Ísafold - 20.06.1896, Blaðsíða 1

Ksimir úiýmisí einu sinni eða
tviav.ÍYÍkn. Yerðárg.(90arka
EainnBt) 4 kr., crlendis 5 kr. eða
l*/« doll.; borgist fyrir miftjan.
júli (eriendis fyrir fram).
ÍSAFOLD.
Dppsögn(skrifleg) bundin við
áramót, ógild nema komin sje
til útgefanda fvrir l.oktober.
Afgreiðslustoía blaðsins er í
Austurstrœti 8.
XXIII. árg.
Eeykjavik, laugardaginn
20. júní 1896.
42. blað.
Svo skal böl bæta, að bíða
annað meira.
Málshátturinn er nokkuð kynlegur. Það er
ekki svo auðvelt að sjá, hvað við það vinnst
að brenna bæinn sinn, ef kviknað hefir í
smiðjunni. En eitthvað svipað er það, sem
virðist vaka fyrir manni, sem komið hefir meS
nýja tillögu á prenti út af botnvörpuveiðun-
um.
Honum blæðir í augum, eins og öðrum,
hvernig botnvörpumar spilla veiði landsmanna
— utan landhelgi. Til þess að bæta úr því
tjóni hugkvæmist honum það ráð, að leyfa
botnvörpur innan landhelgi umhverfis
strendur landsins!
Þessi frámunalega hugmynd er líkust því
að hún væri eitthvað í ætt við karlinn með iirút-
ana tvo. Hann ól þá saman í lambhúskofa.
1 öðrum var mesta torhöfn, en hinn þreifst
pr/öilega, af því meðal annars að hann át hinn af,
að karlinn hjelt. Einhvern góðan veðurdag á
áliðnum vetri, er jörð var orðin auð, hleypti
karl þeim út á túnið hjá sjer. Eptirskamma
stund er annar hrúturinn, apturkreystingur-
inn, horfinn, og finnst síðan dauður fyrir neðan
dáh'tið klettabelti við túnfótinn; hafði álpast
þar fram af. Þá vindur karl sjer í hrœði
sinni að hinum hrútnum, metfjeskepnunni,
og ávarpar hann svofeldum orðum: »Þú
hefir verið með homnn lagsa þínum heitnum,
með skömm og háðung í allan vetur, og er
nú hezt þú farir sömu leiðina«. Hrindir síðan
skepnunni fyrir hjörg, og er hrútlaus eptir.
Önnur saga samkyns er af bónda, sem varö
fyrir því óhappi, að skriða hljóp á engjarnar
hjá honum; — vjer ábyrgjumst ekki að hún
sje sönn. Eptir þetta atvik tók hann sjer
ferð á hendur um alla sveitina, fann hvern
mann að máli, og trúði honum fyrir því, hvaða
ráð sjer hefði hugkvæmzt til þess að bætaúr
tjoninu. RáSiS var það, að veita skriðu yfir
allt túnið. Nágrannar hans hristu höfuðin
og stungu saman nefjum um, að það væri
leiðinlegt, að hann skyldi vera orðinn þar
hrepplægur; hann væri sýnilega orðinn brjál-
aður, aumingja maðurinn, og nú lægi ekkert
annað fyrir honum en sveitin.
Engin líkindi eru til þess, að bóndinn hefSi
fengið neitt svipaðar undirtektir, ef hann hefði
komið til sumra manna hjer í bæ nú á tímum.
Vísast, að hann hefði getað hitt þann ritstjóra,
sem hefði tekið með þökkum í blað sitt grein
frá honum um málið, og hnýtt aptan við þaS
athugasemd, sem hefði byrjað hjer um bil a
þessa leið: »Þetta áform hr. N. N. í þessu
alvarlega máli er að vorum domi einkar-heppi-
legt«.
— Ekki er ncma sanngjarnt að taka það
fram, svo yfir engu sje þagað, sem stendur í
þessari nýju botnvörpuvciðatillögu, að höfund-
urinn hugsar sjer, að íslmzkum botnvörpu-
veiðaskipum einum verði heimilt að veiða í
landhelgi hjer við land, og jafnframt gera
Bektarákvæði gegn erlendum fiskimönnum, sem
brjóta, svo ströng, að þau ríði aS fullu hverri
kipsútgerð, sem fyrir þeim verður.
Ekki dettur honum samt í hug, að íslend-
ingar hafi sjálfir auðmagn til þess aS koma
upp botnvörpuveiöum. Útlendingar eiga að
gera það. En afleiðingin af þcssum fyrirhug-
uðu lögum um botnvörpuveiðar í landhelgi
mundi, að því er hann hyggur, »skjótlega
verða sú, að erlend fiskifjelög mundu keppast
við að bjóða íslenzkum mönnum að standa
fyrir og vera eigendur að liotnvörpuskipuni«.
Með öðrum orðum: Útlendingar ná sjer í
nokkra íslendinga og sletta í þá nokkrum
krónum fyrir að þykjast standa fyrir og vera
eigendur að botnvörpuskipunum — sem þeir
ekki geta átt, af þeirri einföldu ástæðu, að þá
vantar anðmagnið — og fyrir þessi miklu
hlunnindi — að fáeinir atvinnuleysingjar geti
lifað á að vera leppar fyrir útlenda auðkýfinga
og yfirgangsmenn —eigum vjer að opna land-
helgi vora fyrir veiði útlendra, veiði, sem jafn-
vel utan landhelgi er í augum þjóðarinnar
einhver geigvænlegasta óhamingja, sem hana
hefir hent um langan aldur!
