Ísafold - 17.07.1895, Blaðsíða 2

238
land hefði hjer unnið fyrir »farsæld þjóð-
-anna og til tryggingar þjóðafriðarins«.
Þrátt fyrir öll hin fögru ummæli hafa
æinkum blöð Frakka og Rússa orð á, að
sundið muni heldur greiða leið fyrir drott-
insvaldi Þýzkalands í Eystrasalti, en upp-
gangí viðskipta og verzlunar. — Annars
tala bæði þýzk blöð og önnur um, að
sundið þurfl talsverðra viðgerða til dýpk-
unar fyrir stórdreka.
Frakkar og Russar (og aðgjörðir
þeirrn í Austur-Asíu). Á Frakklandi geng-
ur allt skaplega á þinginu, en framsókti
bersins á Madagaskar seinkar heldur, þó
hann sigri hvervetna þar er fundum ber
saman. I þetta skipti setjum vjer Rússa
-við hliðina á Frökkum, því þó enginn
viti, að sambands sáttmáli sje með þeim
gerður, gera hvortuveggju sjer far um að
láta bandamennsku sína blasa við öllum
þjóðum. Menn ráða mest af bendingum
og táknum. Sama daginn sem flotadeild-
ir þeirra mætast fyrir sunnan Langaland,
og Ménard aðmíráll Frakka tekur við
leiðarvísan beggja til Kílar, færði sendi-
boði Rússa í París Faure forseta St.
Andreas-orðuna frá keisara sínum, en hún
er helzt tignum mönnum ætiuð. Háværis-
fögnuður í París og lýður og blöð segja:
»þarna er hægt að sjá vottinn um fóst-
bræðralagið!« Blöð Rússa tala samt var-
lega um' allt. Þó verður einu ekki neitað:
að Frakkar hafa verið og eru enn í sam-
vinnu með Rússum í Austur-Asiu og hafa
með þeim gengið fastast að Japansmönn-
um, og stutt daður þeirra við Kínverja
og fjárlánsboð til að borga stríðskostnaðinn;
en hann jókst um um 270 millionir króna.
er Japansmenn hjetu að skila aptur Ljaó-
tong. Frakkar tóku að sjer mikið af lán-
inu mótisæmilegu leigugjaldi (Jafhundr.)-
en Rússar fóru fram á afsölu skika
af Mandsjúríinu fyrir sinn greiða. Um
hann skyldi járnbrautin liggja austur að
Kyrrahafl. Nú fór Englendingum og
Þjóðverjum ekki að lítast á leikinn, og
komust bráðum að fjárláninu og buðu
vildari kosti. Yið þetta varð Japansmönn-
um betra 1 skapi, og nú hafa'þeir í hyggju
að auka stórum flota sinn svo skjótt sem
við má komast, og hafa skorað á skipa-
gerðamenn í Ameríku og Englandi að
smíða sjer skip fyrir 50 miljónir króna.
Nú þykir mjög ósýnt um, hvernig ráða-
bruggi hinna reiðir af, eðahvorthjerverð-
ur nokkur hetta úr klæði.
Ítalía. Þaðan í stuttu máli að bera,
að til þingstarfa var tekið 10. júni, eða
rjettara til þingrifrildis, sem við mátti bú-
ast. Fjandmenn Crispis tóku þegar að
rifja upp sakargiptir sínar gegn honum
fyrir bankabrögð og fjárpretti. Hjer hefir
tvisvar slegið í skammaviðskipti og áflog
og loks varð þeirri uppástungu framgengt
að sneiða hjá þeim málum í 6 mánuði,
að tóm og ró fengist til að gegna nauð-
synjamálum ríkisins.
Frá Spáni. Erfitt hefurveitt til þessa
um sóknina á Kúba, þó seinustu frjettir
tali um smásigra á uppreistarflokknum.
Undir merkjum stjórnarinnar standa þar
23 þúsundir hermanna, og þó kveðat
stjórnin enn verða að senda Martinez
Campos 9000 manna.
