Ísafold - 05.05.1904, Blaðsíða 3

107
væntanlegu (sbr. siðasta bl) fekk alls ekki
neitt atkvæði. End'a varð hann heldur seinn á
fundinn — hafði verið »forfallaður«,og hafði
þó tekið að sér framsdguna á fundin-
nm i móti gömlu sóknarnefndinni. Varð nú
fyrir hragðið ekkert úr neinum umræðum um
kosninguna, heldur var tekið þegar til að
greiða atkvæði. Þá er kjósendnr voru fyr-
ir nokkru teknir til að rita atkvæðin, kem-
nr Gísli og vill fá að takatilmáls. Eund-
arstjóri, dómkirkjupresturinn, var svo góð-
samur að leyfa það.
Efnið í ræðu »framsögumannsins« var
það, að það mundi leiða til sundrungar og
faraldurs i þióðkirkjunni, ef sóknarnefnd-
in væri endurkosin; fjöldí þjóðkirkjumanna
mundi þyrpast yfir í fríkirkjuna.
Þessar fortólur voru frammi hafðar e f t-
i r að flestir fundarmennn voru búnir að
skrásetja kosningu sina!
Efti r aðkosningunni var lokið, tók banka-
stjóri Tr. Gunnarssov til máls og hafði
npp aftur ræðu framsi gumanns!
Jónas Jónsson frá Steinsholti svaraði
honnm og sagði, að illa sæti á þingmanni
höfuðstaðarins, að reyna að æsa söfnuðinn
npp til sundrungar. Fundarmaður.
Refetor Bjöi-n M. Olsen hefir fengið
lausn í náð frá embætti.
Gaddavírsgiröiiiííar
og
girðinga-teinar.
Búfræðiakandídat Guðjón Guðmunds
son hefir í 4. hefti Freys ritað grein
om túngirðingalögin.
Leitaet hann þar við að sanna, að
girðingateinar þeir, er notaðir hafa ver-
ið til girðinga nú upp á síðkastið, séu
alls ekki notandi til þess. I stað þeirra
eigi að nota hentuga girðingastólpa.
Hefir hann í því skyni gert uppdrátt
af stólpum eins og hann álítur þá
hentugasta; er það T-myndaðir stólp-
ar úr deigu járni með götum fyrir þar
til gerða kengi, til þess að festa strengj-
unum við stólpana. Uppdráttinn sendi
hann út og hefir hann nú fengið stólpa
til sýnÍH. Hann er af svipaðri gerð og
stólparnir eða öllu heldur teinarnir
(droppers) á Kauðavatnsgirðingunni.
Með því að eg er annarar skoðun-
ar en hinn heiðraði höfundur og hefi
nokkra reynslu við að styðjast, vil eg
hér fara nokkrum orðum um þetta
mál og gaddavírsgirðingar yfirleitt.
Eru þá fyrst girðingar án teina.
I þeim girðingum eru alstaðar hafð-
ir stólpar til að halda strengjunum,
en hvergi teinar. Stólparnir eru ýmist
úr tré, eins ogt.d. þingvallagirðingin,
eða úr járni, og eru þeir þá festir {
steina. Slíkum girðingum lýsir síra
Vilhjálmur Briem í Búnaðarritinu 14.
útg. þessar járnstólpagirðingar má sjá
hér á stöku stað. Bilið á milli stólp-
anna í þessari girðingu fer eftir þeirri
sveiflu, er strengirnir taka á sig. Hún
má ekki vera svo mikil, að skepnur
fyrir þá sök geti komist undir neðsta
strenginn eða milli strengja.
f>á eru girðingar með teinum, sem fest-
ir eru á strengina milli stólpa, lausir frá
jörð. þessi aðferð er ódýrari, af því
að með henni má spara mikið af stólp-
um með því að nota teina í þeirra
stað. Bilið á milli stólpanna og tein-
anna og milli teinanna sjálfra má vera
sama og frekast getur verið milli stólpa,
þegar ekki eru notaðir teinar.
Teinarnir eru úr járni og af ymsri
gerð. Stundum er hafður vír í þeirra
stað, en það gefst ekki vel; vírinn er
ekki nógu stinnur. Stólparnir eru aft-
ur á móti ýmist úr tré eða járni. Járn-
atólparnir eru ýmist festir í steina eða
í jörð, og eru þeir þá með jarðplötum.
