Ísafold - 05.01.1895, Blaðsíða 2

2
irgar leyflr rúrnið ekki. Tilraunum þeim
er hjer er getið um, er nákvæmlega lýst
í bækiingum eptir docent Fjord, sem jeg
hefi sent ritstjóra þessa blaðs. [Eru til
sý-nis á skrifstofu ísafoldar].
I sambandi við þessa íshirðingu á Is-
landi stendur mjög mikilsvarðandi málefni:
flutningur á isvörðum fiski til útlanda,
einkum til Englands.
Auðvitað er Liverpool aðalsölustaður
fyrir allar afurðir iandsins, og því mikil
þörf á að fá beinar gufuskipaferðir þangað.
En auk þess ættum vjer að geta fært
oss í nyt hinar greiðu samgöngur milli
Islands og Englands, sem til eru og vjer
sjáum daglega rjett fyrir framan oss. Jeg
á hjer við hin erlendu fiskigufuskip.
Ef samvinna gæti komizt á milli vor og
þeirra, þannig, að þau kæmu við á ýmsum
höfnum og keyptu þar ís og nýjan fisk rjett
áður en þau færu heim til sín, væri tvennt
unnið: greiðar samgöngur við England, og
góð saia á nýjum fiski.
Hið danska gufuskip »Cimbria« mun fá-
anlegt til þess að koma við í Reykjavík
í sumar og kaupa þar ís og nýjan fisk.
Þannig háttuð samvinna þarf að verða
almenn á Islandi.
Hvergi eru betri skilyrði fyrir því, að
slik samvinna geti þrifizt en á Vestmanna-
eyjum. Fjöldi enskra fiskigufuskipa leggja
leið sína fram hjá eyjunum meiri part árs-
ins. Þar þyrfti því að hafa til nægar is-
birgðir og önnur skilyrði fyrir góðri sam-
vinnu við Englendinga. Vestmannaeying-
ar mundu hafa mikinn hag af slíkri sam-
vinnu, fá vinnu við ístöku á vetrum og
góða sölu á heilagfiski, sem eflaust mætti
veiða þar að miklum mun, ef vel væri
fyrir gefið.
í öðrum fiskiverum landsins mætti selja
aðrar fiskitegundir til útflutnings, t. d. kola,
lax og síld. Á þennan hátt gætu einnig
landsbúar sjálfir fært sjer í nyt hina mikiu
auðsuppsprettu, sem er í sjónum við strend-
ur landsins, en sem nú, meðan engin sam-
vinna er, verður útlendingum nærri einum
að notum.
Viðvíkjandi þessari samvinnu hef jeg í
skýrslunni i vor um rannsóknarferð mína
tekið fram ýms skilyrði (sjá: blautur fisk-
ur, Grimsby), og læt jeg mjer nægja í þetta
sinn að skírskota til hennar.
D. T.
Styrktarsjóður skipstjöra. Tomból-
an, sem haldin var hjer milli jóla og ný-
árs til ágóða fyrir þann sjóð, gaf af sjer
fullar 600 kr., að kostnaði frádregnum.
Fjelagið »Aldan« flytur svolátandi þakk-
læti fyrir það m. m.
»Vjer meðlimir »Öldufjelagsins« í Reykja-
vík þökkum innilega öllum þeim heiðruðu
bæjarbúum og öðrum út í frá, sem með
svo lofsverðum áhuga og vilja styrktu með
gjöfum, beinlínis og óbeinlínis, tombólu
þá, sem vjer hjeldum til eflingar hinum
nýstofnaða »Styrktarsjöð skipstjóra og
stýrimanna við Faxaflóa«, sem sjóðurinn
græddi á rúmar 600 kr. En sjerstaklega
vottum vjer hinum heiðruðu útgerðarmönn-
um þilskipa hjer í bænum, 9 að tölu,
þakklæti vort fyrir þeirra aðdáanlegu
framkomu í þessu máli. Þeir styrktu ekki
að eins tombóluna með ríkulegum gjöfum,
heldur þar á ofan sendu sjóðnum 75 kr.
