Ísafold - 26.11.1898, Blaðsíða 2

28G
einmitt það, að báðar þingdeildirnar
eigi að hafa jafnmikið vald.
Síðasta tillagan í málinu er frá pró-
fessor Will. Scharling, sem á þingdeilu-
árunum var aðalframsögumaður hægri-
manna í fólksþinginu. Aðalatriði henn-
ar eru þau, er nú skal greina.
þegar deildirnar koma sér ekki sam-
anum fjárlög, skal nefnd kosin úr báðum
deildum, 15 menn úr hvorri, með
meirihlutakosning (en ekki hlutfalls-
kosning). Elzti nefndarmaðurinn stýr-
ir fyrst nefndarfundum, og undir
hans stjórn leggur fjármálaráðgjafinn
fjárlagafrumvarp fyrir nefndina. Nái
það samþyktum meiri hluta nefndar-
manna, verður það að lögum. En
verði það ekki samþykt, kýs nefndin
sér formann. Hlutkesti ræður, ef tveir
fá jafnmörg atkvæði. þ>á fer fram
umræða um ágreiningsatriði þingdeild-
anna og þar næst eru lagðar fram
breytingartillögur þeim atriðum við-
víkjandi. Breytingartillögurnar eru þá
ræddar og í lok þeirrar umræðu geng-
ið til atkvæða um þær sem heild í
þeirri röð, sem formaður ákveður.
Verði einhver breytingartillagan sam-
þykt, er litið svo á, sem fjárlögin séu
afgreidd frá ríkisþinginu í þeirri mynd,
sem þau hafa þá fengið. En nái eng-
in breytingartillagan samþykcum, eða
komi engin breytingartillaga, er geng-
ið til atkvæða beint um ágreiningsat-
riði deildanna, hvert um sig. Verði
atkvæði jöfn, ræður formannsatkvæði
úrslitum.
f>að liggur því f augum uppi, að
haldi fulltrúar beggja deildanna sínú
máli til streitu, þá verður það for-
mannskosningin ein, sem úrslitum
ræður. Og með því að hún verður
þá undir hlutkesti komin, verða fjár-
lög Dana, samkvæmt þessari tillögu,
komin undir tilviljun einni, að því
leyti, sem ágreiningur er um þau milli
deildanna. Að líkindum þykir mörg-
um Dönum það hálfhjákátlegt neyðar-
úrræði. En ekkí liggur í augum uppi,
hvað annað á að ráða úrslitum en
tilviljunin, ef tveir málspartar eiga að
hafa jafnt vald og ceðsla vald í máli,
og þeir jafnframt eru fastráðnir í að
halda sínu máli til streitu, en ætla samt
að útkljá málið á friðsamlegan hátt.
Búnaðarbálkjir
Mjaltir á kútn
eru vandasömustu og ég vil segja mik-
ilvægustu störfin, sem vinnukonum eru
ætluð. Bændur verða að hafa eftirlit
á mjöltunum, að þær séu dyggilega af
hendi leystar. Umfram alt verður að
mjólka svo vel, að enginn dropi verði
eftir í júfrinu, þvi ella verða kýrnar
lakari mjólkurkýr. f>að má meira að
segja gelda kýr upp á stuttum tíma,
sé skilin eftir í þeim mjólk. Oflangt
mál yrði að tína til dæmi af reynslu
annara þjóða í þessu efni. En svo segir
einn merkur rithöf.: »Ef iila er mjólkað,
er skaðinn þrefaldur«. Eyrst er fyrir
það girt, að kýrin nái fullkomnun í þá
stefnu, sem henni er fyrirætluð. Mjólk-
uræðin verður minni. Loks verður
mjólkin kostminni en ella, því að sú
mjólk, er seinast fæst úr júfrinu, er
feitust eða smjörmest.
Þrisvar á dag
ætti að mjólka allar góðar kýr eftir
burðinn. Kýrnar verða nythærri fyrir
f>að, og þeim er það í alla staði miklu
þægilegra. f>að er þreyta og sársauki
fyrir skepnuna, þegar júfrið er orðið svo
hart af mjólk, að það »stendur á blístri«.
