Ísafold - 13.01.1900, Qupperneq 3

11
lítil, enda lagði rektor, af skiljanlegum
ástæðum, ekki kapp á að koma formi
á hana.
Rektor neitar því, að atkvæðag'reiðsl-
unni hafi verið hagað á þann hátt og
H. |>. með honum. |>eir um það.
Margfaldir kunna þeir að vera í roð-
inu, en ekki eru þeir nema minni
hluti í nefndinni. Og ekki hefir rekt-
or getað fengið fleiri en H. þ. í lið
með sér, og hefir hann þó fréleitt lát-
ið þess ófreistað. ísafold finst nú al-
veg eins mikið að marka »sannsögli
Einars og minni yfirdómarans« eins og
sanneögli og minni þessara háttvirtu
herra. Og óneitanlega styður það vorn
málstað fremur en veikir, að E. H.
sagði, að nýafstöðnum fundinum, tveim
mönnum, Birni ritsjóra Jónssyni og
Jóni ritst. Olafssyni frá, hvernig at-
kvæðagreiðslan hefói fram farið —
sagði frá því alv g einn og ísafold
hefir frá skýrt og sagði þannig frá
því áður en nokkur deila var upp
komin um þá atkvæðagreiðslu, áður
en nokkurum manni datt í hug, að
nokkur deilda mundi verða út úr
henni.
Rektor tekur það fram með mörg
um orðum og fögrum, hve mikið lof
og virðíng og þakkir hann eigi skilið
fyrir frammistöðu sína í þessu máli.
Yerði honurn að góðu. |>ó að hann
nyti jafnmikillar virðingar og ástsæld-
ar fyrir hana eins og fyrir rektors-
störfin sjálf, niundum vér ekki öfunda
hann minstu vitund!
Og svo að endingu örfá orð út af
þeim mörgu ónotum, sem rektor læt-
ur prenta um E. H. Til stuttleika
skal að eins minst á tvenn þeirra.
Rektor leggur honum það út til
skammar, að hann skuli hafa sagt
nokkurum manni frá því, er í nefnd-
inni gerðist. E. H. hefir aldrei heyrt
þess getið, að það sé leyndarmál, sem
gerist á fundum Tímaritsnefndarinnar.
Ekki er með öllu óskiljanlegt, eftir
því sem nú er fram komið, að relctor
vilji fara leynt með það. En E. H.
hefir ekki getað verið neitt ant um
þá dul og verður það vonandi aldrei.
Svo ber banu það á E. H., að hann
hafi veitst að Ásgeiri Blöndal í ísafold.
E H. hefir aldrei skrifað nokkurn
staf um Ásgeir Blöndal í ísafold né
átt nokkurn þátt í þeim viðskiftum.
Sama er að segja um »rimmu« þá, er
reis út af þorláksmessukvæði Hannes-
ar Hafsteins, er rektor og eignar E.
H. Hann átti þar ekki nokkurn
staf í.
þetta er nú háttalag prúðmennis-
ins og vísindamannsins, sem fremur
öllum öðrum mönnum hér á landi á
að sjá um uppeldi hins mentaða æsku-
lýðs vors. Ganar með staðlausan ó-
sannindaþvætting, sem ekkert kemur
einu sinni við því máli, sem hann er
að rita um!
Atferlið mundi þykja vítavert, ef
einhverjir vinnukonuræflar væru staðn-
ir að því í eldhúsunum. En það mun
ekki vera neitt abhugavert við það,
þegar það er dr. phil. og rektor lærða
skólans, sem í hlut á!
Samskotum
handa ekkjum og munaðarlausum
börnum þeirra, er botnverpingarnir
ensku, þeir Nilsson og hans félagar,
drápu í haust á Dýrafirði, er mælt að
félag botnvörpuskipaútgerðarmanna í
Hull gangist fyrir og hafi lagt til góð-
an skerf ejálft, þar á meðal útgerðar-
maður »Royalists». þetta stendur f
dönsku blaði, »Érederikshavns Avis«,
9. f. mán.