í peningum á aðfangadag jóla, og með
þeim fy'gdi skriflegt ávarp til fjelags vors
og tilkynning um, að þeir hafl komið sjer
saman um að styrkja hinn ofannefnda sjóð
með árstillögum framvegis. Slíkt er sann-
arlega hrósvert og þess vert, að þess sje
getið opinber!ega«.
Smávegis eptir Dr. J. Jónassen.
i.
Ný endurlífgunaraðferð.
Merkur líífræðingur og læknir, Laborde
að nafni, heflr fyrir skömmu fundið ráð til
þess að endurlifga þá, sem líta út fyrir
að vera dauðir, en sem líf felst með og
lifnað geta, sje ráðum hans fylgt. Það
er þegar margbúið að reyna aðferð hans,
og heflr hún geflzt betur en nokkur önn-
ur og dugað þar, sem öll önnur vanaleg
ráð og aðferðir eigi hafa komið aö haldi.
Aöferðin hefir verið reynd og heppnazt
við þá, sem drukknað hafa, við hengda,
við þá, sem kafnað hafa í reyk eða eitur-
lopti, við yfirlið, við andvanafædd börn
og yfir höfuð í margs konar tilfellum, þar
sem allt útlit var fyrir, að maðurinn væri
dauður. Auðvitað dugar aðferð þcssi < kki
nema líf felist með manninum. Með því
að aðferðin er einkar-einföld, ættu allir að
þekkja hana og kunna, og reyna hana, ef
svo ber undir, sem optast mun vera, að
eigi næst til læknis eins fljótt og þörf gjör-
ist (hægast er að skrifa upp aðferðina í
bók sjer til minnis).
Aðferðin er þessi. Nú skal taka góðu
haldi með þumalfingri og vísifingri utan
um tunguna að framanverðu, annaðhvort
með berum flngrunum eða hafa klút eða
í'ýju milli flngranna og tungunnar, kippa
henni svo snöggt og vel fram úr munnin-
um, slaka svo aptur til, svo tungan gangi
inn aptur, kippa svo aptur að sjer og halda
þessu áfram með jöfnu millibili; milli þess
sem kippt er að sjer tungunni og slakað
til sje látinn líða álíka tími og sá,er líður
milli þess er maður andar að sjer og frá;
15—30 sinnum skal þannig kippa tungunni
f'ram á hveri'i mínútu; einkum ríður á því,
þegar tungunni er kippt fram, að tungu-
ræturnar dragist vel fram í munninn (líkt
og maður ætlaði sjer að kippa tungunni
alveg fram úr munninum); þar eð teygja
mikil er í tungurótunum, dragast þær apt-
ur á við, þegar maður slakar til. Þegar
maður verður var við, að tungan fer eins
og að verða stinnari fyrir, þá er það vott-
ur um, að maðurinn ætlar að fara að lifna
við, og verður maður þá vanalega var við,
að hann kyngir einu sinni eða optar og
að hann rjett á eptir sogar snöggt að sjer
lopt, likt og hann fengi hiksta, og er þetta
hið fyrsta einkenni þess, að hann er að
lifna við; sje þá haldið áf'ram tilraun-
inni, fer brátt að bera á reglulegum and-
ardrætti og maður f'er að finna til hjart-
sláttar.
Sjeu kjálkarnir fastir saman, þegar byrja
skal tilraunina, verður að opna munninn
annaðhvort með flngrunum eða glenna
hann sundur með spýtu, skeiðarskapti eða
þvílíku, og halda honum opnum og ná svo
í tunguna sem fyrst. Hafi maðurinn drukkn-
að, þá skal fyrst ná í tunguna, kippa henni
tvisvar til þrisvar að sjer, f'ara svo ineð í
vísifingur aptur í kokið og þrýsta á tungu-
ræturnar, og eins og draga þær að sjer til
þess að vekja klýju og uppsölu, svo vatnið
eða annað, sem maðurinn kynni að haf'a I
drukkið, spýtist upp, og þegar búið er að<>
þessu, skal áðurnefndum handtökum haklið
áfram. I stað þess að halda um tunguna.
með fingrinum, má vel hafa smá-töng.
