Ísafold - 14.02.1903, Blaðsíða 1

Kemur út ýmist einu sinni eða
tvisv. i viku. Yerð árg. (80 ark.
minnst) 4 kr., erlendis 5 kr. eða
l‘/8 doll.; borgist fyrir miðjan
júli (erlendis fyrir fram).
ISAFOLD.
Dppsögn (skrifleg) bundin við
áramót, ógild nema komin sé til
útgeíanda fyrir 1. október.
Afgreiðslnstofa blaðsins er
Austurstræti 8.
XXX. áre.
Reykjavík laugardagiim 14. febrúar 1903.
8. blað.
JíuáÁutá JttaAýaAMV
I. 0. 0. F. 8422087,.
Raatobak.
Störste Lager i Skandinavien; alt til
Cigarfabrikationen henhörende anbe-
fales til yderst billige Priser. Speci-
alitst: Lyse Sumatra og Java
Dæks- Bladrig Sedleaf- Java
Omb. Felix Brasil m. m.
OTTO PETERSEN & SÖN.
Dr. Tværgade 81,
Augnlœkning ókeypis 1. og 3. þrd. i
hverjum rnán. kl. 11—1 i spítalanum.
Forngripaaafn op'ð mvd. og ld 11-—12.
Landakotskirkja. Guðsþjónusta kl. 9
og kl. tí á hverjum helgum degi.
Landsbankinn opinn hvern virkan dag
kl 11—2. Bankastjórn við kl. 12—1.
Landsbókasafu opið hvern virkau dag
k). 12—2 og einni stundu lengur (til kl. 3)
md., mvd. og ld. til útiána.
Náttúrugripasafn, í Doktorshúsi, opið
á sd. kl. 2-3.
Tannlœkning ókeypis í Pósthússtræti 14 b
1. og 3. rnánud. hvers mán. kl. 11—1.
Hroðalegt strand.
í -SUipshöfn liggur úti 11 sólarhringa
á Skeiöarársandi.
Þrír krókna út af, og aðra þrjá
skammkelur.
f>ýzkt botnvörpuveiðiskip, Priedrich
Albert frá Geestemunde, hefir strand-
að í f. m. fyrir miðjum Skeiðarúrsandi,
óraveg frá öllum mannabygðum, skip-
verjar komist lífs á land, en legið úti
11 sólarhringa; og er hér ítarleg skýrsla
sýslumanns (Guðl. Guðmundssonar á
Kirkjubæjarklaustri) um þann atburð
ullan, rituð 31. f. mán.
•í gær kl. 2 e. h. kom hér sendi-
xnaður frá Orustustöðum á Bruna-
sandi og skýrði mér frá, að þangað
væru komnir 8 eða 9 strandmenn
þýzkir; þeir höfðu komið þar kl. 9l/2
i gær morgun; mundi hafa strandað
úti fyrir Skeiðarársandi, a u s t a n
Hvalsíkis. — þeir væri þjakaðir
mjög og allflestir mikið skemdir af
kali. — Eg kom að Orustustöðum kl.
7 e. h. í gærkveldi. Héraðslækninn
tók eg með mér á leiðinni, frá Breiða-
bólstað. Hann rannsakaði þagar skemd-
irnar á mönnum þessum og telur 3 af
þeim lítið skemda, en 6 mikið kalda
og þó 2 eða 3 til stórskemda. Kölin
mest á fótum og höndum. Búið var
að mestu leyti að þíða kölin upp í
köldu vatni og snjó, þegar eg kom
austur eftir.
Strandið sagði skipstjóri mér að væri
»eftir ágizkun 10 mílur enskar vestan
Ingólfshöfða, en 15 mílur enskar aust-
an Hva!síkis«, — eða f y r i r m i ð j-
um Skeiðarársandi austar-
1 e g a. f>að er á hinum hættulegasta
og versta stað, sem til er hór með
atröndinni allri,— upp frá sjó til jökuls
eða fjalla, þar sem sumarvegurinn ligg-
ur, nál. 5 mflur danskar, og þó enn
lengra til mannabygða á hvora hönd
sem farið er frá strandstaðnum — auk
þeBS gangandi mönnum alófært, því
Hvalsíki er öðru megin, auk fleiri ósa,
og Skeiðarár-útföllin hinu megin, e n
vötnin núalauð, enginn mann-
heldur ís á þeim. Hérlendir menn,
sem eiga rekarétt á fjörum á þessum
stöðum — austan Hvalsíkis, en vestan
Skeiðarár — fara þangað nær því aldrei
um hávetrartímann og telja frágangs-
sök, vegna vegalengdar og hættu, að
fara á fjörur þær, nema að mannheldir
ísar séu yfir öllum þessum mikla vatna-
fláka framan til á sandinum; en ann-
arra manna vegur en þeirra, er fjöru
stunda, liggur þar aldrei um, hvorki
sumar né vetur. Kunnugir menn segja,
að frá næstu bæjum við Skeiðarársand
séu menn að minsta kosti 4—5 klukku-
stundir fram á fjörurnar, þó að ísalög
séu yfir öllu og riðið sé greitt, og má
af því ráða, hvílíkar vegalengdir þetta
eru.
