Ísafold - 25.07.1903, Page 3

Ísafold - 25.07.1903, Page 3
187 sig nær ströndum Hollands og þá fundu menn hin ágætu Dogger-mið. Svo færa menn sig smámsaman norð- ur á bóginn, til Skotlands annars veg- ar og Jótlandsskaga hins vegar og loks hófust botnvörpuveiðar við ísland árið 1891, og þar er nú mikill hluti af afl- anum veiddur. Eram að 1895 voru botnvörpur ekki notaðar á meira en 50 faðma dýpi, en eftir að farið var að nota stangarlausu botnvörpurnar, má veiða á helmingi meira dýpi, og nú varð hægt að nota afarstór og auðug fiskimið í norður- hluta Norðursjóarins og annarstaðar, þar sem botnvarpa hafði aldrei áður komið í sjó. það sem fyrst ber að athuga, þegar rætt er um fiskaflann, sem fluttur er á land, það er þessi feiki- lega aukning og útfærsla fiskisvæðis- ins. |>egar Huxley og hin mikla fiski- veiðanefnd gaf út skýrslur sínar, hafði að eins lítill hluti af Dogger-miðunum verið notaður til botnvörpuveiða, en nú eru þessar veiðar stundaðar af miklu kappi meðfram allri Vestur- Evrópu, hvar sem dýpi og botn er því ekki til fyrirstöðu, frá íslandi og Færeyjum til Biskaja-flóans,' frá St. Kilda til Kattegats. Auk hinnar geysimiklu stækkunar fiskisvæðisins, þá er allur útbúningur til veiðarinnar orðinn margfalt betri og fullkomnari. Skipin urðu smám- saman fleiri, stærri og hraðskreiðari. Vörpurnar urðu og æ stærri ogstærri. IJm 1830—35 fór tala hinna brezku botnvörpuskipa vart fram úr tveimhundr- uðum og mörg þeirra voru úti að veið- um að eins nokkurn hluta ársins. þ>au voru ekki stærri en 20—25 smálestir og botnvarpan 20—30 fet á lengd. Ár- ið 1863 voru þau orðin 955 talsins og stunduðu flest þeirra (um 700) veiðar sínar í Norðnrsjónum, 530 frá Bams- gate, Yarmouth, Grimsby og Hull. Ár- ið 1883 áttu þessir 4 bæir 1500 botn- vörpukugga (kúttara) og tala allra botnvörpuskipa í konuugsríkinu var 3000; það voru stór og vönduð skip, sum yfir 90 smálestir á stærð. Um 1880 var farið að nota gufuafl- ið við veiðarnar, fyrst til að draga upp vörpurnar, sem áður höfðu verið dregn- ar upp með handafli, og síðan til að knýja skipin áfram. Eigi leið á löngu áður en gufubotnvörpungarnir færu að útrýma seglskipunum. Árið 1889 voru í brezka botnvörpuflotanum 230 gufu- skip og 2323 seglskip, árið 1899 voru gufuskipin 1186 og seglskipin 1637; og 1901 voru gufuskipin 1310 og segl- skipin 1188. Að sarna skapi sem skip- in urðu stærri, stækkuðu einnig botn- vörpurnar. Um 1830 var stacgarvarp- an 20—30 fet á lengd en 1893 var hún oiðin 55 fet. Árið 1895 kom stangar- lausa eða hlerabotnvarpan, sem erhið fullkomnasta veiðarfæri, sem enn hefir verið fundið upp. Árið 1895 var stærsta vídd á opinu á hlerabotnvörpunni 75 fet, en nú alt að 140 fetum. Fyrst framan af voru botnvörpuveið- ar stundaðar að eins á sumrum, með því að hin smáu skip þoldu ekki vetr- arveðrin; en þegar skipin stækkuðu, urðu þær engu síður stundaðar á vetr- um, enda þurfti allmikinn vind til þess að geta dregið hinar stóru vörpur eftir botninum; notkun íss og flutningaskipa gerði fiskiskipunum það auðið, að vera úti vikum saman stöðugt við