Ísafold - 24.09.1898, Blaðsíða 3

231
Botnverpinga-
ófögnuðurinn.
í ísafold 17. þ. m. ber einhver bréf-
riti sunnan að fram ýmsar spurningar
snertandi botnverpinga og aðfarir þeirra:
»Hverju áorkar lögreglan til þess að
afstýra slíkum vandræðum?«
|>es8ari spurningu geta þeir svarað,
sem búa í suðurhreppum sýslunnar,
og daglega sjá aðfarir botnverpinga;
en bezt getur lögreglan sjálf svarað
benni. þ>essi þjóðarskömm og þjóðar-
tjón er búið að eiga sér stað í alt
sumar, og loks fyrir fáum dögum fer
sýslumaður suður, til þess að afstýra
þessum ófögnuði; hann getur skýrt frá,
hverju hann áorkaði; finni hann það
ekki skyldu sína, þá væri óskandi að
þeir, sem með honum vóru að því
embættisverki, skýri frá þeirri athöfn.
Vitni að henni voru nóg.
»A hve hátt stig þarf tröðkun lög-
hlýðninnar að komast í þessu efni,
áður eu í þá tauma só tekið?«
Eftir því, sem fram er komið, virð-
ist það stig vera hærra en svo, að
menn fái eygt það. Tröðkun löghlýðn-
innar í þessu efni er komin á svo hátt
stig, að henni virðist ekkert takmark
vera sett.
»Hversu lengi líðst þeim, er sjá á
þetta háttalag, að þegja, og dylja sík-
ar aðfarir sem þessar?«
Svar þessarar spurningar verður að
setjast í samband við seinustu spurn-
inguna: »Mun þögn almennings yfir
öllu þessu sprottin af akeytingarleysi,
eða því, að menu hyggi árangurslaust
að hrópa og kveina undan yfirgangi
og óróttindum?«
Svo er. f>að er sorglegur sannleiki.
Vér biðjum Dani um vernd gegn
yfirgangi botnverpinga. |>eir senda
oss skip í því skyni með ærnum kostn-
aði. Yfirmaður þess skips hefir þetta
ár sýnt alla rögg af sór, og með góðri
samvinnu milli hans og vor hefði ver-
ið bezta árangurB að vænta.
En hvað sér haun?
Hann ser að sjálfir íslendingar eru
að hjálpa þessum útlendingum til þess
að fótumtroða lög voraðóaekju; hann
sér, að einstakir menn, innlendir hér,
draga taum óvinanna, og vísa þeim á
beztu fiskimið vor, og leiða tjón og
glötun yfir þúsundir heimila; hann sér
að lögregla vor líður þetta þegjandi,
og vér megum vera fegnir, meðan hann
heyrir þó ekki, oss til kinnroða, að
þessum mönnum, ofan á alt annað,
einnig líðist að ósekju að óvirða lög-
íegluna sjálfa, þegar fundið er að at-
hæfi þessu.
En það, hve almenningur er hættur'
að kvarta undan þessum dæmalausa
ófögnuði, kemur til af því einu, að
Oaenn eru búnir að missa virðingu fyr-
og traust á lögreglunni í þessu
botnverpingamáli. f>egar menn spyrja
Þá, sem búa undir þessum daglegu
lagabrotum og tjóni, hvers vegna kæri
þeir ekki, þá er jafnan svarið: »Til
hvers er það? Við erum margbúnir að
því, eu árangurinn er enginn*.
En þeir menn, sem vísa botnverp-
ingunum á beztu fiskimið vor, sem
leitast við á þann hátt, á kostnað al-
mennings, að gína yfir afla handa
sjálfum sér, og svo svara jafnvel
skömmum einum, ef að þessu er fund-
ið, þessir menn, sem ef til vill þeg_
ar éru búnir að baka oss það, að vér
verðum álitnir ómaklegir allrar vernd-
ar með hervaldi, eru þeir alveg sýknir
saka?
