Ísafold - 22.12.1894, Blaðsíða 2

334
hægfara á sama hátt og tíðkazt hefir til
þessa dags, að ekki tjái lengur að feta
sömu vegi í öllum greinum og gjört hefir
verið frá iandnámstíð, og allra sízt sje
viðunanlegt að hafa enda miklu aumari
búnað í sumum greinum en hjer tíðkaðist
á fyrri öldum ; að nú sje ekki annað ráð
fyrir hendi en afklæðast nokkru af mið-
aldahamnum og taka á sig gervi þjóðanna
i kringum oss ; að oss sje nauðugur einn
kostur að hætta. einhverju, að leggja dálít-
ið í sölurnar fyrir að öðlast dálítið af
verklegri menningu hinna siðuðu þjóðaða;
að þótt hin andlega menntun sje dýrmæt,
sje hún engan veginn einhtit í baráttuni
fyrir lifinu; að oss dugi ekki iengur að
horfa á aðrar þjóðir leggja undir sig hvern
náttúrukraptinn eptir annan og taka hann
í þjónustu sína, meðan vjer sjálfir látum
oss nægja að gjöra hartnær öll verk með
handafli; fað það sje ósamkvæmni að kvarta
yfir fólksfæð í landinu, meðan náttúran
sjálf, sem hefir mörg miljón manna afl,jer
látin lítt notuð7 og meðan sveitarstjórnirn-
ar gjöra fremur að fæia fólk frá sjer en
gjöra tilraunir til að afla þeim arðberandi
vinnu.
Ekki er við öðru að búast, en að þessar
skoðanir mæti allmikilii mótspyrnu fyrst
í stað. Vjer getum ekki ætlazt til. að all-
ir, sem eru aldir upp við hina núverandi
atvinnuvegi, geti sætt sig við stórgjörðar
breytingar, nje þori að hætta miklu fje til
nýrra tilrauna, sem vafi getur verið á, hvern-
ig muni reiða af. í atvinnumálum og sam-
gangna hljóta framsóknarmenn og íhalds-
menn að »vega salt« hvorir á móti öðrum
á sama hátt sem í stjórnmálum, og þurfum
vjer ekki að kippa oss upp við það.
Það mundi hafa þótt fjarstæða mikil
hefði því verið spáð fyrir ári liðnu, að
ekki væru nema nokkrir mánuðir þangað
til alvarlega yrði sezt á rökstóla og það
á alþingi sjálfu,um hvort ekki væri leggjandi
í, að kosta allmiklu fje i samanburði við
efnahag lands vors til að koma á fót marg-
falt tíðari gufuskipsferðum hjer á milli út-
landa og meira að segja til þess að leggja
járnbraut hjer á landi. Og ekki er alþingi
fyrir löngu slitið, er nýtt mál kemur til
sögunnar, hvort ekki sje tiltækilegt að
nota vatnsafiið i EUiðaánum breytt í raf-
magn, til þess að lýsa og verma Reykja-
vík.
Bæði þessi málefni hvíla sig að sönnu
nú sem stendur, og getur því verið að
margir ímyndi sjer, að þýðingarlaust sje
að minnast frekar á þau: þau sje sofnuð
fyrir fulit og allt. Látum ókomna tímann
skera úr því. En jeg hefi þó þá sannfær-
ingu. að ekki líði langur tími áður þau
rísi upp á ný, og því sje gild ástæða til
þess, að vekja almenning til að hugsa um
þau.
