Ísafold - 12.09.1894, Qupperneq 2

38
Þegar Ijósker þetta var fyrst auglýst til
leiðbeiningar fyrir þilskip, þá glöddust
víst flestir yfir því, að hafa þar fengið
tryggingu á hinni hættulegu leið fram með
Suðurnesjum og fyrir Skagann. En þetta
brást að nokkru leyti, því ljósið var hulið
allra sjónum á varasömustu leiðinni sunn-
an með landi, og sást fyrst djúpt af Býja-
skerseyri. Seglskip höfðu því engin not
af ijósinu þar, sem þau höfðu þess helzt
þörf. Hvort þetta fyrirkomulag heflr ver-
ið auglýst eða ekki, það man jeg ekki; en
víst er um það, að ekki sjest það á sjó-
kortunum, sem þó er vanalegt, er svo
stendur á, og hefði það gert miklu meira
gagn; þá hefðu menn haldið ljósinu alla
leið frá Eeykjanesi, því þá næðu ljósgeisl-
arnir saman frá Eeykjanesvitanum og
Skagaljósinu, og menn gátu vitað, hvað
langt var komið, og hefðu því verið marg-
falt betur settir, ef ljóskerið hefði mátt
lýsa aila leið með landi fram.
Fyrstu árin bar ljósker þetta mikið góða
birtu á þvi svæði, sem þess naut við, og
sást í þeirri fjarlægð, sem hæð þess og
styrkleiki leyfði í bærilegu veðri; en á síð-
ari árum heíir því farið sífellt hnignandi,
og nú er það ekki lengur til nokkurs
gagns.
Mjer þótti það næsta kynlegt, að Ijósker
þetta skyldi hafa tekið svo mikilli breyt-
ingu á þó ekki lengri tíma. Mig bar þar
að hinn 26. f. m. og greip jeg þá tækifær-
ið til að skoða ijóskerið; og þykir það
liklega óþarfa atskiptasemi, þar sem öðr-
um er það starf á hendur falið. Ætlajeg
nú að iýsa ásigkomulagi ljóskers þessa.
Glaskerið á ljóskerinu er sprungið hring-
inn í kring og stór flaski heflr sprungið
upp niður úr hringsprungunni, sem legið
heflr við að ganga á mis, og er því Ijós-
kerið ekki vel þjett. Þannig hefir Ijósker-
ið verið notað á annað ár, og ekki annaö
verið aðgert en að festa flaskann með
blikkræmu. Einn lampi var þá til afnota
með tveimur brennurum, og var hvorugur
mátulegur í lampann. Pípurnar á þeim
voru allt of mjóar, sem eðlilegt var, því
að þær voru teknar úr lömpunum í Eeykja-
nessvitanum, og urðu þess vegna ekki
notaðar, nema vefja um þær vír til að halda
þeim föstum í lampanum. Auk þess var
ekki mögulegt að hreifa kveikinn í öðrum
brennaranum með skrúfunni, svo að ekki
varð kveikt á honum. Hinn brennarinn,
sem kveikurinn var færanlegur í, var litlu
betri, því að kveikpípan var svo brunnin
að ofan, að ekki var hægt að fá logann
jafnan.
í fyrra vor hafði verið smiðaður annar
lampi úr látúni, en þegar hann kom suður
og var mátaður í ijóskerið, þá komst hann
ekki fyrir. Hann var því sendur þegar í
stað til umsjónarmanns vitanna þar syðra
til aðgerðar og hann beðinn að láta hann
koma hið bráðasta aptur. En hann var
ekki kominn frá honum, þegar jeg var
þar staddur.
Nú er augljóst, að sökum hins óbrúk-
lega lampa verður ijósið ekki annað en
einn reykjarmökkur; sezt reykurinn innan
í glaskerið, svo að þetta litla ljós verður
á skammri stundu ósýniiegt, þótt það
kunni að lifa. En það kvað ekki vera
neinn hægðarleikur að halda í því lífinu.