Nú, sem fyr, er hið mesta velverð-
aratriði að vernda Garðsjóinn fyrir
botnverpingum. Eftir því, sem »Heim-
dal« í fyrra hagaði sér, er sjávarspild-
an innan línu frá Garðskaga á Brunna-
staðatanga friðhelg fyrir botnverping-
um C°/4 mílna takmarkið), að með-
töldum ennfremur hinum venjulegu
landhelgistakmörkum.
Hvað skal svo til bragðs taka?
Margir muna það, að forðum daga,
þegar hætt var við brotum gegn neta-
lagnalögunum, v^r lagt fyrir sýslu-
mann að dvelja syðra vikum saman.
Ekki er minna í húfi nú.
Hví er nú ekki lagt fyrir sýslumann
að dvelja syðra svo sem mánaðartíma,
til þess að halda uppi lögreglu? Aldrei
nokkru sinni hefir þess verið meiri
þörf en nú.
Má ekki vera að því! Hann getur
þó ekki heima hjá sér gjört nokkurt
eins þarft verk, eins og hann mundi
gera með dvöl sinni syðra, ef honum
með henni tækist að laga þetta íár,
afstýra þeim yfirvofandi voða, reisa við
aftur löghlýðni og vekja aftur hið
dofnaða traust og virðingu á og fyrir
lögreglunni.
Og hafi það ekki áður þótt sýslu-
manninura vorkennandi, að dvelja
syðra vikum saman til þess að halda
uppi lögreglu, þá ætti honum ekki að
vera það meiri vorkunn nú. Oft er
þörf; nú er nauðsyn — bráðasta nauð-
syn.
þessi síðasta för sýslumanns suður
virðist ekki hafa haft tilætlaðan árang-
ur, því 20. þ. m. skrifar merkur mað-
ur að sunnan: »Botnverpingar 7 eru
hér að raka brúnirnar. Er hér enga
hjálp að fá?« p,
>ísland<
heldurennáfram að tala um danne-
brogsfánann, ritgerð Jóns Ólafssonar í
»Politiken« og þingvallafund. Svipað-
ir vitsmunir koma þar fram eins og í
því, sem blaðið hefir áður um þetta
sagt — annars álíka miklir eins og í
flestu öðru.semstaðið hefir í því blaði frá
ritstjórans eigin brjósti og éitthvað
hefir átt skylt við landsmál — og í
þetta sinn er spekin krydduð með
brigzlyrðum. ísafold er vís til ein-
hvern tíma við hentugleika að leita fyr-
ir sér, hvort nokkur landsmálavitneisti
kann að leynast einhversstaðar með
ritstjóranum. En ekkert liggur á.
Ekki er hætt við að »ísland« afvega-
leiði neinn. Landsmenn eru, að sögn,
uokkurn veginn búnir að átta sig á
því blaði.
Veðrátta.
Nú er úti þerririnn. Komið sunnan-
slagviðri; byrjaði í gær; fór raunar að
væta dálítið í fyrra dag að áliðnu.
Mikið höfðu samt flæsurnar framan af
vikunni hjálpað til að hey bjargaðist.
Ekki mjög mikið eftir úti; sumstaðar
ekkert. Lakara austanfjalls en hér
syðra.
Þilskipaafli Th. Th.
Kaupmaður Th. Thorsteinsson, Liv-
erpool, er hinn eini þilskipaútgerðar-
maður vor, er sent hefir Isafold (eða
nokkru blaði?) greinilega aflaskýrslu
um allan tímann, sem hann hefir
haldið skipum sínum úti þetta ár.
f>eir ættu allir að gera það, margra
hluta vegna; væri meðal annars mesti
fróðleikur í slíku og mikilsverður síð-
ar meir, þegar langt er um liðið.