Herra skógræktarfræðingur Flens-
borg hefir haft þessa girðingaraðferð
við Kauðavatn. Hefir hann 3 teina
milli stólpa, stólparnir eru úr járni og
festir í jörð með jarðplötum.
Milli teinanna í þessari girðing má
ekki vera lengra en svo, að skepnum
sé varnað að komast milli strengja.
Bilið á milli stólpanna fer aftur eftir
því, hvað sveigjan á girðingunni má
vera mikil, án þess að skepnur kom
ist undir hana.
Loks eru girðingar með teinum, er
ganga í jörð. Teinarnir verða þá að
vera lengri og verða fyrir þá sök dýr
ari, en það vinst meir en upp með
því, að stólpana má þá hafa þeim mun
færri. Stólpa þarf þá að eins til að
strengja við og styðja girðinguna.
jpessi aðferð hefir reynst mjög ódýr
og að öðru leyti hefir hún reynst mér
mjög vel.
Síðan vorið 1902, er eg setti upp
slíka girðingu, hef eg ekkert gert henni
til bóta, nema fest betur einu mátt
arstólpa og rétt 3 eða 4 teina. Eru
þó sumstaðar frá 100—120 faðmar milli
stólpa. Af þv( eg hafði ekki ástæðu til
að girða fyrir sauðfé, hafði eg ýmist 3
eða 2 strengi. Til bráðabirgða hef eg
líka girt með einum streng á spækjum.
jpað hefir ekki gefist vel. Ymist henda
gripirnir sig yfir strenginn, eða þeir
fara undir hann. En 2 strengir hafa
reynst mér vel gripheldir. f>ó mun
víðast vissara, að hafa þá 3 til varnar
hestum, er gjarnir eru á að stökkva
yfir girðingar. Eg þykist hafa tekið
eftir því, að það sem helzt á brestur
og mestu varðar, sé, að hafa neðsta
strenginn nógu neðariega. Hann má
ekki vera ofar en svo, að þær skepn-
ur, sem girt er fyrir, komi ekki hausn-
um undir hann. A jafnsléttu má hann
vera hærra frá jörð en hann má vera
frá garði eða skurðbakka. Skepnurn-
ar eiga þeim mun hægra með að koma
8ér við, sem þær þurfa minna að lúta.
Varast þarf að mold eða mosi fest-
ist í göddunum meðan verið er að girða.
|>að heldur raka að þeim og gaddarn-
ir ryðga fremur. f>að er og árfðandi,
að á vírinn komist hvorki selta né sót,
né heldur ryð eða önnur þau efni, er
galvaníserað járn ryðbrennur undan.
Teinarnir í girðingunni hér eru sí-
valir, 3/8 þuml. í þvermál. f>eim er
stungið milli þáttanna í gaddavírnum.
Að vísu líkaði mér það ekki þegar í
byrjun;#en það var einfaldast þá í
svipinn. Fyrsta sumarið var vírinn
svo fastur á teinunum, að ekki var
hægt að ýta honum til á þeim, nema
með talsverðu átaki, og víða þurfti
högg til þess fast við teininn. En nú
hefir lítið eitt tognað á strengjunum
og fyrir það hafa þeir losnað um tein-
ana. Aðallega mun hafa slaknað á
strengjunum, vegna þess, að jarðveg-
urínn hefir látið lítið eitt undan grjót-
inu, sem máttarstólparnir eru skorð-
aðir með. Sé hert á strengjunum, fest-
ist vírinn á teinunum, því eigi er að
óttast, að áreynslan á þættina, þar sem
þeir liggja utan um teininn, verði svo
mÍ8jöfn, að annar þátturinn bresti fyr-
ir þá sök. Marg ir vír er auk þess
svo illa þættur, að áreynslan verður
oft meiri á öðrum þættinum. Sumir
hafa blýfest strengina við teinanameð
því að snúa svo mikið á vírinn beggja
megin við þá með flatkjöftu, að ekki
rakni úr snúningnum. Og enn aðrir
festa strengina á teinana með galvaní-
seruðum vír. Sumir hafa það á móti
teinunum, að þeir þoli ekki, að strengt
sé við þá; svo er þó vitanlega ekki til-
ætlast. f>egar vírgirðing er sett upp,
er vírinn jafnan fullstrengdur við mátt-
arstólpa áður en teinarnir eru festir
við hann.
