Ísafold - 14.08.1902, Qupperneq 3

Kosningakigamálið.
f>að er nú loks bviið í neðri deild,
frumvarpið um heimullegar kosningar
til alþingis, og er ekki alveg vonlaust
um, að það hafist fram á þessu þingi,
þrátt fyrir sýnilegan vott þess meðal
meiri-hluta-manna, að þeim væri
sumum harla vel vært, þótt því
hlektist á.
|>að lætur harla vel í eyrum almenn-
ings, að vera því máli hlyntur, og þar
með heilagur og saklaus af allri við-
leitni að liaia áhrif á kjósendur sér
til fylgis með nokkrum sköpuðum
hlut öðrum en sannfæringar-aflinu.
Bn það er annað, að eiga ef til vill
yfir höfði sér gersamlegt fráhvarf
kjósenda, ef fyrirmunað er að líta
eftir, hvernig þeir neyta kosningar-
réttar síns, — hvernig þeir efna t. d.
misjafnlega fengin loforð um kjörfylgi
við það eða það mikils háttar þing-
mannsefni vegna auðvalds eða em-
bættistignar.
Málið kemst væntanlega í nefnd í
efri deild á morgun.
Lög frá alþingi
f>essi 6 smálög hefir nú þingið lok-
ið við:
1.—2. Um löggilding verzlunarstaða
við Flatey á Skjálfanda og Oshöfn við
Héraðsfióa.
3. Um kjörgengi kvenna:
Ekkjur og aðrar ógiftar konur, sera
standa fyrir búi, eða á einhvern hátt eiga
með sig sjálfar, skulu hafa kjörgengi, þeg-
ar kjósa á i hreppsnefnd, sýslunefnd, hæj-
arstjórn, sóknarnefnd og safnaðarfulltrúa,
ef þær fullnægja öllum þeim skilyrðum,
sem lög á kveða fyrir þessum réttindum,
er karlmenn snertir.
Heimilt er þeim þó að skorast undan
kosningu.
4. Um að selja salt eftir vigt:
1. gr. Allir kaupmenn, verzlunar-um-
hoðsmenn og kaupfélög, er reka verzlun
hér á landi fyrir eiginn reikning eða í utn-
hoði annarra, skulu, hvort, sem verzlun
þeirra fer fram á sjó eða landi, selja salt
•ftir vigt.
2. gr. Brjóti nokkur gegn fyrstu grein
skal hann sæta 100—500 kr. sektum, er
renna að 2/s í landssjóð og að */3 til upp-
ljóstrarmanns.
3. gr. Með mál út at' lögum þessum skal
farið sem opinber lögreglumá).
4. gr. Með lögum þessum eru lög um
að selja salt eftir vigt 24. nóv. 1893 úr
gildi numin.
5- Um aíldarnætur.
1. gr. Þegár sildarnætur eru fluttar til
Islands frá öðrum ríkjum, skal skýra lög-
reglustjóra frá þvi. Þegar síldarnæturnar
hafa verið notaðar við reiðar, má ekki
flytja þær aftur frá landinu.
2. gr. Brot gegn ákvæðum fyrstu grein-
ar varða sektum frá 50—500 kr., sem renna
i landssjóð. Með mál, er af því risa, fer
sem um almenn lögreglumál.
6. Um breyting á Iögum fyrir ía-
land 13. sept. 1901 um tilhögun á lög-
gæzlu við fiskiveiðar í Norðursjónum:
1. gr. Eyrri hluti 2. gr. laga fyrir ls-
land 13. sept. 1901 um tilhogun álöggæzlu
við fiskiveiðar i Norðursjónum skal hljóða
svo, sem hér segir:
Hlutaðeigandi lögreglustjórar annast um
skrásetning skipanna eftir 1. gr. og eins
um mæling þá, sem giöra þarf í þessu
skyni, séu þau ekki þegar eftir hinum al-
mennu reglum mælingarskyld, svo og um
útgáfu fiskiveiðaskirteinis og merking skip-
anna. Fyrir þetta greiðist ekkert gjald.
