Ísafold - 18.07.1894, Síða 1
Kemur út ýmist emu sinni
•eða trisvar i viku. Verð árg
(minnst 80 arka) 4 kr.. erlendis
6 kr. eða l1/* doll.; borgist
fyrirmibjan júlímán. (erlend-
is fyrir fram).
1SAF0LD.
Uppsögn(skrifleg)bundin vi®
áramót, ógild nema komin
aje til útgefanda fyrir l.októ-
b erm. Afgroibslustofa blabs-
ins er i Austurstrœti 8
Reykjavik, miðvikudaginn 18. júli 1894.
XXI. árg.
Útlendar frjettir.
Khöfn 5. júlí 1894.
Frá Frakklandi. í þetta skipti hlýð-
ir að taka það til frjettasögu, því að í lang-
an tíma hefir mönnum ekki orðið svo
’hverft við tíðindin hraðfleygu sem þau er
þann 24. júní bárust út um heiminn frá
Xiyon, að Sadi Carnot, )ríkisforseti Frakk-
lands, hefði þann dag að kveldi beðið þar
"bana af morð-stungu eins óaldarillvirkjans.
I>að var ítalskur maður, Santo Caserio að
’nafni.
1 Lyon var iðnaðarsýning haldin, og því
yar Carnot þar kominn ásamt stjórnarfor-
setanum, Dupuy. ók burt frá verzlunarhöll
borgarinnar til leikhúss með mikiili fylgd-
arsveit, þegar maður rann að vagni hans
með blómvönd i hendi. Carnot ók hægt
■gegnum mannþyrpinguna og sveigðist út
-á við til að taka við blómvendinum, en
allt i einu stökk morðinginn upp á vagn-
•skörina og dró út úr honum rýting, sem
hann stakk í brjóst forsetans. Læknarnir
sáu þegar sýnt banvæni og um miðnætt.i
var Carnot örendur.
Hjer átti franska þjóðin að sjá á bak
kjarkmiklum, vitrum og vönduðum manni,
•enda eru það engar öfgar, að vart einn
■einasti höfðingi hefir orðið henni meir
harmdauði en Carnot. Allir Evrópuhöfð-
ingjar hafa fagurt og lotningarlega vottað
vaktar tilfinningar við harmasöguna bæði
fyrir stjórn Frakka og ekkju Carnots. Út-
för hans hefir líka orðið með þeim veg og
viðhöfn, að varla hefir af annari meira
úorizt. Meðan likkistan stóð á legstalla í
Elysée, höll ríkisforsetans, má þess gcta,
-að til hennar komu frá öllum keisurum
-álfu vorrar og konungum forkunnarfagrir
blómhringar, og svo er talið, að blómskrúð,
•er þangað var sent, mundi að peningavirði
komast á 6—7 miljónir franka.
Sadi Carnot var sonarson hins nafnfræga
'Carnots, sem á tímum byltingarinnar miklu
kom þeirri skipun á her Frakka, að sig-
ursæli þoirra var honum helzt að þakka.
Eins og afi hans var Sadi Carnot í hug-
vits- og hervjeladeild hersins (1871) og
leysti sitthvað það sem bezt af hendi í
tilsjón um landvarnir á Norður-Frakklandi.
■ sem Gambetta fól honum á hendur. —
Hann var einbeittur frelsisvin, eins og þeir
fcðgar, afi hans og faðir, ávallt reyndust.
í stað Carnots er einn af höfuðskörung-
um Frakka, Casimir Périer, settur í for-
setastólinn, cn fyrir ráðaneytinu er Dupuy,
sem fyr. C. Périer er af hófsliði þjóð
veldisins, en nú skyldi líka helzt hlýða,
að hafa þann við stjórntaumana, sem hefir
■þrótt og atgerfi til að halda í gegn á móti
þeim þingflokkum, sem gefa óaldarliðum
•of mikið undir fótinn.
Því er fleygt, að nokkrar sönnur sje
þegar fram komnar fyrir, að morðinginn
sje af samsærisnefnd óaldarmanna, sem
kjósi af liði sínu menn til að drepa höfð-
ingja og aðra skörunga rikja og landa. í
seinni frjettum skal þess getið, er rann-
sóknir morðsins í Lyon eða aðrar (sbr.
Italíugrein) kunna að leiða í Ijós af því
tagi.
Danmörk. Ríkislagahátíðin (5. júní)
að vísu haldin bæði í höfuðborginni og
annarstaðar, en með ofurdauflegu móti, og
það kynni að hafa setið betur á Dönum
að sleppa leiknum í þetta skipti, þar sem
svo mai’gir kalla, að útför laganna frá 5.
júní 1849 skyldi heldur hafa verið haldin.
Konungur vor og drottning eru nýlega
aptur heim komin, en hann fór þá til
Randaróss með sonum sínum og Kristjáni
prinzi og vígði þar landbúnaðarsýning; er
hún afarfjölsótt og er hið bezta yfir henni
látið.
Noregur. Frá þinginu er nú ávarp
komið til konungs, sem skorar á hann, að
gæta svo til, að norska þjóðin megi um
frjálst höfuð strjúka gagnvart þeim, sem
her og flota stýra ogupp þykir komið um,
að þeir hafi látið beita sjer fyrir laun-
brögðum móti þjóðinni 1884 (bissulásamál-
ið) og aptur í fyrra (leyndarútbúnaður
herskipa).