Frá Tyrklandi. Sokbin hefur næst-
um í 2 ár átt að bera hönd fyrir höfuð
sjer, sökum stríðra ámæla fyrir illræði
hermanna hans og foringja í Armeníu
gagn kristnu fólki. Frakkar, Rússar og
Englendingar hafa kraflzt rannsókna og
rjettar af þeim, Tyrkir beitt þrjózku og
þaufi, loks herti svo að þeim, að umboðs-
stjórnin á að standa undir tiigæzlu nefnda
frá þeim stórveldum. Nýjustu vandræði
sem soldáni hafa borið að höndum voru
þau, að trúarofsamenn í Jeddah, hafnarbæ
Mekka, rjeðust á konsúla Englendinga,
Frakka og Rússa, sem voru á gangi nokk-
uð frá bænum, bæði með skotum og
sverðshöggum. Yarakonsúll Englendinga
fjekk þegar bana, en hinir þrír hættulega
áverka. Soldán er hjer lítils umkominn
og landstjóra hans hlýtt í sem fæstu.
Englendingar hafa nú skipavörð við bæ-
inn og undir aðhaldi þeirra verður það
komið, hvað hjer vinnst til bóta.
Nýlega á uppþotí brytt í Macedóníu
af Búlgara hálfu, og grunur leíkur á
sammælum við bræðurna hinumegin
landamæra. Hjer verður seinna tiðinda
að bíða, en her soldáns stendur búinn til
að taka á móti því er að höndum kann
að bera.
Amtsráðsfimdir.
Vesturamtið. Abalfundur haldinn 14.—15.
júní í Stykkishólmi af fbrseta ráðsins, amt
manni J. Havsteen, með amtsráðsmönnum
Sigurði hreppstjóra Sigurðssyni í Gröf (Mýras.),
Þórði hreppstj. Þórðarsyni á Rauðkollsstöðum,
Torfa skólastj. Bjarnasyni íÓlatsdal, síraGuðm.
Guðmundssyni í Gufudal, fyrv. sýslumanni
Skúla Thoroddsen og Páli próf. Ólafssyni á
Prestsbakka. Enginn amtsráðsmaður kominn
úr Vestur-Barðastr.sýslu.
Amtsráðið ályktaði að leggja fyrir sýslu-
menn, að halda aðalfundi sýslunefnda svo
tímanlega, að allar afgreiðslur snertandi amts-
ráðið yrðu komnar til f'orseta ráðsins fyrir
lok aprílmánaðar ár hvert.
Amtsráðið mælti með skiptingu Isafjarðar-
sýslu i 2 sýslutjelög, samþykkti 6000—10,000
kr.lántöku Daiasýslu til tóvinnuvjela gegu jarð
arveði og veðrjetti í vjelunum og vjelahúsum
vátryggðum, og sömuleiðis aðra lántöku sömu
sýslu, 5000 kr., handa Saurbæjarhreppi til
þess að kaupa þá hluti Staðarhólstorfunnar,
sem liggja í nefndum hreppi og til þess að
byggja upp Staðarhólskirkju.
Út af brjefi frá Dalasýslunefnd um skoðun
á mörkum á útflutnings- og kaupstaðarslát-
ursfje, tjáði ráðið sig meðmælt lagareglum
um markaði og fjársölu & haustum til vernd-
unar eignarrjetti manna, varðveizlu góðrar
reglu ámörkuðunum og eptirlits með heiibrigð-
isástandi útflutningsfjár. Samþ. 3000 kr. lán-
taka sýslunefndar ísfirðinga til efnda á lof-
orði hennar um þá gjöf í sjúkrahússjóð á ísa-
firði. Mælt með 600 kr. styrkbeiðni Guttorms
Jónssonar í Hjarðarholti til alþingis til þess
að útvega torfpressu tilhúsabyggingar. Sömul.
meðmæli veitt til landshötðingja með beiðni
frá sýslunefnd Snæfeliinga um að strandterða-
skipið kæmi sem optast við i Ólafsvík, er það
ætti þar leið um. Veittar 100 kr. til kvenna-
skólans í Rvík. Út af erindi frá Guðjóni al-
þm. Guðlaugssyni um að landsjóður keypti
6—6 gufubáta til strandferða gerði ráðið ekki
nema að tjá sig hlynnta sem boztum sam-
göngum á sjó. Amtmaður hafði útvegað og
lagði fram tillögur sýslunefnda í auitinu um
breytingar á sýsluvegum vegna vegalaganna
nýju (ls/« 1894); slíkar tillögur vantaði úr
Barðastr.sýslum báðum.