Nilsson botnverpingur
og þeir félagar eru í haldi í Erið-
rikshöfn, og fer nú tvennum sögum
um, hvort njál hans út af aðförunum
hér við land muni heldur verða dæmt
hér eða í Danmörku. Er mælt, að
sumir mikils háttar lagamenn þar séu
þeirrar skoðunar, að ekki sé löglegt
að dæma hann annarsstaðar en hér.
Sumir segja, að hann og þeir félagar
eigi að sendast hingað með »Heim-
dalli«, þegar hann kemur, á áliðnum
vetri.
Sjónleikarnir.
það byrjaði á nýum leik á helginni
sem leið, Leikfélag bæjarins, þýddum
úr dönsku, Unge Eolk, eftir Poul
Nielsen, leikara við konungl. leikhúsið
í Khöfn, — á íslenzku: Ungu hjónin.
það er gamanleikur í 3 þáttum og
gerist í Khöfn nú á tímum, — aðal-
lega um unga konu, einkabarn for-
eldra sinna, uppalda í eftirlæti og aga-
leysi og því dutlungasama í meira lagi,
mislynda og hverflynda. Veigalítið er
það og heldur fábreytilegt, en fjörugt
vel og mörg atvik í því mjög brosleg;
laglega farið með lítið efni, frá höf.
hálfu. Mest er þó komið undir m ð-
ferðinni á leiksviðinu; og er það fljót-
sagt, að hún er furðu-góð hér, með
því langbezta, sem hér hefir gerst.
f>að eru mikil viðbrigði að sjá þann leik,
eða þá tilburði tómra óvaninga, sem
nýlega höfum vér átt kost á að sjá og
bvo ágætt sem leikrit það er, sem þeir
höfðu valið sér. þó böfðu þeir, skóla-
piltar, eitt fram yfir: þeir kunnu
allir reiprennandi hvert orð, sem þeir
áttu að fara með. En f þessum leik
varð einn leikandinn, kaupmaðuriun,
faðir ungu konunnar vanstiltu, að bíða
eftir nær hverri setningu úr leikþuls-
opinu. það var varla, að hann
kynni nokkurt orð almennilega. Slíkt
er vítavert hirðuleysi og megn ókurt-
eisi við áhorfendur, er þessi leikari
hofir reyndar gert sig sekan í áður
við og við, og virðist telja sér óhætt,
af því að hann er vel meðtekinn af
áhorfendunum að öðru leyti og á það
skilið yfirleitt. Hann hefir og ýmislegt
það til að bera, er gerir hann skemti-
legan leikanda, sem og sýndi sig í
þessum leik.
það er frú St. G., sem leikur aðal-
persónuna, hina ungu konu. það er
býsna-vandasamt hlutverk, ekki meiri
háttar en það er, og vitaniega enginn
þvívelvaxin hér önnur en hún. Enda
leysti hún það tiltakanlega vel af
hendi, með sýnilegri vandvirkni og
samvizkusemi, sem er sérstakleg á-
nægja að verða var við, er menn eiga
ella oft helzt því að venjast eða hafa
átt,að leikendur sjálfir, hvað þá heldur
óvaldir áhorfendur, hafi bersýnilega þá
hugmynd um leiklistina, að hún sé
aðallega fólgin í fettum og brettum
og öðrum meira og minna afkáraleg-
um afbrigðiskækjum, sem börn og
heimskingjar hlæja ef til vill að, en
aðrir ekki. þessir, sem leika nú orð-
ið hér í Leikfélaginu, eru vitanlega
allir vaxnir langt upp úr þeirri
bernsku. En hitt leynir sér ekki, að
yfirburðir frú St. G. eru eigi hvað sízt
í því fólgnir, að hún ber sjálf þá virð-
ingu fyrir sinni ment, Ieiklistinni, og
beitir við hana þeirri eindreginni al-
úð, er allir sannkallaðir listamenn
jafnan gera og hljóta að gera, í smáu
og stóru, ef þeir eiga að skara eitt-
hvað fram úr, hversu góða hæfileika
sem þeir kunna að hafa,
Eiginmaður hinnar ungu konu í
leiknum mun vera einna bezt leikinn
af því, sem sá leikandi hefir fengist
við (Á. E.). Haun gerir það mikið
snoturlega og vel við eigandi. Hon-
um hefir farið mikið fram upp á síð-
kastið. Meðal annars hefir honum nú
loks tekist að losa sig nær alveg við
óviðfeldinlimaburðarkæk, er lengi hefir
bagað hann og getur að eíns átt við
einstöku leikpersónu, en öðru vísi ekki,
eða er meira að seeja ella að jafnaði
til verulegra lýta.
