðatriðin í auglýsing hinna fyrri ráð-
herra, þar á meðal um mótstöðu gegn
staðleysukröfum sósíalista. Enn fremur
segir það sjer alhugað, að styðja þjóðfriö-
inn og halda honum uppi. Dupuy er nú
forseti fulltrúadeildarinnar, og þótti sýna
af sjer þrek og stiliingu tilræðisdaginn, er
hann bað þingmenn halda áf'ram umræð-
um sínum ogláta sjer sem minnst viðbregða.
Fröukum og Englendingum hefir komið
saman um að gera millibilssvæðið millum
eign’a þeirra á Indlandinu hinu eystra að
skjólstæðislandi Sinlendinga.
Dómur loks uppkveðinn í sakamálinu
fyrir atvígin og drápin í Aigues Mortes, og
lýsti hann alla sýkna, líklega þess vegna,
að sakir þóttu deilast jafnt á báðar hend-
ur (ítalskra verkmanna og franskra). En
sökum þess, að miklu fieiri fengu meiðsl
og bana af ítölskum mönnum, hefir þetta
vakið hörð ámæli í blöðum ítala, en ekki
er heldur laust við, að mörgum hinna
frönsku þyki missmíði orðin á lyktum
málsins.
í kolanámum á Norður-Frakklandi gerðu
40,000 manna verkfall, en gáfust upp eptir
42 daga. Þeir bökuðu sjer hjer kaupmissi
á 6,750,000 franka.
Látinn er nýlega Waddington, sendiherra
Frakka í Lundúnum.
Þýzkaland. Mesta nýlundan hjeðan
er breytingin á þingfylgi stjórnarinnar^ er
stóreignamenn og íhaldsmannaflokkurinn
hafa vent sjer móti stjórninni, eða Caprivi,
kanselleranum, en hjer haf'ði Bismarck
jaf'nan sína traustustu fylgiliða. Við um-
ræðurnar um hina nýju verzlunarsamninga,
við Eúmena, Serba og Spánverja sigrað-
ist Caprivi á þeim mótstöðuflokki fyrir at-
fyigi frelsisvina og sósíalista, en hinir vissu,
að hjer mundi eptir fylgja framganga samn-
inganna við Eússiand. Þeir kalla hjer
hallað hagsmunum ríkisins og beinan óhag
búinn landbúnaði og bændum, en Caprivi
og keisarinn hyggja í gagnstæða átt, og
segja, að stórbændurnir gleymi verzlun og
verknaðargengi ríkisins. Hjer verður fram
að taka, að aðalatriðin í ágreiningi höfuð-
flokka þingsins varða það helzt, hvernig
auka megi ríkistekjurnar til að standa svo
straum af kostnaði til hers og varna, að
ríkin og alþýða manna kenni ekki áþyngsla
til munar, eða með öðrum orðum: hvernig
finna skuli nýja skatta. Eptir heraukann
nýja meira krafizt. Eptir áætlun verða
fjárframlögur alríkisins þ. á. 1,305,632,229
ríkismarka. Stjórnin fer fram á aukinn
skatt á tóbaksgerð, vínum og aukið mót-
unargjald (stimpla), en mjög ósýnt, hvernig
hjer reiðir af. Blöð Bismarcks gera sjer
mesta far um að sýna veilurnar á því
flestu, sem frá Caprivi kemur, og í suður-
ríkjum Þýzkalands er optast að því góður
gaumur gefinn.
Ítalía. I fjárkröggum hefir þetta ríki
lengi verið, og átt því jafnan við mikinn
ófarnað að berjast. Þegar stjórnina brest-
ur úrræði, koma ráðherraskiptin, og hver
steypist fyrir sama klett eptir annan. I
miðjum nóvember fór svo fyrir Giolitti og
hans sessunautum; en þá kom lika banka-
hneykslið f'ram á þinginu, og fór sem á
Frakklandi (í Panamamálinu), að margir
ráðherrar, þáverandi og fyrverandi, gátu
langt frá hreinsað sig til fulls. Konungi
gekk mjög erfitt að fá mann til að skipa
nýtt ráðaneyti, en loks Ijet Crispi að orð-
um hans—vinur Bismarcks og endurnýjari
þriveldasambandsins fyrir hönd Ítalíu.
Ekki trútt um, að Frakkar ygldu meir
brýrnar í suður eptir þau tíðindi.
I boðan sinni til þingsins (20. nóv.) ját-
aði Crispi, að ítalia hefði aldrei verið í
rneiri vandræðum stödd en nú, og Ihjet
hann á alla til samhuga atfylgis að bæta
úr neyðarástandi Jandsins. Hann benti
ekki aðeins á vaxandi ríkisskuldir,heldur og
á vaknandi óeirðir á mörgum stöðum, á sult-
inn og atvinnuleysið á Sikiley og á atvígi
með mannfalli og húsabrennum þar og víð-
ar, þegar löggæzluliðið hlaut að ráða til
atgöngu.
Úrræði Crispis hlutu að verða hersend-
ing til Sikileyjar. og er hún nú lýst í her-
vörzlum (60 þús. hermanna). Annars hefir
hann á þinginu boðað nýmæli til hagsbóta
fólksins á Sikiley, t. d. um útgjaldaljetti
og afnám ýmsrar lagavenju, þar á meðal
afgjalds af matvælum, er til borganna eru
flutt.