England. Gladstone er nú orðinn all-
vel sjáandi á því auganu, sem við var
gert, en haft er eptir honum, að hann
hyggi af þingstörfum framvegis, og muni
vart bjóða sig fram til kosningar í næsta
skipti.
Ekki fjarri, að segja mætti um atferli
stjórnmálaflokkanna, að þar geri nú hvorki
að reka nje ganga. Viggar þykjast ekki
þurfa að ugga um framgöngu fjárlaganna,
en þó verður hennar líklegast að bíða til
lolca mánaðarins. Kappar þeirra áttu fund
með sjer í Leeds og skutu þar merkjum
upp til andvígis móti lávarðadeildinni.
Ályktargreinirnar fóru fram á að takmarka
rjettindi þeirrar deildar; henni skyldi ó-
heimilt að gera nokkur þau nýmæli apt
urreka, sem fulltrúadeildin hefði gert úr
garði, og þær breytingar lávarðanna skyldu
ógildar, sem fulltrúadeildin vildi ekki fall-
ast á, er nýmælin kæmu aptur, og skyldu
þau svo verða að lögum fyrir konunglega
staðfesting. Hjer er að vísu höggið ekki
eins hátt reist, eins og þegar talað er um
að skýfa lávarðadeildinni útíbuskann, en
langt mun að bíða áður mótstaðan bilar
og hjer kemst allt í kring. Traustið á
kosningasigri Vigga hefir heldur rýrnað
en vaxið á seinustu tímum.
Landsleigusamningurinn við Kongostjórn-
ina, eða Belgjakonung, hefir mætt mót-
mælum af hálfu Frakka, Þjóðverja og
Tyrkja. Frakkar taka þar djúpt í árinni;
en þegar er talað um miðlunargeinir við
Þjóðverja, og fæstir trúa á, að hjer leiði
til stórvandræða.
Prinsinum af York, elzta syni prinsins af
44. blað.
Wales, er nú sonur borinn, og er sá hinn
þriðji í erfingjaröð Bretaveldis.
Þýzkaland. Keisarinn (og dróttning
hans) kominn á sigling til Noregsstranda
eins og hann á vanda til, en áður en hann
lagði af stað, gaf hann þann dag (1. júlf),
sem Carnot var færður til legstaðar i
Pantheon, lausn þeim tveimur frönsku fyr-
irliðum, sem hlutu í fyrra varðhaldsdóm á
Þýzkalandi fyrir njósnir á Helgolandi og víð-
ar, þar sem til varna er búið við hafnir
Þjóðverja. Þetta göfuglyndisbragð keis-
arans mæltist alstaðar hið bezta fyrir, og
Casimir Périer mælti svo viknandi til
Miinsters greifa, sendiherrans, sem færði
honum boðin: »Jeg bið yður að tjá Vil-
hjálmi keisara þakkirnar frá oss. Á öðr-
um eins degi og í dag munu hin veglyndu
boð keisarans bergmála í hjörtum tveggja
mikilla þjóða!«
Ítalía. Snemma í júnímánuði sagði
Crispi af sjer og eptir langa baráttu tókst
honum að koma saman nýju ráðaneyti,
sem hefir lofað að fara hvað unnt er i
niðurfærslu útgjaldanna. Þó allir sjái, að
það muni lítt hrökkva til að bæta úr fjár-
vandræðunum, er nú hávaðaminna en fyr
á þinginu og menn hafa verið að bíða
eptir nefndarálitinu 18 manna um, hvers
l'reista skuli til að koma fjármálunum í
skaplegra horf framvegis. Hjer þarf þá
þolinmæði til, því nefndin skal ekki kosin
fyr en í nóvember.
Hinn 16. júní hleypti ungur maður nokkr-
um kúlum á Crispi, er hann ók til þings-
ins. Ráðherrann sakaði ekki. en upp hefir
þótt komast síðar, að þessi morðráðsmað-
ur sje í samsærisdeiid óaldarmanna, sem á
er drepið í greininni frá Frakklandi. Tvö
stungumorð nýlega framin, annað í Liv-
orno á ritstjóra, mikilsvirtum manni og
fyrrum fyrirliða i sveitum Garibaldi, en
hitt í Turin á manni, sem á veitingastað
hafði farið ómildilcga orðum um athæfi ó-
aldarbófanna. Að þeir sje vel liðaðir á
Italíu má af því ráða, að síðustu dagana
hefir lögreglan í Rómaborg fært af þeim i
varðhöld 145. — Hvorki í Turin eða Liv-
orno hendur haf'ðar á morðingjunum.
Ungverjaland. Þaðan er að segja, að
Wekerle varð aptur ráðaneytisforseti, og
að efri deild eða höfðingjadcildin Ijet loks
undan í málinu um vigslulausan hjúskap.
Bolgaraland. Stoilow, sem tók við
stjórnarforustu eptir Stambulow, kemur
sjer vel, og er gætinn maður og þjóðholl-
ur. Hinn varð æ ráðríkari og áttu margir
harðra kosta að kenna af hans hálfu. Af-
burðavitsmuni Stambulows og dug kann-
ast allir við, og þá ekki sízt Ferdinand
fursti sjálfur, og vart mundi nokkur ann-
ar hafa komið landinu svo á uppgangsveg
eða eflt sjálfstæðishug Bolgara.
Serbía. Alexander konungur er nú i
heimsóknargisting hjá soldáni í Miklagarði
og er sagt, að siðar ætli hann sjer að sækja