í stormum lifir það alls ekki. Þar að auki
er ómögulegt að hreinsa ljóskerið, því að
Ijósreykurinn hefir læst sig inn í sprung-
una, svo að hún er kolsvört, og sökum
þess að glerið er þykkt og bárótt, þá slær
svo miklum skugga á allt. gierið, að það
sýnist vera svart, þegar staðið er hjá þvi.
Þetta á nú að heita íslenzkur viti, sem
menn eiga iíf og eignir undir. Öðru eins
hefði jeg aldrei trúað, hefði jeg ekki sjeð
það með eigin augum.
ITmsjónarmanni Ijóskers þessa kvað hafa
verið gert aðvart um ástand Ijóskersins
o. fl., sem honum kemur við, og það hvað
eptir annað, og kvað hann ekki hafa gef-
ið því neinn gaum. Slíkur maður mun
naumast hæfur til að hafa svo áríðandi
starf á hendi.
Yið þetta tækifæri tók jeg mjer það
leyfi, í augsýn Ijóskeravarðarins, að taka
í burtu þá hlíf af. ijóskerinu, sem verið
hefur því til fyrirstöðu, að ljósið gæti
sjezt á grunnieið sunnan með landi, svo
að það gæti ef til vildi komið að einhverj-
um notum á meðan því yrði haldið lifandi.
En hins vegar legg jeg þann dóm á um
ijósker þetta, að það sje alveg ónýtt og
alls ekki takandi í mál að brúka það
lengur. Það væri hið mesta hneyksli, að
baslast lengur við slíkan garm, sem eng-
um verður að liði, en miklu fremur dreg-
ur menn á tálar.
Það þarf því að koma annað ljós á
Garðsskaga hið allra bráðasta, og betra
en það, sem nú er. Jeg hefl því hugsað
mjer, hvernig ljósker þetta ætti að vera,
og er það á þessa leið:
Á Garðsskaganum þurfa að vera tvö
ljósker, sem sýna hvítt ljós í allar áttir og
loga skært og greinilega. Annað verður
að vera að norðan og hitt að sunnan, og
svo utarlega á Skagatánni, að hæfilegt
millibil verði milli þeirra, og þannig fyrir-
komið, að þau beri saman, þegar skip eru
hæfilega langt undan Býjaskerseyri. Sjó-
varnargarð þarf að hlaða kringum vitana,
til að verja þá sjávarágangi. Með þessu
fyrirkomulagi væri því alveg afstýrt, að
farmenn villist á Skagaijósinu og Eeykja-
nessvitanum, sem heflr víst ekki svo sjald-
an komið fyrir. En ekkert er eðlilegra
en að siíkt komi fyrir, þegar tvö ijós, sem
eru svo náin, hafa sama lit og einkenni,
en stærðarmun er ekki hægt að gera sjer
grein fyrir í myrkri, þegar ekki sjest nema
annað ijósið í einu.
Innnesjaljósunum er líka mjög ábótavant.
Valhúsijósið er óbrúkanlegt ijós til leið-
beiningar fyrir þilskip. Það er fremur
viliandi en leiðbeinandi. Það er allt ofiangt
frá sjó, of hátt þegar þoka liggur á fjöll-
um og dimmt er upp yfir, og sjest þá alls
ekki sökum þess, að það er of iítið til að
brjótast gegnum rakamikið lopt, og sæist
þá betur ef neðar væri. Þegar þannig
hagar til, ber það ósjaldan við, að loftið
er þynnra neðan til en er ofar dregur, og
þar af leiðir það, að Jjós, sem stendur
nær sjó, sjest betur en Ijós, sem er lengra
frá sjó. Valhúsljósið ber því að afnema
hið fyrsta og reisa reglulegan vita á Gróttu,
sem sýnir rautt ljós í allar áttir. Hann
þyrfti ekki að vera mjög stór, bara ef
glerhjálmurinn er nógu skær. J
Enn er eitt athugavert við þessar Inn-
nesjaljóstýrur. Hvað skyldi bera til, að
ekki er kveikt fyr á þessum týrum en gert
er? Jeg get þó ekki sjeð að það sje til of
mikils ætlazt, þótt menn mættu hafa þeirra
not, þegar dimmt er af nóttu og þeir eiga
hjer leið um. MestalJan ágúst er meira og
minna dimm nótt og frá 15. dimmir nótt;
óðum, svo að um 20. ágúst er alveg svart-
nætti. Nú voru einmitt fiskiskip að koma.