Það hlýtur hverjum manni að liggja í
augum uppi, hve mikilsvert það er fyrir
allt viðskiptalíf vort við önnur lönd, að
sem tíðastar samgöngur sje milli vor og
umheimsins, og £;ð ekki sje unandi við,
að meira en heill mánuður líði um hásum-
arið til að fá svar gegn brjefum sínum
hjeðan, og það einmitt um hinn svo nefnda
verzlunartíma, og að þótt tíðari gufuskips-
ferðir geti ekki algjörlega bætt úr frjetta-
þráðarskortinum, yrði þó fjarlægð vor frá
hinum stærri verzlunarbólum heimsins
miklu þolanlegri, ef gufuskipsferðir hing-
að væru tíðari, sjerstaklega ef þær væru
frá Bretlandseyjum. Ogþámá ekki gleyroa
því, að það hlýtur að hafa allmikil áhrif
á aðsókn útlendra ferðamanna hingað um
hásumarið. En það segir sig lika sjálft,
að svo framarlega sem vjer eigum að hafa
not útiendra ferðamanna, sem aðrar þjóð-
ir, eins og t. d. Svissar og Norðmenn, verð-
um vjer að geta boðið þeim sönn þægindi
sem aðrár þjóðir, eptir því sem föng eru
á. Sumarið 1893 talaði jeg við foringjana
á beigisku heræfingaskipi er kom hingað
til Reykjavíkur. Spurðu þeir mig hvað
langur vegur væri til Geysis og höfðu i
hyggju að fara þangað meðan þeir dvöldu
hjer; en er þeir heyrðu, að ekki væri hægt
að ferðast í kerru, hvað þá í gufuvagni,
hugðu þeir af fyrirætlun sinni, og svo
mun með marga aðra,.
Jeg ætia ekki að leiða neinum getum
um, hvort járnbraut mundi borga sig hjer
á landi enda á hinu fyrirhugaða svæði;
en svo framarlega sem járnbraut verður
nokkru sinni lögð hjer, verður fyrsti spott-
inn austur í Árnessýslu, hvort heldur það
verður um næstu aldamót eða ekki fyren
eptir 2—300 ár. Þeir sem hafa nokkra
staðarþekkingu hjer hijóta allir að vera
sömu skoðunar, og það er miklu hrein
skilnislegra að neita hreint og beint að
nokkur járnbraut verði lögð, en að stinga
upp á að ráðast áður í járnbrautarlagn-
ingu landið af enda og á (milli Reykja-
víkur og Akureyrar).
Hvað gufuskipsferðirnar snertir mætti
takast mjög klaufalega til, ef þær ættu
ekki að bera sig. og það enda þótt farm-
gjald yrði sett töluvert lægra en nú á sjer
stað hjá hinu sameinaða danska gufuskipa-
fjelagi, enda þótt telja mætti víst, að það
yrði keppinautur hvers annars fjelags, sem
kæmi á fót gufuskipaferðum hjeðan til
annara landa.
Um raflýsing og rafhitun Reykjavíkur
má að sönnu segja, að rafmagnsfræðin sje
enn að miklu leyti í bernsku; hún eigi
eptir að verða fullorðin, og varasamt sje
fyrir oss að leggja út í neitt það, sem ekki
sje fullreynt sem gilt og gott hjá öðrum þjóð
um. Þetta kann satt að vera að nokkru
leyti. En ekki mun líða á löngu áður
vjer getum gengið fullkomlega úr skuarga
um hvílíkan undra fjársjóð vjer eigum fólg-
inn bjer í náttúruöflunum, og þær raddir
munu koma upp áður langt um líður að
verjandi sje töluverðu fje til að rannsaka,
á hvern hátt sje hægt að gjöra þau sjer
arðsöm.
En það sem ef til vill ekki mundi hvað
minnst í varið fyrir framtíð vora, væri
það, ef þetta umliðna ár leiddi oss á nýa
braut til þess að gefa betur gaum að at-
vinnuvegum landsins. Meðan fátæktin,
mannfæðin og verkleg vankunnátta skín út
úr öllu voru daglega lífi, stoðar lítið að
biðja um eða heimta meira frelsi. Það er
fyrst von um, að kröfum vorum verði
meiri gaumur gefinn, þegar vjer sýnum, að
vjer getum lifað dálítið sjáifbjarga, þeg-
ar vjer getum staðizt, þó að nokkuð sje
hart í ári, og þurfum ekki að þiggja náð-
arbrauð annara þjóða. En áður en það
er fengið verðum vjer að taka nýja stcf'nu
og láta reynslu annara þjóða kenna oss
að gjöra náttúruna oss undirgefna.
