Ísafold - 19.12.1896, Blaðsíða 1

Kemur útýmisteinu sinnieða
tvisv.í viku. Verð árg.(90arka
minnst) 4kr.,erlendis5 kr.eða
14/í dolí.; borgist fyrir miðjan
jiilí (erleDdis fyrir fram).
ÍSAFOLD
Uppsögn (skrifleg)bundin við
áramót, ógild nema komin sje
tilútgefandafyrir 1. október.
Afgreiðslustofa blaðsins er í
Austurstrœti 8.
XXISI. árg.
Reykjavík, laugardaginn 19. des. 1896.
88 blað.
Laiiclsbankimi.
Afgreiðslustofa Landsbankans verður
eigi opin dagana 23. desbr. til 5. janúar
næstkomandi aö báðurn dögum meðtöidum.
Reykjavík 18. desbr. 1896.
Tryggvi Gunnarsson.
Norðurfararsaga Nansens.
IV.
(Síðasti kafli).
Þegar við vorum að búa okkur á stað dag-
inn eptir, gekk jeg upp á dálitla mishæð á
fsnum, til að skygnast um. Vindur stóð af
landi, og bar að eyrum mjer mikinn fuglaklið;
það voru lómar og aðrir sjófuglar, er þar var
mesti sægur af. Jeg var að hlusta á þessar
margvíslegu fuglsraddir, og brá heldur en eigi
í brún, er jeg þóttist heyra þar innan um
annað hljóð alls annars kyns. Mjer fannst
það vera svo líkt hundgá, að ekki væri um
að villast. En þá hvarf hljóðið aptur í fugla-
kliðnum og hjelt jeg þá, að mjer hefði mis-
heyrzt. En brátt bar vindurinn aptur hljóðið
til mín og gekk jog þá úr öllum skuggaum,
að hundar hlytu að vera þar skammt frá.
Jeg þaut ofan og vakti Johansen í húðfatinu.
»Jeg hefi heyrt hundgá«, mælti jeg; en jeg
gat ekki látið honum skiljast það. Jeg fl/tti
mjer að snæða morgunverðinn, brá á mig
skíðunum og skundaði af stað eptir ísnum.
Þegar jeg nálgaðist land, sá jeg mann koma í
móti mjer. Það var Mr. Jackson. Hann
fagnaði mjer eins og hann hefði bróður sinn
úr helju heimtan.
Þar vorum við um hríð í bezta yfirlæti.
Við höfðum verið einráðnir í að halda áfram
ferð okkar til Spitzbergen, og hefðum líklega
orðið fljótastir heim með þeim hætti. En við
höfðum ekki þrelc til að afneita öllum þeim
gæðum, er við vorum orðnir aðnjótandi hjá
þeim Jackson og taka okkur aptur göngu-
stafi í hönd. Við rjeðum því af að þiggja
gott boð hans og bíða eptir skipinu »Wind-
ward«, er von var á þangað bráðlega og átti
síðan að snúa heimleiðis aptur til Noregs og
Englands.
Jackson hafði góð og þregileg hybyli. Oð-
ara en við vorum komnir þar inn fyrir dyr,
tókum við okkur heita laug, og gleymi jeg
aldrei, hve yndislegt það var. Það var auð-
vitað ómögulcgt að ná af sjer öllum óhrein-
indunum undir eins; en laugin gerði það að
verkum, að okkur fanust að við verða hreinir.
Og svo að fara í ágæt, mjúk og hrein ullar-
föt, vera rakaður og klipptur, fá góðan mið-
degisverð, kaffi, vindla, portvín, og svo eklci
sízt nýjar bækur (raunar tveggja ára gamlar,
en þó okkur nýjar). Þetta var eins og að
vera numinn með töframætti inn í miðjan
hinn menntaða heim. Okkur fannst mjög
mikið um alúð þá og umönnun, er okkur var
í tje látin af þeim Jaokson og hans fjelögum öll-
um. Það var eins og að þeir gerðu sjer allt
far um að eyða með ástúð sinni úr huga okk-
ar allri endurminningu um, hve dauflega og
dapra vist við höfðum átt í einverunni áður.
Við urðum nú þess vísir, að fyrnefndur
grunur minn hafði verið á rökum bygður.
Við vorum staddir á suðurströnd Franz-Jó-
sefslands, við Flóruhöfða á Northbrooks-ey.
Athuganir okkar og hnattstöðumælingar reynd-
ust hafa verið alveg rjettar eptir allt saman
og klukkur okkar höfðu gengið alveg rjett.
Hins vegar voru skekkjur á landsuppdrætti
Payers, sem höfðu villt mig.
Sundið breiða, er við höfðum farið í gegn-
um á suðurleið okkar um vorið, lá ofurlítið
vestar en Austria-sund og var talsvert breið-
ara en það. Jackson hafði farið þar um og
kallað það Bretlandssund.
Vetrarsetu okkar höfðum við haft rjett fyr-
ir vestan Austria-sund, í eyju, sem jeg hefi
skírt Friðrik-Jacksons-eyju. Jeg hafði látið
uppi þá skoðun á undan þessarri ferð í fyr-
irlestri í landfræðingafjelaginu í Lundúnum,
að Franz-Jósefsland væri ekki annað en eyja-
bálkur. Þessi skoðun hefir nú reynzt vera
fyllilega rjett. Franz-Jósefsland er eintómar
eyjar og þær svo smáar, að það mun varla
nokkur maður hafa ímyndað sjer. Að minni
hyggju eru þær ekki annað en framhald af
Austur-Spitzbergen, og væri mjög fróðlegt og
mikilsvert að kanna vesturhluta Franz-Jósefs-
lands og samband þess við Spitzbergen; það
er ógert enn. Það er llklegt að þar muni enn
finnast margar nýjar eyjar, og er vonandi, að
þeim Jackson og hans fjelögum auðnist að
kanna þær og gera af uppdrætti. Ekki er
hægt að vita, hve langt eyjar þessar ná í
norður; en það er varla langt.