2. gr. Lög þessi öðlast gildi þann dag,
er skýrt er frá staðfesting þeirra i B-deild
Stjórnartíðindanna.
Ný þingmál
Frv. um breyt. á yfirsetukvenna-
lögum 17. des. 1875 — að koma yfir-
setukonum á laudssjóðinn (Sighv. og
Ari).
Frv. um löggilding verzlunarstaðar
við Járngerðar8taðavík í Grindavík
(B. Kr. og f>. J. Thor.).
Frv. til laga um skyldu embættis-
manna til að safna sér ellístyrk eða
kaupa sér geymdan lífeyri (Eir. Br.,
o. fi. í nefnd).
Tillaga um að skipa 5 m. nefnd í
neðri deild til að hugleiða ráðstafanir
gegn útbreiðslu berklaveikinnar hér á
landi (M. A.).
Tillaga um að skora á landsstjórn-
ina um að hlutast til um afnám
grískukenslu í latínuskólanum, fækkun
latínukenslustunda, og aukna kenslu í
nýju máluuum, eðlisfræði og náttúru-
sögu (Kr. J. og Sig. Jenss.).
Þiiignefndir.
Berklaveikisnefnd: Magnús Andr.,
þórður J. Thoroddsen, L. H. B.,
P. Jónss., |>orgr. þórðarson.
Manntalsþingafrv.: Jón Magnúss.,
Egg. Ben,, L. H. B., J. Jónss., St. St.
kennari.
Fjáraukalaganefnd í efri d., skipuð
í dag: Hallgr. Sveinsson, Sig. Jenss.,
Eir. Briem, Eggert Pálss., Jósafat.
Stjórnarskrárnefnd (sjá að framan).
Afnám gjafsókna.
|>að mál, frv. frá Skúla Thoroddsen,
gekk liðugt til 2. umr. í efri deild
snemma þings, og til nefndar, er var
því hlynt, meiri hlutinn, þeir flutn-
ingsmaður og Eggert Pálsson, en 3.
nefndarmaðurinn, amtmaðurinn, vitan-
lega í móti, eins og áður.
Eigi að síður var gengið að því vísu,
að málið mundi hafast áfram gegnum
deildina, með sömu atkvæðum og áð-
ur, og þá líklegast gegnum þingið alt.
En þá gerir sá í varaforsetatign upp-
hafni og í fátækramálamilliþinganeínd
mildilega útvaldi og þar með i mandar-
ína-stóttina hálf-innlimaði Guðjón
Strandaþingmaður svo vel og snýr við
blaðinu, og tekur höndum saman við
embættismennina um að fella frum-
varpið frá 3. umr.
Amtmaður var sá eldstólpi, er á uud
an gekk Guðjóni og lýsti svo myrkvaðri
samvizku hans, að nú sýndist hon-
um engin leið rétt nema sú, er hann
vísaði í sinni óumræðilegri embættis-
dýrð. Amtmaður, maðurinn, sem einna
mest mun eftir liggja af sanugjarnri
og viturlegri hagnýting gjafsóknarrétt-
arins hin síðari árin, eða hitt heldur.
Fróðleg munu kjósendum Guðjóns
þykja þessi tíðindi, sé svo, sem hermt
hefir verið af kjörfundi þeirra í vor,
að Guðjón hafi heitið þar iðrun og
yfirbót fyrir banatilræði það, er hann
veitti sama máli í fyrra í bræði sinni,
og þeim óskiljanlega ósamkvæmni við
fyrri framkomu sína.
Stjórnhöfðiiigi, en ekki stjórnherra,
var emhættisheitið, sem þeir «þingsins herra«
og hans félagar ætluðu að gefa landritara
vorum fyrirhuga'ða. — »Ráðgjafinn yfir Is-
landi« stendur á einum stað í fremstu’grein
inni í síðasta blaði, í stað »ráðgj. fyrir
Island*.
Með Hólum (Ust-Jakobsen) fór 7. þ.
m. til Vest.manneyja héraðslæknir Þorsteiiin
Jónsson og eitthvað af farþegum til Aust-
fjarða.
Loftriti til íslands.