Hj. S.
Á r i p af
ferðaáætiun landpóstanna 1895.
Tafla þessi, er hjer fer á eptir, mun fíestum,
duga, þótt sleppt sje hinum minni háttar póst-
stöðvuin, enda má ætlast nokkuð á um þær
eptir henni. Hún er miklu handhægri en á-
ætlunin í heilu iíki (sem annars íæst á öllum,
póststöðvum), og hefir auk þess þann kost, að-
sjá má á augabragði, hvern frest þart til að-
fá svar aptur hjer um bil hvert á land sem
skrifað er. —
Hj.h. = Hj&rðarholt; Gr.st. = Giímsstaðir^
Pr.b. = Prestbakki ; Bj.ii. = Bjarnanes.
I 21 jan 13febi 8 mrz 4 ap 29 ap 24 maí 21 júní 10 júlí 31 júlí 27 ág I8sept 12 okt 10 nóv 10 des 5 jan
u. s 'S o e8 u ■+H -ri O 5 Jd N Oh oö C £ £ > cn fl • G. © 3 C- p -p ® Q ‘O ® cð _ -n -* 5,r__u <fi G n 'r~~'
•ee^. .U tH -£ S ■' a ,-ö :s -s, e ■% -o * nn —• ic IM fN *>l — — ^ 03 — ^ h “H oi
cn ‘C ft i rfi rz 'v; •03 fl -*H • —5 cð -O - p_c3 G C-h jfp. Q-A4 > © 5 •M .© fl Cð fl ‘fl ‘fl ‘ð © © C'OrQ.^ _ C -r-s(fi Tfi a 8882**822.0 83882
'HH* t+H ») W SíEB r® ® “ fi’o.í, Ifð P- _ CO CO CO LO —• CO O r- co
1 <♦_ <M co H G cts £ ‘ö ^ O q -Sj cr co co n io o oi í. r- t o COOICN—<—‘CC^O.1 OJ 0J d _
fO Æ öí •eð C .tH Q U N U> *— ‘H- ‘— vr. *■* *-> •*-> > f/3 c Cá rO u p- aj G C 3 JJP CUM *0 © Z . CÁ © fl ctí C ‘fl -ö . H © ® Q C, rQ . ■'h-h — G 'rr-j' • Ö) to H COOlfM — O 03 03 —■ rH (M'M'M'M—-
< <8-O M ú 5| 2 ^‘3 “g’f'i-o® § a g- a a rs,-^-« •«* % ° o ^ — co'o^ir.—ioo<jð-Q>cr>05 -H H 0 rji ->i oi ^ oi - -H
•<s> £^ o p •h N - ‘p . 43 GuJA > © o 1 SrS.sL-^'- —< o c r-i CO CO-fOO CM —< lO —i 0-1 CM —< U- CM (M —— Þ- CC
•eed £ > 16 jan 6 febr 1 mrz 27 mrz 21 apr 16 maí 13 júní 3 júlí 24 júlí 20 ág llsept 5 okt 2 nóv 2 des 28 des
M Ph rH V, fO i -I— -r— r-> • -I-H *I 4 I (f) Cð hO u ÖC Ph-^Í -o © OiOtMOCQiOMHHP-P^cCCC —< -h —i ClfM—<CO(M-h—<-h—(
S- S 'S <o •ee « £ X q^N^Þ.-hhq-— -- H -O u P- P- 5 .rH »rH b£ Pujji .Q © •M,-*-1 g oö eö £ .fls.pj.Pj-cð © O 'O 01HCO01X01(X)COCO’f,OHpp —<—( 0103— 03 03 —i H