Úti fyrir þessari hættulegu eyði-
mörku strandaði skipið 19. þ. m. (jan.)
kl. 10 e. h. Erost var nokkurt, nátt-
myrkur og veður hvast, en drífa ekki
mikil. Úr skipinu komust þeir kl. 2
um nóttina á land. Strandaði með
hásjávuðu og féll svo út af því um
fjöruna að miklu leyti. — Allir voru í
fastasvefni á skipinu, nema varðmaður,
og það fyltiat þegar af sjó, er það
nam níðri í brimgarðinum. — Skip-
verjar voru 12 og komust allir lifandi
á land.— Úr skipmu hafa þeir nær
því engu náð, nema nokkru af mat-
vælum og einhverju litlu af fatnaði.
þeir voru allir mjög illa búnir að
klæðum.
Nærfelt 11 sólarhringa
hefir þessi skipshöfn því
legið útiá Skeiðarársandi.
Hinn 30. janúar kl. 9J f. h. komu
þeir 9 menn, er þá voru lifandi, til
mannabygða. jprisvar sinnum höfðu
þeir reynt að vaða vestur yfir vatna-
flákann, bæði fram á sandinum í
beina stefnu vestur af strandinu, og
eins ofar, uppi undir jökli, en alt af
orðið að hverfa frá. Vötnin óvæð.
Við strandstaðinn gerðu þeir sér skýli
úr tunnum, sem skolaði úr skipinu,
settu þær, í hring. mokuðu sand að og
breiddu segl yfir. I byrginu voru
þeir 3 nætur alls. þeir voru alt af að
leitast við að finna mannabygðir,
höfðu litlar vistir og kviðu því að
verða hungur-morða. |>eir lágu svo
úti á sandinum, þar sém þá þraut dag
á göngum sínum, stundum á ísunum
og stundum í skjóli undir sandhólum
(•melakollum*).
Fyrir 4 dögum hafði stýrimaðurinn
af skipinu ætlað einn síns liðs að
brjótast vestur yfir Hvalsíki. Hann
hefir ekki sést síðan, og hefir eflaust
druknað í vötnunum eða helfrosið á
eyrunum í þeim. f>ann 28. janúar
lögðu þeir enn á stað vestur að vötn-
unum og höfðu þeir smíðað sér dá-
lítinn timburfleka til að fljóta á yfir
dýpstu álana og drógu hann vestur
að Hvalsíkinu. f>ann 29. jan., fyrra
hluta dags, voru þeir komnir að síkinu
og þá sáu þeir til manna fyrir vestan
síkið, sem þar fóru um, á leið á fjör-
ur hérna megin vatnanna. f>eir gátu
þó eigi á neinn veg vakið athygli á
sér, en vegalengd svo mikil á milli,
að köll heyrðust ekki, enda vindur
við vestur. f>etta mun þó hafa hert
á þeim aðtefla á fremstahluun með
að komast vestur yfir, en 2 af mönn-
unum urðu þar til, helfrusu báðir,
annar austan við síkið, háseti af skip-
inu, en hinn skildu þeir við dauðan á
eyri vestan til í vatnaflákanum; það var
1. vélstjóri af skipinu. Svo fundu þeir
sleðabrautina eftir þessa hérlendu
menn og röktu hana þann dag (29.)
til kvölds.
Um nóttina höfðust þeir við undir
bátflaki, er þeir hittu fram á sandin-
um, um f mílu danska frá þæjum, og
komu svo, eins og áður er frá sagt,
þann 30. jan. kl. 9J f. h. að Orustu-
stöðum á Brunasandi. f>ar býr fátækur
einyrki; en það má óhætt fullyrða að
alt, sem hægt hefir verið að gjöra til
þess að líkna þessum þjökuðu mönnum,
það hefir verið gert þar.
Nánari skýrslu um ásigkomulag
strandsins get eg eigi að þessu sinni
sent. Skipstjóri segir, að skipið hafi
alt verið brotið, þegar hann skildi
við það, siglutré, þilfari, stjórnpalli
o. fl., skolað burt og skipsskrokkurinn
að mestu leyti sokkinn í sandinn.
Eg sendi 4 menn í nótt frá Orustu-
stöðum inn að Núpsstað og áttu þeir
að fara í dag fram á strandstaðinn,
ef hægt væri að gefa mér svo skýrslu
um ásigkomulag þess. Tvo menn
sendi eg til að leita að hinum dauðu
mönnum og í nótt fór eg hér um
bygðina til að útvega hesta og menn
til þess að flytja hina sjúku menn á
læknissetrið. það átti að gerast í dag
og héraðslæknir ætlaði að sjá um
flutninginn. Vegir eru hér vondir nú,
mikill snjór á jörð, vötn flest auð eða
illa mannheld, froBt hafa verið nokkur
en ekki þó næg til þess að ísalög yrði
trygg. Snjóhríð var í nótt og hefir
venð síðari hluta dags í dag, svo
hér hefir verið við mikla örðugleika
að fást.