Skýrsla hr. Th. Th. er svo látandi:
Margrét (skipstj. F. Finnss.) 86,300
Guðrún Soffía (Magn. Magn.) 76,000
Sigríður (Ellert Schram) . . . 61,500
Gylfi (Stefán Bjarnason).... 37,000
Matthildur (þorlákur Teitsson) 18,000
Geir litli (Sigm. Jónsson) . . . 15,000
samtals 293,900
Matthildur stundaði auk þess há-
karlaveiðar sumarvertíðina, með sama
skipstjóra, og fekk 269 tunnur lifrar.
Saltflskur
var óðum að hækka í verði erlend-
is, segja síðustu fróttir. En minna
gagn munum vér hafa af því en vera
ætti, með því megnið af sumaraflanum
mun hafa verið selt fyrir fram, með
miður góðum kjörum.
Póstskipið Vesta
skipstj. Corfitzon, kom hingað' 21. þ.
mán., degi á eftir áætlun, frá útlönd-
um, Seyðisfirði og Eskifirði, meS tals-
vert á annað hundrað af kaupafólki af
Austfjörðum og ymsa farþega aðra, alls
um 160.
Með »Vestu« komu utan þeir cand.
Bjarni Sæmundsson og skólastjóri Hjört-
ur Snorrason báðir frá Björgvinjarsýn-
ingunni, frá K.höfn frk. Guðlaug Ara-
son, fröken Mlíf Smith, Guðm. Böð-
varsson holdsveikis«pítalaráðsmaður á-
samt 2 hjúkrunarkonum íslenzkum og
Sigurður Jónsson kennaraefni (frá Jom-
strup-kennaraskóla); og frá Englandi 5
ferðamenn enskir: prestshjón ein og 3
aðrir, og brugðu sér allir til Þingvalla,
Þá komu með skipinu frá Austfjörð-
um Jón Ólafsson ritstjóri (þaugað kom-
inn löngu áður með »Gwent« frá prent-
smiðjukaupum á Skotlandi); HelgiJóns-
son náttúrufræðingur; Jón Jakobsson
alþm., úr kynnisför austur utn Múla-
syslur; frú Stefauía Siggeirsdóttir frá
Hraungerði, o. fl.
Þllsklpaaflinn.
Af 34 þilskipum, er stundað hafa
veiðar hér úr bænum þ. á., hafa þessi
7 aflað mest að tölunni til, hér um
bil þetta:
Margrét (eign Th. Th.) . . 86,300
Georg (B. J. og J?. f>.) . . 79,500
Guðrún Soffía (Th. Th.) . 76,000
Guðrún (frá Gufunesi) . . 66,600
Stjerno (B. G.)............ 65,000
Liverpool (G. Z.).......... 64,000
Sigríður (Th. Th.) .... 61,500
Allur aflinn, sem fengist hefiráfyr-
nefnd 34 skip, hefir verið nál. 1£ milj-
ón, að sögn manns, er safnað hefir
skýrslum um það. En því miður er
býsnamikið af þeim afla ekki fullverk-
að enn, vegna óþurkanna.
Mjög eru menn hræddir orðnir um,
að eitt af þilskipum Seltirninga, »Com-
et« frá Melshúsi, hafi farist. Hefir
ekkert til þess spurst í 4—5 vikur.
Tjónið mikið fyrir hið unga og félitla
ábyrgðarfélag; er manntjónið (17) þó
margfalt tilfinnanlegra.
Hitt og þetta.
Milli Parísar og Berlínar eru bréf
send í loftpípum og eru ekki nema
rúma hálfa klukkustund á leiðinni, en
það eru eitthvað 160 mílur danskar.
Fjórða hvert mannsbarn á jörðinni
deyr yngra en 6 ára og annaðhvort
mannsbarn yngra en 16 ára; hálfsjö-
tugur verður ekki nema einn af hundr-
aði. -------
Auður konungsættanna.
Keisaraættin í Austurríki er alt að
því eius auðug og rússueska keisara-
ættin, hefir 1 miljón og 500 þúsund
pund sterling í árstekjur af eignum
sínum (að því ótöldu, er hún fær úr
ríkissjóði).