Ekki þori jeg að segja um það af eða á,
hvort Petermannsland muni vera til eða ekki;
leið okkar lá svo austarlega, að vel gat verið
að við sæjum ekki svo langt; en það hlýtur
þá að vera ey og hún ekki stór.
Það, sem við fórum um af Franz-Jósefs-
landi, var allt saman úr stuðlabergi. Það
hefir einhvern tíma verið samfast land, en er
nú hlutað sundur í smáeyjar af fjölda mörg-
um sundum og fjörðum. Eyjar þessar eru
alþaktar eða því nær alþaktar jöklum, og
sjer að eins í svarta stuðlabergshamra hingað
og þangað með sjó fram. Landið er víðast
lægra en 2000 fet yfir sjávarmál, og virtust
jöklarnir að eins á stöku stað vera framt að
3000 fetum.
Við vissum varla, hvað tímanum leið, með-
an við vorum hjá Englendingunum við Flóru-
höfða; svo Ijómandi vel fór um okkur þar.
Við höfðum sitt hvað fyrir stafni, ýmist smá-
ferðalög til vísindalegra rannsókna, eða lestur,
skript eða undirhúning undir landsuppdrátt af
því, sem við höfðum farið um af Franz-Jósefs-
landi. Við vorum allt af að skygnast eptir,
hvort ekki sæist til »Wind\vard«, sem von var á
frá Evrópu; en það var fullt af ís úti fyrir;
ekki sást til neins skips og fórum við að
verða óþolinmóðir, er stundir liðu, og hálf-
hræddir um að Windward mundi ekki koma
fyr en sumarið eptir. Þegar mánuður var lið-
inn, fór okkur Johansen að iðra þess, að við
höfðum staðnæmzt þarna og ekki haldið beint
áfram til Spitzbergen; þar hefðum við að lík-
indum þegar fyrir löngu síðan verið búnir að
ná í skip og verið komnir heim á leið með
því. Það var orðið hátt í mjer að halda á
stað aptur; jeg vildi ekki eiga á hættu að
vera einn vetur enn norður þar við heim-
skautshjara. Jeg þóttist vera viss um, að
»Fram« mundi koma heim þetta ár og myndu
þá vinir okkar verða mjög hræddir um okk-
ur; það myndi þá enginn maður búast við
okkur heim framar.
Loksins, þegar liðnar voru 6 vikur, vakti
Mr. Jackson mig eina nótt með þeirri fregn,
að »Vindward« væri komið. Skipverjar á
»Windward« lustu upp fagnaðarópi, er þeim
var sagt, að við værum þar fyrir, og mundu
varla hafa orðið komu okkar fegnari, þótt við
hefðum verið landar þeirra.
Nú var undinn bráður bugur að að afferma
úr »Windward« vistir þær, er skipið hafði með-
ferðis handa þeim Jackson og hans fjelögum,
og var það dregið á sleðum eptir ísnum til
lands. Var því verki lokiö á ckki fullri viku;
og jafnskjótt sem þeir, er eptir urðu, höfðu
lokið við brjef og hraöskeyti heim til sín,
stigum vjer á skip, 7. ágúst, og ljet »Wind-
ward« í haf að vörmu spori.
Fljótari og þægilegri heimferð hefir engum
heimskautsförum nokkru sinni hlotnazt, held-
ur en okkur með þessu skipi. Vorum við í
bezta yfirlæti hjá hinni ensku skipshöfn, er
vjer munum aldrei gleyma.
Hafís var mikill milli Franz-Jósefslands og
Novaja-Semlja og hefði ekki þurft mikið út
af að bera, til þess að »Windward« yrði þar
til í ísnum og losnaði ekki aptur fyr en ept-
ir margar vikur eða mánuði. En svo er hin-
um gamla hvalamanni, kaptein Brown, er nú
rjeð fyrir »Windward«, fyrir að þalcka, að við
komumst hjá því óhappi. Hann er manna
reyndastur við siglingar innan um hafís og
glöggskygnastur á allt, er þar að lýtur, enda
tókst honum að þræða hina einu óhultu leið
innan um hafís 220 enskar mílur vegar, þang-
að til kom í auöan sjó fyrir norðan Novaja
Semlja. Þaöan stefndum vjer beina leið til
Vargseyjar (Vardö) og komum þar 13. ágúst,
6 dögum eptir að við ljetum í haf frá Flóru-
höfða.
Það varð okkur fyrst að orði, er við stigum
fæti á norska storð, að við spurðum, hvort
nokkuö hefði spurzt til »Fram« og fjelaga
okkar. Við höfðum horið kvíðboga fyrir því
allan veturinn og vorið, að »Fram« kynni að
koma heim á undan okkur, og að þá myndum
við verða taldir frá.
Jeg sendi þegar hraðskeyti til Noregskon-
ungs og hinnar norsku stjórnar um, að öllu
hefði liðið vel á »Fram«, er við skildum við
það, og að jeg gerði mjer örugga von um, að
skipiö mundi koma heim áður en langt um
liði, meðfjelaga okkar alla heila á hófi.
ÞaS var því ekki smáræðis-fögnuður, er jeg