Til þess aS fá þessa miklu rjettarbót sem
allra fyrst á að stefna saman aukaþingi á
þessu ári!
Frelcari athugasemda um þessa fáránlegu
tillögu virSist ekki þörf aS sinni. Hún dregur
naumast mikinn dilk á eptir sjer. Sá kostur
er óneitanlega við hana, að þessi alvörugefna
þjóð fær eitthvað tilað brosaað nokkra daga.
En það er líka eini kosturinn.
Miðlunartillaga
í
fiskisamþy kktar málinu.
Ekki til þess að karpa um fiskisamþykkt-
armálið, heldur í því skyni að reyna að
styðja að bróðurlegu samvinnulagi milli
allra sveitarfjelaga þeirra, sem eru aðilar
þessa máls — hjer við sunnanverðan
Faxaflóa — leyfi jeg mjer að bera upp
þá miðlunartillögu: að almenningi sje leyft
að leggja þorskanet 14. marz ár hvert al-
staðar í flóanum utan linu, sem eg hugsa
mjer dregna undan Vogastapa þvert norð-
ur milli Seta og Leirukletts, eptir því
sem nánara mætti ákveða, og utan línu,
sem eg hugsa mjer dregna undan Njarð-
vík beint í landnorður dýpra af Álpta-
nesi, svo ekkert þorskanet verði lagt í
sjó með öllu landi utan frá Garðskagainn
á móts við Álptanes til 7. apríl ár hvert,
en eptir þann tima mætti leggja þorska-
net um allan sjó.
Þessi miðlunaruppástunga mín hefir við
þetta að styðjast:
1., að allir þeir sem fiskiveiðar stunda
í Garði og Leiru, þurfi ekki að bíðaþess,
að fiskurinn gangi á grunnmið áður en
þeir fái leyfi til að leggja þorskanet.
2., að öll happasælustu handfæramið í
sunnanverðum flóanum verði losuð við
þorskanet, svo að allir þeir mörgu fiski-
menn, sem eingöngu stunda færafiski,
geti notið sln þar fyrir þorsknetunum, því
hvar sem þau liggja í botni er ómögulegt
að koma við færaveiði, en það er meira
en lítið tjón, að eyðileggja svo kostnaðar-
litla veiðiaðferð.
3., að netfiskurinn geti gengið óhindrað-
ur með öJlu landi inn á grynstu fiskimið
og svo aflazt þar í kyrðinni, ef hann ann-
ars gengur, eptir 7. apríl.
4., að allir mestu dugnaðarmennirnir, sem
nú kvarta undan að þeir sjeu heptir með
samþykktunum, geti haft allan flóann til
þess, að leita fyrir sjer, hvarhelzt sjeflsk-
von, annarstaðar en á þeirri litlu sjó-
spildu, sem að framan er um getið með
löndum fram, sem ætluð er með þessari
uppástungu til þess, að fiskurinn geti haft
eitthvert óhindrað hlið að ganga um inn
á gi unnmiðin, sem nú ættu helzt að vera
fyrir lasburðamenn að sækja á, því þeir
eru margir hjá oss, er svangxr mega heima
sitja, ef ekki gengur fiskur á grunn, en
dugnaðurmennirnir þykjast hafa í nógu
mörg útgjaldahorn að líta, þó þeir stuðli
ekki vfsvitandi til þess, að enginn nái ífisk
nema þeir.
5., að öllum gefist sem jafnastur kostur
á því að reyna að afla án þess það þrengi
of mikið að atvinnuvegi sumra en rýmki
um of fyrir sumum, sem hlut eiga að í
þessu sjófangi, sem illa sæmir siðuðum
mönnum að bítast og berjast um, eins
og gaddhestur um illt fóður í harðind-
um.
Sýnum nú samheldni, dugnað og kærleiks-
fullan drengskap, til þess að leiða þetta
margumrædda fiskiveiðamál til lykta
með bróðurlegu samkomulagi, en rekum á
burt margra ára gamlan þvergirðingsvana,
sem svo opt heflr leitt til þrætu ogúlfúð-
ar milli beztu manna. Sýnum með til-
hliðrunarseminni, að vjer elskum bróður-
lega hvor annan, og viljum lifa saman i
eindrægni og friði en ekki í ófriðarfullum
deilum.
Að síðustu skal það tekið fram, svo eg
verði ekki misskilinn, að hinar áminnztu
takmarkalinur eiga hvergi að vera land-
fastar, þvíætlazt er til að þær liggi óvíða
nær landi en hálfa mílu.
Og að því er snertir eptirlit með því
að lögum þessum verði hlýtt, ef það ann-
ars yrði að lögum, sem eg af hjarta óska,
þá ættu allir hrepparnir 6 og Reykjavík
að nota 1 skip áttróið með 9 mönnum á,
tíl þess að hafa löggæzluna á hendi þann
tíma, sem ekki er leyft að leggja þorska-
net um allan sjó; kostnaður sá yrði lítill
mótsvið það að hafa gufubát til eptirlite,
eins einn mikilsvirtur maður stakk upp
á í vetur í fiskiveiðamálsgrein.
Vildi nokkur maður sinna þessari til-
lögu minni, þá óskajeg að þeir vildu snú-
ast i lið með mjer til þess að fá henni