Til 8tuðnings girðingunni hygg eg að
mætti hafa tréstólpa úr traustu efni,
er væru svo sem 2 þuml. annars vegar
og um 4 þuml. á hinn veginn. f>ar
sem þv( yrði kornið við, mætti reka
þá með sleggju svo djúpt, að þeir
Standi niður úr klaka. Að þetta megi
vel duga, ræð eg af því, að slíkur
stólpi hefur nú 2 ár dugað ágætlega
hjá mér. Girðingin liggur þar yfir
slakka og heldur slólpinn henni þar
niðri. Stuðningsstólpa má jafnan setja
í girðinguna, ef mönnum sýnist svo.
Sumir hafa haft íyrir reglu, að láta
hvergi vera meir en 25 faðma rnilli
þeirra.
Stólpana, sem strengt er við, hefi eg
úr tré. Einn hornstólpi með skakk-
stífu hefir dregist dálítið upp. f>á
slaknaði á strengjunutn, er við hann
voru strengdir. Stólpi þessi var þó
grafinn l3/4 alin í jörð, en hann er f
votri mýri, sem látið hefir talsvert und-
an steinunum, sem hann var skorðað-
ur með. f>egar því losnaði um stólp-
ann, hefir hann dregist upp, því skakk-
stífan hefir ekki haldið honum niðri,
heldur að eins verið til styrktar. Mun
svo venjulega vera um skakkstífur, að
þær halda ekki stólpunum niðri. f>etta
var fært í lag með því, að strengja
stag út frá stólpanum. f>á réttist hann
við, og var þá jafnframt rekinn eins
djúpt og hann stóð upphaflega. Jafn-
framt þessu hertist svo á strengjun-
um, að ekki þurfti um að bæta; þeir
festust á teinunum og brustu hvergi.
Sívölu teinar þeir, er eg hef notað,
hafa reynst nægilega sterkir, og hefir
engiun þeirra brotnað. Að vísu hefir
borið við, að teinn hefir bognað við
sérstaka áreynslu á girðinguna, en það
hefir ekkert sakað.
Fyrir því fæ eg eigi annað sóð, en
að það sé óþarfur kostnaður, að hafa
T-stólpa þá, er Guðjón skrifar um.
f>eir eru galvaníseraðir alt að helm-
ingi dýrari en sívölu teinarnir galvaní-
seraðir. Væru hvorirtveggju bikaðir,
mundi og verða viðlíka verðmunur á
þeim. Svo lítur út, sem höfundur ger1
ráð fyrir, að lengra megi vera milli T-
stólpanna en sívölu teinanna. Af á-
stæðum, er þegar hafa verið teknar
fram, er augljóst, að svo er eigi, ogþví
einkis sparnaðar að vænta í því efni.
f>ar sem girða skal fyrir sauðfé, en
þó ekki með gaddavír, t. d. fram með
vegi, mætti gera það raeð fjárvörzlu-
netum úr galvaníseruðum vír (Galvani-
zed Sheep Netting). f>að er altítt á
Bretlandi. Netin kosta misjafnlega
mikið, eftir því, hvað vírinn í þeim
er gildur. Viðey í apríl 1904.
Eggert Briem.
Hlutabankinn of? sparisjóðirnir.
Það hefir gerst í ferð hr. bankastjóra
Emil Schou, austur um land og
norður, að sparisjóðurinn á Seyðis-
firði og báðir sparisjóðirnir á Akureyri
eiga að renua saman við fyrirhuguð út-
bú bankans á þeim stöðum.
Segir svo frá í Norðurl. 23. f. m.:
»Miðvikudaginn var átti hann (o:
bankastjóri E. Sehou) fund með ábyrgð-
armönnum amtssparisjóðsi.is og hélt þar
ágæta ræðu meðal annars um væntan-
lega starfsemi bankans. Nefnd var kos-
in til þess að íhuga þessa málaleitun:
Magnús Kristjánsson, Jón Norðmann.
Þorv. Davíðsson, Snorri Jónsson og Ein-
ar Hjörleifsson«.
Niðurstaðan varð fullkomið samkomu-
lag.
HlutabankaráOsfundur
á að verða hór á laugardaginn, 7. þ.
m., hinn fyrsti. Þar verða allir hér-
lendir bankaráðsmenn, meiri hlutinn:
ráðherrann, póstmeistari Sigurður Briem,
s/slum. Lárus II. Bjarnason og Sigfús
Eymundsson bóksali. Ennfremur verða
þar viðstaddir allir bankastjórarnir þrír:
Emil Schou, Páll Briem amtmaður og
Sighv. Bjarnasou bankabókari.
