Ísafold - 09.02.1901, Blaðsíða 3

31
»J>rjú hús fuku hér á Bíldudal þrett-
ándanótt alla leið út á sjó eða þau
brotnuöu í spón í fjöruborði; enn
fremur fauk þar efri hluti af verk-
mannaskála P. J. Thorsteinssons kaup-
manns og mörg hús önnur skemdust
meir og minna. Yerzlanin átti og tvö
fyrnefnd hús, er fóru í spón, en tveir
bændur hið þriðja; það var í smíðum;
það fór fyrst út af grunninum og í
sama kastinu á annað hús og með
staurenda gegnam súðina á því. Enn
fremur braut einn fleki úr því skip,
er fyrir því varð á leiðinni fram á
bjó. Tjónið um 10,000 kr., eftir laus-
legri áætlun. Samskota var leitað til
handa þessum tveimur bændum og
safnaðist á skömmum tíma á 5. hundr-
uð kr. í sjálfu kauptúninu. — Að
manntjón varð ekki, er þakkað því
helzt, að veðrið skall eigi á fyr en
síðari hluta nætur, svo að enginn var
viðbúinn að gefa sig að björgun, enda
höfðu flestir nóg að vinna að byrgja
glugga, er rúður fuku úr, og halda
húsum sínum á grunninum. Var og
engin íbúð í neinu húsinu, þeirra er
fuku.
Hjallur fauk 1 Otradal og hlaða
skemdist þar«.
Herþjónustan og
lierskatturinn.
»Þjóðv.« birtir 31. des. f. á. bréf frá
síra Páli E. Sivertsen á StaS í ASalvík,
þar sem hann rekur kosningabeituna um
herskattinn og herþjónustuna til SigurS-
ar verzlunarstjóra Pálssonar á Hesteyri,
sem kunnugt er um að var mjög kapp-
samur kosningasmali afturhaldsliðsins ís-
firska í haust, -— eða kaupmanna og
s/slumannsliðsins. En vitaskuld hefir
hann ekki fundið upp þetta púður sjálf-
ur heima hjá sér, heldur sótt það skömmu
áður í kaupstaðinn á ísafirði. Prestur
segir svo:
»Faktor Hesteyrar (Sigurður Pálsson)
sagði beinlínis hér á Stað og lagði fyrir
mig þá spurningu, hvort eg væri svo
»ignorant« [fáfróður] að vita ekki, að
Valtýsfrumvarpið (stjórnarskrárbreyting-
in) væri samkvæmt ritgerð hans í »Eim-
reiðinni« og hefði í för með sér herþjón-
ustu og herskatt fyrir íslendinga. Eg
kvaðst ekki vita það af dagblöðunum,
og efast um það, þótt eg hefði ekki les-
ið »Eimreiðina« . . . .«
Ekki þarf getum að því að leiða, hvern-
ig kosningasmali þessi muni hafa beitt
sér við fáfróða almúgamenn í verzlunar-
umdæmi sínu, úr því hann leyfir sér
annað eins v:ð mentamennina.
kosti 90 teningsfeta rúm handa hverju
af börnum þeim, sem eru í skólanum
í einu, að þar séu áhöld þau, sem
nauðsyn er á, og að þar séu loft-
hreinsunargluggar (Ventiler)*.
þessi samþyktarviðauki gekk í gildi
1. þ. mán.
Héraðslœknlr
er settui í Isafjarðar-læknisdæmi Jón
Þorvaldsson læknaskólaltand., með
því að faðir bans, Þorv. læknir Jónsson,
hefir fengið lausn frá embætti, eftir 37
ára þjónustu.
Verzlunarhús
Knudtzons, sem áður voru í Hafnar-
firði, með allri eign þeirri, er þeim hef-
ir fylgt, hefir nú J. P. T. Bryde etaz-
ráð keypt, fyrir að sögn 20,000 kr.
Mundu hafa orðið mun dyrari fyrir 10
—12 árum.
Aður, í haust, hafði P. J. Thorstein-
son á Bíldudal keypt verzlunarhús
Þorst. Egilssonar m. m. fyrir 12,000 kr
Ætlar að hafa þar þilskipaútgerð.
