Ísafold - 29.09.1894, Blaðsíða 2

£58
Lagarfljót er skipgengt (!).
í 32. tbl. »Fj.konunnar<i 7. ágúst þ. á.
er dálítil grein með þessari yfirskript, sem
jeg finn mjer skylt að mótmæla.
Grein þessi byrjar á því, að segja frá,
að nú hafi verið komizt með vöruflutning
í Lagarfljótsós, og mun það vera satt, að
loksins eptir margar atrennur hafi tekizt
að komast þar að landi með nokkuð af
vörum og timbri, með miklum örðugleik-
um ; en til nokkurs var að vinna i þetta
sinn, þar sem ánafnað var fyrir þettaþrek-
virki 7000 kr. samtals, úr iandssjóði og
sýslusjóðum Norðurmúla- og Suðurmúla-
sýslna; svo að auki kostaði hver hestburð-
ur, er fluttur var frá Seyðisfirði, 1 krónu.
Ættu flutningar til óssins framvegis að verða
nokkuð á þessa leið, sjá allir, hvaða vit
er i að framhalda þannig iagaðri uppsigl-
ing á kostnað landssjóðs; þvi sýslurnar
gætu og vildu aldrei rísa undir þeim kostn-
aði fyrir 2 eða 3 sveitir, þó kostnaðurinn
yrði minni en hann var í ár (hann var af
báðum sýslum 2000 kr).
Um gufubátaferðirnar fyrirhuguðu eptir
Lagarfljóti skal jeg að eins drepa á, að þó
Öllu, sem lagt yrði af iandssjóði fyrir allt
landið til brúa- og vegagjörða, yrði varið
um næstu 2 ár til að kosta skurði fram
hjá torfærunum í fljótinu, svo komizt yrði
með gufubáta upp í fljótsbotn, mundi það
litið hrökkva. Það sem enn fremur, ásamt
fyrnefndu, þyrfti að gæta betur að, er
dýpið í fljótinu, þegar upp eptir kemur, t.
d. á Einhleypingi við Ekkjufell er dýpið
ekki nema svo sem 2 fet, þegar fljótið er
litið, og ef til vill enn minna stundum.
Kostnaðurinn við þessa fljótsleið er fyrir-
sjáanlega svo ógurlegur, að engum manni
sem ber dálitið skyn á þess konar verk
sem þessa fyrirhuguðu skurði, mundi detta
i hug að ætlast til, að landsstjórnin fyrir
eitt hjerað á landinu legði út í svo mikinn
kostnað. Úthald gufubátanna sjálfra
mundi heldur ekki verða neitt smáræði.
Það mætti gott heita, ef einungis af og
til sigling í sjálfan ósinn gæti heppnazt
framvegis, en það er tvísýnt. Farvegur
fljótsins breytist svo árlega, að naumast
verður ár eptir ár farin sama ieið, jafnvel
líka ár og ár í bili svo miklar grynning-
ar í ósnum, að alls ekki yrði komizt upp
í hann; auk þess verður fljótsósinn ætíð ó-
aðgengileg höfn, nema í bezta veðri um
hásumar.
Góður akvegur beggja megin fljótsins
meðfram bæjum mundi verða hentugastur
fyrir flestar sveitirnar, og kostnaðurinn við
hann svo sem enginn í samanburði við
skurðina og gufubátana. Látum Upphjer-
aðsmenn, t. d. Fljótsdælinga, útvega sjer
gufubát á fljótið að ofanverðu. Þar er
nóg dýpi, nokkuð stórt svið yfir að fara,
og efstu sveitirnar svo vel efnum farnar,
að þeim mundi ef til vill veita hægt að
kostá bátinn af eigin ramleik, efþærendi-
lega upp á mont vilja heldur hafa gufu-
bát til flutninga en góðan akveg.
Blöðin ættu umfram allt, að víkja hverju
máli, sem til þeirra kemur, á rjetta ieið.