Þar mun eiga nteðal annars að full-
gera ráðning á starfstnönnum bankans.
Af ófriðinum
Nokkru fleiri höfðu bjargast af
Petropaulowsk en fyrst fréttist, eða
58 alls; en á 7. hundrað týnat. f>eirra
á meðal var, auk aðmírálauna Mak-
aroffs og Molas, heimsfrægur málari
rússneskur, er hét Verestschagin —
frægastur fyrir orustumyndir.
Af Japönum varð alls einn maður
sár í þessari skæðu orrustu, 13. apríL
E n g i n n féll.
Við yfirforustu Kyrrahafsflotans
rúsaneska eftir Makaroff látinn hefir
tekið Skrydlow aðmíráll, er réð áður
fyrir Svartahafsflota Rússa.
Daginn eftir fall Makaroffs, eða 14.
f. m., skaut Togo aðmíráll, yfirforingi
japanska herskipaflotans, á kastalana
við Port Arthur l1/^ kl.stund, en
hvarf frá, er hann hafði þaggað nið-
ur í þeim.
Auk þeirra mörgu slysa, er Rússum
hefir viljað til og fyr hefir verið frá
sagt, mistu þeir fyrir nokkru gufubát,
er var að koma fyrir eprengikúlum
neðan sjávar. Hann rakst sjálfur á
eina og sprakk í loft upp. þar týnd-
ust 20 manns.
f>að er mælt, að nú eigi að taka
öll völd af Alexieff aðmíráli; hann
hefir verið nokkurs konar varakeisari
yfir Kyrrahafslöndum Rússa frá því í
fyrra.
Rússar hafa lokað fyrir öllum við-
skiftum borginni Níútsvang, í Mands-
júríu, við landnorðurhornið á Liao
tongflóa (sjá afstöðuuppdráttinn íísa
fold 19. marz). f>eir eru hræddir um
árás á bæinn af Japana hálfu. Enda
er mælt, að sést hafi til 100 japanskra
flutningaskipa úti í Petsjílíflóa, og
hafði japanska flotadeild sér til föru-
neytÍB; hann er þar út af, — Liaotong-
flói skerst inn úr honum. f>au hafa
þá hætt sér fram hjá Port Arthur.
Rússar hafa komist inn í Kóreu
austan til norðan úr Mandsjúríu.
En Japanar norður yfir Yalúelfi
vestan til, að mælt er.
Rússar höndluðu nýlega 2 liðsfor-
ingja japanska suður í Mandsjúríu
einhversstaðar. f>eir vorJ í dular-
klæðum og höfðu í fórum sínum mik-
ið af sprengitundri (dynamit). f>eir
ætluðu að sprengja með því járn-
brautarbrú fyrir Rússum. f>eir voru
af lífi dæmdir og skotnir þegar.
Tíðindamaður blaðsins Times hefir
verið hvað eftir annað allnærri vétt-
vangí, er þeir hafa ázt við, Rússar og
Japanar, á leigugufuskipi, og loftritað
þaðan jafnóðum öll tíðindin. f>að hef-
ir Rússum komið illa og hafa nú hót-
að að fara með hann og aðra tíðinda-
menn sem njósnara, ef þeir hittist í
landhelgi við Port Arthur, þ. e. skjóta
þá tafarlaust.
Kínverjar haga sér tortryggilega í
garð Rússa. f>eir draga í ákafa lið
að landamærum Mandsjúríu.
Játvarður konungur hefir leitað
hófanna um málamiðlun og sáttargerð
með Rússum og Japönum. Hann
byrjaði á því meðan hann dvaldist í
Kaupmannahöfu, við sendiherra Rússa
þar, Iswolsky. f>ví hefir ekki verið
beint ílla tekið af Rússum, og er hald-
ið, að þeir mundu ef til vill ekki ó-
tilleiðanlógir, ef þeir ynnu þótt ekki
væri nema einhvern smásigur á Jap-
önum, sér til hugfróunar.
Nú hefir einmitt Rússum hlotnast
þið fyrsta happ í þessum ófriði (eftir
að póstskip fór frá Khöfn).
f>eir hafa átt sér, Rússar, dálitla
flotadeild norður í Vladivostock, '4
bryndreka væna og nokkur skip
smærri. Hún hefir lítið aðhafst, enda
hafa bagað hana ísalög framan af.
Mánudaginn fyrstan í sumri, þ. e.