Ísafold - 08.02.1902, Blaðsíða 3

27
Ýmislegt utan úr lieimi.
Nýjustu fréttir.
Dáinn er í Kaupmannahöfn 15. f. m.
Sofus Högóbro, er lengi var forseti í
fólksþinginu 71887—1901), áttræður að
aldri; haföi verið þingmaður meir en
40 ár og alla tíð rnikiis háttar maður í
liði vinstrimanna, hygginn og ráðkænn.
Eldsbruni varð í Kaupmanuahöfn
töluverður ls. f. m. um nóttina.
Kviknaði i timburhlöðum geysimiklurn
Uti -A.nmger, »Köbenhavn Trælast-
handel^; geymslusvæðið 13—14 dag-
sláttur. Segir svo frá í norsku blaði,
brunnið hafi þar fyrii 2 rnilj. kr.;
áI1 b'klega er það ykt.
Játvarður Englakonungur setti sjálfur
6- f. m. þingið brezka, parlamentið, nreð
sömu viðhöfu og í fyrra, hafði drotningu
servið hlið og Georg son sinn konungs-
efni 0g hans konu í föruueyti sínu.
í*au hjón voru nylega heim komiu úr
ferð sinni umhverfis hnöttinn á gufu-
skipiuu »Ophir«, því er hingað kom
1 hitt eð fyrra. I>au fóru um mestoll
■'jlenduríki Bretaveldis, bæði í Eyálfu,
Suðurálfu og Vesturheimi (Canada), og
Vai< tekið hvarvetna með mikilli dýrð
°g fögnuði, enda lót Játvarður konung-
Ut- mikið yfir því í hásætisræðu sinni við
þingsetninguua, hvað sú ferð hefði vel
tekist, ogorðið til að styrkja enn betur
en aður trygðatengslin við heimaríkið.
Svo talaði hann, sem nú mundi skamt
nftir ófriðarins í Suður-Afríku. Hann
vill fyrir hvern muu fá honum lokið
fjíir krýninguna í sumar, þeirra hjóna,
hans og Alexöndru drotningar, sem
nn er til tekið að frarn fari ein-
irvern tíma í júnímánuði, með fra-
bærri dýrð og viðhöfn. Það sagði hann
af framgöngu brezka hersins í Suður-
Afríku og viðureigninni við Búa, að
hann hefði gjört hvorttveggja, sýnt af
‘ sér frábæran vaskleik, og þar með fá-
gæta mannúð við fjandmenn sína, Búa,
sjálfum sór í mein á stundum.
Þess gat hermálaráðherra Breta með-
al annars, er ófriðinn bar á góma fyrstu
þingdagana, að þurfa mundu Bretár,
að hafaí setulið í löndum Búa 5 ár að
og' örgeðja. Keisari hafði látið gera sér
skemtisiglingaskútu mikla og fagra, í
New-York, og biður forseta, að lofa dótt-
ur sinni ungri að skíra hana. Það stóð
ekki á því, og fóru þeim þjóðhöfðingj-
um í rnilli fagrar kurteisiskveðjur út af
því. En nú nýlega hefir dálætið aukist
það, að keisari sendir Hinrik bróður sinn
vestur um haf kynnisför með miklu og
fríðu föruneyti, þar á meðal herfljta-
ráðherra sínum, og hafa Bandamenn
mikinn viðbúnað til að fagna sem stór-
mannlegast slíkum höfðingja. Þeir seuda
í móti honum herflotadeild út á At-
lanzhaf, en er á land kemur, býður
blaðamannaheimurinn ameríski (600 blöð)
honum til glæsilegrar veizlu í New-York.
Viðtökur hjá forseta eiga að verða hin-
ar dýrlegustu. Hann ætlaði á stað 15.
þ. m. Nokkru fyrir jól kom Hinrik
prinz rneð flotadeild þýzka til Kristjaníu,
að fyrirmælum bróður síns, og kvaddi
þar Oscar konung, og var fagtiað með
miklum virktum af Norðmönnum.
Uppreistar-ófriður í Colombia, nju-zta
þjóðríkinu í Suður-Anteríku, og er slíkt
að vísu engin nýlunda um þær slóðir.
Þar, í því ríki, er Panama-mjóddin, þar
sem lengi hefir staðið til að grafa skurð
í gegn vestur í Kyrrahaf. Þar er aust-
anmegin hafnarbær, er Colon nefntst.