Póstgufuskip Laura,
kapt. Aasberg, kom aftur vestan að í
fyrra dag og með því flestir hinir sömu far-
þegar, er vestur fóru um daginn. Höfðu
náð í töluvert af beitu, síld freðinni,
en dýra nokkuð. Enn fremur kom á
skipinu Guðjón f. alþingism. á Ljúfu-
stöðum Guðmundsson, Páll J. Torfason
kaupmaður á Önundarf., Árni Sveinsson
kaupm. á Isafirði o. fl.
Síðdegismessa
á morgun í dómkirkjunni kl. 5. (J. H.).
Aflabrögð
óvenjugóð við ísafjarðardjúp urh þess-
ar mundir, 5—600 í róði á báta, af
allvænum fiski. Ennfremur ágætis-afli
á Akranesi nú síðustu dagana.
Þilskipaviðkoman.
Nú ætla eitthvað 8—9 skipshafnir til
Englands með póstskipinu að sækja ny-
keypt þilskip þar til fiskikveiða, — 5
hóðan (Ásg. Sig.) og hinar af Vest-
fjörðum.
Dáinn
hór í bænum úr sullaveiki 3. þ. m.
Guðm. Otte>en, fyrrum kaupm. á Akra-
nesi, sonur hins nafnkunna bændaöld-
ungs Péturs Ottesen á Innra-Hólmi.
Hann varð 48 ára gamall. Gæðamaður
vel látinn. Lætur eftir sig konu og
börn.
Viðsjált auglýsingaskrum.
son (féhirðir), og endurskoðunarmenn
Björn Jónsson og yfirdómari Jón Jens-
sou.
Aukafund hólt fólagið 6. þ. m.
Formaður kom með yfirlit yfir störf fé-
lagsins þau 10 ár, sem það hefir staðið.
Félagsmenn hafa sléttað 155 dagsláttur,
og ræktað sáðgarða rúmar 30 dagslátt-
ur. Grjótgarðar tvíhlsðnir nema 2 míi-
um, vörzluskurðir litlu minna, en lok-
ræsi fullir 3000 faðmar. Tvö fyrstu ár-
in og 2 liin síðustu hefir mest verið unn-
ið, um 3000 dagsv. hvort árið. Dags-
verkafjöldi alls hátt upp í 24,000.
Verði landasjóðsstyrkurinn þetta ár svip-
aður og síðast, hefir fólagið á 10 árum
fengið 7000 kr. úr landssjóði. Lokræsa-
gjörð hefir aukist stórum síðustu árin,
eftir því sem skyrst hefir fyrir mönnum
nauðsynin að þurka fyrst landið, og
vantar þó víða mikið á að vel só.
Áskoranír félagsins til bæjarstjórnar-
innar (ísaf. f. á. nr. 10) höfðu í sum-
um greinum borið nokkurn árar.gur, og
var lyst yfir þeirri von, að fleira af því
mundi síðar verða tekið til greina.
Síðan flutti Einar Helgason
garðyrkjumaður fyrirlestur um ráð til
frjóva slæman jarðveg með því að sá
f hann og plægja gróðurinn niður, og
bauðst til að útvega slíkt fræ og leið-
beina í notkun þess.
Ágrip af fyrirlestrinum birtist innan
skamms.
Sami fólagsmaður vakti umræðu um
það, að Jarðræktarfólagið legði með öðr-
um félögum styrk til að koma upp kál-
og kartöflugarði, er með einhverju móti
gæti verið til styrktar fátæklingum, sem
verðust sveit. Samþykt var að fela uppá-
stungumanni ásamt félagsstjórninni að
fala að bæjarstjórn ókeypis 4—5 dag-
sláttur í þessu skyni, og skyldi eftir það
halda sem fyrst nyjan aukafund.
Ofviðri og skemdir.
Aftakarok á útsunnan hafði verið á
Vestfjörðum aðfaranótt þrettánda (6.
f. m.), miklu meira en hér syðra, og
olli allmiklum skemdum.
Tólf róðrarskip brotnuðu í Hnífs-
dal, sexæringar og fjögramannaför,
sum mjölinu smærra. Hjá einum
manni þ&r, húsmanni, sem misti bæði
bát og sexæring, fauk og heyhlaða og
fjárhús, og hjallar tveir fuku, annar á
Brekku, en hinn í Búð.
|>á fauk og brotnaði í spón sam-
kunduhús Good-Templara í Bolungar-
vík, og hlöður tvær m. m. fuku þar í
í>jóðólfstungu með miklu heyi; enn-
fremur geymsluhús í Hvammi með
allmiklum vetrarbirgðnm.