Skrifstofustjórinn dável leikinn og
myndarlega (J. J.), en vafamál, hvort
rétt er að láta hann vera jafn-hrotta-
legan í framgöngu og hann er —
hvort háttprýðin utan á honurn á að
vera alveg eins haldlaust hjóm og
hún er látin vera, hvað lítið sem hon-
um sinnast.
Venju betur hafði í þetta sinn tek-
ist að búa persónurnar út, með lit-
breytingum í andliti og öðru þess hátt-
ar. Heyrnarsljóa kerlingin (frk. Gþ. H.)
meðal annara og hennar útliþútbúnaður
og framganga alt mikið vel til fundið.
B. J.
AlmauaUið
fyrir árið 1900, sem háskóli Kaup-
mannahafnar býður íslendingum, er
staklega hroðvirkmslega úr garði gert.
þar stendur tíl dæmis að taka sú af-
skrætnisvilla, að árið 1900 sé síðasta
ár 20. aldarinnar' íslenzkan er sum-
staðar frámunaleg. Hvernig lízt
mönnum á jafn-lipurlega fyrirsögn og
þessa: »Sýnilegleiki tunglsins í Reykja-
vík«? Jafn-lúaleg prentvilla er þar
eins og »gengt« fyrir gegnt. þar sem
háskólinn hefir einkaleyfi til að gefa
út almanök handa íslendingum, að
viðlögðum háum sektum, ef nokkur
brýtur gegn því leyfi, ætti að mega
búast við, að þessi virðulega stofnun
gæti staðið síg við að láta þessar fáu
blaðsíður vera óhneykslanlega úr garði
gerðar.
Póstgufuskip Vesta,
kapt. Jakobsen, komst loks á stað í
gærkveldi áleiðis til Vestmannaeya,
Færeya, Skotlands og Khafnar. íar-
þegar: kaupmennirnir Ólafur Árnason
frá Stokkseyri, og Ben. S. þórarins-
son og Friðrik Jónsson héðan; enn-
frernur frk. Elinborg Jónsdóttir (Pet-
ursonar) og frk. Guðný Hermanns-
dóttir.
Kveldnotkun Landsbókasafnsins
ætti nú að hafa betri byr, ef að
vanda lætur um lík dæmi, úr því vitn-
eskja er fengin um það, að sú um-
bót er upp tekin á háskólasafninu í
Khöfn fyrir næv 2 árum. það kvað
hafa verið haft opið daglega, þ. e.
hvern virkan dag, síðan á áliðnum
vetri 1898, og var frumkvöðull þeirr-
ar mjög svo þarflegu nýbreytni sjálf-
ur yfirbókavörðurinn, Birket-Smith.
þetta mun standa f síðustu háskóla-
ársskýrslu. það er kl. 5—8, sem safn-
ið er haft opið síðdegis, eða lestrarsal-
ur þess.
Með öðrum orðum: hér þarf ekki
annað en að breyta eftir góðu og fögru
dæmi Dana, en hvorki Vesturheíms-
manna né Norðmanna öðru vísi en ó-
beinlínis, að því leyti sem þeir hafa
vitaskuld verið á undan Dönum með
þessa umbót.
Rafmagnsljós
er farið að nota hér í bænum lítils-
háttar, og er hagnýtt til þess eina
gangvélin, sem til er í höfuðstaðnum,
steinolíu-gangvél Isafoldarprentsmiðju.