Frá Spáni. Þegar hershöfðinginn Mar-
tinez Campos var kominn með stórmikinn
her til Melilla, fóru Kabýlar að hafa sig
undan, og Marokkósoldán tók rögg á sig
og sendi bróður sinn með hersveitir að
hóta þeim atgöngu, ef þeir Ijeti ekki af ó-
friði Nú er eptir að heimta peningagjakliðj?
en Spánverjar geta krafizt 35 miljóna. kr.,
í herkostnað að eins, auk annara bóta.
Hjer við tilslökun búizt, en erindarekstri
á hershöfðinginn eða marskálkurinn að
stýra í Marokltó fyrir'hönd Spánar.
Grikkland. Þar er Trikupis kominn
aptur til stjórnar, en á ekki úr óvandara
að ráða en gjaldþroti Grikk.Iands, eða því
som nær, að því skuldheimtendur þess kalla.
Hann sá sem sje ekkert betra til úrræðis
en hleypa niður rentugjaldinu upp á stjórn-
arinnar eindæmi. Yar því stygglega tekið
í öllum þeim iöndum, þar sem heimtend-
urnir áttu heima.
Bolgaraland. Sem fregn má hjeðan
færa. að fyrsti fursti þess, Alexander prinz
af Battenberg, dó í Austurríki 18. nóvem-
ber,enþessmá getalandsbúumogFerdinandi
fursta þeirra til sóma, að þeir sóttu líkið á
landsins kostnað og gerðu útförina í Sofíu
með mestu viðhöfn og virktum. Alexand-
er prinz var foringi í her Austurrikiskeis-
ara og nefndist »greifi af Hartenau«. Árið
1891 hafði Ferdínand fursti veitt honum
í eptirlaun 50þús. franka, en Jjet nú ekkju
hans, fyrrum söngkonu í Darmstadt, halda
heiðursgjöfinni.
Frá Norður-Ameriku. í boðan
Clevelands forseta til þingsins var við
margt komið, sem fram verður lagttilum-
ræðuefnis, og sjer í lagi endurbætur toll-
laganna. Blöð sjerveldismanna kenna hin-
um mjög um þá fjárhnignun, sem að hefir
rekið á seinustu árum, og þverranda meg-
in ríkisfjehirzlunnar. Forsetinn minntist á
leiðarsundsgerðina um Nicaragua, og kvað
hana mikilvægt fyrirtæki, sem væri þess
vert, að það kæmist fram fyrir aðstoð og
fyrirgreiðslu Bandaríkjanna. Verður þetta
mannvirki svo á undan hinu um Panama-
eiðið ?,
Frá Brasilíu. Þaðan berast missagnir
án afláts, en til úrslita hefir enn ekki dreg-
ið í Eio Janeiro, þó að skothríðin haldi nú
áfram á sjötta mánuð. Að vísu dofnar
hún á stundum, þegar foringjar herskipa
eða flotadeilda frá öðrum löndurn byrstast
við uppreisnarforingjana, ef skeytin verða
löndum þeirra að stórmeinum.
Póstgufusliipiö Laura, kapt. Christjan-
sen. kom hingað i gærkveldi. Með því voru
nokkrir Vestmannaeyingar, einn Islendingur
frá Englandi (Sigurður Fjelsteð) og einn ísl.
Mormóni f'rá Ameríku.
Brauð veltt. Landshöfðingi veitti 19. f.
mán. prestaskóla kand. Vilhjdlmi Briem Goð-
dalaprestakall í Skagafirði.
Lausn frá prestsskap hefir síra Jakob
Benidiktsson í Glaumbæ fengið frá næstu
farctögum með eptirlaunum, sakir heilsubrests.
Hann vigðist 1855, að Eiðum.
Óveitt brauð. Glaumbær f Skagaíirði.
Uppgjafaprestar 2 í hrauðinu og greiðast af
því sem stendur 458 kr. til eptirlauna öðrum
þeirra. Brauðið er metið 1653 kr. Auglýst í
dag. Veitist frá næstu fardögum.
Kirk.juflutningur. Landshöfðingi heíir í
gær lagt samþykki sitt á, að kirkjan áHjalta-
bakka verði lögð niður sem kirkja, en við-
haldist sem líkhús, en að ný kirkja verði
reist í hennar stað á verzlunarstaðnumBlönduós.
Brauð f Ameríku heíir hjerlendur prestur^
fengið síra Árni prófastur Jónsson á Skútustöð-
um, eða verið «kallaður» þangað, af íslenzku
söfnuðunum í Argyle, Manitoba, með 500
dollara launum. («Lögb.»).
Síra Jón Bjarnason hefir sagt Winne-
pegsöfnuði upp þjónustu sinni, fyrir vanheilsu-
sakir; býst. eigi við f'rekari bata en það.
Mannslát. Sannfrjett er lát Ólafs um-
boðsmanns Pálssonar á Höfðabrekku. Hann
hafði mánudagsmorgun 15. f. mán. riðið á
fjörur að heiman f'rá sjer, en þann sama dag
kom hestur hans heim nál. miðjum degi, þá
mannlaus. Var gerð leit næstu daga á eptir,
en arangurslaust. Er baldið að hann muni
hafa drukknað í Múlakvisl, þar semhún renn-
ur til sjávar skammt fyrir austan bæinn á
Höfðabrekku. Hafði sjezt slóði í bröttum
sandbakka þar fram við vatnið.