Uppboð á strandi þessu geri eg ráð
fyrir að auglýsa þegar eg fæ skýrslur
um ásigkomulag þess; en eg tel vafa-
samt að þar mæti nema ef til vill
örfáir menn; það treysta sér fáir út
á þær eyður um þetta leyti árs, þeg-
ar dagurinn endist varla til ferðarinn-
ar fram og aftur, þó að lítið sem
ekkert sé staðið við á fjörunni og yf-
ir vegvísal&usa sandauðn að sækja.
Skipstjórinn fullyrti við mig, að litlu
sem engu væri hægt að bjarga og að
gózið mundi fráleitt borga kostnað við
björgun og uppboð, enda má telja
gózið verðlítið eða því nær verðlaust
á þessum stað, vegna flutninsgörðug-
leika til bygða.
Sjúklingunum hef eg komið fyrir
hjá héraðslækninum. Hvert þeir 3
menn, sem minst eru skemdir, verða
ferðafærir undir eins, er enn eigi hægt
að segja með vissu. En hinir 6 eiga
án efa fyrir höndum nokkuð langa
legu*.
Guðfræðisprófi við háskólann hefir
Gísli Skúlason lokið með I. einknnn.
Siðdegisiuessa í dómkirkjunni á morg-
un kl. 5. (J. H.).
Bæj arstj órmirkosu ingin.
Hin endurtekna bæjarstjórnarkosning
fór svo 9. þ. m., að kosnir voru:
1. Björn kaupm. Kristjánsson.m. 359atkv.
2. Hannes Hafliðason skipstj. 302 —
3. Halldór Jónsson gjaldkeri 514 —
4. Kristján Þorgrímsson kaupm. 333 —
5. Magnús Einarsson dýralækn. 303 —
8.’ Ólafur Ólafsson dbrm. . 337 —
7. Tr. Gunnarsson bankastjóri 321 —
Næst hlaut P. Hjaltested úrsm. 291
atkv.; þá Jón Jakobsson forngripav. 274;
Jón Þórðarson kaupm. 214; ArinbjÖru
bókb. 198; Jón Brynjólfsson skósm. 186;
Magnús Blöndahl trésm. 161.
H. J. fekk svona mörg atkv. vegna
þess, að hann var á báðum aðalfulltrúa-
efnaskránum. Alls kusu 580 af um
880 kjósendum.
Hlaup fyrir lítið kaup.
Ekki ferð til fjár.
Lítið úr högginu, sem hátt var reitt.
Sá átti erindið í Lónið. —
þessir og þvílíkir málshættir fuku
eins og örvadrífa um eyru þeirra
bankavaldsliða um kveldið 9. þ. m.,
er hljóðbært varð um árangur af bæj-
arstjórnarkosningabasli þeirra, — hinni
endurteknu kosningu, er þeir höfðn
verið valdir að með kæru sinni og
síðan áfrýjun málsins til landshöfðingja,
og því næst öllum þessum smáræðis-
viðbúnaði, er hafður var af þeirra
hálfu undir síðari kosningu. þá átti
nú ekki til að sleppa, — sigurinn svo
sem ekki að ganga þeim úr greipum!
En svona skrítilega fór það samt.
f>að fulltrúaefnið á skránni, sem
kend var við ísafold, er þeir banka-
stjóri og alt hans einvalalið börðust
ákafast í móti, hlaut nú’langflest at-
kvæðin, allra þeirra er kept var um.
það fulltrúaefnið, er þeir hinir sömu
sóttu fastast að koma að, en fallið
hafði við fyrri kosninguna, — hann
varð nú ekki meiri en hér um bil
hálfdrættingur á við þann hinna kjörnu
fulltrúa, er fæst hlaut atkvæði.
Og svo annað eftir þessu.
Greinilegri gat ekki ósigurinn orðið
þeim til handa.
f>að munu ókunnugir ímynda sér
sumir, að barist hafi verið frá upphafi
aðallega um bankastjórann sjálfan, og
því muni ósigurinn minni en af er
látið hér, úr því hann komst þó að.
En það er gersamlegur misskilningur.
f>að var aldrei lögð nein áherzla á,
að bægja honum frá bæjarstjórn.
Fjölda-margir að öðru leyti óháðir
kjósendur, þeir er annars voru sam-
taka um, að kjósa alveg eins og lagt
var til í Isafold, áskildu sér að breyta
það til, að kjósa hann, en sleppa fyr-
ir það einhverjum hinna. Og við því
var enga vitund amast. f>vi þessi
fyllilega óháðu kjósendur, af ýmsum
stéttum og flokkum, er komu sér
saman um ísafoldar-fulltriiaskrána, en
höfðu hann þar ekki með, töldu hon-
um alls ekki ofgott að vera í bæjar-
stjórn, úr þvi að hann langaði svo