Stöku sinnum heflrogverið reynt að þræða
sterka nál með sterkum tvinna eða fínrt
seglgarni og draga þráðinn gegn um tung-
una fyrir ofan tungubroddinn og kippa svo
í þráðinn, þegar kippa skal tungunni út.
Þessari lífgunartilraun verður að halda
áfram að minnsta kosti í 15 mínútur og-
opt lengur; fyr er ekki fullreynt.
Ábyrgðarmaður ,Þjóðólfs’dæmdur.
Eins og kunnugt er höfðaði ritstjóri
ísafoldar í haust mál gegn ábyrgðar-
manni »Þjóðólfs« fyrir hina lúalegu ó-
hróðursgrein hans 20. júlí í sumar út
af forsetaskiptunum í Bókmenntafjelag-
inu.
Mál þetta var dæmt í fyrra dag i
hjeraði (fyrir bæjarþingsrjetti), þannig,
að öll umstefnd meiðandi ummæli i
greininni voru dæmd dauð og ómerk,
að ábyrgðarmaðurinn, Hannes Þorsteins-
son, var dæmdur í 50 kr. sekt í landsjóð-
eða 15 daga einfalt fangelsi, ef' sektia
er eigi greidd í tæka tíð, og að hann
var dæmdur til að greiða ritstjóra Isa-
foldar 20 kr. í málskostnað.
Landsbókasafnið 1894.
Útlán Lántftk- á lestra-
bindi. endur. sal. Lesendur..
Jan. 331 172 151 67
Eebr. 233 121 184 90
Marz 115 76 147 64
Apr. 116 69 183 62
Maí 214 126 223 98
Júní 167 75 155 67
Júlí 151 68 295 105
Ágúst 162 78 212 95
Sept. 159 70 302 59
Okt. 177 80 278 73
Nóv. 287 144 235 118
Des. 107 67 203 67
2249 1136 2568 965
Handrit hata verið keypt um 50; eitt hand-
rit hefir geíið aðstoðarhókav. Pálmi Pálsson
og eitt hr. Brynj. Jónsson á Minnanúpi.
Af bókum hefir sat'nið auðgast að e. 800
bindum. Þar af hafa gefið: Próf. Eiske (8);.
Möller og Meyer, materialistar (15); Magnús.
Stephensen, landshöfðingi; próf. Vetter; próf.
Konráð Maurer; Björn ritstj. Jónsson; Halldfór
yfirkennari Eriðriksson; Steingr. adjunktThor-
steinsson; Sigurður prófastur Jensson; Höst.
bóksali; hr. Erímann B. Anderson (3); cand.
polit. Sigurður Briem; Sighvatur Árnason,
alþm.; Tryggvi bankastjóri Gunnars; hr. Jón
Borgíirðingur; Jón ritstjóri Ólafsson; síra
Mattías Jochumsson; hr. William Morris,.
enska skáldið; Hannes ritstj. Þorsteins-"'
son; Dr. Ehlers; Den norske hist. Kildeskriít-
kommission; accademia dei Lincei; vísindafje-
lagið danska; ríkisskjalasafn Dana; vísindaíje-
lagið norska; fornfræðatjelagið í Khöfn; Árna-
1 Magnússonar nefndin; meteorologisk observa-
torium í Uppsölum; Komiteen íor Udg. afden
norske Nordhavs-Expedition; Den norske Grad-
maalings Kommission; Commissionen forLed-
j elsen af geolog. og geograf. Undersögelser i
Grönland; Udvalget tor Folkeoplysningens.
Eremme (106); Smithsonian Institution; Har-
vard University; University ot Nebraska;
Public Museum of the city of Milvaukee; U,
S. Department of Agriculture; Departm. of
Geol. Survey of Canada.
2/i 1895. Hallgr. Melsteð,