Árstekjur af eignum þýzku keisara-
ættarinnar nema 1 milj. punda sterl-
ing og er allmikið af höfuðstólnum í
fasteignum í New-York. ltalska kon-
ungsættin fær 600 þúsund pund í leígu
af sínum eignum, og á líka fasteignir
miklar í Vesturheimi. Brezka kon-
ungsættin er langfátækust af konunga-
ættum stórveldanna.
Tyrkjasoldán er auðvitað stórríkur.
Árlega er sagt hann eyði 6 miljónum
punda. Til fata handa konunum í
kvennabúri hans fer hálfönnur miljón
punda um árið, 80,000 pund fara utan
á sjálfan hann, 1 milj. og 500 þús. í
gjafir, 1 miljón í skotsilfur og önnur
miljón í borðfé. í fyrstu getur það
virst ótrúlegt, að einn maður skuli fá
eytt svo miklu fé, en það verður skilj-
anlegra, þegar þess er gætt, að eitt-
hvað 1,500 manns hafast við í höll
soldáns og eyða óspart á hans kostnað.
Gizkað er á, að allir gullpeningar
veraldarinnar nemi 755 miljónum punda
sterling. Væri það gull í enskum
pundum, kæmist það fyrir í herbergi,
sem væri 33 feta langt, 30 feta breitt
og 20 feta hátt. Nokkuð langan tíma
þyrfti til að raða þeim skildingum,
yfir 70 ár, ef ein sekúnda gengi að
meðaltali til þess að koma pundinu
fyrir og unnið væri að því af einum
manni 8 klukkustundir á dag.
Óskilahross
þessi hafa komiS fyrir í KollafjarSar-
rétt, sem enginn vill hiröa:
1. Rauð hryssa, 5 vetra, mark: blst. fr.
h., stig fr. vinstra, með rauðu hest-
folaldi.
2. Rauðdílótt hryssa, 6 v., mark: sýlt,
biti fr. h.; sýlt v., með jarpskjóttu
merfolaldi.
3. Brvín hryssa, 4 v.. mark: biti aft.
h., með rauðu hestfolaldi.
4. Grá hryssa, 4 v., mark: sýlt, stfj.
aft. h.
5. Jörp hryssa, 5 v., mark: sneiðr. fr.
v., með jarpskjóttu folaldi.
6. Jörp hryssa, 2 v., mark: gagnbitað
hægra.
7. Grá hryssa, 2 v., mark: stigaft. h.;
standfj. aft. v.
8. Rauðgrár hestur, 2 v., mark: stfj.
fr., liangfj. aft. h.; hangfj. fr., stfj.
aft. v.
9. Ljósgrár hestur, 2 v., mark: stfj.
fr., biti aft. h.
10. Dökkgrár hestur, 3 v., mark: stfj.
fr. vinstra.
11. Grár hestur, 2 v., mark: stig og
biti fr. h.; standfj. aft. v.
12. Grár hestur, 2 v., mark: biti og
hangfj. fr. h.
13. Grár hestur, vgl., mark: standfj. fr.,
biti aft. h.
14. Rauður hestur, 2 v., mark: blaðst.
fr., biti aft. h.; standfj. fr. v.
15. Brúnn hestur, 3 v., mark: tvístýft
fr. h.; 2 stig fr. v.
16. Jarpskjóttur hestur, 2 v., mark: 3
stig. aft. h.; standfj. fr. v.
17. Jarpur hestur, 2 v., mark: stig
aft. h.
18. Rauður hestur, vgl., mark: 2 bitar
aft. h.
Hross þessi verða meðhöndluð sam-
kvæmt fjallskilareglugerð fyrir Gullbr.-
og Kjósarsýslu 8. des. 1896, 20. gr.
Móum á Kjalarnesi, 22. sept. 1898.
pórður Bunólfsson.