Þar á að hafa verið háð nýlega sjóorusta,
er lauk svo, að 5 skip sukku, 3 úr
uppreistarliðinu og 2 úr stjórnarflotan-
um.
Nú hafa Bretar látið það eftir Banda-
mönnum í Norður-Ameríku, að þeir sjái
einir um skurðargröftinn milli Atlanz-
hafs og Kyrrahafs, hlutlaust með öllu
af Breta hálfu, með þeim skildaga, að
sigling um sáurðinn verði gjörð jafn-
heimil öllum þjóðum og jafnfrjáls á ó-
friðartímum sem endranær. Stendur nú
til, að Bandamenn taki þar brátt til ó-
spiltra mála, með þeim vaskleik og at-
orku, sem þeim er lagin. En elcki er
fullráðið, hvar skurðurinn verður grafinn,
hvort heldur við Panama eða Nicaragua;
greinir mjóg á um það.
Työ gufuskip strönduö
í Reykjavík.
minsta kosti eftir ófriðarlokin, ekki
færri en 100,000 manna; og verður það
dýrt gaman.
Það bar til í vetur snemma, að laust
varð kjördæmi eitt á Irlandi, í borginui
Galway. Þar hlaut kosningu með
geysimiklum atkvæðamuni maður einn,
er Lynch heitir, blaðamaður frá Lund-
únum, er stýrt hafði um hríð samtin-
■ugsliðsveit einni í her Búa á móti
Dretum. Hann hlaut nærfelt 1300
atk\., en sá ekki nema tæp 500, er í
'\]óu var i móti, en það var mjög
báttar maður og íravinur, enskur,
nn et lávarður. Þann veg liggur
Irnm hugur til Breta. Lynch dvaldist
'iT1S .fran., yfu' Þ’ugsetningu, og
hugðist að njóta þá þinghelginnar. -
En Lansdowne hermálaráðherra hafði
lýst yfir þvi, að l.ann yr8i höndlaður
og dreginn fynr dom fyrir iaildráö jaftl
skjótt sem hann stigi f(eti & fan(j á
Englandi. Það var og lagt til í þiug.
byrjun, að kosping lians væri gerðógild,
með því að hann væri alkunnur laild.
ráðamaðut'. Eu forseti kvað það ]dg.
leysu. Lengra var eigi því ntáli komið.
Austan af (ndlandi er nýfrétt lát dr.
Sven Hedins hins sænska, sent frægur
var fyrir landkönnunarferðalög um há-
löndin í Asíu.
Mikíð dálæti með þeim Vilhjálnti
Þýzkalandskeisara og Bandaríkjaforset-
anum nýja, Roosevelt, er kunnugir segja
og að séu all-skaplíkir, baðir atorkumiklir
f>au tíðindi urðu hér aðfaranótt
fimtudags 6. þ. m., að 2 gufuskip sleít
upp hér á höfninni og rak á land,
annað, enska botnvörpunginn Princess
Melton, beint upp að Klapparvör í
Skuggahverfi, en hitt, Modesta, norskt
(318, B. O. Boye), nýkomið frá Skot-
landi (Troon) með saltfarm til W.
Eisehers, við Skanzinn (Batterí) vest-
anverðan.
Maður var héðan úr bænum úti í
botnvörpungnum til gæzlu, með því
að skipið var í haldi, Sigurður Pét-
ursson lögregluþjónn, og tókst skip-
verjum fyrir kunnuglega leiðbeiningu
hans að vaða til lands þaðan, sem
skipið festist á flúð. f>ví fleygði brátt
á hlið út frá laudi og stórskemdist
svo, að það var sýnilega alveg frá
mjög bráðlega.
Hitt stóð á réttum kili í hnöllunga
urð og skipverjar í því kyrrir daginn
eftir. En ipeð því að veðrinu hélt á-
fram og grjótið tók að vinna á því
smámsaman, yfirgáfu þeir það á öðr-
um degi, og er það nú talið alveg frá,
eins og hitt.
Harðviðri var á norðan þessa nótt,
en enginn aftök að veðurhæð; frost 10
til 11 stig (C).
f>etta mun vera í fyrsta skiftí, er
gufuskip slítur upp og strandar hér á
Reykjavíkurhöfn. f>að varð þá líka
meir en tilferðin: tvö í einu.