•S •<s> 'v; ’u •eö £> &M < p - - n -'i; gio^: h +-> > > s S-s^rÍA-Sff -§■§■§ -f(MX)lOP-fHCOCOPOCOHO 01 03 —1 — —l 01 H —1 CO
s -M . H •eð co £ * p Í- N 1- -— c c ‘— p -W p > 91 Oi r© H P- £ ‘C .0 Ph P—M .q © •r—5-*h 2 eC £ • r—5. Q.-CÖ ® ® O Q ' O iO0lO^C:03COCOOCOCOrfrO'Nl 01 03 01 —< 01—4—4 03030301
‘C ■ f) rz <4-1 ,u >> HH <D CC G J- N ~ 'O 'O G 0-2 2 *ö-d ÖJD fl-M *o © •>—£ d £ £ •—j-rt »cö © O 55 "ö COL-rþ054^cOCOCOkO—icdor-o —< H —4 03 03 —1 CO 03 -n h —<
5 ■ s- £ •eá í>> © CO § Z £ £.'5g ~i (ac a.5 5.0 ® OOtDH<COCCCDOI(Ma^OCSCCr—CO 03030IH— 03 —• —• 0’ 03 03
o o & s Ö3 43 £ t gB B Á'|.g.g= — 3 - S - —S-.-ce e « 0 fl.tí lOCOO'fP01COCO-J©Xrt,^C3 030101— 03 — — 01 01 03 03
'Q ’ u •ee ©* £j4 < G U N »- -— '2 '- ^ 4J4-J4H>a) 5 X) u P, 2 £ Gpfl íjcPh O-M .Q © • G-.h G sð fl fl -Ö ° -oð ® © O flO r/r cfi h PXiCOiOP0'fiO0l-tiOX> h —< h — 03 03 — 03 03 h H
•cöS u * "^CQ C H S3 H U '—m 0 H 4-* > CG Cg -© *- P- P- £ vQ »r- vrH tUD PhJíJ q © B *« a-S-.-^-s g 0 03OtH — l' 'COCOOð »00000 H — 01 03 — 03 01 — —
H4->>cr> cð -p 2 ‘fl -0 -p W) ‘O © OiO01t--HOCOXrfOHiC03O3 01 01 — — 03 01 H
5- s 'eo P M Ph C^,NV.l_-r-C-— +J > œ ort -O U> Gu Ph £ .H vr- þC pH_lá vQ © •r-.-H B « * a -<S e 0 a T3 ‘fCCOrfO^H^-HCOOCO'MCO —< —' 00 03 01 -H 03 —! -H —1 H
£ c» ‘C A fi rz £ •ce M QS-N-l_-r-Q'--r;H H 4—> > (/j 3 .5 £ P- P- g -G ^ 5 W) ‘O ® 00©H>-HXOOPiO©OCOCO —< -H 03 03 —< 01 03 —' —
•e* 15 - 0 9) ‘M fl N ÍH *r- C ‘— — -4—1 4—> > f/1 5 -O H P+ £ -3 S S ‘O ® a * s£-Ss.2>h* ® 0 ■f-fO'fœ’foioicooO'f’HH 03 03 ■—< —< -h 01 01 H
5 ■ u 3 'S <4H •ee Ö Cfi •M GHN-‘^‘ppir H H > Cfl 5j: >. MM o-úí -0 e •® - a * a a^Æ,-*** g ° c-o >0i005l0--l0íM(M<MOOrr(M^ti — —1 <N(M—' CO (M —
fl o > •eú^. as H P- Ph ^ -fl >H >3 5>c -0 ® a « « aSrg,.gJp8 0 03^0 03X030001— h*H®05 —*H 01 01 -h CO 03 —< H
Óð r*-* £ > '' Ph 1 Mj G 4- Jh N s- ‘rH p 4J +J > 8) eö -O -O k- P- 2 ‘G -G ix Ph-M vq © g eð 3 ® © fl ^ íC-fCOiCX-fCKNCOOO'f'HH 01 01 —' H H 03 03 H