Sá sem útvegað hefir áhöldin til þess
og komið fyrir lýsingar-útbúnaðinum
er Eyjólfur kaupmaður og úrsmiður
þorkelsson, mikill hagleiksmaður og
hugvits, og vel að sér bæði bóklega
og verklega. Hann byrjaði í haust
á að lýsa sjálft prentvélaherbergið,
beint upp yfir gangvélinni, lagði síðan
þráð út til sín og lýsti verkstofu sína
með 2 ljósum, og hefir nú ný-sett upp
ljós á skrifstofur ísafoldar. Berhvert
ljós, bogalampi. birtu á við 16 kerta-
ljós. En ekki er afl-vakinn máttar-
meiri en það, að hann getur haldið
iifandi á 3 slíkum lömpum í einu
eða 6 með 8 kerta ljósmagni; var og
fenginn fremur til gamans eða reynslu
en verulegs gagns.
Laust brauð.
Mosfell í Arnessprófastsdæmi (Mos-
fells, Miödals, Klausturhóla og Búrfells-
sóknir).
Lán hvílir á prestakallinu, tekiS 1892,
upphaflega 750 kr., er afborgast me5
6°/0 á 28 árum.
Fráfarandi prestur nytur eftirlauna af
brauðinu samkvæmt lögum. —- Mat:
1474 kr. 91 a.. Auglýst 10. jan. /Veit-
ist frá næstu fardögum. Umsóknarfrest-
ur til 22. febrúar.
Síðdegismessa
á morgun í dómkirkjunni kl. 5 (J.H.).
Vendetta.
Eftir
Arehibald Clavering Gunter.
XXXII.
»Vertu óhrædd, Enid; eg er búin
að taka fyrir munninn á Maud. Hún
situr nú lokuð inni í herberginu sínu
allan daginn. En segðu mér — þyk
ir þér mjög vænt um hann, carissima?
»Hvort mér þykir vænt um hann?
Heldurðu, eg mundi ætla að giftast
honum eftir tvo mánuði, ef mér þætti
ekki vænt um hann?«
Enid kyssir Marínu og bætir svo
við: »Nú fer eg frá þér; eg verð að
skrifa bróður mínum og segja honum
— ó, hvernig á eg að geta sagt frá
því? það er óttalegt að vera trúlof-
uð!« Og svo flýtir hún sér út.
Meðan á þessari samræðu stóð, fór
Barnes upp til lafði Chartris og bað
um að mega tala við hana.
Hann tók til máls á þessa leið :
»Bezta lafði Chartris ! Viljið þér
gera mér greiða? Viljið þér skrifa
Ferris lávarði línu — þér vitið víst,
hvar hann hefst við um þessar mund-
ir ?«
»Já, svarar lafði Chartris, »hann er
í Nizza í dag; á morgun kemur hann
hingað«.
•Alveg rétt. Skrifið þér honum þá
til Nizza og látið þér þess getið í
bréfinu —. svona alveg af tilviljun —
þér skiljið? — að Enid sé «lofuð og
ætli að giftast mér«.
»Giftast yður?« tekur lafði Chartris
upp eftir honum alveg steinhissa.
»Já — að tveim mánuðum liðnum«.
»Að tveim mánuðum liðnum !«
»Mér finst bezt, að Ferris lávarður
fái að vita þetta; þaðtórrir Enid ýms-
um óþægindum og sjÉum honum yrði
ferðin til ónýtis, hvort sem er. Auk
þess er það skyida yðar, þar sem frök-
en Anstruther stendur undir yðar
vernd«.
»Svo það er satt, að Enid hefir tek-
ið yður fram yfir lávarð* segir lafði
Chartris stamandi. I hennar augum
er það mikið að vera lávarður; því að
maðurinn hennar var ekki nema »Sir«.
»Já, þó að kynlegt megi virðast.
»Nú, gott og vel. Eg býst við, að
þór séuð svo efnaður, að þér getiðlát-
ið hana haga lífi sínu á þann hátt,
sem hún er vön við? Eg bið yður,
að virða á betra veg, að eg kem með
þessa spurningu, en Enid er barnung,
og eg lít svo á, sem eg hafi ábyrgð