Ísafold - 14.12.1895, Blaðsíða 1

Kemurútýiujaíeinusinm eba
fcviav.ivikn. Verö árg.(80arka
minnst)4kr.,erlendis5kr. eöa
iv- dolí ; borgisfc fyrir miðjan
júli (erlandis íyrir fram).
ISAFOLD
CJppsögn(skrifleg) bund in viö
áramót, ógild neina kouiin sje
til útgefanda fyrir l.oktober.
Afgreiðslustota blaðsins er í
Austurstrœti 8.
Eteykjavík, laugardstgina 14. desember 1885.
XXII. árg.
Fiskimiðin á Faxaflca og
botnvörpuveibiskipin,
I Noregs Sjöfarts-tidende, 30. sept. 1895,
stendur:
»Þa8 hefir lengi veriS svo, a'S þau lönd,
J)ar sem fiskiveiðar eru reknar fyrir utan
strendur jieirra — og j)arö má segja um mörg
lönd -— hafa tiltekíS viss takmörk, er útlend-
Tim [ijóðum ekki leyfist að fiska fyrir innan,
Allir sáu, aS })etta var nauSsynleg, ráðstöfun.
Menn fundu sjer skylt, að vernda íbúendur
landsins fyrir yfirgangi útlendinga.
Ef botnvarpan, þessi viðurstyggð eyöi-
leggingarinnar (ödelæggelsens vederstyggelig-
lied) skyldi fara að leita til lands vors, þá
'vseru allar líkur til, að vjer fyndum nauð-
jsyn bera til, að stækka [landhelgissvæðið. —
Á fundi þeim, sem hið »folkeretslige Insti-
tut« í París hjelt í marz í fyrra, og L. M.
Anhert háskólakennari sótti frá Noregi, var
10 fjórðungsmílna-takmarkið fellt með 26 at-
’kvæðum móti 9. Þar á móti var í einu hljóði
samþykkt uppástunga hr. Barclay’s frá Rúss-
landi um að 6 fjórðungsmílur skyldu gilda
sem almenn regla.
HiS »folkeretslige Institut« kom sjer saman
nm, að á þeim fjörSum og flóum, þar sem
>stöSugar fiskivciSar frá alda öSli« heimiluðu
hreiSara landhelgissvið, þar skyldu hinar gömlu
ireglur gilda«.
Af þessu sjáum vjer, aS ákvarðauir um
landhelgistakmark á sjó eru til þess gjörðar,
að »vernda íbúendur sjálfs landsins fyrir yfir-
gangi útlendinga«. .Hjer á landi er oss sagt,
að ®/4 milu sje hið alþjóðlega landhelgis-tak-
naark. Af »Sjöfartstidende« sjáum vjer, að
þetta er misskilningur. »Heimdallur« tók í
sumar skip við suðurströnd íslands, ef þan
voru innan þessa landhelgis (3/4 mílu), en við*
ast hvar að likindum á þeim stöðum, þar sem
iiskiveiðar þeirra inna,p landhelgis hafa eng-
nm gert mein; en hjer, inni á grynnstu og
heztu fiskimiðum vorum á Faxaflóa, sigldj
hann fram hjá botnvörpuskipunum og ljet þau
hlntlaus. AS taka þau fyrir framan MeSal-
land eða Álptaver, en láta þau hlutlaus á
Hollasviði, það er miður heppilegt. »Lögin
heimiluðu honnm ekki að taka þau á Bolla
sviði«, segja sumir, og því eigum við að trúa
En við eigum sumir hágt með að trúa því,
að Danmörk hafi ekki tekið þátt í þessum
iundi í l’arís í fyrra. ÞaS hefði þó ekki ver-
ið vanþörf á fyrir hana með tilliti til fiski-
veiða Frakka hjer viS land. Nú sjer maður
af »Sjöfartstidende«, aS sá fundur hefir á-
kveðið 6 fjórðungsmílur (ekki 3) sem aðal-
mark, og aS sami fundur hefir friðað firði og
flóa, þar sem íbiiar hlutaðeigandi lands hafa
frá alda öðli rekið fiskiveiðar; nærri má geta
livort Faxaflói sje })á ckki líka friðaður fyrir
fiskiveiðum útlendinga, þar sem svo sjerstak-
lcga stendur á, að á þeim flóa vcrður ckki
fiskað, vegna hraunsins í botninum, nema á
Vissufn miðum, sem hafa verið notuðfráalda
öðli af landsmönnum. Og þessi mið eru nú
útlendingar húnir að leggja undir sig. Hvar
eiga innlendir menn að fiska, ef þessu á að
halda áfram?
Síðan þessir hotnvörpumenn fóru að fiska
hjer í flóanum í sumar, hefir hver gufu-
skipsferðin til útlanda rekið aðra, en ekki
heyrist, að neitt hafi verið að gjört til þess,
að vernda vorn aðalatvinnuveg fyrir yfirgangs-
mönntim þessum. Þar á móti hefir verið
skrifað fram og aptur um gufuhát á Faxa-
flóa. Hvað eigum við að gjöra við gufubát
hjer á flóann, ef hvert fiskimið verður skipaS
enskum hotnvörpuskipum, en landsmenn verða
að sitja í landi? Um leigu á eimskipi, um
eptirlaun sjera Pjeturs í Grímsey, um hag-
fræSisskyrslur, o. s. frv., er skrifað, og lög
fengin, en um þaS, að aSalatvinnuvegur vor
er í algjörðum voða, um það er þagað.
Viðlagasjóður landsins ryrnar fljótt, ef út-
lendingar gjöreyða fiskiveiðum vorum.