heim frá Vestfjörðum og víðar að á þessumi
tíma og hættu þá fiskiveiðum, og líka em
flutningaskip hjer á ferðinni fram og apt-
ur allan ágúst,. Þessi skip geta engin not
haft af þessum Ijóstýrum, þar sem ekki er
kveikt á þeim fyr en 1. september. Það-
er hlægilegt að gefa ekki innlendum mönn-
um kost á, að nöta þessar ijóstýi’ur, þegar
þeir þurfa á að halda, en vera að
burðast við að halda þeim lifandi fyrir-
skip, sem aldrei áræða að koma svo nærrii
landi, að þau geti sjeð þær.
Ljós þau, sem eiga að vera til leiðbein-
ingar fyrir skip, sem ætla til Eeykjavíkur,.
verður að kveikja i síðasta Jagi 15. ágúst,.
og ekki slökkva þau fyr en 20. maí í fyrsta
lagi, ef þau eiga að geta orðið innlendum,
skipum til nokkurs gagns. Ilver getur á-
byrgzt, að ekki geti borið storm að hönd--
um seinni hluta ágústmánaðar eða í byrjun
maímánaðar? Gerum, að nú komi storm-
ur af hafl og skip er statt um nótt fyrir-
innan innstu fiskimið hjer í flóanum. Það
hefir gagnslitin segl eptir sumarið og er þess
vegna varla færu um að þola storm. Hið
eina, sem skipstjóri tekur til bragðs, mun
verða það, að reyna að sigla undan landi?
meöan seglin halda. Nú tætast seglin
sundur, svo að ekk verður lengra komizt,
og getur skipið nú verið á enn vei’ri stað'
en það var í upphafi, svo að skipstjórinn,
er í vanda staddur. Hann heflr ekkert sjer-
til leiðbeiningar og verður því að tefla á
tvær hættur, hvernig sem fara kann, og
reyna að leita einhverrar hafnar. Heppn-
ist nú þetta, þá er öllu borgið; en beri eitt-
hvað út af, þá er við búið, að skip og
menn týnist, og þá mætti kenna því um,
að vitar voru ókveiktir. Daimi þetta”ættij
að sýna ljóst, að svo getur farið, að lítilli
hagur verði að olíusparnaðinum.
Jeg þykist nú hafa gert skyldu mína, að'
benda mönnum á þetta, og treysti því, að
þetta mál verði tekið tii rækilegrar íhug-
unar og hafðar á því skjótar framkvæmd-
ir, þar sem margra mann líf getur legið.
við ella.
Reykjavík, 10. sept. 1891.
M. F. Bjarnason.
Prestaskólinn. Æðra kennaraeinbættibi,
vib prestaskólann heflr konungur veitt 30. júlí
þ. á. cand. theol. Jóni Iíelc/asyni Hann kom
hingað alfarinn meb siðasta póstskipi,
Hollenzkur konsúll er kaupmaður W.
Christensen í Reykjavík skipabur og staðfest-
ur af konungi 10. júlí þ- á.
Sigling. Gufuskipið Rapid, 267 smál.,
skipstj. J. Bundvig, kom hingab frá Englandi
31. f. mán. eptir flskfarmi, er það fór með
aptur 8. þ. m. til Bergen, fram undir 2000
s’kpd., mest frá Fischersverzlun hjer og Duus^
verzlun í Keflavík, en nokkuð keypt af öðrum