veiðar. J>egar farið var að nota gufuskip til veiðanna, var tiltöluJega lítið komið undir veðrinu og mikill tími sparaðist. Svo telst mönnum til, að á gufubotn- vörpung veiðist áttfalt á við seglbotn- vörpung, og eftir því samsvaraði hinn brezki botnvörpungafloti árið 1901 11,660 seglbotnvörpungum. þessar miklu framfarir í botnvörpu- veiðunum bera vott um hið mikla þrek, þrautsegju og framtakssemi hinnar brezku þjóðar, en hvort framfarirnar verða jafnmiklar er mjög vafasamt, því að öll fiskimið, sem hægt er að nota með þeim veiðarfærum, sem nú eru þekt, hafa þegar verið tekin til notk- unar, og verður því ekki betur séð, en að allur afli hljóti framvegis að verða sóttur eingöngu á þau fiskimið, sem nú eru kunn. Hve lengi nægur fisk- forði muni haldast á þessum miðum má álykta af því, hvernig hefir farið um hin eldri fiskimið í Norðursjónum. Fyrst framan af veiddist svo mikið af flatfiski, að allri ýsu, sem nú er aðal- veiðin, var kastað útbyrðis; heilagfiski, kolar o. s. frv., nægðu til að gera veiðina arðvænlega. Fiskinefndin 1865 skýrði svo frá, að á vesturhluta Dogger- miðanna væri það ekki óvanalegt, að eitt skip veiddi með þriggja stunda á- drætti tvær til þrjár smálestir af fiski, og önnur nnð voru jafn fiskisæl um nokkurn tíma eftir að tekið var að nota þau. Hið sama má segja um íslaad nú. þar veiðir botnvörpuskip meiri fisk á tveim sólarhringum en það getur gert á viku í Norðursjónum og fiskur- inn er mjög vænn, eins og hann var á Dogger-miðunum framan af. Eins og við mátti búast, bæði af veiðiaðferðinni og lifnaðarháttum fisk- anna, þá hefir þessi gegndarlausa notk- un botnvörpunnar fyrst spilt flatfisks- veiðinni. þess konar fiskur hefst eink- um við á sendnum og mjúkum botni, sem bezt er fallinn til vörpuveiða og hann fer sjaldan af þessum stöðvum; en ókyrrari fiskur, svo sem þorskur og ýsa, syndir bæði í miðjum sjó og um þær stöðvar, er botnvörpum verður eigi komið við; því fiskakyni er því miklu síður hætt við gjöreyðingu af manna völdum en hinum dýrmætu flatfiskum, auk þess sem mergð þeirra er miklu meiri. Flatfiskakyni hlýtur aftur á móti að smáfækka með tímanum, sum- part með hinni gengdarlausu veiði full- orðins fiskjar og torgtæks, sumpart af því, að ógrynnin öll af ungviðinu farast við veiðarnar. þ> gar varpan er dregin eftir botninum, þenst hún út af mótstööuafli vatnsins og sýpur í sig óteljandi aragrúa af fiski, stórum og smáum og af öllum tegundum, en mikill hluti af þessum fiski smýgur í gegnum hina opnu útþöndu möskva, svo sem alt ungviði af ýsu, lýsu, síld, kópsíld o. fl., en flatfiskurinn loðir í vörpunni, jafnvel þótt smár sé og ung- ur. Á móts við 20 af hundraði, sem smýgur vörpuna af ýsu og 96 af hundr- aði af lýsu og síld, sleppur tæplega 1 af hundraði af kola. J>ví af fiskinum, sem ekki þykir torgtækt, er mokað fyr- ir borð. Póstsliipið Laura lagói á stað héðan til Khafnar í gær með fjölda farþega; voru þar á meðal frú Ásthildur Thorsteinsson frá Bíldu- dal, kona P. J. Thorsteinsson kaup- manns, og börn þeirra, til Khafnar; Lefolii, stórkaupmaður frá Eyrarbakka; ofursti