Ísafold - 31.03.1894, Blaðsíða 2

58
að enn þá er það Guð, en ekki Gnðm. í
Nesi, sem skammtar kændum veðlausnar-
eyrinn, og þrátt fyrir öll verzlunarfjeiög
— sem ekki munu vera neitt hættulegir
keppinautar fyrir hann — getur vei verið,
að hann miðli mönnum 30°/0, .jafnvel 5O°/0
minna af gæðum eínum í ár en t. d. i fyrra
o. s. frv. Hvernig fer þá með bankalánin?
eða til hvers eiga menn þá að grípa?
Hr. G. E. hefir liklega ekki rannsakað
ástand almennings, eða afleiðingar heil-
ræðis síns, alveg nákvæmlega, áður en
hann brá upp þessu ijósi, en iitið helzt til
um of nærri sjálfum sjer. Nú, en hvað
gerir það til, þá ekki er um annað hugsað
en að ná hæsta »tóninum« úr bjöllunni.
Meðal annars einkennir það ritdeilur hr.
G. E., að ætíð þegar hann ætlar að rjetta
eitthvert stórhöggiö að andmælendum sín-
um, lendir það á honum sjálfum ; svo fór
og núna, því þessi úrelta útkjálkakredda
sem hann er að bisa við, og á að sanna
fáfræði mína, sannar einmitt, og það frem-
ur óþægilega, hve mikið vantar á7 að hann
viti, um hvað hann er að tala; sannar, að
hann hefir eitthvað óljósa þekkingu á því,
hvernig verð hlutanna myndast. Hann er
sá fyrsti í víðri veröld, sem neitar því, lað
staðbreyting hlutanna, þ. e. flutningur
þeirra úr einu landi í annað, úr einni
heimsálfu í aðra, hafl áhrif á verð þeirra,
eða að það hafi kostnað og rýrnun margra
hluta i för með sjer, að geyma þá lengi.
Þessi kenning hr. G. E. sýnir og greini-
lega, að það eitt gerir erigan mann vitran
eða fróðan, þótt hann búi nálægt einhverj-
um höfuðstaðnum.
Svo leiði jeg minn hest frá að skrifast
lengur á við hr. G. E., fyrst og fremst af
því, að þess er engin þörf, þar sem hann
ekki hefir hrakið eitt einasta orð í þeirri
grein minni, sem hann þykist vera að
svara, nje gert hina allraminnstu tilraun í
þá áttina, að sanna neitt af því, sem jeg
skoraði á hann að sanna; en í stað þess
að ræða mál þetta eins og mál eiga að
ræðast, bregður hann á þann leikinn, sem
honum iætur betur, og heldur áfram að
kasta hnútum til vissra manna, en glamrar
gullhömrum framan í aðra vissa menn,
eflaust af einhverjum vissum ástæðum.
í öðru lagi, þá hefi jeg komizt að því,
siðan jeg ritaði síðustu grein mina, að hr.
G. E. mun sjálfur vera orðinn tengdurvið
einhverja verzlunarfjelagsstofnun, og kem-
ur það mætavel heim við greinar hans.
Þetta mun vera lykillinn að því, hvers-
vegna hann fór að skrifa um verzlunar-
mál, enda komið fyrir nokkrum sinnum
áður, að svipuðum þef hefir brugðið fyrir
úr þeim flokki við þau tækifæri, og verð-
ur slíkt eflaust, þá aldir líða, talið með
öðrum góðkostum þessara verzlunarfjelaga,
að þau hófu göngu sina með frumhlaupi á
þá] menn, er stunduðu verzlunariðn, þótt
allmargir af nútiðarmönnunum telji aðferð
þá lítið drengskaparbragð, en, sem betur
fer(!), verða skoðanir þeirra manna bráð-
um úreltar.
Svo má hr. G. E. eiga síðasta orðið, ef
hann enn þá finnur köllun hjá sjer til að
rubba einhverju upp »fyrir fólkið«, en sem
góðkunningi hans vil jeg að skilnaði óska
þess, að hann festi í huga sjer þessi sann-
indi; »Enginn verður hvítari, þótt annan
sverti«.
5. marz 1894.