Veðrátta. Þiðnrnar og hlýindin um
fyrrí helgi snerust í miðri viku npp í norð-
ankólgu allsnarpa, sem helzt enn.
Bæjarstjórn Reykjavíkur.
Veganefnd falið á fundinum í fyrra
dag að athuga tillögu frá Tr. G. um
að kaupa áhald til að hreinsa Tjörn-
ina.
Sömu nefnd falið að semja við sama
um lóðarkaup undir framhald Lindar-
götu anstur og upp á við.
Bæjarstj. gekk að því boði frá Helga
fellspresti, að afgjald af Hlíðarhúsum
og Ánanaustum skuli verða héðan af
eins og verðlagskrármeðalverð hefir
verið á harðfiski sfðustu 10 ár.
Til hafnarnefndar var vísað beiðni
frá skipstjórum uffl ljósker á Engey.
Veganefnd faliðaðsjá um upphleðslu
á Læknum vestanmegin alla leið suð-
ur að Lindarbrú, þó svo, að kostnað
ur fari eigi fram úr 8 kr. á faðminn
og skiftist jafnt á árin 1902 og 1903.
Afsalað forkaupsrétti að matjurta-
garði þorst. Guðmundssonar við Lauf-
ásveg (700 kr.).
Eftirgjöf á skólagjöldum. Utsvars-
kærur.
þessar brunabótavirðingar samþykt-
ar :
Austurstræti 9 (Sturlu kaupm. Jóns-
sonar) 20,110 kr.
Hafnarstr. 4 (búð Gunnar þorbj.s.
kaupm. m. m.) 13,870.
Laugaveg 56 (M. H. gullsm.) 8,335
kr.
Hús Kristins Guðmundssouar við
Hverfisgötu 2,855 kr.
Hús þorgríms Jónssonar við Kapla-
skjólsveg 2,117 kr.
Hr. Guðm. Finnbogason,
er veittur var styrkur á alþingi f
surnar til að kynna sér uppeldis- og
mentamál erlendis, tók til starfa við
það þegar í haust er leið, þótt ekki
væri styrkurinn veittur fyr en frá þ.
á. byrjun. Tímabilið frá 1. nóvbr. til
ársloka gekk hann á ýmsa skóla í
Khöfn til að kynna sér kensluaðferðir
þar. þaðan er sprottin hin einkar-
fróðlega og vel samda grein hér í blað
inu, »Fyrirmyndarskóli« (fyrirsögnin
e k k i eftir höf.j, er vekja mun mikla
athygli þeirra, er um skólamál hugsa
hér. Um nýársleytið ferðaðist hr. G.
E. til Jótlauds og bjóst við að verða
þar mánuðinn þann, janúar, helming
tímans í Askov, þar sem er nokkurs
konar yfirlýðháskóli Dana og stórum
frægur. f>ví næst bjóst hann við að
fara til Noregs, í þ. m. (febr.).
Hvarvetna segir hann sér og sl'nu
erindi mætavel tekið, með hinni mestu
góðvild og greiðvikni.
Gufusk. Nordjylland
(587, skipstj. Kragh), aukaskip það,
er Gufuskipafél. sameinaða sendi hing-
að á eftir Laura, kom 3. þ. mán., eft-
ir langa töf á Færeyjum, og ætlaði 2
dögum síðar vestur til Stykkishólms,
en komst eigi lengra en í Hafnarfjörð;
liggur þar enn. Erá Stykkishólmi átti
það að fara beint til Liverpool.
Maður varð úti
um 20. f. mán. á Hrútafjarðarhálsi,
Guðmundur að nafni Tómasson,
lausamaður, um fimtugt, frá Skeggja-
stöðum í Miðfirði, á heimleið þangað
frá Borðeyri. Með honum var piltur
á 14. ári og komst heill á húfi til
bygða. þeir lögðu á hálsinn í harð-
viðri og fjúki frá Fállandastöðum, að
húsráðendum þar nauðugum. Guð-
mundur lagðist fyrir undir steini á
hálsinum og stóð pilturinn þar yfir
honum, þar til er hann var örendur,
gróf sig eftir það í skafli, en eirði þar
ekki og hélt áfram; hann kom til bygða
með morgninum. Sömu nótt lá norð-
anpóstur úti á Holtavörðuheiði.
Vísindaframl.