Ennfremur fauk heyhlaða og hjall-
ur hjá Benedikt bónda Oddssyni í
Hjarðardal í Dýrafirði; sömuleiðis
nokkur hluti þaksins á annari hlöðu
og flest hús skemdust þar meir eða
minna. En á Kleifum í Seyðisfirði
(við Isafjarðardjúp) fór gafl úr bað-
stofu, en syllur brotnuðu og partur
úr súð, og lá við sjálft, að baðstofan
færi með öllu. f>ar rauf og þak af
fjósi, og brotnuðu 2 fjögramannaför,
annað í mjöl.
Hlaða fauk á Skálará í Dýrafirði,
og skemdir urðu á hlöðum og útihús-
um í Önundarfirði.
Loks brotnuðu gufuskipabryggjur á
öllum hvalveiðistöðvunum í Súðavíkur-
hreppi: Uppsalaeyri, Langeyri og
Dvergasteinseyri, og á Langeyri og
Uppsalaeyri kváðu hafa farið 1000
skpd. af kolum í sjóinn á hvorum
Btaðnum, og auk þess töluvert af við
og tómum tunnum á Uppsalaeyri.
Auk þessa tjóns, sem »þjóðv.« segir
frá, er ísafold skrifað af Bíldudal 29.
f. mán.
Eftirlit með smáskólum.
Bæjarstjórn Beykjavíkur hefir sam-
ið og landshöfðingi staðfest viðauka
við lögreglusamþykt bæjarins frá 15.
nóv. 1890 þess efnis, að » hver sá, er
hefir barnakenslu á hendi og kennir
daglega 10 börnum eða fleiri á heim
ili sínu eða í öðru húsnæði, sem hann
notar til þess, skal tilkynna bæjar-
stjórninni skólahald sitt, og ber hon-
um að fara eftir fyrirmælum 8. gr. og
fyrra stafl. 31. gr. í reglugjörð um
barnaskóla í Beykjavík 27. okt. 1862.
Skólanefndin lítur eftir því, að þess-
um fyrirmælum sé blýtt«.
Hinar tilvitnuðu lagagreinar (reglug.
1862) eru svolátandi:
»Börn, er hafa haft einhverja næma
sýki, mega eigi koma í skólann fyr
en 3 vikum eftir að þau eru heilbrigð
orðin og sýkin er hætt í húsi því, er
þau búa í«.
»Skólanefndin á að hafa gætur á,
að í skólabekkjunum sé að minsta
Almenningi hér mun nú orðið nokk-
urn veginn ljóst, að ritstj. blaða bera
enga ábyrgð á auglýsingum þeim, er
þau flytja, um fram sjálfsögð velsæm-
istakmörk, og að það er mest undir
komið viðskiftaorðstír þeim, er aug-
lýsandi hefir áunnið sér, hver trún-
aður er leggjandi á það, sem hann
segir. Alls óþektir maugarar einhver-
staðar lengst úti í heimi geta naum-
ast búist við miklu trausti í þeim efn-
um, nema hjá mestu heimskingjum,
og eiga það jafnaðarlega síður en eigi
skilið.
Út af einni slíkri auglýsingu hefir
smíðafróður maður sent oss eftirfar-
andi athugasemdir, sem virðast vera
á sæmilegum rökum bygðar:
»Einhver iiáungi lengst suður i löndum
hefir verið að auglýsa hér i 1—2 blöð-
um síðustu missirin meðal annars 8
kar. gullúr fyrir 25 kr., þótt i þeim sé
s>haldgott og óbreytilegt gull, eins og í 400
kr. úrum«.
Hér við er nú fyrst að athuga, að i 400
kr. úrum er aldrei 8 kar. gull, heldur að
minsta kosti 14 kar.