Eftir nokkrar bollaleggingar varð
það að samkomulagi í neðri d., að
setja í fjáraukalögin svo lagaða og
orðaða athugasemd:
*Af fjárveitingunni undir 12. gr.
staflið D í fjárlögum 1902 og 1903
(35,000 kr. sem fyrsta borgun í 20 ár)
má verja svo miklu, sem nauðsyn
krefur, til þess að koma á loftrita
(aerograf) milli Eeykjavíkur og út-
landa og milli 4 stöðva á Islandi,
einnar í hverjum landsfjórðungi, að því
áskildu, að samningarnir um þetta
verði, áður en þeir eru fullgerðir, lagð-
ir undir atkvæði alþingis, ög að tillag-
ið frá Islands hálfu verði eigi hærra
en sem samsvarar 2/6 af allri þeirri
fjárhæð, sem danska ríkið (Danmörk
og ísland) leggur til«.
ÞingmáSafundur
nokkurs konar var haldinn hér í bæn-
um mánudagskveldið 11. þ. m., í Iðn-
aðarm.húsinu, fyrir forgöngu Einars
Benedikcsonar máJfm., út af stjórnar-
skrármálinu, og borin þar upp og sam-
þykt (40: 19) eftir nokkrar umræður
áskorun til þingsins um að fella burtu
úr stjórnarskránni ríkisráðsetu íslands-
ráðherrans. Húsfyllir var; en örfáir,
er atkv. greiddu að tiltölu. Fáeinir
þm. tóku þátt í umræðum og voru
tillögunni mótfallnir.
Aftur var fundur haldin um sama
efni í gærkveldi og á sama stað, og
tilkvaddir allir stúdentar í bænum, en
aðrir ekki. f>ar fekk málið lítinn byr
og var engin tillaga upp borin. |>ar
hafði hr. E. B. sagt »heimastjórnar-
flokknum« svo nefnda heldur óþyrmi-
lega til syndauna.
Póstgufuskip Ceres (Kiær) lagði á
stað austur um land og norður 8. þ. m.
Með því fóru til Fáskrúðsfjarðar Georg
læknir Georgsson og franskur klerkur; til
Seyðisfjarðar Jóh. Jóhannesson sýslum.,
Jón Jónsson kaupstjóri frá Múla og hörn
hans, Lárus S. Tómasson bóksali og Þor-
steinn Skaftason prentari; til Húsavikur frk.
G. Guðjohnsen og dr. Ben. Einarsson frá
Chicago; til Sauðárkróks Sig. Briem póst-
meistari og Halldór Þórðarson bókhindari
og prentsmiðjueigandi; til ísafjarðar Jóakim
Jóakimsson snikkari. Auk þess nokkrir
Englendingar kringum )and.
Yeðurathuganir
i Reykjavík, eftir aðjunkt Bj'örn Jensson.
1902 ágúst Loftvog j millim. Hiti (C.) í>- ct- VeðurhæS: Skýmagn Urkoma 1 millim. | Minstur hiti(C.)
Ld. 2. 8 762,3 9,9 N 1 1 5,6
2 761,8 13,7 WNW 1 1
9 762,1 9,7 8 1 2
Sd. 3. 8 763,4 12,0 E 1 6 7,2
2 764,4 11,4 S 2 10
9 764,9 9,6 E8E 1 9
Md.4. 8 764,5 11,0 SE 1 9 0,2 8,0
2 764,2 12,7 S 1 9
9 764,0 10,1 SE 1 9
Þd. 5. 8 763,8 9,8 SE 1 9 t 7,9
2 763,0 12,7 ssœ 1 8
9 765,0 10,7 0 7
Md.6. 8 764,3 9,8 0 3 5,8
2 764,3 12,7 s 1 10
9 763,8 11,1 W 1 4
Fd. 7. 8 762,2 10,9 w 1 8 0,7 8,4
2 761,7 12,4 sw 1 10
9 761,4 9,9 w 1 10
Fsd.8. 8 761,1 10,9 w 1 10 0,9 9,0
2 762,2 12,4 w 1 8
9 764,0 11,7 WNW 1 8
I heljar g’reipum.