Dr. þorvaldur Thoroddsen hefir
hlotið þann frama, að Vísindafélagið
danska, í Kaupmannahöfn, hefir veitt
honum gullmedalíu fyrir jarðfræðis-
uppdrátt þann af Islandi, er hann hef-
ir búið til og gefið út á kostnað Carls-
bergssjóðsins. Dr. Warming háskóla-
kennari sýndi á félagsfundi snemma í
f. m. uppdrátt þennan og skýrði hann
fyrir fundarmönnum, og fór miklum
lofsorðum um það afrek höfundarins,
að hafa safnað einn síns liðs öllum
þeim fróðlcik, sem í uppdrættinum
felst, á rannsóknarferðum um lsland
17 ár samfleytt (1881—98). þetta
væri fyrsta yfirlit í einu lagi yfir jarð-
fræðislegt sköpulag landsins, og mundi
þykja stórmikið í það varið nieðal
allra heimsins jarðfræðinga.
Fyrir „Heimdalli“
varður hofuðsmaður E. Hamrner
þetta ár, sá er stýrt hefir mælinga-
skipinu nDíönufl hér við land undan-
fariu 3 ár, sbr. hina ágætu grein hans
um mælingarnar f Isafold 7. des. f.
árs. það eru að öllum likindum hin
beztu skifti, sem hægt var að fá, úr
því að hitt fekst ekki, að A. P. Hov-
gaard héldi áfram. Avarpið héðan um
það kom í mörg dönsk blöð.
Sokkinn kolabyrðingur.
Enn hefir orðið slys hér ,á höfnínni,
í nótt sem leið: sokkið kolabyrðingur
Brydesverzlunar, »Thor«, er legið hef-
ir þar inui á Rauðarárvík síðan í
haust með kolaforða verzlunarinnar til
geymslu; gamall skrokkur og höggvið
ofan af siglutrjám. Hátt á 3. hundr.
smál. eða nær 2000 skpd. af kolum
kvað hafa verið í skipinu, og eru ekki
líkur til, að neitt af því náist.
Samsöng liéldu hér i fyrra dag i
Iðnaðaram.lnisinu þeir Br. Þorlákssonsöng-
kennari, kand. Þórður Pálsson, frk. Kr.
Hallgrimson og frk. E. Steffensen, fjölbreyti-
legan og fjölsóttan, og þótti niikið vel tak-
ast.
Messað verður á morgnn i dómkirkj-
unni kl. 12 af síra Jóni Helgasyni, en kl.
5 síðd. stígur cand. Sigurbj. Gíslason í
stólinn.
Veðurathuganir
i Reykjavík, eftir aðjunkt Björn Jensson.
1902 febr. Loftvog millim. Hiti (C.) cr- <1 CD O* 5 c* Skytnagnl Urkoma millim. Minstur hiti (C.)
Ld. 1. 8 775,3 6,8 88E 2 10 4,2 6,1
2 778,2 6,5 S 1 10
9 779,7 5,7 SSE 1 10
Sd. 2. 8 781,0 5,0 8SE 1 10 4,4
2 782,5 5',6 0 9
9 782,4 5,4 0 10
Md. 3. 8 779,3 3,5 0 10 0,3 2,9
2 777,7 3,4 SW 1 10
9 776,1 2,8 010
Þd. 4. 8 771,5 1,8 0 10 2,9 1,1
2 767,5 1,3 010
9 763,4 - 0,3 0 10
Mvd 5. 8 763,7 - 4,1 0 9 2,6 - 4,1
2 764,5 - 6,9 NE J 4
9 765,4 - 8,3 N 1 2
Fd. 6. 8 765,5 -10,4 NNE 3 5 -11,2
2 766,5 11,4 NNE 3 5
9 766,2 -11,6 NNE 3 3
Fsd 7. 8 764,4 - 8,8 NNE 3 4 -12,7
2 763,9 - 7,9 N 2:10
9 763,2 - 6,4 NNE 2 9
i
I heljar greipum.
Frh.
þegar þeir fengu aftur hreint og
hart undir fót, lömdu þeir skepnurn-
ar áfram dauðlúnar, og tóku þær að
trítla eftir mætti og tvíbeygðu liða-
mótin, en við það tóku bandingjarnir
til að hneigja sig og beygja mjög
skringilega og afkáralega. f>að var
kátbroslegt fyrst í stað, svo þau brostu
hvort framan í annað, bandingjarnir;