Eptirmæli.
Eggert Ólafur Briem,
sýslumciður, r. af dbr.,
Gunnlaugsson sýslumanns Briem (og konu
hans Valgerðar Árnadóttur) Guðbrands-
sonar prests á Brjámslæk, Sigurðsson-
ar prests þar og Sigríðar Gunnlaugs-
dóttur frá Sveíneyjum, föðursystur Egg-
erts Olafssonar vísilögmanns — fæddist að
Kjarna í Eyjafirði 15. okt 1811, útskrifað-
ist úr Bessastaðáskólal831, var síðan skrif-
ari bjá föður sínum nokkur ár, fór utan
1835, tók embættispróf í lögum við há-
skólann 1841, var þá nokkur ár á skrif-
stofu floppes stiptamtmanns, var settur
sýslumaður í ísafjarðarsýslu 1844 og fjekk
veitingu fyrir henni árið eptir, fjekk Eyja-
fjarðarsýsJu 1848 og Bángárvaliasýslu 1858,
en fluttist aidrei þangað, heldur fjekk
Skagafjarðarsýslu 1861 og þjónaði henni
til þess er hann ljet af embætti 1884.
Meðan hann þjónaði Eyjafjarðarsýslu bjó
hann að Espihóli, en í Skagafirði lengst á
Beynistað. Kona hans var Ingibjörg Ei-
ríksdóttir sýslumanns Sverrissonar, önduð
1890. Þeirn varð 19 barna auðið, er 11
lifa, þar af 8 synir.
Eggert sýsium. Briem var atgervismað-
ur mikiil, sem hann átti ætt til, hafði gáf-
ur góðar og farsælar, var einkar-vinsælt
yfirvald sakir ijúfmennsku sinnar, rnildi og
rjettsýni, var áhugamaður um sjálfsfor-
ræði þjóðarinnar og öll framfaramái, þótt
aldrei sæti hann á þingi nema á þjóðfund-
inum 1851, en þar þótti svo mikið að hon-
um kveða, að hann var kjörinn 3. maður
(með þeim Jóni Sigurðssyni og Jóni Guð-
mundssyni) að reka erindi fundarins við
konung, en amtmaður kyrrsetti hann.
Merkilegur vottur um framfarahug hans
og viturlegar tillögur til slíkra mála er
uppástunga sú, er hann bar fram á þjóð-
hátiðarsamkomu að Eeynistað 2. júlí 1874,
að bændur í hans sýslu iegðu af sjálfs-
dáðum á sig skatt, 2 aura af hverju lausa-
fjárhundraði, til að brúa fyrir ár í því
hjeraði, Skagafirði, er mjög mikinn ávöxt
hefir borið og Skagfirðingar hlotið mak-
legt lof fyrir, en að þeir þýddust þá til
lögu fúsiega og tregðulaust, og hafa bald-
ið samþykkt þá eins og lögmál síðan,
mun hafa verið mest aðþakka vinsældum
sýslumanns og ahtðarfyigi. Hann var
fjörmaður og gleðimaður meðan hann
hafði óskerta heilsu, og skemmtinn jafn-
an. Hann hafði fágætt sonalán, og þykir
aðdáaniegt, hversu honum tókst að kijúfa
fram úr að koma þeim öllurn prýðilega
til rnanns, þótt við örðugan fjárhag ætti
að búa. Þeir eru 7 skólagengnir, þar af
3 með háskólaembættisprófi (Páll sýslu-
maður, Sigurður, Eggert) og 3 f'rá presta-
skólanum (Eiríkur prestaskólakennari, Hall-
dór kennari, Vilhjálmur); hinir eru Ólaf'ur
stúdent og umboðsmaður á Álfgeirsvöllum
og Gunnlaugur verzlunarstjóri í Hafnar-
firði. Ein af dætrum hans er hin þjóð-
kunna, ágætlega menntaða forstöðukona
kvennaskólans í Ytri-Ey, Elín Briem.
Hann andaðist hjer í bænum 11. (ekki
12.) þ. mán. og var jarðaður 27.