í Hjálpræðishernum W. J. Bichards, Einar málaflm. Benedikts- son, Lárus kennari Tómasson, Björn bókbindari Sveinsson, Magnús gull- smiður Erlindsson, ungfrú Guðrún Daníelsdóttir og margir fleiri. Póstgufnskipið Vesta kom 23. þ. m. frá útlöndum kringum Jand. Með þvi komu amtsráðsmennirnir úr Vesturamtinu: Páll próf. Olafsson í Vatnsfirði, sira Sig- urður Stefánsson í Vigur, síra Janus Jóns- son í Holti, síra Þorvaldur Jakobsson í Sauðlauksdal, Snæbjörn bóndi Kristjánsson í Hergfisey og Brandur bóndi Bjarnason á Hallbjarnareyri, og auk þess nokkrir aðrir farþegar, þar á meðal Einar bóndi Gisla- son í HringBdal og sonur hans. Frá alþingi. L8g frá alþiugi. 6. Um löggilding verzlunarstaðar í Bolungarvík í Hólshreppi í Norður- ísafjarðarsýslu. 7. Um verðlaun fyrir útflutt smjör: 1. gr. Rétt til verðlauna úr landssjóði á hver sá rnaður eða félag, er flytur út í einu lagi til sölu erlendis 300 pund eða meir af islenzku smjöri, er nær verði þvi, sem til er tekið i 2. gr. 2. gr. Verðlaun miðast við hæsta verð smjörmatsnefndarinnar dönsku í Kaupmanna- höfn fyrir þá viku, sem hið islenzka smjör er selt í, þannig að smjör, sem selst 26 aurum eða meir undir þessu matsverði, f®r engin verðlaun, en seljist það 25—21 eyri undir matsverðinu, eru verðlaun veitt 5 aurar á hvert danskt pund, og er smjörið er selt 20 aura eða minna undir matsverð- inu, þá 10 aura á pundið. 3. gr. Sá, er verðlaun vill hljóta, sækir um þau til landshöfðingja, og færir skilríki fyrir rétti sinum til þeirra. Skilríki þau eru: farmskrá frá skipstjóra þeim, er smjör- ið flutti, og sýni hún þyngd þess með um- búðum og tölu iláta, sölureikningur smjörs- ins, undirritaður af þeim, er með söluna fór, og eiginvottorð við drengskap og sam- vizku um, að þyngd og verð smjörsins sé rétt tilgreint á sölureikningnum. Nú er umsókn um verðlaun fyrir smjör- sölu eigi komin til landshöfðingja, þegar fullir 9 múnuðir eru liðnir frá þvi, er sal- an fór fram, og verður umsókn sú eigi til greina tekin. 4. gr. Landshöfðingi sker úr um gildi skirteina þeirra, er að skilyrði eru sett, samkvæmt 3. gr., og úthlutar verðlaunum. 5. gr. Lög þesBÍ öðlast gildi 1. janúar 1904, og eiu þá jafnframt úr gildi numin lög um verðlaun fyrir útflutt smjör 11. nóvember 1899. Þingnefniiir. Kosningalög: Árni Jónsson, Björn Krist- jánsson, Hannes Þorsteinsson, Jóhmnes Jóh., Jón Magnússon. Likskoðun: Björn Bjarn., Einar Þórðar- son, Jóhannes Olafss., Magnús Andrésson, Ólafur Thorl. Nýju þingnienniriiir. Efri deild hefir nú afgreitt frá sér frumvarpið um kosning nýju þing- mannannna fjögurra. Tillaga kosn- ingalaganefndarinnar um að láta kjósa þá sinn í hverjum landsfjórðungi var feld, en samþykt í þess stað að skifta þeim jafnt milli kaupstaðanna Reykja- víkur, Isafjarðar Akureyrar og Seyðis- fjarðar, er hver kjósi einn þingmann. Þiiigmannafrunivörp. 43. Um löggilding verzlunarstaðar á Grenivík við Eyjafjörð. Flm. Pétur Jónsson. 