Til Ólafsdalsskóla samþykkti ráðið að verja
þetta ár, auk landssjóðsstyrksins (2500 kr.),
900 kr. úr Búnaðarskólasjóði Vesturamtsius og
299 kr. úr Búnaðarsjóði sama amts. Enn-
fremur ályktaði það, eptir meðinælum frá
sýslunefnd Strandamanna. að veita Torfa
skólastj. Bjarnasyni 3000 kr. úr jafnaöarsjóði
til þess að koma upp húsi í Ólafsdal svo sem
í viðurkenningarskyni fyrir allar fiamkvætnd-
ir hans, sem lúta að því, að halda uppi bún-
aðarkennslustofrjun fyrir Vesturamtið án sjer-
staks kostnaðar fyrir amtið sjálft.
Fallizt var á, að veita amtmanni heimild
til að greiða úr jafnaðarsjóði kostnað við
skoðanir ú fje, sem flyttist til útlanda.
Suðuramtið. Fundur 27.—28.júní haldinn
í Reykjavík af forseta ráðsins, amtmanni J.
Havsteen með amtsráðsmönnum Guðlaugisýslu-
manni Guðmundssyni, síra Skúla Skúlasyni,
síra Valdemar Briem, Þórði hreppstj. Guð-
mundssyni á Hálsi og síra Guðmundi próf.
Helgasyni í Reykholti.
Um aðalsýslufundartfma sama ákveðið og i
Vesturamtinu. Samþykkt ullarverksmiðjulán-
taka sýslunefndanna í Kjósar- og Gullbringu-
sýslu og í Árnessýslu til banda Birni Þor-
lákssyni, 4000 kr. hvor. Nýjar sýsluvegatil-
lögur sýslunefnda framlagðar og samþykktar
(sumar) Mælt fram með endurbót á Grinda-
skarðavegi, og með því að landshöfðingi Ijeti
sem fyrst lærðan vegfræðing skoða þessi brú-
arstæöi: a) á Soginu hjá Alviðru; b) 4 Brúará
milli Miklaholts og Spóastaða; c) á Tungu-
fljóti í Vatnsleysugljúfri; d) á Hvítá hjá Brú-
arhlöðum, og gera kostnaðaráætiun wm brýr
á þeim stöðum. Mælt með þeirri beiðni sýslu-
nefndar Vestur Skaptfellinga, að 3 ára vöxt-
um af legati Bjarna amtmanns Thorsteinsons,
áður f'yrirhuguðum til brúar á Hólmsá, megi
verja til vegvísa á villigjörnustu köfium Fjalla-
baksvegar. Veittar 100 kr. tii kvennaskólans
i Reykjavík.
Framlagðar skýrslur og reikning&r viðvikj-
andi Hvanneyrarbúnaðarskóla báru með sjer,
að kostað hefði þar verið til húsauka í f'yrra
nær 3900 kr., en nú í smíðum fjós <sg hey-
hlaða, er kosta mundi nær 3000 kr., sem ráh-
ið samþykkti. Skólanefndiu metur og eignár
skólastofnunarinnar nú á 29,000 kr. Amtsráð-
ið samþykkti þá tillögu nefndarinnar, að los-
aðar yrðu handa skólanum kirkjujarðirnar
Ásgarður og Hamrakot (afbýli) frá íardöguna
1896, helzt með samkomulagi við ábúendurna.
Laun skólastjóra, Hjartar Snorrasonar, færð
upp úr 800 kr. upp í 1000 kr. t'rá 14. maí þ. á.
Vegna mjög mikils tilkostnaðar og skulda-
lúkninga 2 siðustu árin, um 11,000 kr. alls,
var ályktað að reyna að fá landssjóðsstyrk
hækkaðan til muna næsta ár og sömuleiðis
að taka 4500 kr. lán af nýju.
Víðförul kona. Með þessu póstskipi
kom frá Englandi mikils húttar kona
amerísk, ungfrú Jessie A. Adkermann, er
ferðazt hefir tvívegis hringinn í kringum
hnöttinn, og dvalið Iangdvölum bæði i
Ástralíu, Asíu og Afriku, mest I erinda-
gerðum bæði fyrir »Hið kristilega alheims-
kvennabindindisfjelag*, er þær rúða fyrir,
Miss Frances Willard og Lady Henry
Somerset, og fyrir Good-Templar-regluna.
Hún flytur fyrirlestra um bindindismálið,
þar sem hún fer um, stofnar G. T. stúkur
og önnur bindindisfjelög, og lítur eptir hag
og ástandi þeirra fjelaga, sem fyrir eru,
gefur skýrslur um það. Hún heflr sjer