Sumstaðar erlendis eru á búgörðum
allar kýr mjóikaðar þrisvar á dag, ekki
einungis eftir burðinn, heldur allan
þann tíma, er kýr mjólka um árið.
Að kemba og bursta kýr
daglega er alsiða í öðrum löndum.
Hér á landi mun fáum þykja fyrir
því hafandi. En það eröldungis víst,
að slík hirðusemi við kýr borgar fyrir-
höfnina, einsog sérhvað það, er miðar
til þess, að láta þeim líða sem bezt.
Kýrnar verða hraustari og heilsubetri,
með því hörundsandardrátturinn verð-
ur jafnari og meiri en ella. 011 óhrein-
indi há skepnunum og veikja þær,
hvort heldur er í svitaholunum í hör-
undinu eða í hárinu. f>etta halda
hirðuleysingjarnir smámuni og skella
við því skolleyrunum; en enginn notin-
virkur fjósamaður telur það á sig.
Mýólkureinkenni kálfa.
Ekki er gott að sjá það á nýbornum
kálfum, hvort þeir eru efnilegir til lífs
eða eigi, hvort þeir hafa góð mjólkur
einkenni. En þegar þeir eru nokkurra
daga gamlir, koma einkennin í ljós, ef
þeir hafa þau til að bera. Mjólkur-
einkennin eru þessi. Skinnið laust á
skrokknum, falli í nokkuð stórar fell-
ingar, þegar tekið er í það með fingr-
unum. Hárin stutt, en þó mjúk og
fremur smágjör. Sveipir eða rastir í
hárinu, einkum upp af speldinu, júfur-
stæðinu, og séu skýr og stór. f>á eiga
og fæturnir að vera liðlegir og kviðurinn
síður; brjóstholið stórt, hryggurinu
beinn og liðlegur og nokkuð breiður.
Sömuleiðis malirnar. Enn þykir það
gott merki, að kálfar séu höfuðsmáir,
með breitt enni, breiðar granir og stórt
bil milli kjálkanna; kjálkarnir eiga að
slá sér lítið eitt út. Ennfremur á
bálsinn að vera gildur og gildna jafnt
upp undir bógana. — þetta eru hin
helztu mjólkureinkenni kálfa, og hafi
þeir fá af þessum einkennum, eða þá
önnur gagnstæð, ætti alls ekki að láta
þá lifa.
Einkennin þurfa að vera þau sömu
á bolakálfum og kvígukálfum. Annars
kemur ekki gott mjólkurkyn undan
bolunum.
Flugufræðingurinn.
Eftir A. Conan Doyle.
IV.
•Yður er það ef til vill ókunnugt«,
sagði hann, »að ég er læknisfræðingur
eins og þér«.
»Já, mér var ókunnugt um það.
»Ég tók próf á unga aldri, og átti
þá all-langt í Iand með að ná lávarðs-
tigninni. Eg fekk aldrei tilefni til að
stunda lækningar, en þrátt fyrir það
hefir þessi mentun ekki orðið mér
gagnslaus. Ég hef aldrei séð eftir
þeim árum, sem ég varði til læknis-
fræðinnar.
f>arna koma hliðin að ýherragarðin-
um Delamere«.
Við vorum jíkomnir að tveimur há-
um súlum, |krýndum |stóreflis merkis-
8kjöldum. Milli þeirra lá leiðin inn í
trjágöng. Uppi yfir margs konar viðar-
runna sá ég gnæfa langt hús með
mörgum göflum, bergfléttur ófust upp
að gömlum múrnum, hlýindalegum og
dökkrauðum. Ég starði með aðdáun
á þetta yndislega hús, en þá þreif
förunautur minn órólega í handlegginn
á mér.
«f>arna er Sir Tómas«, sagði hann í
hálfum hljóðum. »Blessaður, talið þér
nú við hann um flugur, eins og yður
er lífs-mögulegt«.
Við sáum háan mann og grannan,
kynlega stórbeinóttan og klunnalegan,
gegnum hlið á lárviðargirðingunni. —
Barðastór grár hattur varpaði skugga
yfir andlitið, en það virtist vera ó-
venjulega harðlegt, skeggið óræktarlegt
og andlitsdrættirnir skarplegir og ó-
reglulegir. Vagninn nam staðar og
Lichmere lávarður^stökk út úr honum.