44. Um friðun fugla. Friðuuartíminn lengdur til 10. ágúst, og rjúpur auk þeBS friðaðar frá 15. janúar til 15. september, ýmsar andategundir frá 1. apr. til 15. sept. og svanir frá 15. maí til 15. sept. 45. Um leynilegar kosningar og hlutfallskosningar til bæjarstjórna í kaupstöðum. Flm. Hannes Hafst. og |>órh. Bjarnarson. 46. Um að stjórninni veitist heimild tilað makaskifta þjóðjörðinni Norður- Hvammi í Hvammshreppi fyrir prests- setursjörðina Fell í Dyrhólahreppi. Landssjóður á að greiða 700 kr. milli- gjöf. Flm. Guðl. Guðm. 47. Um eftirlit með þilskipum, sem notuð eru til fiskiveiða eða vöruflutn- inga. Frá nefndinni í fiskiveiðamál- inu. 48. Um viðauka við lög 14. des 1877 um tekjuskatt, — að þeir sem reka hvalaveiðar, skuli greiða tekjuskatt af atvinnu, svo sem aðrir atvinnurekend- ur, samkvæmt nefndum lögum. Fiski- veiðanefndin. Lifandi myndir verða sýndar í næstu viku hér í Iðnaðarmannahúsinu (sjá augl.). |>ær sýningar eru nú farnar að tíðkast mjög erlendis, og þykir hin bezta skemtun. Hnraldur Níelsson kandídat prédik- ar við hádegisguðsþjónustnna í dómkirkj- unni á morgun. Síðdegisniessa í dómkirkjunni á morg- un (kl. 5). Sira Eggert alþm. Pálsson prédikar. Nýdáin er hér í bænum Guðrún Jóns- d ó 11 i r, kona Sigurðar járnsmiðs og kaupmanns Jónssonar í Aðalstræti. Leiðrétting. »Mentavinur« óskar þess getið, að mis- prentast hafi i grein hans um »Lýðmentun« Guðm. Finnbogasonar hér í blaðinu 4. þ. m. ein setning: »enda sýnir hann i kaflan- um um móðurmálið, að hann kann að nota vora dýru tungu«, i stað: » . . . að hann kann að meta vora dýru tungu«. Yeðurathuganir í Reykjavik, eftir aðjunkt Björn Jensson. 19 0 3 K Ct-_ < CD CX P Ul pr B <3 p. £2 ** P júlí Íð aQ ■p Cf Ct- •-< cr i c* P P OQ 3 P' B P Ld 18.8 758,8 10,8 s i 8 7,9 2 759,2 15,2 8W i 7 9 757,7 11,6 s i 10 Sd.19.8 756,4 9,3 sw i 10 2,9 9,5 2 756,0 12,6 8SE i 10 9 757,3 11,6 s i 10 ' Md20.8 758,4 11,0 0 10 1,9 10,1 2 758,1 13,2 S8W 1 9 9 756,5 11,7 SE 1 8 Þd.21.8 754,8 13,4 E 1 9 3,3 10,3 2 753,3 14,4 ENE 1 10 9 751,9 11,6 E 1 8 Md22.8 753,1 12,7 E 1 9 ubt. 9.7 2 754.5 16,6 ENE 1 8 9 755,1 13,7 0 6 Fd 23.8 753,2 12,2 W 1 6 ubt. 9,4 2 754,0 14,7 E 2 9 9 754,1 11,6 E 1 4 Fsd248 755,4 13,6 ENE 1 6 9,8 2 757,6 17,7 SE 1 9 91757,7 13,2 ESE 1 7 1 P [I M Fundur fyrir báðar deildir ■ U. lll. ^ morgun kl. 8V8 siðdegis. Aliir nngir menn velkomnir. BókTerzIun ntvcffor lítleisdar bækur með fyrstu ferðnm, þœr sem ekki eru til í bók- verzlunimii. ZeoSinbiekið góða er nú aftur komið í afgreiðslu ísafoldar. SKANDINAVISK Exportkaffi-Surrogat Kjobenhavn. — F- Hjorth & Co- Verksmiðjan Álafoss tekur að sér að kemba ull, spinna og tvinna; að búa til tvíbreið tau úr ull; að þæfa einbreitt vaðmál, lóskera og pressa; að lita vaðmál, band, ull o. fl. — Utanáskrift er: Verk- smiðjan Álafoss pr. Reykjavik. THE EDINBURGH ROPERIE & SAILCLOTH Co. Ltd. Glasgow stofnsett 1750, búa til fiskilínur, hákarla- línur, kaðla, netagarn, segl- garn, segldúka, vatusheldar presenningar o. fl. Einkanmboðsmenn fyrir ísland og Færeyjar: F Hjortli & Co Kjobenhavn. K.

x

Ísafold

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Ísafold
https://timarit.is/publication/315

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.