Sízt ættu þau að taka þannig lagaðar
greinir, eins og þessa »Fj.konu«-grein, án
athugasemda. Það er nóg, að grunnhygg
in alþýða opt og tíðum gefur hinum og
þessum,sem kailaðir eru þjóðlegir og fram-
faramenn, tækifæri til að þeyta framfara-
flautir okkar íslendinga. Það er vonandi,
að aiþingi komi þessari Lagarfljótsleið fyr-
ir ætternisstapa, ef einhver yrði til að flytja
það ofurmegn heimskunnar á þing næsta
ár. Gamall Hjeraðsbúi.
Leiðarljósin við Faxaflóa.
Jeg hefi lesið »ísafold« 12. þ. m. og get
ekki annað en samsinnt hr. skólastjóra
Markúsi F. Bjarnasyni, að vitarnir kringum
Faxaflóa eru mjög ófullkomnir og illa lag-
aðir til að leiðbeina skipura og opnum
bátum. Einkum er vitinn á Skaganum,
sem ætti að vera beztur, mjög ljelegur.
Sama er að segja um Valhússvitann. Þess-
ir vitar ættu að vera svo háir og lýsa svo
vel, að þeir sæjust báðir undir eins í nokk-
urn veginn góðu veðri. Sjómenn og út-
gerðarmenn hefðu ómetanlegt gagn af því,
og skip gætu þá margopt á náttarþeli leit-
að inn í Faxaflóa og haldizt þar við eða
jafnvel komizt inn á Reykjavikurhöfn, í
stað þess að nú verða þau alloptast að
halda til fyrir utan Skaga, af þvi að þau
sjá eigi vitann þar; hreppa þau svo stund-
um storm og mega láta reka til hafs.
Fiskimenn á opnum bátum hefðu og mjög
mikið gagn af þvi, ef vitar þessir lýstu
vel. Þeir gætu þá róið lengra, og ef til
vill aflað meira en þeir nú gera, ef þeir
mættu reiða sig á vitana. Og fiskiveiðarn-
ar eru vitanlega aðalatvinnuvegurinn við
Faxaflóa að vetrinum til.
Enn fremur eru nú farnar að tíðkast
gufubátsferðir um flóann, og er líklegt
að þær haldist. Þau 2 ár, sem jeg hefl
verið fyrir gufubátnum »Elínu«, hefl jeg
margsinnis í dumbungs veðri eigi getað
komizt inn á Reykjavíkurhöfn um nætur-
tíma sökum þess, að Valhússvitinn stendur
svo langt frá sjó og lýsir svo dauft, að
hann verður ekki greindur frá hýbýlaljós-
um. Þessi viti ætti að vera i Gróttu, því
að þar er fyrst svipazt eptir landi, er siglt
er inn flóann. Stæði vitinn þar, og ef Skaga-
vitinn væri svo hár og lýsti svo vel, að
sjá mætti þá báða í senn, mundi það ef-
laust stórmikið hjálpa mörgum. Sömuleiðis
væri það og öldungis nauðsynlegt, að á
báðum þessum vitum væri byrjað að kveikja
1. ágúst ár hvert, því að um það leyti er
mikið um skipaferðir hjer á flóanum, eink-
um til Reykjavíkur.
Jeg hefi sjeð vita þá, sem gerðir voru í
fyrra á Færeyjum. Við innsiglinguna til
Trangisvaags eru 4 vitar, og annarsstaðar
eru fleiri vitar sæmilega góðir. Umbót í
því efni er engu síður nauðsynleg hjer en
í Færeyjum, þar sem skipaferðir eru sífelt
að fara í vöxt hjer urn Faxaflóa.
Reykjavík 26. september 1894.
I. Ilansen.
Fjármarkaðir. Fjártaka á fæti lítur
út fyrir að verða muni allmikil í haust.
Meðal annars sendir pöntunarfjelag Dala-
manna 6,000 sauði og veturgamalt íje á
einu skipi, sem kemur til Borðeyrar, og
við þann farm bætir kaupmaður Riis þar
1500 frá sjer. Þeir Björn kaupmaður Sig-
urðsson í Skarðsstöð og S. Richter í Stykk-
ishólmi (Gramsverzlun) leigja Stamford í'
sameiningu eina ferð undir 1000 sauði frá
hvorum. TTm Suður-Þingeyjarsýslu og
Eyjafjörð voru markaðir um garð gengnir,
er frjettir hafa síðast borizt. Þar hafði
McKinnon (Slimon) og kaupmenn ein-
hverjir keypt til muna, og geflð 14—15 kr.
fyrir tvævetra sauði, og 10 kr. fyrir vetur-
gamalt, allt óviktað.