•Góðan daginn, góðan daginn, Tóm-
as minn góður«, sagði hann ástúðlega.
En húsráðandinn var ekki nærri því
eins alúðlegur. Hann starði reiðilega
á mig yfir axlirnar á mági sínum, og
ég heyrði sundurlaus setningaslitur,
t. d. »ættir að þekkja mig . . . hef
bölvun á gestum . . . óþolandi að
troða sér hér inn . . . alveg ófyrir-
gefanlegt«.
Svo kom einhver skýring í hálfum
hljóðum, og þeir komu báðir að vagn-
inum.
»Sir Tómas Bossiter — doktor Ham-
ilton« sagði Lichmere lávarður. »þið
munuð komast að raun um, að ykkur
þykir gaman að tala saman*.
Ég hneigði mig. Sir Tómas stóð
grafkyr og hvesti á mig augun undir
hattbarðinu mikla.
•Lichmere lávarður segir, að þér
berið skyn á flugur«, sagði hann.
*Hvað vitið þér um flugur?*
»f>að sem ég hef lesið í ritinu yðar,
Sir Tómas*, svaraði ég.
•Nefnið þér mér þær tegundir af
brezkum tordýfium, sem menn þekkja
bezt«, sagði hann.
Ég hafði ekki búist við neinu prófi,
en til allrar hamingju var ég því vax-
inn. Svo virtist, sem honum gæfist
vel að svörum mínum, því að harð-
neskjulega andlitið varð þýðara.
»f>að virðist svo, sem þér hafið haft
eitthvert gagn af að lesa bókina mína«,
sagði hann. »f>að er ekki oft, að ég
á því að fagna að hitta svo greindan
mann, að honum standi ekki á sama
um önnur eins efni og þetta. Fólk
hefur tíma til að sinna sporti og sam-
kvæmum, ekki meira en í það er var-
ið hvorttveggja, en flugurnar fyrirlíta
menn alveg. f>ér getið reitt yður á
það, að fæstir grasasnarnir í þessum
hluta landsins hafa neina hugmynd
um það, að ég hafi nokkura bók skrif-
að — ég, sem er eini maðurinn, sem
nokkurn tíma hefir lýst clytra rétt.
Mér er ánægja að hitta yður, og é.g
efast ekki um, að ég muni geta sýnt
yður nokkurar tegundir, sem yður þyk-
ir garnan að sjá«.
Hann fór upp í vagninn og varð
okkur samferða heim að húsinu. Á
leiðinni gerði hann mér grein fyrir
nokkurum rannsóknum, sem hann
hafði þá fyrir skemstu verið að fást við.
Eg hefi áður getið þess, að Sir Tóm-
as Bossiter hafi verið með stóran hatt
og látið hann slúta. f>egat hann kom
inn í forstofuna, tók hann ofan, og
þá tók ég eftir nokkru, sem hatturinn
hafði hulið. Ennið, sem alt af hafði
hátt verið, en nú var orðið enn hærra
vegna skalla, var á einlægu iði. Tauga-
veiklun hélt vöðvunum í sífeldum
krampateygjum; einstöku sinnum dróg-
ust þeir að eins fram og aftur, en
stundum var hreyfingin hringmynduð
og ólík öllu sams konar, sem ég hafði
hokkurn tíma séð. f>að bar mikið á
þessu, þegar við vorum komnir inn í
lestrarstofu hans og hann sneri sér að
okkur — og virtist enn einkennilegra
fyrir það, að barðlegu, gráköldu aug-
un voru svo ósamvalin skjálfandi
augabrúnunum.
»Mér þykir fyrir því«, sagði hann,
»að lafði Bossiter skuli ekki vera heima
til þess að hjálpa mér til að fagna
ykkur. — Yel á minst, Charles, sagði
Evelyn ekkert um, hvern daginn hún
mundi koma?«
»Hana langar til að vera nokkura
daga enn í Lundúnum«, sagði Lich-
mere lávarður. »f>ér vitið, hvernig
samkvæmisskyldurnar hrúgast á kven-
fólkið, þegar það er búið að vera um
stund úti á landi. Systir mín á um
þetta leyti marga gamla vini í Lund-
únum«. t
»Já, hún ræður sér sjálf og ekki
skal ég hleypa neinum glundroða í
fyrirætlauir hennar. En feginn verð
ég, þegar hún kemur aftur. f>að er
æði tómlegt hér án hennar«.