Frh.
»f>að er yður eiugöngu að þakka«.
»Mér?«
»Já, og eg, sem var að þrátta við
yður.— eg, vanþakklátt lítilmennú.
»En hvernig víkur því við, að eg
gat orðið til þess að bjarga ykkur?«
»f>að voruð þér, sem sömduð svo
um við hann Tippy Tilly og þá hina,
að þeir skyldu fá svo og svo mikið,
ef þeir kæmi okkur aftur lifandi til
Egiptalands. f>eir laumuðust burtu í
myrkrinu og fálu sig í pálmakvosinni.
f>egar þið voruð farin, skriðu þeir fram
úr fylgsni sínu og skutu þessa sem
áttu að lífláta okkur. Mér þótti leitt,
að þeir skutu bannsettan kennimann-
inn; eg held mér hefði tskist að telja
trú fyrir honum og gera hann krist-
inn. En nú ætla eg með yðar leyfi
að flýta mér og faðma hana frk.
Adams að mér, því hann Belmont hef-
ir konuna sína og Stephens hana frk.
Sadie, og þe3S vegna finst mér ósköp
sennilegt, að hún frk. Adarns hafi hug
á mér«.
Hálfur mánuður var liðinn, og vara-
gufubáturinn, sem sendur hafði
verið til að taka þetta úr helju
heimta ferðafólb, var kominn langt
norður fyrir Assiout. Morguninn eft-
ir átti báturinn að verða kominn norð-
ur að Baliani, en þaðan er haldið með
hraðlest til Kairo.
f>etta var því síðasta kveldið, sem
þan voru saman
Frú Schlesinger og barnið hennar,
er komist höfðu burtu heil á húfi,
hafði landamæraliðíð sent áður norð-
ur í Kairó. Frk. Adams hafði legið
mikið veik eftir þessi ósköp, sem yfir
hana höfðu gengið, og þetta var fyrsta
skiftjð, sem hetíni hafði verið lofað
upp á þilfarið, eftir að þau höfðu
borðað miðdegisverð.
Hún sat nú í hægindastól, megurri,
óþýðari og þó ástúðlegri innanbrjósts
en nokkuru sinni áður. Sadie
sat hjá henni og var að hlúa að herð-
unum á henni með ábreiðum. Ste-
phens færði þeim kaffi og setti það
á stráfléttuborð við hliðina á þeim.
Hinum megin á þilfarinu sátu þau
Belmontshjónin hæg og hljóð og hjart-
anlega samhuga. Fardet hallaði sér
upp við öldustokkinn og var að leggja
út af því, hve hirðulaus stjórnin brezka
væri, er hún liti eigi betur eftir á
landamærum Egiptalands. Hersirinn
stóð fyrir framan hann keikur og stóð
glóandi endinn á vindilstúf fram undan
yfirskegginu á honum.
En hvernig vék því við um hers-
inn? Hver mundi hafa kanuast þar
við hinn gamla, hruma mann frá
Libyu-öræfum? Yfirskeggið var að
vísu enn ofurlítið gráýrótt. En hárið
hafði fengið aftur hinn mjúka, hrafn-
svarta lit, er samferðamenn hans
höfðu dást mest að á leiðinni upp
eftir Níl. Hann hafði tekið því þur-
lega og látið eins og hann vissi ekki,
hvaðan á sig stóð veðrið, er verið var
að aumka hann fyrir, hvernig hann
var, þegar hann kom aftur til Halfa
úr öræfaferðalaginu. því næst hvarf
hann niður í káetu sína og kom það-
an aftur stundu síðar alveg eins í sjón
og hann hafði verið áður en hann
lenti í hrakningunum. Og hann leit
svo hvatskeytlega og ókunnuglega
framan f hvern þann, er tók til að
blína á hann, að engiun maður hafði
sálarþreb tii að koma með neina at-
hugasemd um þann kynjakraft, er valda
mundi slíkum umsbiftum.
Eftir það tók samferðafólk hersisins
eftir því, að hver nær sem hann
brá sér eitthvað frá skipinu, þótt ekki
væri nema 50—60 faðma, þá stakk