Tiðarfar. Agætissumar og bezti hey-
skapur yflrleitt um allt norður- og austur-
land. Vestanlands meðalheyskapur, og þó
heldur betur, einkum þar sem þurrlent]er.
Um suðurland heyskapur síztur yflrleitt^
sakir óþurrka, þó sæmilegur, nær meðal-
ári almennast; sumstaðar miður, einkum
slæm nýting á töðum, og heyannir enda-
sleppar sakir votviðranna þennan mánuð
allan nema fyrstu vikuna af honum.
Skrifað úr Skagafirði 10. sept.: »Þessi
sláttartími, sem nú er að enda, heflr verið
hinn ágætasti. Grasspretta í góðu meðal-
lagi, nýting hin bezta, svo að hey eru
með mesta móti hjá bændum, og öll með
beztu verkun«.
Úr Snœfellsnessýslu skrifaö 23. þ. mán.i
»Hjer í sýslu hafa gengið langvinn úrfelli,
og stundum stórrigningar. Heyskapur víst.
ekki meiri en í meðallagi, sakir óþurrk-
anna. Margir eiga dálítið af heyi útienn«^
Hval rak 18. þ. mán. (sept.) á Barða-
stöðum í Staðarsveit á Snæfellsnesi, þrí-
tugan milli skurða.
Eptirmæli.
Dáin er 6. maí síðastl. ein af beztu konum
Holtaprestakalls á Rangárvöllum, Sigríður-
Arnadóttir, húsf'reyja á Litlutungu í Arbæjar-
sókn. Fædd 18. apr. 1854 að Árbæ í Holtum
og upp alin þar með foreldrum sínum, þangab'
til hún 14 ára fluttist með þeim að Brekkum
í sömu sveit. Foreldrar hennar, sem bæði
lifa nú á gamalsaldri, eru sómahjónin: Árni
bóndi á Brekkum Helgason, Helgasonar stú-
dents, er bjó á Ytri-Njarðvík, bróður Árna
biskups Helgasonar á Görðum, og kona hans.
Guðrún Jónsdóttir, dótturdóttir sira Jóns
sál. riddara á Breiðabólsstað á Skógarströnd
Arið 1878 giptist Sigríður sál. eptirlifandi
manni sinum Ólaíi bónda Jónssyrii á Litlu-
Tungu, bjó hún þar alla tíð síöan með hon-
um i 16 ára farsælu hjónabandi, og búi góðu
er blómgaðist því meir, er lengur leið. Þrjú
börn eignaðist hún með manni sínum, öll mjög
efnileg, og lifa þau móður sina, 1 fermt og 2'
yngri.
Að þessari konu er hin mesti skaði og ept-
irsjá, eigi að eins hennar nánustu, heldur og.
fjelagi hennar og öllum sem hún gat náð tiL,
því hún var ágætiskona, enda var hún af þvi
bergi brotin. Flesta hatði hún þá kosti, er
öllum fara vel, en konum þó eigi sízt: blíð-
lyndi, hógværð og stilling. hjartagæzku og
hugulsemi, grandvarleik og ráðvendni til
orðs og æðis, og öll háttprýði einkenndi konu
þessa, en allir þessir kostir með mörgum dygð-
um fleiri áttu rót sína í trúuðu og guðelsk-
andi hjarta. Hún var manni sínum í alla
staði ágæt eiginkona, og rækti með ráðdeild'
og reglusemi heimili sitt og bú, er bar þess
beztan vott með blómgun oggóðum viðgangi;
börnrrm sínum var hún hin bezta móðir og
vandaði mjög uppeldi þeirra, og hjúum sínum
var hún hugljúf húsmóðir. Bágstaddir áttu
sjer varla betri vin en hána, þar sem hún
mátti viðhjálpa, enda var góðmennska hennar
alkunn. Yar það viðkæði, er heyrðist getið