»Ég var hræddur um að yður mundi
finna8t það, og þess vegna var það
meðfram, að ég fór að fara þetta.
þessi ungi vinur minn, dr. fíamilton,
leggur svo mikinn hug á þá vísinda-
grein, sem þér hafið mesta stund lagt
á, að ég hélt yður mundi ekki vera
móti skapi að hann yrði mér sam-
ferða«.
»Ég hefi lítið samblendi við aðra
menn, dr. Hamilton«, sagði húsráð-
andi. »Mér finst stundum eins og
taugarna séu farnar að láta undan.
f>egar ég var að leita að flugum á
yngri árum, lá leið mín oft um óholla
8Óttkveikjustaði. En skordýrafræðing-
ur, eins og þér, er ævinlega velkominn
hingað, og mér skal þykja yndi að
því, ef þér viljið líta á safnið mitt.
f>að er ekkert skrum, þó ég segi, að
það sé bezta safnið í Norðurálfunni.
Og það var það líka óefað. Hann
átti afarmikinn eikarskáp með grunn-
um skúffum, og í þeim lágu flugur úr
öllum álfum heirns, svartar, móleitar,
bláar, grænar og dröfnóttar, í prýði-
legri reglu eftir tegundum, og nöfnin
rituð við. Einstöku sinnum varð hon
um það, þegar hann strauk með hend-
inni hverja röðina eftir aðra af skor-
dýrunum á teinunum, að taka upþ
eitthvert sjaldgæft sýnishorn. Hann
fór með það með jafnmikilli varkárni
og lotningu, eins og það hefði verið
einhver dýrmætur helgur dómur, og
lýsti einkennum þess og með hverjum
atvikum hann hefði eignast það. Auð
sætt var, að hann var því óvanur að
hitta mann, sem hlustaði á hann með
skilningi á því, sem hann var að segja.
Hann talaði í sífellu, þangað til var
orðið áliðið og málmbumban lét menn
vita, að tími væri til að klæða sig til
miðdegisverðar.
Lichmere lávarður sá ekkert; en
hann stóð við hlið mágs síns, og oft
tók ég eftir því að hann leit snöggv-
ast kynlegum spurningaraugum á and-
lit hans. Einhverjar sterkar tilfinn-
ingar voru auðsæjar á andliti sjálfs
hans — óttablandnar grunsemdir, með-
aumkvun, eftirvænting. Að minsta
kosti fanst mér ég sjá þetta alt þar.
Eg var þess fulltrúa, að Lichmere
lávarður óttaðist eitthvað og vænti
einhvers; en með engu móti var mér
unt að skilja, hvað þetta væri, sem
hann væri hræddur við og vonaðist
eftir.
-----k-----------
Mannskaði á Eyjafirði.
Marcjir bátar týnst.
Hr. Albert Finubogason, bóndi á
Hóðinshöföa, fyrrum nafnkendur þil-
skipaformaður við Eyjafjörð, er ný-
kominn að norðan snöggva ferð, og
segir þau tíðindi, að 3. þ. mán. hafi
orðið miklar slysfarir á sjó við Eyja-
fjörð.
þar var róið alment til fiskjarþann
dag, með því að reytingur var nokkur
í firðinum, í dimmviðris-þoku, en
hvesti í birtinguna á landnorðan og
gerði mesta afspyrnurok, sem stóð
fram undir kveld.
Af 2 bátum úr Svarfaðardat, með 7
á hvorum, druknuðu 3 menn af hvor-
um bátnum í lendingu eða 6 alls.
Frá Kros8um á Árskógsströnd fórst
bátur með 4 mönnum, er allir drukn-
uðu, bræður 3 á tvítugsaldri, stjúp-
synir Gunnlaugs bónda þar, og vinnu-
maður hinn 4. Tveir bræðranna eru
nafngreindir: Kári og þorsteinn þor-