Lifir nú að eins eitt hinna merkilegu 6
barna Gunnlaugs sýslumanns Briem (er
öll hjetu 2 nöfnum hvert, en þó raunar
ekki nema 5 nöfnum alis). Það er Jó-
hann Kristján Briem prófastur, í Hruna.
Frú Ingileif Melsted, ekkja amt-
manns Páls (Þórðarsonar) Melsted, er
frægðarmaður var mikill á sinni tíð (f 1861),
honum gipt 1846, fæddist 6. maí 1812 og
andaðist, sem fyr er getið, 13. þ. mán..
Hún var dóttir Jóns prests Bachmanns (f
1845), Hallgrimssonar læknis Baehmanns
og Halidóru Skúladóttur landfógeta Magn-
ússonar; en kona sira Jóns og móðir-
Ingileifar var Eagnhildur Björnsdóttir pró-
fasts Þorgrímssonar A Setbergi. Hún ólst
að mestu upp í Beykjavík lijá móðurbróður
sínum Sigurði (Björnssyni) Thorgrimsen
(f 1831) og síðan ekkju hans frú Sigríði
Jónsdóttur (Vídaiíns). Hún fluttist ný-gipt
með manni sínum að Hjálmholti í Flóa
— hann var þá sýsiumaður Árnesinga —
og siðan með honum til Stykkishóims 1849,
er hann gerðist amtmaður Vestfirðinga.
Þar fæddist þeim ári síðar einkabarn
þeirra, Hallgrímur, nú Jandsbókavörður.
Eptir lát manns síns fluttist hún til Beykja-
vík með son sinn og fósturdætur, og dvald-
ist þar síðan til dauðadags.
Frú Ingileif sál. var göfugmenni í sjón>
og reynd, kona fríð sýnum og gervileg,
mætavel að sjer til munns og handa, glað-
leg og ijúfmannleg í viðmóti, og þrekmikil
að því skapi, líknsöm við Jrágstadda, trygg
og vinföst. Hinn bjarti, friðsæli blær yfir
hinu gestrisna heimili hennar mun lengi i
minni geymast þeirra er því kynntust.
Frú Þórunn Jónsdóttir í Görðum á
Álptanesi, er andaðist 13. þ. m., fæddist
21. ágúst 1816 að Hösltuldsstöðum í Húna-
vatnssýsiu, og voru foreldrar hennar Jón
prestur Pjetursson, siðar prófastur Hún-
vetninga (f 1842), og kona hans Elizabet
Björnsdóttir prests í Bólstaðarhlíð. Meðal
annara barna þeirra Jóns prófasts var síra
Halldór próf. á IIoíi, síra Björn á Stokks-
eyri, síra Jón í Steinnesi; enn fremur Guð-
rún, kona Sveins prófasts Níelssonar, móðir
Hailgríms bislrups. Þórunn giptist 1849»
eptiriifandi manni sínum Þórarni próf.
Böðvarssyni, þá ný-vígðum aðstoðarpresti
föður sins að Melstað. Þaðan fluttust þau
nokkrum árum síðar (1854) vestur í Vatns-
fjörð, en að Görðum 1868. Af börnum;
þeirra hjóna andaðist þá fám missirum
síðar uppkominn sonur, fyrirtaks efnilegur,
Böðvar, Jangt kominn í skóla. Annar
sonur þeirra er Jón skólastjóri í Flensborg,
en dætur Elizabet, gipt Þorsteini kaup-
manni Egilson í Hafnarfirði, og Anna, >
gipt Kristjáni yfirdómara Jónssyni.
Frú Þórunn sál. var fyrirtak kvenna að
gáfum og mannkostum. Hún var hvers.
manns hugljúfi, er henni kynntist. Með
ágætri hússtjórn átti hún sinn þátt í að
gjöra garð þeirra hjóna frægan, og ástrik
móðir var hún þeirra mörgu fósturbarna
sem sinna eigin barna, en lijálpsemi og
alúð við bágstadda óþreytandi.
Verzlunarfrjettir frá Kliöfn 1. marz:
»Mikið dauft látið við ull; óseldir lyer 90
ballar og á Englandi 350 ballar af livitri
ull frá f. á. Fyrir sunnl. ull boðnir hæst 55 a..