Botnvörpulaganna 3. gr. segir svo, að
ef hotnvörjiuskip hittist innan landhelgi, þótt
ekki sje það á veiðum, skuli það sektast um
frá 200—2000 kr.— Reykjavíkurhöfn mun vera
innan landhelgi. Á þessa höfn, höfn höfuð-
staöarins, þar sem vor flestu stjórnarvöld eiga
aðsetur, þar sem fulltrúar þjóðarinnar sátu á
ráðstefnu og rifust um Skúla-mál og stjórnar-
skrá, þar komu þessi botnvörpuskip inn hvað
• eptirannað, og seldu fisk hæjarbúum, fiskinn,
sem þeir ræntu af miSum vorum — sektaðir!
Ekki hefir það heyrzt. »Fínt land, ísland«,
iiafa þeir hugsað, »gestrisið land; hingað skul-
um við fylkja liði voru að ári«. En hvað
hugsar hinn fátæki fiskimaður, sem sjer út-
lendinga skaka um fiskimið þau, þar sem hann
hingað til, faðir hans og forfeður, svo lengi
sein sögur fara af, hafa sótt alla þá björg,
sem hann og þeir hafa haft sjer til lífsupp-
eldis? Nú sjer hann botnvörpuskipin bruna
fram og aptur um fiskimiðin og gjörsópa
hotninn. Ekki dugar honum þar að koma
samskipa þeim. Hann vonar — annað getur
hann ekki gjört — aS stjórn vor verndi hans
atvinnuveg og taki í taumana. Hann borgar
sínar skyldur og skatta — annars er það tekið
fjárnámi — má hann þá ekki vænta, aS hann
í staðinn fái vemd sínum löglega atvinnuvegi,
eins og þegnar annara landa fá?
Norðmenn telja ekki ókljúfandi, aS rymka
um laudhelgissvæðiS, ef á þarf að halda. En
Danir ?
Af tvennu illu mundu fiskimenn við Faxa-
flóa miklur heldur óska, að Danastjórn heim-
ilaði útlendingum að vaða í land og slá og
hirða tún þeirra, heldur en að leyfa þeim og
heimila, að eyðileggja fiskimiðin í Flóanum.
Eyðilegging sú, sem hotnvörpurnar valda, er
ekki heldur vön að vera við eitt ár bundin,
heldur hafa þær hvervetna í för með sjer
margra ára tjón og glotun.
Þ. Egilsson.
* *
*
Það er athugavert viS það sem liinn heiðr.
liöf. ritar um »dct folkeretlige Institut« og
94 blaö.
fundarhald þess í marz 1894, aS ályktanir
þess fundar eða annara slíkra funda hafa alls
ekkert lagagildi. Stofnun þessi (Institut de
droit international) er ekki annað en nokkttrs
konar vfsindafjelag, skipað lagamönnum, stjórn-
fræðingum, hlaðamönnum og mikilsháttar
»forretnings«-mönnum meðal ymsra þjóða, og
heldur samkomur 3. hvert ár, á /msum stöð-
urn til skiptis, t. d. næst á undan áminnztum
fundi í París var samkomustáðutinn Hamhotg.
Fundir þessir ræða vmsar tillögur um æski-
legar umhætur á ymsum greinum þjóðarjett-
arine, auðvitað í því skyni að fá slíkum ný-
mælum fram gengt smátt og smátt, ef auðið
er, með því að fá stjórnendur ríkjanna til
þess að gera samninga þess efnis sín í milli.
Oöru vísi lcemst þetta eklti á. Fundarmenn
eru sem sje alls eigi erindrekar eða fulltrúar
þeirra ríkja, er þeir eru frá, heldur mæta að
eins á fundtim þessum sem prívatmenn.
Umrædd útfærsla á landhelgissviðinu er því
líklegast hvergi lögum eða sáttmálum hundin
enn, þótt samþykkt væri á tjeðum fundi í
París, hvorki milli þeirra ríkja, er menn áttu
á fundinum af tilviljun, nje annara. Jafnmik-
ilsháttar breyting á mjög svo þýðingarmiklú
atriði í þjóðarjettinum mundi hafa orðiÖ óðara
heyrtlm kunnugt, og gæti að minnsta kosti
ekki verið ókunnugt þeim sem lögunum eiga
að heita í Danaveldi t. a. m.
En það er ekki fyrir það mitini nauðsyn
að lireifa þessu máli, og skuhim vjer vona
fastlega, að stjórn vor taki rögg á sig og
kappkosti af fremsta megni að fá með sjer-
stökum samningi við hlutaðeigandi ríki algeng
innfjárða fiskimið landSmanna friðuS fyrir
þeim »fagnaðarlausu kumpánum« er hjcr ræð-
ir um, hotnvörpuvarginum, eða á einhvern hátt
viðurkennd friðhelg að vera, allt samkvæmt á-
skorun alþingis í sumar.
Ritstj.
Safamýri.
Eptir
Sœm. Eyjólfsson.
II.
(Niðurlag).
Það er eigi anðvelt að segja,hve mikið
hey mundi fást af Safamýri ef hún væri
slegin öll. Það er að eias tvö sumur, er
menn muna að hún hafi verið slegin að
mestu leyti, en það er 1877 og 1881. Þórð-
ur alþingismaður Guðmundsson í Hala
heflr sagt mjer, að hann hafi reynt að
komast að raun um hve mikið þá hafi
verið flutt úr mýrinni, og segir hann að
eptir því sem hann hafi komizt næst, muni
það varla hafa verið minna en 40 þús. hest-
ar hvort sumarið.
Það er og ýmislegt, er sýnist benda til
þess, að heyið af henni mundi varla geta
verið minna í meðalári, ef hún væri slegin
öll. Grasvöxturinn í Safamýri er svo mik-
ill, að varla finnast dæmi til sliks. Þó er