En væri nú þetta að öðru leyti rétt, o:
að 8 kar. gull væri í kössunum á þessum
25 kr. úrum, þá hlyti að vera í kassanum
á einu slíku úri gull fyrir að minsta kosti
60 kr., eftir því sem þessir kassar vigta;
þar að auki er sjálft gangverkið, þótt lé-
legt sé, og svo smiðin á kassanum. En nú
er öðru nær en að 8 kar. gall sé í köss-
unum í þessum úrum, heldur er það óvand-
að gullplett, sem er nauðalitils virði, eins
og gefur að skilja.
Sama er að segja um úrkeðju, er eg hef
fengið frá þessum náunga og á að vera úr
8 kar. gulli, en kostar að eins 8 kr. 50 a..
þessi keðja, sem er mjög gild, vigtar svo
mikið, að væri hún það, sem hún á að vera,
þá væri i henni gull fyrir fullar 30 krón-
ur.
Saumavélar á 13 krón. finnur þessi mann-
vinur ástæðu til að lofa á hvert reipi, sem
ómissandi fyrir hvert heimili, þrátt fyrir
það, að þessi tegund sanmavéla er fyrir
mörgum árum lögð niður alstaðar sem ó-
brúkleg. Voru t. a. m. búnar að standa
hér í einni verzlun i hænum i mjög
mörg ár, en enginn vildi kaupa, þar tíl
þær voru látnar á upphoð og seldust á
4 kr.
Einkennilegt er, að samhliða fyrnefndum
25 króna gullúrum, sem eiga að vera eins
góð og 400 króna úr, er samt sem áður í
verðskránni auglýst úr, sem kosta á 3.
hundrað krónur; það sýnist annars vera ó-
þarfi.
Eftirtektarvert er og það, að margt í
verðskrá þessa náunga er eins dýrt, og sumt
dýrara, en hér gerist alment, og mætti þar
til nefna úrkeðjur úr silfri, stækkunargler,
hafjafna, gleraugu o. m. fl., en aftur þær
vörur, sem hezt horgar sig og hægast er
að svikja, svo sem alt, sem gullslit. ber, er
auglýst fyrir svo lágt verð, að allir skyn-
semi gæddir menn ættu að geta séð, hvað
hér er verið að hera á borð fyrir 'almenn-
ing. N«.
Ræjarstjórii Reykjavíkur.
Landfógeti Á. Thorsteinsson, er ver-
ið hefir sáttamaður um langan aldur,
hafði beiðst lausnar, og tilnefndi bæjar-
stjórnin á fundi í fyrra dag til úrvals
í hans stað þá Eirík Briem presta-
skólakennara, þórhall Bjarnarson lekt-
or, síraJóhann þorkelason dómkirkju-
prest, Jóu Magnússon laQdritara og
Árna Gíslason letrara.
Kleppsbóndinn vill fá að sitja kyr,
og veitti bæjarstj. honum kost á því,
ef hann hefði greitt eftirgjaldið áður
vika væri liðin.
LandsböEðingi leitaði fyrir stjórnar-
innar hönd álita bæjarstjórnar um
frumvarp til breytingar á bæjarstjórn-
artilskipnninni frá 1872, er hún hefir
í smíðum og leggja á fyrir alþingi í
sumar í stað frumvarps þess frá síð-
asta þingi, er stjórnin synjaði stað-
festingar. Bæjarstjórnin félst á það
með nokkurum minni háttar breyt-
ingura.
Tveir búfræðingar (J. Jónatanss. og
Sig. f>ór.) vildu fá að mæla upp bæ-
inn og gera af uppdrátt. Sumir töldu
ekki til þess trúandi öðrum en mann-
virkjafræðingum, og var veganefnd
falið málið til íhugunar.
Bæjarstj. afsalaði sér forkaupsrétt
að túnskika, 1500 ferh.álnum, er
ekkja M. F. Bjarnasonar skólastjóra
ætlar að selja frú L. Finnbogason,
norðan við hús hennar, á 30 a. ferh,-
alin.
Tvískiftar skoðanir um, hvort lengja
skyldi Lindargötu þann veg, að hún
kæmi upp á þjóðveginn hjá Bauðar-
árlæk, eða þá norðan við Elsumýrar-
blett, — og varð þ a ð ofan á, en
veganefnd falið að rannsaka betur
vegarstefnuna þar.
Skólanefnd falið að íhuga erindi frá
dómkirkjupresti um að láta niður falla
skólagjald fyrir 1 mánuð, þ. e. október-
mánuð f. á., með því að barnaskólan-